"Το Κονγκό δεν υπάρχει". Άρα πρέπει να επινοηθεί. Το 1884, στο Συνέδριο του Βερολίνου, όταν οι μεγάλες δυνάμεις μοιράζουν μεταξύ τους την Αφρική, ιδρύουν μια εμπορική επιχείρηση: το ανεξάρτητο κράτος του Κονγκό. Ακολουθούν οι εργασίες εκχέρσωσης, η εγκατάσταση εμπορικών καταστημάτων, οι σφαγές...
Το κακό αποκτά σάρκα και οστά όταν ο Ερίκ Βυϊγιάρ ζωντανεύει τον βασιλιά Λεοπόλδο Β' τον ιχνηλάτη Σαρλ Λεμαίρ, τον βασανιστή Λεόν Φιεβέ, τους διαπραγματευτές αδελφούς Γκοφινέ. Στο Κονγκό, ιστορική αφήγηση και συνάμα πολιτική αποτίμηση του ελεύθερου εμπορίου, ο Βυϊγιάρ αναβιώνει, χωρίς να τρέφει καμία ψευδαίσθηση και χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, την περίοδο της αποικιοκρατίας, την αφετηρία της δικής μας νεωτερικότητας.
Born in Lyons in 1968, Éric Vuillard is a French author and film director. His books include Conquistadors (winner of the Ignatius J. Reilly prize 2010), and La Bataille de l'occident and Congo, for both of which he was awarded the 2012 Franz-Hessel prize and the 2013 Valery-Larbaud prize. Sorrow of the Earth is the first of his titles to be translated into English.
Ανάμεικτα τα συναισθήματα. Πρόκειται για ένα πολύ πρωτότυπο βιβλίο. Η θεματολογία με τον τρόπο γραφής είναι αντιφατικά. Τα εγκλήματα των ευρωπαίων αποικιοκρατών στο Κονγκό, παρουσιάζονται σαν ένα ευθυμογράφημα. Αρκετά πετυχημένο το εγχείρημα του συγγραφέα, αν και θεωρώ ότι δεν ενδείκνυται στο συγκεκριμένο θέμα.
Σκοπίμως διάβασα πρώτα το λιγότερο γνωστό Κονγκό, από την Ημερήσια διάταξη, με την ανάγνωση της οποίας θα έχω μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τον Βυγιάρ.
Μ την ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ μας εξέπληξε. Πήρε ένα ιστορικό γεγονός, την εισβολή της Γερμανίας στην Αυστρία το 1938 και το μετέτρεψε με έναν ιδιαίτερο τρόπο σε ένα απολαυστικό ανάγνωσμα. Το ίδιο επιχείρησε και τώρα με ιστορικό γεγονός το Συνέδριο του Βερολίνου το 1885 για τον διαμοιρασμό του Κονγκό. Καλό και με ρυθμό στην αρχή κατέληξε στο τέλος ένα ανιαρό ανάγνωσμα. Ελπίζουμε στο επόμενο του βιβλίο να μας έλθει αυτή η έκπληξη που μας είχε χαρίσει η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ
Τον Μάιο που μας πέρασε, διάβασα το "Ημερήσια διάταξη", ένα μικρό βιβλιαράκι πολύ ξεχωριστό και οπωσδήποτε πολυσυζητημένο και αγαπημένο στην Ελλάδα, το οποίο λάτρεψα και έφτασα πολύ κοντά στο να του βάλω πέντε αστεράκια. Οπότε, εννοείται ότι μετά την ανάγνωσή του, είχα σκοπό να διαβάσω και άλλα βιβλία του συγγραφέα, αν τύχαινε και μεταφράζονταν ποτέ στα ελληνικά. Λοιπόν, το "Κονγκό" είναι της ίδιας αισθητικής και της ίδιας λογικής με το "Ημερήσια διάταξη", μιλάει για γεγονότα πολύ σοβαρά και αν μη τι άλλο καθοριστικά για την εξέλιξη της ανθρωπότητας, αλλά όχι με μια στεγνή παράθεση στιγμών της ιστορίας, αλλά αντίθετα με