Zo word je een geweldige dichter

by Ellen Deckwitz

Poëzie mag de naam hebben verheven, zwaarwichtig en complex te zijn, volgens Ellen Deckwitz is dat allemaal van geen belang als je zelf gedichten gaat schrijven. ‘Als je poëzie gaat schrijven probeer je een moment te vangen in woorden, met behulp van beelden en ingedikte taal. Die woorden moeten precies gekozen zijn, zodat het iets oproept in het hoofd van de lezer.’

In Zo word je een geweldige dichter geeft Deckwitz de beginnende en gevorderde dichter inzichten en instrumenten om van een idee, een beeld, een gevoel of een inval een sterk gedicht te maken. Ze leert je de complete gereedschapskist van de dichter te gebruiken en zal in het bijzonder ingaan op het krijgen en verwerken van inspiratie. Wat vertelt je gedicht en wat wil je eigenlijk vertellen? ‘Lieg maar raak, zolang het maar goede en mooie vondsten oplevert.’

Genres: Poetry

141 pages, Paperback

First published September 1, 2015

About the author

Holds an MA in literary and cultural sciences. She has performed at Dutch festivals like Lowlands, the Nacht van de Poëzie, Poetry International, but also in Birmingham, Paris and Berlin.
She was the Dutch Slam Poetry Champion in 2009, is a member of the rock.poetry formation Asphalt Fairies, and during the European Championship of Football in 2012, she was on national Dutch radio as a football expert.
Her poems have been translated and published in English, German, French and Spanish.

Reviews

[Marjolijn van de Gender · Rating 4 out of 5]

Een paar jaar terug, toen ik tijdens mijn studie opeens een poëzievak moest volgen en een problematische relatie had met de academische literatuur, las ik 'Olijven moet je leren lezen'. Dat is een handleiding voor het lezen van poëzie. Na de goede ervaringen met dat boek kwam ik recent 'Zo word je een geweldige dichter' tegen. Mijn poëziekennis mocht wel weer eens opgefrist worden, dus ik begon met lezen.

Fris is 'Zo word je een geweldige dichter' zeker. Ellen Deckwitz vertelt vol ironie, maar nooit zonder liefde voor de poëzie, over gedichten. Ze illustreert technieken en hoewel ze het schrijven van een gedicht niet mooier maakt dan het is, presenteert ze het als haalbaar. In het boek staan veel oefeningen, bijvoorbeeld over associëren. Zelf heb ik die overgeslagen omdat ik het boek vooral las om gedichten beter te begrijpen, maar ze zijn heel waardevol als je zelf wilt oefenen.

Na dit boek heb ik, net als na 'Olijven moet je leren lezen', het idee dat ik wat meer grip heb gekregen op poëzie. Doordat je leert met welke invalshoeken iemand een gedicht schrijft, kan je diezelfde invalshoeken toepassen voor het lezen. Dat Deckwitz veel klassieke gedichten als voorbeelden gebruikt is hiervoor erg fijn. Overigens krijg je van dit boek ook echt heel veel zin om zelf aan de slag te gaan. Of je echt een geweldige dichter bent na het lezen van dit boek weet ik niet, maar je hebt wél de kennis gekregen om een geweldig gedicht te schrijven of het te lezen op de manier die het verdient.

[Eline · Rating 4 out of 5]

Ontzettend fijn boek. Helder geschreven en met duidelijke tips en oefeningen. Ik heb het nu geleend via de (online) bibliotheek, maar ik denk dat ik een eigen exemplaar ga aanschaffen.

[Esmé Boom · Rating 4 out of 5]

3,5 Een goede wegwijzer voor de nieuwkomers in literair Nederland, met enorm veel geweldige schrijftips en -opdrachten. Soms flauw, maar flauw heb je ook nodig, dat maakt de drempel lager. Dat geeft houvast als je even niet meer weet wat of hoe of waar je moet. Eigenlijk ook leuk voor wie zelf niet schrijft, want: veel mooie voorbeeldgedichten, klassiekers en nieuwkomers. Maar voor de echte lezers is het misschien toch leuker om Olijven moet je leren lezen te pakken.

[Arne · Rating 4 out of 5]

Je wordt er in elk geval niet slechter van.

[Ekmef · Rating 5 out of 5]

Heerlijk nuchter boek over hoe je nou eigenlijk een gedicht schrijft. Het inspireert om aan de slag te gaan. (Ik ben me acuut bewust van hoeveel clichés er al in deze recensie zitten, maar ja). Prettige bijkomstigheid is ook dat ik een boel geleerd heb over hoe je gedichten kan lezen. Voorlopig houd ik het daar maar even bij.

[Els · Rating 4 out of 5]

Goesting gevend!

[Lot Weijers · Rating 4 out of 5]

4,5⭐️

Leuk, pakkend en humoristisch geschreven. Ook nog eens wat van geleerd.

[Tine Putzeys · Rating 4 out of 5]

Leest vlot, leuke beelden en vergelijkingen — wat verwacht je anders van een dichter — en veel ideeën opgedaan voor schrijfoefeningen. Aanrader!

