De val

by Marga Minco

Frieda Borgstein, hoofdfiguur in 'De Val', woont in een bejaardentehuis. Ze is 84 jaar oud. De gebeurtenis die haar leven heeft beheerst, is het wegvoeren van haar man en kinderen tijdens de oorlog. Zelf was zij juist boven in huis toen de Duitsers kwamen. Waarom werd het huis niet verder doorzocht en waarom hebben ze haar niet meegenomen?

Genres: Literature, Dutch Literature, Fiction, Roman, Historical Fiction, School

93 pages, Hardcover

First published January 1, 1983

About the author

Marga Minco (pseudoniem van Sara Minco) debuteerde in 1957 met Het bittere kruid, bekroond met de Vijverbergprijs (nu F. Bordewijkprijs). Ook haar latere werk, De andere kant (1959), Een leeg huis (1966), De val (1983), De glazen brug (1986), Nagelaten dagen (1997) en de bundel verzamelde verhalen Achter de muur (2010), had veelal de Tweede Wereldoorlog en de nasleep daarvan als onderwerp. Voor haar oeuvre ontving Minco de Annie Romeinprijs (1999), de Constantijn Huygensprijs (2005) en de P. C. Hooftprijs (2019). Haar boeken zijn in vele talen vertaald.

Reviews

[Hermien · Rating 5 out of 5]

Een juweeltje.

[Floor tussendeboeken · Rating 3 out of 5]

Boeiende speling met verschillende betekenissen van 'de val'. Voor zo'n kort verhaal zitten er aardig wat verschillende personages in, maar er was geen ruimte om ze goed te leren kennen. Het verhaal is vooral gericht op de plot en zijn betekenis. Door de eenvoud van Marga's taalgebruik is het een boek dat ook tegenwoordig goed gelezen kan worden.

[José Van Rosmalen · Rating 4 out of 5]

Bij het woord ‘de val’ kun je aan twee betekenissen denken, namelijk aan een val die voor je wordt opgezet, iets waar je intrapt en ook aan een fysieke val. In het boek van Marga Minco komt ‘de val’ in beide vormen voor. De titel valt samen met het thema van het boek en dat is op zich al een prestatie van de auteur. Zoals bij al haar werk draait het om de vervolging van joden in de tweede Wereldoorlog en hoe dat in de jaren na de oorlog blijft doorwerken. Frieda Borgstein woont in een verzorgingshuis en hoopt haar 85e verjaardag groots te vieren. Haar man en kinderen zijn veertig jaar daarvoor afgevoerd en vermoord en zij werd niet meegenomen. Dat trauma zit diep in haar. Het had ook net anders kunnen aflopen. Het verhaal is zodanig opgebouwd dat het een sterk dramatische kracht heeft. Misschien een minpuntje dat je de uitkomst al aan ziet te komen, het werkt nu als een bevestiging van wat je als lezer al verwacht. Verrassend is wel dat ook de gebeurtenissen van veertig jaar terug toch anders blijken dan Frieda altijd heeft gedacht. Was het verraad of gewoon domme klungeligheid waardoor een vluchtroute naar Zwitserland een illusie bleek? Je bent nooit helemaal klaar met ingrijpende gebeurtenissen uit het verleden, lijkt Marga Minco hier te willen zeggen. Door de strakke compositie en de soms komische beschrijvingen van het verzorgingshuis, waarbij ik aan scènes met Hendrik Groen moest denken, is dit zeker niet alleen maar een somber boek, al draait het om een val. Voor de precieze clou moet je het boek lezen, het is flauw om deze in een recensie helemaal weg te geven.
Trefwoorden: oorlog, (toe)val, herinnering, verzorgingshuis

[Michiel Bakker · Rating 3 out of 5]

Zoals veel van Minco's boeken kijkt 'De Val' terug op lang verleden momenten die op zichzelf klein maar niettemin definitief waren. Vanwege de trage ontwikkeling en de precieze schrijfstijl is doorheen alle situaties in dit boek een vraag verweven: waarom ging het niet anders, terwijl dat toch ook zo makkelijk had gekund? Op de leidende waarom-vraag, die terugvoert naar een voorval oorlogstijd, geeft dit verhaal uiteindelijk een aannemelijk antwoord. Maar het is veeleer de hoe-vraag dan de waarom-vraag die beantwoord wordt, en dat lijkt de les van dit boek te zijn: nu een voorval lang geleden is en reeds versleten tot een enkel beeld, doen precieze redenen er niet meer toe. Het is en blijft gebeurd, en hoe ingrijpend het ook was, het leven is er langzaam bij vandaan gestroomd.

