失控的照護

by Aki Hamanaka, 葉真中顯, 張宇心 (Translator)

當生命成為沉重的負擔，為了讓彼此脫離地獄，是否只有唯一的方法？

他們全都不知不覺就站在巨大的地洞邊緣：
檢察官大友秀樹，年邁的父親在高級老人之家安養天年，而無後顧之憂。
佐久間功一郎，在全國最大照護機構工作，卻因為公司關門，因緣際會進入地下社會。
羽田洋子，離了婚的單親媽媽，為了照顧失智症的母親，在忙碌中哭泣。
斯波宗典，大學畢業前途光明之際，為了照顧父親，而在短短三年內滿頭白髮、身形佝僂。

在日本少子化、高齡化日趨嚴重的社會裡，照顧生病的家人，成為他們的重擔，特別是，若非高社經地位，很容易就此陷入惡性循環。一旦陷入泥沼，只會越沉越深。除非……

為了讓大家脫離這幾乎可以地獄來形容的景況，「他」採取最激烈的手段，造成日本戰後受害人數最多的案件，直到事情曝光，受害人家屬心中五味雜陳，最不同尋常的是，他們卻都未感憤怒……

Genres: Fiction, Suspense, Mystery

320 pages, Paperback

First published February 1, 2013

About the author

Associated Names:
Aki Hamanaka(English)
葉真中 顕(Japanese)
葉真中顯(Traditional Chinese)
叶真中显(Simplified Chinese)

Reviews

[Makmild · Rating 4 out of 5]

การดูแลผู้สูงอายุคือการแสดงความกตัญญูของลูกหลาน หรือ เป็นภาระที่หนักอึ้งยากจะแยกเพราะว่าควบมผูกพันกันแน่?

เป็นเล่มจากเจคลาสที่เรียกได้ว่าไม่คิดจะอ่านเลยเพราะปกไม่น่าอ่านสุดๆ 555555 แล้วไม่คิดจะอ่านปกหลังด้วย ถ้าไม่เห็นมิตรสหายรีวิวเล่มนี้ (และส่งมาให้อ่าน) ก็คงเมินนักเขียนมากความสามารถคนนี้ไปสนิท และจะพลาดเรื่องดีๆ แบบน่าเสียดายไปอีกเรื่อง (เรียน JClass-สำนักพิมพ์เจคลาส อยากให้ปรับปรุงหน้าปกมากค่ะ / สนพ : อย่าตัดสินกันที่ปก! 🤣🥹)

เปิดฉากมาด้วยการพิพากษาฆาตกร 43 ศพ โดย 42 ศพเป็นผู้สูงอายุทั้งสิ้น! คดีสะเทือนขวัญแบบนี้ฆาตกรจะเป็นไซโคพาสหรือมั้ย หรือเป็นใครกันแน่ อันนี้ต้องมาตามอ่านในเล่ม ซึ่งเราว่าจุดเด่นของเล่มไม่ใช่การไขคดี เพราะนี่ไม่ใช่งานสืบสวน แต่เป็นงานแนว crime มากกว่า (ไม่รู้จะแปลภาษาไทยว่าไง) เพราะมันมีความอิลั่กอิเหลือเหลือเกิน จะบอกว่าคนนี้แย่ คนนี้ดี บนโลกใบนี้ก็ไม่ได้ตัดสินอะไรง่ายๆ แบบนั้นหรอก

#โอบเอื้อเจือตาย ได้แสดงสิ่งที่สังคมพยายามเบือนหน้าหนี อย่างการดูแลผู้สูงอายุว่าเป็นเรื่องไกลตัวและเป็นสิ่งที่ครอบครัวพึงทำได้อย่างยอดเยี่ยม บ้านใครที่ต้องดูแลผู้สูงอายุอยู่ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่เป็นโรคอัลไซเมอร์ด้วยจะรู้ซึ้งมากๆ ว่ามันไม่ใช่เรื่องง่ายเลย 🥹 และค่าแรงของการดูแลผู้สูงอายุก็ไม่คุ้มค่ากับเนื้องานที่แสนยากลำบากสักนิด

ความที่ว่ามันโดนบังหน้าด้วยคำว่า “เป็นหน้าที่ของคนในครอบครัวต้องช่วยกันดูแล” “การดูแลผู้สูงอายุต้องทำด้วยใจ” ยิ่งเป็นการตอกย้ำและเบือนหน้าความจริงของภาระงานอันหนักหนาที่คนหนุ่มสาวต้องแบกรับ