μια ολοζώντανη αφήγηση, χρησιμοποιώντας σαρκαστικό και καυστικό χιούμορ. Ο Βυϊγιάρ αναδεικνύει με έντονο τρόπο τα σκοτεινά σημεία της Ιστορίας (εν προκειμένω της... εμπορικής επιχείρησης "Κονγκό"), και βάζει τον αναγνώστη να σκεφτεί κάποια πράγματα για το παρελθόν και εμμέσως πλην σαφώς για το παρόν. Γιατί, φυσικά, ουσιαστικά τίποτα δεν έχει αλλάξει. Βέβαια, το "Ημερήσια διάταξη" μου φάνηκε κάπως πιο δυνατό, πιο συγκροτημένο, αλλά σ'αυτό ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι το "Κονγκό" γράφτηκε κάποια χρόνια πριν από αυτό. Όπως και να'χει, είναι ένα βιβλίο καλογραμμένο και ιδιαίτερο, που αξίζει πολλαπλές αναγνώσεις. Σίγουρα περιμένω πως και πως το "14η Ιουλίου".
Συγκλονιστικό βιβλίο, λιτό και απέριττο......στοιχεία για τον Χίτλερ της Αφρικής (Λεοπόλδο Β΄) είχα μαζέψει πριν χρόνια και από το επίσης συγκλονιστικό βιβλίο του GERARD DONOVAN - Το τηλεσκόπιο του Σοπενχάουερ (εκδ.Κέδρος). Θα διαβάσω άμεσα και το άλλο βιβλίο του Vuillard.
Impiccare Leopoldo II e tutta la sua progenie può sembrare troppo vendicativo e truculento, ma non sproporzionato. In fin dei conti i re mettono il loro deretano sul trono perchè credono di meritarselo per diritto divino (e ci credono ancora oggi, altrimenti perchè se ne starebbero lì? per fare le comparse folkloristiche? naaaaaa, guardate la pur mirabile Elisabetta II quanto è attenta al decoro della royal family, o i reali nordici, reami in cui si adattano ad andare in bicicletta per non mollare la corona). Nel caso del Congo, il reuzzo belga finito sul trono per caso bramava di avere delle "colonie" proprie, come un bambino brama di avere l'Enterprise della Lego. E grazie a Staney riesce a comperarsi un pezzo d'Africa, da depredare battendo sul tempo qualsiasi altro speculatore/governo europeo allora, poi russo, oggi cinese. Ai belgi in libera uscita sotto il cielo africaine non gli parve vero (ma anche agli italiani in analoghe situazioni, solo che non ne ebbero mai la piena possibilità) di poter, come si dice? dare libero sfogo ai propri più bassi istinti, e vuoi la paura di non rendere abbastanza, vuoi l'ubriacatura del potere, si lanciarono nel nuovo sport belga-congolese: spara al negher (un po' quello che si vorrebbe reintrodurre nelle nuovo olimpiadi della padania unita dal manzanarre al reno) ma ti-pago-la-pallottola-solo-se-mi-porti-la-prova-che-lo-hai-ucciso. Intendasi con prova, la mano destra. Se alla lettura accompagnate la visione dell'Africa Museum di Bruxelles https://www.africamuseum.be/ (dove si chiede scusa troppo spesso, come se scusarsi riparasse i danni) la comprensione dell'Affaire Congolaise è più completa. Ah, si tratta di fatti di fine '800 e inizio '900, millenovecento. D'altra parte, all'Expo di Bxls del 1958 c'era dei diorama con dei "veri neri"!