[Leonarda · Rating 5 out of 5]

Naar aanleiding van het overlijden van Marga Minco ging ik in mijn boekenkast op zoek. Ik vond De Val, van ‘vare en more’ gekregen op mijn verjaardag in 1984.
Het biek zag er gelezen uit, maar ik kon me de plot niet meer herinneren. Wat een prachtig geschreven verhaal: mooi verteld, nuchter, maar o zo treffend en o zo pijnlijk. De moeite van het (her)lezen meer dan waard!!

[Aurora · Rating 5 out of 5]

Ik vind het ronduit meesterlijk hoe Minco álles weet te zeggen zonder het daadwerkelijk te zeggen, enkel door je iets te laten beleven vanuit andere oogpunten en andere woorden. Zo bijzonder! Ook knap hoe ze me in amper 90 pagina’s zo heeft kunnen laten geven om een oude vrouw.

[Ollectro · Rating 4 out of 5]

.

[Elly Van · Rating 4 out of 5]

Heb dit boek heel lang geleden gelezen, het was het tweede boek dat ik van Marga Minco las. Na Het bittere kruid. Ook dit boek gaat over de oorlog. Prima boek.

[Piet Van · Rating 4 out of 5]

see review of Het bittere kruid

[Kitty Hovenkamp · Rating 4 out of 5]

Het is een dun boekje maar door de diverse verhaallijnen die naast elkaar afspelen en de onderwerpen is het geen luchtig boekje. Toeval en geluk spelen een belangrijke rol in het verhaal. Marga Minco schrijft beeldend, je ziet het verhaal voor je af spelen. Het is een mooi rond verhaal.

[Vincent Blok · Rating 3 out of 5]

Over de contingentie van het menselijk bestaan (Marga Minco, De val)
De val van Marga Minco gaat over de 84 jarige mevrouw Borgstein die nog dagdagelijks wordt herinnerd aan het wegvoeren van haar man en kinderen door de Duitsers tijdens de tweede wereldoorlog. Hun plan om naar Zwitserland te vluchten werd verraden, maar zij ontsnapt aan hun verschrikkelijke lot omdat ze toevallig boven een vest voor de kinderen pakt als de Duitsers binnenvallen.
Toch gaat het boek niet over de val waarin haar gezin is gelokt maar over het toe-val dat de mens begeleidt op zijn of haar levenspad: “’Ze was even naar boven gegaan om een vest te halen’. Kessels knikte heftig. ‘Dat bedoel ik nou, wat het toeval met je doet, de absurde dingen, die geen mens van je wil aannemen. Ik moet ook zeggen dat ik een minuut of zes eerder dan we afgesproken hadden aan de deur kwam. Ik had hard gefietst’. ‘Dus omdat u zes minuten eerder kwam…?’. ‘Ja, maar ook dat is niet zeker’”(92). Voor mensen zoals wij, die zich net als mevrouw Borgstein van orde en netheid verzekeren door fanatisch te rekenen van alles wat los en vast zit, is het boek een harde les om de diepe contingentie van het menselijk bestaan tot ons toe te laten. (meer blogs over literatuur: https://vincentblok.wordpress.com/)

[Patricia · Rating 2 out of 5]

Strange little book. Many flashbacks, which at the beginning, don't make sense. At the end you get the plot, but it didn't really make a huge impression on me. It's not a bad book, it just didn't do it for me.

[Rochella · Rating 1 out of 5]

It was a boring book.

[Chantal Deen · Rating 2 out of 5]

Niet slecht geschreven, maar een onderwerp dat al zo uitgekauwd is... Bovendien een te kort verhaal voor veel diepgang.

[Linda · Rating 2 out of 5]

Hoewel de thema's in het boek groot, belangrijk en interessant zijn (toeval, en de vraag of iemand schuld draagt bij toeval), sprak deze novelle van Minco mij toch niet aan. Ik weet dat de sobere schrijfstijl een bewuste keus is van haar, maar de expliciete, korte beschrijvingen van gevoelens en gebeurtenissen, in plaats van dat deze door uitgewerkte personages of impliciete beschrijvingen invoelbaar worden gemaakt, maken het geheel kil en wat saai.