พูดงั้นพูดงี้ นี่กำลังหมายถึงว่าคนแก่กำลังสร้างความลำบากให้อยู่ใช่มั้ย คำตอบแบบตรงไปตรงมาคือ ใช่ เราต้องยอมรับว่าการแก่ตัวลงหมายถึงว่าจะมีบางอย่างที่เราดูแลตัวเองไม่ได้ ต้องพึ่งพาคนอื่นเหมือนกลับไปเป็นเด็กอีกรอบ ไม่ได้ต่างอะไรกันแค่อายุมากขึ้นเท่านั้นเอง และถ้าเรามองตามความเป็นจริงมันก็สามารถที่จะเตรียมการอะไรๆ หลายอย่างไม่ให้เป็นภาระแก่คนรุ่นหลังได้ ไม่เหมือนเด็กเกิดใหม่ที่ไม่มีเวลาเตรียมตัว

และใช่ มันไม่ใช่ทุกคนที่มีเวลาเตรียมตัว แค่ภาระแต่ละวันที่เป็นอยู่ การใช้ชีวิตก็ยากแล้ว จะมาเตรียมเงินเกษียณอีกก็เป็นเรื่องยาก มันไม่ใช่ทุกคนที่พร้อมที่จะแก่ไปอย่างมีคุณภาพ แต่มันก็ไม่ใช่แค่หน้าที่ของประชาชนเพียงฝ่ายเดียวด้วยเช่นกัน เพราะเราก็จ่ายภาษีอะไรๆ ไป มันก็ควรมีตาข่ายมารองรับตรงนี้ด้วย … เอ้ะ เหมือนจะไกลไปละ เกี่ยวอะไรกับรีวิวหนังสือนะ คืองี้ การอ่านเล่มนี้มันทำให้เราคิดเกี่ยวกับการแก่ตัวลงได้มากจริงๆ แถมในเล่มเองก็ไม่ได้มีคำตอบให้ด้วยว่าที่ถูกที่ควรเป็นอย่างไร

เป็นอีกเล่มที่ประเด็นหนัก เล่าได้สนุกและตีแผ่สังคมมากค่ะ ส่วนตัวว่าประเด็นเรื่องสังคมจิตใจทำได้ดีกว่าเคโงะ แต่ยังเล่าเรื่องไม่เฉียบเท่าค่ะ

คือจังหวะการเล่าเรื่องของเล่มนี้มันเป็นการปัจจุบันและย้อนอดีต และตอนท้ายก็กลับมาปัจจุบันอีก จะว่ามันไม่ตื่นเต้นก็ใช่ และมีการเล่า pov ค่อนข้างหลายตัว ส่วนตัวเลยรู้สึกว่ามันกระโดดไปกระโดดมาไม่ค่อยสมูธค่ะ แต่อย่างไรก็ตาม เป็นอีกหนึ่งเล่มที่เดือนนี้จัดให้อยู่ใน rank favorite แน่นอนค่ะ

[panatda · Rating 3 out of 5]

3.5/5
สั้นๆ คือดี แต่ไม่ถูกจริตการเล่าสไตล์นี้(มั้ง)
เมสเสจของเรื่องดีมาก มันตั้งคำถามกับค่านิยมความกตัญญูในสังคมเอเชียได้ดี เหมือนเอาความจริงมาตีแสกหน้าพวกดัตจริตทั้งหลาย (อ่านๆ ไปก็เอ๊ะในใจว่าเรามันพวกดัดจริตโลกสวยด้วยรึเปล่า) ยังไม่เคยเห็นหนังสือที่เอาประเด็นนี้มาเล่าเท่าไหร่นะ อาจจะมีแหละแค่เราไม่รู้ แต่ถ้าถามว่าสนุกมั้ยคือไม่ เอื่อย จะหลับ ใครคาดหวังสืบสวนแบบตื่นเต้นลุ้นทุกหน้าคุณมาผิดทางแล้ว (ใช่ ฉันนี่แหละมาผิดทาง😅) เพราะมันค่อยๆ เล่า ค่อยๆ ปูข้อมูลแล้วหย่อนคำถามให้คิดตามมากกว่า (คนเขียนน่าจะเนิร์ดประมาณนึงเลยแหละ)