[Ellen IJzerman (Prowisorio) · Rating 4 out of 5]

"Do not underestimate what makes you happy", zei de ex-soldaat
en voorzag de gekleurde pony van een paarse staart

Aan alles is te merken dat Ellen Deckwitz niet voor het eerst over dichten vertelt. Dat blijkt uit wat, hoeveel én hoe graag ze over poëzie en het schrijven ervan vertelt. Hoe word je een geweldige dichter staat vol bruikbare tips zonder saai of ingewikkeld te worden. Zo legt ze in Wat is een gedicht uitermate kort en kernachtig uit waaruit de taal van de poëzie bestaat, nl. regel, strofe, enjambement, symbool, metafoor, rijm, ritme en metrum. Daarna volgen nog een paar alinea's over dichtvormen en beelden, en dat is het dan. Voor meer theorie moet je een ander boek aanschaffen, Deckwitz wil over het schrijven vertellen, hoe je aan originele ideeën kunt komen, hoe je die het beste kunt uitwerken en waar je goede voorbeelden kunt vinden. Goed schrijven begint namelijk met goed lezen.
Deckwitz raadt aan om bloemlezingen te lezen, waarvan De dikke Komrij van Gerrit Komrij en Domweg gelukkig in de Dapperstraat van C.J. Aarts de bekendste zijn,  en vult dat aan met een overzicht van binnenlandse en buitenlandse dichters. Een andere bruikbare leestip is de site literairetijdschriften.org waar diverse aan poëzie gewijde tijdschriften kunnen worden gevonden. Jammer genoeg vergeet Deckwitz de serie Eerste hulp bij het lezen van gedichten in NRC Next te noemen, want ook die serie is een aanrader.

Naast raadgevingen geeft Deckwitz regelmatig schrijfopdrachten die te herkennen zijn aan een kader voorzien van het kopje Aan de slag. In het hoofdstukje over Originaliteit zijn twee schrijfopdrachten opgenomen: lees elke dag en houdt een leeslijst bij. Opdrachten, dus, waarvan verwacht mag worden dat een aankomend dichter daar geen moeite mee heeft. Erg orgineel zijn ze echter niet, maar dat verandert in de daaropvolgende. Formuleren wordt bijvoorbeeld besloten met de opdracht om uit een paar observaties - die het resultaat zijn van Aan de slag (4): verzamelen - te kiezen en die te op te schrijven alsof ze worden uitgesproken door
- een minister-president die de pers toespreekt
- een zeer dronken persoon uit een achterstandswijk
- een zeer dronken persoon uit Wassenaar
- iemand van wie het Nederlands niet de eerste taal is

Een van de aardigste en zeker niet voor de hand liggende suggesties is te vinden in het hoofdstukje Rijmvondst: ga rijmen, omdat het je denken in een andere richting stuurt. De zo gevonden beelden en ideeën kunnen vervolgens weer in een niet-rijmend gedicht worden gebruikt. Of, anders gezegd en vrij naar Reve: "het rijm is niet uitsluitend een beperking, het is ook een bevrijding." Een andere raadgeving, speciaal voor mensen die te kritisch op zichzelf zijn en nooit iets goed genoeg vinden, luidt: schrijf 's morgens vroeg! Die 'innerlijke criticus' is namelijk geen ochtendmens. En voor wie zich zorgen maakt over de originaliteit van een zojuist geschreven gedicht is er de Google-vertaaltoets, of de tip om over borstvoeding op een begraafplaats te gaan schrijven.

Hoe wordt je een geweldige dichter bestaat uit vier delen: Zaken om vooraf bij stil te staan, Een basis maken: over inspiratie, Van idee naar gedicht en De puntjes op de i. Een logische opdeling met korte, duidelijk hoofdstukken waarin bruikbare, verrassende opdrachten en tips staan die helpen om - op termijn - een geweldige dichter van je te maken. Deckwitz maakt haar woorden in de Inleiding waar wanneer ze zegt dat het haar erom gaat dat "je jezelf leert verrassen. Want je bent tot veel meer in staat dan je denkt. Schrijven is op zijn tijd frustrerend, ingewikkeld en zeer teleurstellend. En toch weet ik zeker dat het je heel, heel blij zal maken."

Gerecenseerd voor Hebban.nl

[Mandy · Rating 4 out of 5]

In tegenstelling tot Olijven moet je leren eten en Dit is geen grasmaaier is Deckwitz in dit boek meer de juf die die vertelt hoe het moet, poëzie schrijven. En dan stelt ze toch wel wat eisen aan de dichter-in-spé. Deckwitz heeft het over gedichten als literaire kunstvorm, niet over iets voor de Margriet.

[Piet · Rating 4 out of 5]

Wat een leuk boekje! Met een lichte toets van schrijven loodst Ellen Deckwitz je langs allerlei nuttige tips voor het schrijven van poëzie. Ik beluister dagelijks met veel plezier haar podcast 'Poëzie vandaag'. Daarom dacht ik: ik wil meer van haar horen over poëzie. Ook als je zelf geen gedichten schrijft is het een leuk en leerzaam boek over het ambacht van de poëzie.

[Poetryias · Rating 3 out of 5]

Leest makkelijk weg, staan redelijk wat schrijftips in en goed boek om mee in de schrijfmood te komen. Schrijfster vind zichzelf helemaal geweldig en promoot de meest vage gedichten, ben het daar niet mee eens. Geen enkel voorbeeld gedicht sprak me aan.

[Jona · Rating 2 out of 5]

Best ok, maar niet aansluitend mijn smaak en stijl van poëzie

[Casper Veen · Rating 4 out of 5]

Erg leuk en toegankelijk boekje, aanrader!