Ergens voel ik het ook schuren tussen de grote rol die er voor toeval is weggelegd in het boek, en de manier waarop de hele verhaallijn rondom die toevallen is opgezet. Helemaal kan ik mijn vinger er niet op leggen, maar hoewel ik snap dat de clue is dat toeval allesbepalend kan zijn, lijkt het ergens wat tegenstrijdig dat de verhaallijn vanaf het begin al overduidelijk naar die toevallen toeleidt - alsof het geen willekeurige gebeurtenissen zijn, maar alles zo heeft moeten zijn. Nu is een roman een afgebakend stuk dat met een verhaal betekenis tracht te geven aan anders betekenisloze dingen, maar voor mij lijkt deze constructie de zin van de boodschap van 'toeval' te verzwakken.

Al met al deed deze vertelstijl hem niet voor mij.

[Beate Bergman · Rating 3 out of 5]

De titel is in het geval van dit boek heel bepalend voor het plot. Eerst de "val" waar Frida aan ontsnapt, later de val die haar noodlottig werd. In beide gevallen gaat het om een (on)gelukkige samenloop van omstandigheden. Interessant hoe erg de loop van iemands geschiedenis kan veranderen wanneer een persoon 6 minuten te vroeg is.

Het verhaal zal me niet bijblijven. De verhalen van normale burgers in de tweede wereldoorlog zijn belangrijk om te vertellen en vertellen je veel over het dagelijks leven. Het is het type herkenbare verhaal zoals je van je grootouders hoort over de oorlog.

[Saad Abdulmahmoud · Rating 3 out of 5]

De val gaat over Frieda Borgstein. Ze woont in een bejaardentehuis. Ze is 84 jaar oud. De gebeurtenis die haar leven getekend hebben is het wegvoeren van haar man en kinderen tijdens de tweede wereldoorlog. Ze was thuis zij boven in huis aanwezig moest iets pakken toen de Duitsers kwamen. Waarom werd het huis niet verder doorzocht en waarom hebben ze haar niet meegenomen?

Toeval speelt een grote rol in het boek. Als er iets in je leven gebeurt, dan hoeft dat geen reden te hebben. Het kan ook toeval zijn.

[Huig Woudwijk · Rating 5 out of 5]

In barely 90 pages Marga Minco manages to sweep you along in a haunting tale of memories and a universe that does not care and does not explain itself. It’s painful, but in a strange way also beautiful, nothing is dramatized, nothing is idealized. Minco describes life the way it so often is.

[Jax Martínez Perpiñá · Rating 1 out of 5]

Ik snapte hier precies tien keer niks van… Het ging over bouwvakkers en een oude vrouw die 85 werd maar aan het eind ging ze dood, I mean je komt er wel achter hoe alles is gebeurd en waarom maar het boek was zo oppervlakkig, met zo weinig emotionele waarde dat het een beetje nutteloos was idk.

[Persephone Abbott · Rating 3 out of 5]

Er zijn momenten waarin je alles in detail wil uitleggen. Soms alleen die woorden tegen jezelf dan maar zeggen. Puntjes over hoe en wat. Er zijn te veel “puntjes” te vasthouden. Dan valt redenering weg. De vraag is: hoe interessant kan zo een uitleg zijn?

[J M-B]

Een toeval en een val maken het verschil tussen het leven en de dood van een moedige Joodse vrouw. Roerend en nog een boekje van Marga Minco dat heel mooi geschreven is.

[Iris · Rating 2 out of 5]

Te kort naar mijn mening om echt wat over te zeggen.

[victor · Rating 1 out of 5]

gelezen voor school. saaiste boek wat ik ooit heb gelezen, te veel karakters en gewoon niet leuk.

[Stafhorst · Rating 4 out of 5]

't Begint alsof het een thriller is, aan het eind is er geen commentaar toe te voegen. Perfect.

[Billy · Rating 3 out of 5]

Eh

[Huub · Rating 5 out of 5]

Een juweeltje.

[Em · Rating 3 out of 5]

Tragisch en ontroerend

[Charlotte Prenger · Rating 3 out of 5]

Ik heb het boek waarschijnlijk eerder gelezen, het is me destijds niet goed bijgebleven. Herlezen in een zucht. Moeilijk om een waarde aan t boek te geven.

[Johan van den Berg · Rating 4 out of 5]

Archetypische Minco: uitgebeend, vol herinneringen, statig en onlosmakelijk verbonden met WO2. Een overtuigende proeve van kunnen.

[Jakob]

Goed volledig uitgewerkt verhaal met mooi afgeronde uiteinden. Vanuit verschillende perspectieven, niet te dik, fijne stijl. Beetje saai onderwerp.