[Luk-Wa · Rating 4 out of 5]

มองข้ามไปเพราะหน้าปกมันดูไม่น่าอ่านเลย ดีว่าได้มาจากเพื่อนเลยได้ลอง แล้วก็ดีจริงๆ

เพราะตอนนี้เราก็ต้องดูแลแม่ที่เริ่มอายุเยอะ อ่านแล้วเลยอินมากๆ เข้าใจความรู้สึกตัวละคร ถึงปัญหาเราอาจจะไม่หนักเท่านั้น แต่ก็รับรู้ได้ว่ามันมีความเครียดแล้วก็อาจจะสะสมทุกวัน แนะนำให้อ่านกัน อ่านจบแล้วก็ยังต้องถกเถียงกัน ว่าเป็นสิ่งผิดๆจริงๆหรือสังคมบีบบังคับให้ต้องทำ



-----------‐--------------------------------------------------
ญี่ปุ่นเข้าสู่สังคมวัยผู้สูงอายุก่อนเราตั้งหลายปี จนตอนนี้เราก็เหมือนญี่ปุ่นเข้าไปทุกวัน แต่ก็ไม่มีแนวโน้มที่รัฐจะแก้ปัญหาตรงจุดนี้ได้เลย ภาษีที่จ่ายไปตอนทำงานไม่สามารถชดเชยกับค่ารักษาพยาบาลหรือดูแลชีวิตยามเราแก่ชราได้ จนต้องพึ่งพาลูกหลาน แล้วนำไปสู่ความเครียด และซึมเศร้า จนนำไปสู่การตัดสินใจที่ผิดๆ

คนที่อยู่ในโลกที่ปลอดภัยมองว่าเป็นสิ่งผิด กลายเป็นลูกต้องมาดูแลพ่อแม่ แต่ไม่ได้ใช้ชีวิตของตัวเอง

อยากให้ทำได้แบบทางยุโรปมากๆเลย ชีวิตหลังเกษียณดี๊ดี ได้เบี้ยเบี้ยงจากรัฐ ได้ท่องเที่ยว สามารถใช้ชีวิตอยู่เองได้

[panuchread · Rating 5 out of 5]

ใครเคยดูหนังเรื่อง plan 75 น่าจะเห็นภาพสิ่งที่หนังสือเล่มนี้พยายามเล่าได้ชัดขึ้น และอาจจะชัดเกินไปจนรู้สึกหดหู่ อ่านบทแรกๆ เรายังคิดว่ามันคือเรื่องเดียวกันหรือมี inspired ต่อกันด้วยซ้ำ

เรื่องราวว่าด้วยปัญหาสังคมผู้สูงอายุของญี่ปุ่นที่กำลังเข้าสู่จุดวิกฤต พูดง่ายๆ คือเป็นยุคที่มีอัตราการเกิดต่ำ ประชากรส่วนใหญ่เลยมีแต่คนแก่ ขาดแคลนแรงงานวัยรุ่น คนแก่ประสบปัญหาขาดคนดูแล เพราะคนนิยมอยู่กันแบบครอบครัวเดี่ยว (บ้านนึงมีแค่พ่อแม่ลูก) มากขึ้น = คนแก่อยู่ตัวคนเดียว ภาครัฐมีนโยบายออกมาอุ้มชูจุดนี้ แต่ก็ไม่ได้ช่วยไรเท่าไหร่ เพราะเงื่อนไขการเข้าถึงสวัสดิการมันก็ใช้ไม่ได้กับทุกคน คนแก่ที่ไม่ผ่านเกณฑ์ก็ลำบากเหมือนเดิม มีภาคเอกชนมาร่วมมือกับรัฐ จัดตั้งบ้านพักคนชราเกรดหรูไปจนถึงกลางๆ บางที่ก็มาเป็น service หลายรูปแบบ เช่น บริการอาบน้ำตามบ้าน ชีก็จะขนอ่างอาบน้ำใส่ท้ายรถไปตามบ้านคนแก่เลย (ว้าวซ่ามาก ความ invention ของคนญี่ปุ่นอะเนาะ) แต่มันก็ไม่สามารถรองรับคนแก่ที่เยอะมากๆๆๆๆ ได้หมด คนแก่ไม่มีเงินก็อดแล้ว1 แม้ค่าบริการมันจะถูกเพราะมีงบจากรัฐช่วยก็เถอะ (แต่รัฐก็ผีเข้าผีออกเปลี่ยนเงื่อนไข/ตัดงบตามใจฉัน) แถมบุคลากรที่จะมาท��งานก็ไม่ค่อยมี เพราะเหนื่อย+เงินน้อย