[3.5*] Ευρώπη = πολιτισμός, πρόοδος και άλλα ωραία πράγματα. Όμως, Ευρώπη = καταπίεση, εκμετάλλευση και άλλα όχι τόσο ωραία πράγματα. Εδώ ο Βυϊγιάρ μάς θυμίζει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, εκεί στα 1880s, είδαν την Αφρική σαν μια μεγάλη πίτα για τα διπλωματικά τους παιχνίδια, την οποία έπρεπε να δουν πώς θα μοιράσουν. Και ότι το Κονγκό πλήρωσε ακριβά αυτές τις ορέξεις.
Και αν και ήμουν έτοιμη για κάτι βαρύ κι ασήκωτο (αχ, και πώς θα το αντέξω καλοκαιριάτικα;), ο συγγραφέας με εξέπληξε ευχάριστα (πρώτη επαφή, βλέπεις). Επέλεξε το καυστικό χιούμορ για να μιλήσει για κάποιες από τις μαύρες σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας, τότε που ο Χίτλερ δεν υπήρχε καν.
Ενδιαφέρον το πείραμα, αρκετά πετυχημένο θα έλεγα το αποτέλεσμα το οποίο αποδεικνύει ότι το χιούμορ είναι -πολλές φορές- ο πλέον κατάλληλος τρόπος για να μιλήσεις σοβαρά. Η Ημερήσια διάταξη θα μπει...στη διάταξη για να σχηματίσω μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τον Βυϊγιάρ.
Άμα σου έλεγα «μόλις διάβασα ένα βιβλίο για τη διεθνή διάσκεψη του Βερολίνου το 1884 και τη λεηλασία του Κονγκο και πρέπει να το διαβάσεις» σίγουρα θα με κοιτούσες σαν αλιεν για περίπου 15 δευτερόλεπτα και μετά θα γελούσες! Το στρέχω γιατί και εγώ ίσως να έκανα το ίδιο αλλά μιλάμε για το Κονγκο του Eric Vuillard!!!! *drum roll* Τι έχουμε; 110 σελίδες ιστορικών γεγονότων με μια λογοτεχνική εσάνς που σου μένει κάπως αξέχαστη. Ξεκινάει σαν πρόζα, σου αποκαλύπτει έναν έναν τους πρωταγωνιστές με μια υπέροχη ειρωνεία η οποία συνεχίζει στις υπόλοιπες σελίδες μέχρι να φτάσει στην εξιστόρηση των διοικήσεων του Λεμαιρ και του Φιεβέ, εκεί δεν υπάρχει καμία ειρωνεία παρά μονο ο τρόμος και η βαναυσότητα των πράξεων τους. Το Κονγκο έχει αυτό το χάρισμα που λίγα βιβλία το έχουν. Μαθαίνεις ιστορία με τρόπο που δεν καταλαβαίνεις ότι μαθαίνεις ιστορία, ο Vuillard με τη γραφή του καταφέρνει να σε κερδίσει και δεν σε αφήνει να κλείσεις το βιβλίο πριν το τέλος του. Όχι, σας προκαλώ να μου βρείτε καλύτερη πρώτη παράγραφο! «Οι Γάλλοι βαριούνταν, οι Άγγλοι βαριούνταν, οι Βέλγοι, οι Γερμανοί, οι Πορτογάλοι, άλλες πολλές κυβερνήσεις της Ευρώπης βαριούνταν αφόρητα. Όμως η διασκέδαση είναι, καταπώς λένε, απαραίτητη στον άνθρωπο, και καθώς είχε αναπτυχθεί μια όλο και πιο άγρια εξάρτηση από αυτή την ανάγκη για διασκέδαση, διοργανώθηκε το μεγαλύτερο κυνήγι θησαυρού όλων των εποχών για να μπορέσει να διασκεδάσει ολόκληρη η Ευρώπη».
Μπαίνει στα #mustread αν με ρωτάς και στη τελική δυο ώρες από τη ζωή σου είναι(με τα διαλείμματα!) Cheers νταρλινγκς!
