فروغ ولایت

by جعفر سبحانی

استاد محقق «آیت الله شیخ جعفر سبحانى» از علماء برجسته حوزه علمیه قم مى‏باشد که در 860 صفحه تدوین واز سوى موسسه تعلیماتى وتحقیقاتى امام صادق علیه السلام قم منتشر شده است. و مشتمل بر یک پیشگفتار و شش بخش همراه با فهرستها مى‏باشد پیشگفتار که مشتمل بر 4 صفحهاست در مورد نقش شخصیتهاى بزرگ تاریخى در حیات و سعادت جوامع بشرى ومخصوصا نقش پیامبر صلى الله علیه و آله و حضرت على علیه السلام در تاسیس جامعه اسلامى وحسرت از کنار گذاشتن حضرت على علیه السلام در بعد از رحلت پیامبر ص و نیز تقسیم دورانهاى زندگى حضرت على ع مى‏پردازد که این دورانها عبارتند از:

1 ـ از ولادت تا بعثت
2 ـ از بعثت تا هجرت
3 ـ از هجرت تا رحلت پیامبر
4 ـ از رحلت پیامبر صلى الله علیه و اله تا خلافت
5 ـ از خلافت تا شهادت

و بخشهاى کتاب بر مبناى دوره‏هاى فوق مى‏باشد؛ و تلاش مولف بر این بود که از هر نوع مبالغه و حدسهاى بى اساس دورى نماید و مصادر و مآخذ را تا جائى که براى نوع خوانندگان فارسى زبان ملال آور نباشد بیان کند.

مولف در بخش اول کتاب که مربوط به زندگى حضرت على علیه السلام قبل از بعثت پیامبر صلى الله علیه و آله است ابتدا یک مقایسه اى بین حضرت على ع و حضرت مسیح مى‏نماید که عده‏اى او را تا مرتبه الوهیت بالا بردند و عده‏اى در مقابل او را درغگو ومتهم به شنیعترین تهمتها دانسته‏اند.

و در تایید گفتار خود تمسک مى‏کند به روایتى از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله که خطاب به حضرت على علیه السلام فرمود: «دو گروه در راه تو هلاک مى‏شوند: گروهى که درباره تو غلو کنند و گروهى که با تو دشمنى ورزند».

و اشاره‏اى نیز به شباهت ولادت آندو، یکى در سرزمین مقدس بیت اللحم و دیگرى درکعبه، دارد ودر قسمت دیگر این بخش مى‏پردازد به سه عنصر مهم در شکل گیرى شخصیت حضرت على علیه السلام یعنى عناصر:

1 ـ وراثت.
2 ـ آموزش و پرورش
3 ـ محیط زندگى

در مورد عامل وراثت اشاره به سجایاى اخلاقى پدر گرامى و اجداد آن حضرت از قبیل سماحت و بخشش، عطوفت و مهر، جانبازى و فداکارى در راه آئین توحید و اشاره‏اى به ایمان جناب ابوطالب و پاکدامنى وایمان فاطمه بنت اسد مادر گرامى ایشان مى‏نماید.

و در توضیح دو عامل دیگر اشاره به تربیت پیامبر صلى الله علیه و آله از دوران شیرخوارگى و کودکى و نوجوانى حضرت على علیه السلام وزندگى حضرت على در خانه پیامبر صلى الله علیه و آله دارد در بیان تاثیر این تربیت کلام خود حضرت را نقل مى‏کند که فرمود «من در همان دوران کودکى به هنگامیکه که در حرا کنار پیامبر بودم نور وحى رسالت را که به سوى پیامبر سرازیر بود مى‏دیدم و بوى پاک نبوت را از او استشمام میکردم.»

780 pages, Unknown Binding

Published January 1, 1994

About the author

جعفر سبحانی معروف به آیت‌الله العظمی سبحانی تبریزی (زادهٔ ۲۰ فروردین ۱۳۰۸ در تبریز)، متکلم، فقیه، اصولی، مفسر، مجتهد شیعی ایرانی و از مراجع تقلید و اساتید حوزه علمیه قم است.