คนอาจจะสงสัยว่า แล้วมันจำเป็นแค่ไหนที่คนแก่ต้องใช้บริการพวกนี้ ก็ต้องบอกว่าเล่มนี้มันตีแผ่วงการการดูแลผู้สูงอายุได้ค่อนข้างครอบคลุมจนเรามองเห็นปัญหาจริงๆ จังๆ ว่ารัฐควรมีสวัสดิการดูแลคนแก่มากกว่าแค่เบี้ยคนชราได้แล้ว อย่างที่บอกว่าสังคมญี่ปุ่นนิยมอยู่กันแบบครอบครัวเดี่ยว (และไทยก็มีแนวโน้มจะเป็นแบบนั้นเหมือนกัน) เพราะงั้นคนแก่ที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ไม่มีลูกหลาน (ถึงมีลูกหลานก็ต้องทำงาน) บางคนเป็นโรคร้าย สมองเสื่อม พิการ ฯลฯ พวกนี้ต้องพึ่ง service หมด คิดดูว่าขนาดญี่ปุ่นมี service ทั้งจากรัฐและเอกชนยังมีปัญหา ไทยไม่มีไรเลยนอกจากเบี้ย 600 ได้กลิ่นความหายนะโชยมามั้ย 🥹

นอกจากปัญหาเชิงโครงสร้างที่รัฐรับมือได้ไม่ดีแล้ว เล่มนี้ก็ยังขยี้ปัญหาในครัวเรือนที่ถ้าเอามาพูดที่ไทยรับรองบ้านแตกสาแหรกขาด คือหน้าที่การดูแลพ่อแม่ปู่ย่าตายายควรเป็นของใคร? ของลูกหลานหรือไม่? 555555 ค่านิยมเรื่องความกตัญญูของคนเอเชียมันฝังรากลึกไปถึงแกนโลก กรีดเลือดออกมาเป็นคำว่าเกิดเป็นคนต้องกตัญญูรู้คุณ มีมายาคติมากมายครอบหัวไว้ตั้งแต่ยังไม่รู้ความ ถ้าไม่ดูแลพ่อป่วย = อกตัญญู เอาแม่ไปไว้บ้านพักคนชรา = โดนมองเหยียด จ้างคนอื่นมาดูแลแทน = โดนนินทา ออกมาอยู่เองทิ้งคนแก่อยู่บ้านกันเหงาๆ = อิลูกเนรคุณ ต้องปากกัดตีนถีบกระเตงๆ กันไปทั้งหัวหงอกหัวดำนั่นแหละถึงจะน่าชื่นชมว่าซั่น

(disclaimer ไว้นิสว่า ใครมีกำลังกายกำลังใจดูแลเองได้ก็ทำไป ใครมีกำลังทรัพย์ซื้อหาคนดูแลมืออาชีพมาทำแทนได้ก็ย่อม ไม่มีอะไรน่าชื่นชมกว่าอะไรทั้งนั้น บอกอิพวกปากหอยปากปูทั้งหลายไปว่าบ้านกุสะดวกแบบนี้ค่าาา ที่ควรจะนึกถึงจริงๆ คือคนที่ไม่มีทั้งเงินทั้งกำลังใจต่างหาก ลูกหลานจะยอมแพ้กับการดูแลแม่พิการและอยากให้มีอะไรมาแบ่งเบาภาระออกไปมันไม่ใช่เรื่องอกตัญญู (เช่น service หรือสวัสดิการ “ดีๆ” จากรัฐ) ภาพแบบรายการวงเวียนชีวิตช่อง 7 มันไม่ได้น่ามองหรือน่าซาบซึ้งอะไรเลย)