Περίμενα κάτι διαφορετικό χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτό που διάβασα δε με ικανοποίησε. Μου φάνηκε λίγο σατυρικό, λίγο ειρωνικό, λίγο απολογητικό. Με ενόχλησε και λίγο η απενοχοποιητική διάθεση με την επίκληση (προς δικαιολόγηση;) της παιδικής ηλικίας και της νιότης των βασικών πρωταγωνιστών αυτής της θηριωδίας. Υπήρχαν ωστόσο και κεφάλαια (με ξεχωριστό αυτό που περιγράφει τη ζωή και τα συναισθήματα ενός μικρού παιδιού από το Κονγκό) που σε αφήνουν αποσβολωμένο σα να δέχεσαι γροθιά στο στομάχι.
A typical Vuillard. A short, lyrical adaption of historical events. This time it's about the Berlin Congo Conference in 1884/5 and its consequences. The first half is rather satirical, vain old men trying to get their hands on terrae incognitae while keeping the aura of seriousness intact. But then the tone changes. The conference has ended. Leopold II. of Belgium got his hands on the huge territory that is the Congo. As his PERSONAL belonging. And the text now shifts towards tragedy, describing the brutal rule he established there and the men who acted as his men on the spot.
I liked how Vuillard manages to bring the two halfs together. It feels overall well rounded and complete even in its shortness. It has a clearly European perspective, focusing on the European actors, but that is not a bad thing. He tries to explore the weight of the colonial past as part of the European heritage and what that might mean for us today. At the same time I was less impressed than with L'ORDRE DU JOUR. It felt that sometimes he took the poetic approach a bit too far which took a bit of the punch from some scenes. But then again that might just be because I already knew of the atrocities?
It might be not another L'ORDRE DU JOUR, but if you like his approach (which I do), it is still worth a shot.
bouquin difficile à lire, pas seulement pour le sujet et les sombres événements dont on parle, mais aussi pour la quantité de noms qui y sont reportés, il faudrait rechercher des infos au fur et à mesure qu'on lit, pour certains de ces noms je l'ai fait, j'ai recherché (et appris) mais pas pour tous. Le style... quoi dire... est merveilleux, une façon toute nouvelle (pour moi) de raconter, géniale, vraiment!
C’étaient le trou noir de la conscience, la terre humide de nos malheurs et la pierre nue de nos vérités.
Vaps! Congo!
j'aimerais beaucoup pouvoir suivre la pièce de théâtre qu'on a réalisé sur ce texte: Congo - Faustin Linyekula
Σύντομη καταγραφή του πως ο Λεοπόλδος Β΄ του Βελγίου απέσπασε ως προσωπική αποικία του το Κονγκό, καθώς και των θηριωδιών που υπέστη εν συνεχεία ο ντόπιος πληθυσμός προκειμένου να λεηλατηθεί το ελεφαντόδοντο και το καουτσούκ της περιοχής για λογαριασμό της Ευρώπης. Δεν το βρήκα άσχημο, αλλά ίσως επειδή γνώριζα ήδη για αυτό το, όχι και τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό, κομμάτι της ιστορίας, ίσως επειδή με ξένισε ελαφρώς το ύφος της γραφής, που μου φάνηκε υπέρ του δέοντος εύθυμο και γλαφυρό σε σημεία, δε μπορώ να πω και ότι εντυπωσιάστηκα.
Μου αρέσει ο υποδορια ειρωνικός τρόπος με τον οποίο ο συγγραφεας αντιμετωπίζει το κακό ήδη από την Ημερήσια Διάταξη,γιατί διαφορετικά μονο με μεγαλυτερη κακια μπορεις να αντιμετωπισεις τους κακους.