Reviews

[Mohsen · Rating 5 out of 5]

نویسنده در این کتاب همان روندی را که در فروغ ابدیت در توصیف وقایع به کار گرفته بود را دنبال می کند
فروغ ولایت در واقع دنباله دوگانه فروغ ابدیت است در فروغ ابدیت استاد سبحانی به شرح تاریخ زندگانی پیامبر (ص) را از ورود حضرت ابراهیم به مکه و توضیح مختصر تیره و تبار پیامبر از ابراهیم(ع) تا حضرت محمد می پردازد و با مرگ پیامبر ختم می کند
به نظر من این سه جلد کتاب یکی از بهترین کتب تاریخی هست که در مورد تاریخ صدر اسلام به فارسی نوشته شده است نویسنده سعی کرده از هر گونه مغلق گویی که در کتب دینی ما فراوان دیده می شود بپرهیزد از ذکر احادیث بی مورد و حواشی مغشوش کننده ، داستان های خرافی و حتی از بیان بسیاری از معجزات مسلم پیامبر خودداری کرده است و تمام تلاشش را کرده که به مسئله پیامبر تنها به عنوان یک مسئله تاریخی نگاه کند کاری سایرین از انجام آن عاجز بوده اند و شخصیت روحانی و الهی پیامبر رسالت تاریخ نگاری آنها را تحت شعاع قرار داده است البته نویسنده کتاب حاضر نیز از این عیب کاملا مبرا نیست ولی تا حد قابل قبولی خود را محفوظ نگاه داشته است
در این کتاب در آغاز شرح کوتاهی بر زندگانی علی (ع) در زمان حیات پیامبر و خدمات وی در آن زمان دارد ولی شروع اصلی داستان با مرگ پیامبر و حوادث بعد از آن می باشد نویسنده سعی کرده که در قسمت خیلی بر موارد اختلافی بین شیعه و سنی تاکید نکند و یک دید کلی از وقایع به مخاطب ارائه دهد در ادامه به نگارش تاریخ اسلام در زمان خلفا و نقش علی ع در آن زمان و چگونگی انتقال قدرت و نحوه اداره و اوضاع حکومت اسلامی در عهد خلفا راشدین دارد و بالاخره به شرح دقیق وقایع بعد از به خلافت رسیدن امیرالمومنین می پردازد که مهم‌ترین بخش کتاب است و یک دید بسیار تحلیلی و جامع از خلافت علی ع اعم از اینکه چه شرایطی منجر به شکل گیری هر یک از جنگ ها در زمان خلافت علی ع شد و چه شد حکومت عدل علی ع که مایه فخر شیعیان است و آن را سرآمد تمامی حکومت ها و خلیفه ی آن را یگانه مرد تاریخ می دانند منجر به شهادت خلیفه و سرنگونی حکومت در مدت چهار سال و نه ماه شد .

[حسین کلاکج · Rating 5 out of 5]

این کتاب دربارهٔ زندگی امیرالمومنین علیه‌السلام، و ادامهٔ کتاب دو جلدی فروغ ابدیت هست که دربارهٔ زندگی رسول الله صلی الله علیه و آله بود.
به شکل طبیعی و با توجه به گسترده‌تر بودن منابع، کتاب قوی‌تر شده و مباحث غیر تاریخیش کمتر بوده و اطلاعات دقیق و خوبی ارائه میده،‌ مخصوصا از دوران حکومت مولا.
البته در بخش سقیفه و غصب فدک یه مقداری مباحث کلامی کتاب پر رنگ میشه.

[Fatemesadat shahravesh · Rating 5 out of 5]

بسیار عالی. کاش درباره همه ی معصومین همچین کتابی نوشته میشد

[Mina rezaei · Rating 5 out of 5]

عالی بود...