แต่จริงๆ เล่มนี้มันก็ไม่ได้มาถกหรือหาข้อสรุปอะไรเรื่องนี้หรอก แค่มาเป็นกระจกสะท้อนว่าถ้าเป็นเราล่ะ? ถ้าเราเป็นแบบตัวละคร ที่ต้องดูแลพ่อแม่ป่วยสมองเสื่อม วีนเหวี่ยง จำอะไรไม่ได้ ยิ่งอยู่ใกล้สุขภาพจิตยิ่งเสีย พาลส่งผลถึงคนรอบตัว ไม่ได้หลับได้นอน ต้องสแตนบายแทบ 24 ชม. ไม่มีเวลาไปทำงาน เงินหมด อยู่แบบอดๆ อยากๆ เราจะรู้สึกยังไง จะทำยังไง ถ้านึกภาพไม่ออกอย่างน้อยก็ได้ถามตัวเองว่าแล้วเราเข้าใจหัวอกตัวละครรึเปล่า เราได้เผลอไปตัดสินอะไรเค้ามั้ย

อีกอย่างที่เล่มนี้ทำได้ดีคือการฉายภาพความเหลื่อมล้ำของสังคมคนแก่ ไปจนถึงทัศนคติของคนที่อยู่บนหอคอยงาช้าง vs คนคลุกฝุ่นคลุกหญ้าข้างล่าง เป็นประเด็นเล็กๆ ในเล่มที่เหมือนแผลเล็บฉีก ไม่เว่อร์วังแต่ร้องซี้ด เราชอบตอนที่อัยการ (ภาพแทนคนรวย) คุยกับ นาย xx (ภาพแทนคนจน) เรื่องความหมายการมีชีวิตและจิตใจใฝ่ดี แล้วโดนนาย xx สวนยับ อิอัยการรับบทกรรมการอึ้งไปเลย คนอ่านได้แต่ตบเข่าฉาด สะใจว้อยยย

ก็ยังเป็นการอ่านงานอ.ฮามานากะที่น่าประทับใจ แม้จะไม่ได้ชอบเท่าชีวิตบลู เพราะรู้สึกว่าการเล่าของชีวิตบลู intense กว่านี้มาก เล่มนี้มันยืดเยื้อไปหน่อย ถ้ากระชับกว่านี้คงตื่นเต้นขึ้นเยอะ และตอนจบไม่จึ้งใจเท่าที่คิด สิ่งที่ทิ้งไว้เป็นปริศนา พอเฉลยแล้วก็ไม่ว้าวเท่าไหร่ แบบฮะ มันก็เป็นงี้อยู่แล้วไม่ใช่หรอ 55555 อีกอย่างคือรู้สึกว่าแปลไม่ค่อยสมูท ใช้คำวนๆ ยืดยาว อ่านแล้วขัดปาก แต่ก็ยังควรค่าแก่เวลาอ่านอยู่ดี

อยากให้ทุกคนทำใจมองข้ามหน้าปกไปก่อน มันผ้าขี้ริ้วห่อทองของจริง (ว่าจะอ่านยามสุริยะเยือกต่อ ปกร้องจ๊ากไม่แพ้กัน 🥹) ชี้เป้าร้านนายอินทร์ มันลดบ่อยมากๆๆ เคยเจอเล่มสุริยะลด 35% จะบ้าตาย 🤯🤯

[Mizuki · Rating 3 out of 5]

Lost Care is a solidly written, award-winning murder mystery about a strange serial death of elderly. I do like how the author addressed the social issues (the lack of social support and safety nest for elderly, the pressure of caring taking for the elderly's families, etc), but I don't really like the final revealing of the murder mystery, too predicable.

[YT · Rating 5 out of 5]

在書展隨便拿來湊滿額的書，沒想到意外的好看，無論是以推理的角度或是探討老人照護的議題而言，都算鋪陳的很不錯。

在現今超高齡化的社會，人類越來越長壽；但卻同時面臨少子化的問題。人都會老，年紀漸長後，到底誰來照顧我們？那些有錢有勢的老人理所當然的可以進入無後顧之憂的安全照護地帶；反之更多的是在地帶外、無依無靠或是完全負擔不起高額照護的老人族群。華人常說「久病無孝子」，再多的親情也會被磨損和壓垮，如果此時有人幫你結束這些高齡老人的性命，你會感激還是憤怒？話說回來，到底誰又可以決定終止自己的生命？現今的社會制度真的有準備好要承接這些超高齡老人了嗎？

和中山七里「那些得不到保護的人」一樣，作者以他們的筆桿直指這個社會的弱勢漏洞，看完有種沈重感。在越來越炎熱的夏季讀來特別心有戚戚焉。

[Lily Liu · Rating 4 out of 5]