Διαβάζοντας τα σχόλια σε βιβλία όπως αυτά του Vuillard συχνά κάποιος γράφει "είναι σαν να διαβάζεις το λήμμα σε μια εγκυκλοπαίδεια". Είπα να κοιτάξω στις παλιές εγκυκλοπαίδειες που έχω σπίτι. Είναι λοιπόν απίστευτο πόσο αποτυγχάνει μια εγκυκλοπαίδεια της δεκαετίας του '90 να πει την ιστορία του Κονγκό (τότε Ζαΐρ), πόσο αποτυγχάνει να αναφέρει μια γενοκτονία 10 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πόσο θαυμάζουν οι εγκυκλοπαιδιστές το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον της διάσκεψης του Βερολίνου και το ρόλο τσαρλατάνων και καθαρμάτων όπως του σερ Χένρι Μόρτον Στάνλεϊ. Όλα αυτά αποδομεί με μαεστρία ο Vuillard. Και οφείλεις να τον διαβάσεις, για τον τρόπο που ριζοσπαστικοποιεί την αφήγηση και κανει το όνομα μιας χώρας να ακούγεται σαν δυναμίτης.
Ισως θα έπρεπε να μιλήσει λίγο περισσότερο για το ρόλο της καπιταλιστικής πραγμοποίησης σε αυτή την ιστορία. Για το πως όλη αυτή η φρίκη κρίθηκε αναγκαία επειδή μόλις είχε εφευρεθεί το λάστιχο, και οι ανάγκες για καουτσούκ έκαναν τη δύση να μην ρωτάει πολλά εδώ και πάνω από έναν αιώνα, και να σπεύδει κάθε τόσο να υπερασπιστεί στρατιωτικά τα καθάρματά της.
Το βιβλίο, έστω και αναφορικά, ασχολείται με πολύ σημαντικά γεγονότα όπως η Διάσκεψη του Βερολίνου για το μέλλον του Κονγκό, η δημιουργία "κρατους"-επιχειρησης από τον Λεοπόλδο και τα φρικιαστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους αποικιοκράτες. Για εμενα προσωπικά λειτούργησε ως μια καλή αφορμή για να διαβάσω περισσότερα για αυτή τη μαύρη σελίδα της Ανθρώπινης Ιστοριας, αλλά συνολικα με ξένισε ο τρόπος γραφης.
Για άλλη μια φορά (μετά την Ημερήσια Διάταξη, επίσης από εκδ. Πόλις) η ιστορία και τα πρόσωπά της παντρεύονται με την αφηγηματική δεινότητα του Βυιγιάρ, φτιάχνοντας ένα υβριδικό είδος λογοτεχνίας, που κάνει την ιστορία να μοιάζει μυθοπλασία και αντιστρόφως. Πιστεύω πως αν ο Βυιγιάρ αποφάσιζε να γράψει μια πολύτομη ιστορική εγκυκλοπαίδεια με αυτόν τον τρόπο, θα την διάβαζα απνευστί. Η ομορφιά της γραφής ωστόσο καθόλου δεν ομορφαίνει την ασχήμια της Ιστορίας, και η ιστορία του Κονγκό είναι ακόμα ένα τερατούργημα της Ευρώπης, που πριν ακόμα την άνοδο του Χίτλερ είχε ηττηθεί συντριπτικά από τις πλέον σκοτεινές εκδοχές της.
It is a special talent to almost exact capture a mood or a feeling relating to something so global and well-trodden as the exploitation of Africa. All the anger, frustration, incomprehension and bafflement at why stories like the Congo as allowed to happen in our world, and why either no one knows about it or, if they do, brushes them aside with excuses such as "that was in the past", is bottled up, shaken up and let loose here by Vuillard in this incendiary 100 pages about the lead up to and exploitation of the Belgian Congo. As is quite accurately noted by one reviewer, it does feel like Vuillard has created a new genre here, a sarcastic uprooting of canonised Western history, stories of humanities crimes against itself performed in almost stand-up comedy flair and passion by a writer unafraid of betraying and maintaining his bias in order to hammer home a point that needs to be made.