父母养育子女 和 子女看护父母似乎真的不太一样 故事里被压垮的人们在辛苦得不到感谢的时候没有抱怨 在辛苦换来指责的时候也没有被击垮 真正让他们崩溃的是他们的亲人已经不再记得自己
断定一个人是一个人而不是其他人除了外貌性格还有就是记忆 但如果眼前费劲心力照顾的人只是空有所爱之人的躯壳 并且已知事情不会好转了 那究竟我们还应该投入多少呢 这种时候死亡还真是一种解脱 可惜即使可以选择死亡 痛苦往往已经持续了好长一段时间（否则有什么资格说已经负担不起了呢） 我感觉这一点也是和父母养育子女不同的 妈妈在怀孕的时候可以做好多检查 确认小孩是不是不健康 筛查出大部分的地狱开局 但我们没有手段 可能也不忍心 去避免地狱结局……
真是无解啊 难以想象什么样的制度能保障人权的同时又避免被有心人随便利用

[Shiyu Sai · Rating 3 out of 5]

翻譯在很細微的地方讓人感到不順暢。
因為這個原因所以給了很低的分數。
這個出版社是什麼天雷嗎
1罰則名詞難理解，「事業所安排違法取得」？看前後文意是像照護比不足、人力不足的敘述？
2大海節，直接寫海之日我覺得台灣人都能懂。
3十分的更科蕎麥麵⋯，這種專有名詞直接照搬十割蕎麥麵不行嗎🫨
像這樣的細節雖然不會影響劇情，但是閱讀感受很難進入狀況。

這本書關於生命，是很沈重的話題，經歷過的話對於那苦難的描述，對於得救的心情會很有共鳴。
「你真正的目的是，想要讓這廣大的世界中，每個人都知道你做的事⋯想要讓大家知道巨大的地洞存在這個社會中，想要讓自以為在富足的國家中生活的人能夠睜開眼睛，所以你要製造出這個故事來⋯」
這個也是作者真正的目的吧。

[ANKO · Rating 5 out of 5]

หน้าปกไม่ค่อยชวนอ่านเลย ซื้อมาลองอ่านเพราะรีวิวดี
ซึ่งดีจริง ๆ เล่มนี้สะท้อนถึงปัญหาผู้สูงอายุในญี่ปุ่นได้ดีมากกกก
จริง ๆ ในประเทศไทยก็เริ่มจะเป็นแล้ว ทำให้เห็นปัญหาร้อยแปด
ที่ไม่เคยนึกถึง สะท้อนได้ดีจริง ๆ

[Emi · Rating 4 out of 5]

法とかモラルとか正義とか、何が正しくて何が間違っているのか、何が善で何が悪か、考えれば考えるほどわからなくなっていく。世の中にはこんな事件でも起きないと見て見ぬふりをされている問題がたくさんある気がする。

[Alistair · Rating 4 out of 5]

臨淵探頭。

[E.T. · Rating 4 out of 5]

小说版的《看护杀人》，推理非常弱的社会派推理小说，不过还是有被晃点到。若带着看推理小说的心情来看，会感觉有点失望。

[Art Mlang · Rating 5 out of 5]

Serious and fun to read at the same time.

[Booyah · Rating 4 out of 5]

ชอบสไตล์การเล่าเรื่องของเล่มนี้ แม้บางพาร์ทจะรู้สึกเนือยๆไปหน่อย แต่พ้อยท์หลักของเรื่องเป็นสิ่งที่รีเลทกับชีวิตจริงของเราและเชื่อว่าของอีกหลายๆคนด้วย ชวนให้นึกถึงวิธีในการแก้ไขปัญหานี้อย่างจริงจัง

[Xiaolink · Rating 4 out of 5]

文学性弱于现实性 题材压抑到不行 结尾也没有给出答案 作者根本也是没有答案的吧

[Ruirui · Rating 4 out of 5]

เป็นนิยายที่เล่าเรื่องปัญหาในสังคมญี่ปุ่นจากหลากหลายมุมมอง สะกิดสะเกาให้คนอ่านครุ่นคิดตามไปด้วย คนไทยอย่างเราก็อ่านแล้วรีเลทได้ (เพราะสังคมไทยเราก็เป็นสังคมผู้สูงอายุเหมือนกัน)