Vuillard begins with the division of Africa at the Berlin conference and proceeds to tell of the horrors of the Belgian Congo through short character portraits of the main protagonists displayed in all their egotistical, greedy European colonial glory - from King Leopold's burning desire to have a his own colony wherever he can lay his hands on it to the explorers who advised on the parcelling up of Africa and the entrepreneurs and business men who went there to run the mines and rubber plantations and oversaw the mass murder of the Congolese people.
He strikes a perfect balance between intellectual confidence and jokey colloquial sarcasm. There is absolutely no sitting on the fence, he burns the fence down and screams murder in the faces of those individuals who made such crimes possible. It is incredible, in a way, to think that modern standpoints on such terrible events in our history are normally glossed over, made to look better than they were. Vuillard's scarcely concealed anger is refreshing and invigorating. A vast swath of land, left with only industry, used for the purpose of enriching a few men, half its population killed either directly or by disease in an incredibly short period of time just before the First World War - and it remains an unknown history. Vuillard's account is unfortunately not mainstream, but it should be. 9
Eric Vuillard hat einen wirklich einzigartigen Schreibstil, diesem Buch nach zu urteilen. Verständnislücken habe ich ziemlich sicher meiner eigenen Unwissenheit zuzuschreiben. Vielleicht aber hätte man einen Anhang mitdrucken sollen, um die Lesende vollends zum Wissen zu zwingen. Das hätte mir gefallen und gut getan. Andererseits sollten wir uns selbst zum Wissen verpflichten und nicht auf das Silbertablett warten. Also-das ist jetzt erstmal meine Aufgabe.
Dieses Buch hält mich dazu an noch wirklich viel mehr über die Kongokonferenz und deren Folgen zu lernen. Vuillard zeichnet sehr markante Bilder, mit einer Art zynischer Wut, die sehr bezeichnend ist.
Ich bin sehr gespannt auf noch mehr Bücher von ihm.
Je ne donne que trois étoiles, parce que le livre m'a semblé comme une répétition générale de ce qui deviendra la méthode Vuillard, mais en moins développée, plus immature. Toutefois, il se lit très bien, l'auteur a du mordant et transmet les horreurs qui se cachent derrière nos civilisations avancées.
Un llibre molt breu sobre com les potències europees van voler repartir-se Àfrica i de com Leopold II va anar comprant terres al voltant del riu Congo i va començar a explotar-les.
Una narrativa molt especial per tractar-se d'un llibre d'història que, tot i ser una prosa molt bonica i una narració informativa, se m'ha fet molt breu i superficial.
(3/5, I liked it) Un roi veut jouer dans la cour des grands. À l’instar de la France, de l’Angleterre, de l’Espagne et du Portugal, la Belgique, par l’ambition de son roi Léopold, veut afficher son drapeau ailleurs. Léopoldville! Devant l’inexistante possibilité de s’étendre en Europe et devant l’échec d’entente commerciale (achat, location) en Amérique du Sud, dans le Pacifique ou en Asie, c’est vers l’Afrique que le monarque canalise ses énergies.
Dans CONGO, Éric Vuillard —brillant auteur que j’ai découvert l’an dernier avec le Goncourt L’ORDRE DU JOUR— amène le lecteur dans les machinations politico-économico-diplomatiques qui ont permis à la Belgique d’accéder au statut de colonisateur. Il nous présente les joueurs, lustres et perfides, ayant joué un rôle dans ce jeu de pouvoir. Ce qui se passe en arrière-scène, ce qui se joue sur le terrain, ce qui se trame en assemblée. Il y a également les autres pays, dont les représentants sont réunis en 1884 à la Conférence de Berlin pour établir le fractionnement de l’Afrique, les règles de passage, d’échange et de commerce dans les colonies. On exploite les richesses, on se les partage, on s’enrichie tout en asservissant les locaux aux labeurs liées à l’accroissement. On brûle les villages, on s’approprie.
Et toujours cette Belgique.
« Le Congo, ça n’existe pas. Il n’y a qu’un fleuve et la grande forêt. Ça fait quatre-vingt fois la Belgique et même quatre-vingt fois rien, ça finit par faire quelque chose. »
Le style de l’auteur n’est pas toujours simple à lire, c’est très « journalisme français » (dans le sens péjoratif du terme) : beaucoup de mots, parenthèses sur parenthèses. Toutefois, on finit par s’y retrouver, à saisir l’essence et à être outré par la bonhomie et le détachement appliqués par les colonisateurs, par la puissance du gain potentiel et du pouvoir qui l’accompagne.
«Le Congo coûtait cher. Il fallait donc lui soutirer son ivoire et son caoutchouc pour qu’il se finance lui-même.»
Kurzweilige fiktionalisierte Geschichtseinheit, die leider diejenigen, deren Laster am schwersten wog, nicht zu Wort kommen lässt. Der Titel wiegt zu schwer.
I'm not sure how to describe this book, or Éric Vuillard's writing in general. He takes events from history and - cuts into them with words, and out comes the puss that has been festering there. It's not easy reading what he writes, but it feels necessary, to me. I'm grabbing all the books by him that are translated, that's for sure.
This is the second book I read by this author and I'm now quite sure if he is necessarily an author for me. His style is very unique, he condenses a lot of historical facts into short books, but sometimes all of this is just too fast for me and goes completely over my head. I like that he doesn't shy away in his prose from being inconvenient, but overall I need something more.
Το "Κονγκό" έχει έναν ρυθμό αφηγηματικής ροής που σε συνεπαίρνει. Πραγματεύεται την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα όπως αυτή παίρνει μορφή πάνω στο θεμα της αποικιοκρατίας. Συνέδριο του Βερολίνου, 1884, κοστουμαρισμένοι άντρες -πρόσωπα και εκτελεστικά όργανα ευρωπαϊκών χωρών υπό την προεδρία του Ότο φον Βίσμαρκ- από την άνεση των πολυθρόνων τους και του πολυτελούς γεύματός τους (κάπως έτσι δεν έλαβε σάρκα και οστά και το σχέδιο της Τελικής Λύσης;) ιδρύουν στο μυαλό τους και στον χάρτη το κράτος του Κονγκό. Χωρίς, φυσικά, να υπολογίζουν τους ανθρώπους που οι συνέπειες του σχεδίου αυτού αφορούν. Και οι ενοχές; Έχουν ενοχές όσοι θα βάλουν σε πράξη το σχέδιο;
Ο Éric Vuilard με ταχύτητα και σαρκασμό καταπιάνεται με "βαριά" πράγματα και περνάει από κόσκινο τα πρόσωπα και τις καταστάσεις.
"Κι αυτό το κράτος θα έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο, ενώ οι νέγροι δεν θα έπρεπε να έχουν την παραμικρή συμμετοχή στην πολιτική, άλλωστε δεν θα ήταν ακριβώς κράτος, θα ήταν μάλλον μια ανώνυμη εταιρεία". Και κάπου αλλού: "Για φαντάσου να σε προσέχουν δεκατέσσερα έθνη!"
Après avoir lu “L’ordre du jour” ou “La guerre des pauvres”, deux œuvres plus récentes d’Éric Vuillard, il me semble que “Congo” n’est qu’une ébauche de ce style de fiction historique qui lui est désormais propre. Le ton est incisif et moqueur, sarcasme brûlant à l’égard de ces figures historiques, et cela reste à mes yeux la force de son propos. Cependant, “Congo” semble diverger de trop nombreuses fois, ce qui porte préjudice au sujet principal du récit : le fil de l’Histoire semble parfois perdu et provoque de nombreuses répétitions lorsqu’il est retrouvé. La balance entre faits historiques et sentiments relatés des personnages penche trop du côté fictif dans cette œuvre. J’ai tout de même apprécié ce roman, la reconnaissance inconditionnelle de la barbarie des colonisations et comme toujours la plume d’Éric Vuillard !