In Er moet iets gebeuren probeert een echtpaar hun dode hond tot leven te wekken, ontregelt de komst van nieuwe buren een heel gezin en wordt de schrijver op een reis naar Istanbul verliefd op een barmeisje, terwijl in Nederland haar vriendin op de bank wacht. Wortel speelt een ingenieus spel met haar lezers en is genadeloos persoonlijk: ze richt zich tot haar ex-geliefdes, haar huidige vriendin, haar redacteur en de lezer. Duidelijk wordt dat de taal machteloos is en toch ons enige wapen tegen de tijd: “Er zijn in het leven meerdere momenten waarvan je zegt dat je ze niet zult vergeten, maar zonder taal vergeet je ze op den duur toch.”
Maartje Wortel (1982) volgde de opleiding Beeld & Taal aan de Rietveld Academie in Amsterdam. In 2007 won ze de Write Now!-wedstrijd voor literair talent. Ze publiceerde verhalen in Passionate, De Brakke Hond en De Gids en schreef columns voor NRC Handelsblad. De verhalenbundel Dit is jouw huis is haar debuut. Ze won er de Anton Wachterprijs 2010 mee, en kreeg de Nieuw Proza Prijs Venlo 2010 voor het verhaal 'Kranten', dat in de bundel is opgenomen. Haar roman Half mens werd voor verscheidene prijzen genomineerd. In januari 2014 verscheen haar derde boek IJstijd.
“Sindsdien deel ik nieuwe mensen die ik tegenkom niet in in de categorie mooi of lelijk, sympathiek of onsympathiek, maar denk ik: Is het iemand met wie ik in het donker zou willen zitten, aan zee?”
“Ik hoor een stem in mijn hoofd die vraagt: wat wil je nou eigenlijk? Ik zal eerlijk zijn. Ik weet het niet. Ik wil denk ik vooral hand in hand met iemand de uitgang vinden.”
Bedankt Maartje Wortel voor je fijne verhalen, het woorden geven aan gevoelens die ik ook vaak heb, het beschrijven van ongemakkelijkheden op een warme manier.
De eersteling van Das Mag Uitgevers net uit: ‘Er moet iets gebeuren’ van Maartje Wortel. Knappe verhalen, niet allemaal even sterk, maar best boeiend. Hoe verschillend die verhalen ook zijn, allemaal hebben ze iets unheimlich. ‘Het onheilspellende gevoel stroomt als dik bloed door al mijn aderen’ zegt een personage in ‘Het is al gebeurd’, maar je kunt het evengoed het Leitmotiv van de hele bundel noemen. Van Annelies Verbeke, zelf een grote fan en pleitbezorgster van korte verhalen, kreeg ‘Er moet iets gebeuren’ vier sterren (in De Morgen). Maar dat lijkt me toch iets te geflatteerd. Vier sterren geef ik, volgens mijn hyperindividueelste quoteringssysteem, aan boeken die werkelijk beklijven (zoals recent aan ‘Goat Mountain’ van David Vann, aan ‘De hartslag van Moskou’ van Jiri Weil). En die auteurs zijn, met alle respect voor Maartje Wortel, toch van een andere orde. Onderhoudend? Zeker. Een te smaken tussendoortje? Absoluut. Potentieel? Ongetwijfeld. Maar het is iets te vroeg om voor Maartje Wortel al alle superlatieven uit de kast te halen, vind ik.
'Het kamp': Een depressieve jonge vrouw gaat nog maar eens in therapie: een houthakkerskamp voor mannen dit keer, en krijgt de lezer stil als ze vanuit haar diepste ik naar een boom schreeuwt. Hou dat beeld vast, want eigenlijk kabbelt het daarna maar wat voort. Maartje Wortel schrijft niet slecht (dat zeker niet) maar het is allemaal wat hetzelfde en het voortdurend minimalistische doet me niet zoveel. Tot het fenomenale tweeluik: 'Er moet iets gebeuren' en 'Het is al gebeurd'. Wortel spreekt het niet uit, maar de triestheid is waanzinnig sterk, juist door haar minimalistische zinnen. Deze lezer bleef stil.
“Ik weet nog goed dat mijn vader op een dag een arm om me heen sloeg, het was warm, we aten ijs in de achtertuin, hij nam een hap van zijn ijs en zei dat hij het zo vreemd vond dat hij het decor was voor mijn jeugd. Hij zei dat hij en ik ieder moment, zelfs het eten van een ijsje, op een andere manier zouden herinneren. Hij herhaalde: in jouw verhalen zal ik het decor zijn. Ik voelde hoe hij in mijn schouder kneep. Ik snapte toen niet zo goed wat hij bedoelde met het decor. Ik heb nooit aan een einde gedacht voor jou, noch aan een decor. Maar nu denk ik steeds aan ons decor. Dat van jou en mij. Het einde. En waar het fout is gegaan. Die kapotgetrapte deur. Soms denk ik dat ik je te weinig heb laten zien, dat je daardoor altijd een bepaald soort gemis voelde. Ik heb je bij- voorbeeld nooit verteld met hoeveel meisjes ik heb gekust, waarom ik voor het schip heb gekozen, wat ik voel als we de touwen losgooien. Ik heb je nooit verteld dat ik een keer ben opgepakt door de politie, dat ik heel lang bang was dat er iemand onder mijn bed lag, bang was dat mijn vader en moeder niet mijn echte vader en moeder waren, dat ik een keer bijna verdronken ben en als kind soms zoekraakte omdat ik vaak heel lang stilstond om naar gras dat tussen de stoeptegels groeide te kijken, of naar een wieldop van een auto, een spin die een vlieg in zijn web had gevangen, terwijl iedereen gewoon doorliep. Als ik dan weer opkeek wist ik meteen dat ik alleen was achtergebleven, waardoor de gedachte dat ik niet het echte kind van mijn vader en moeder was werd versterkt. Nu was het moment gekomen dat ze mij alleen hadden gelaten, dat ze geen zin meer hadden om voor mij te zorgen. Meestal voelde ik al snel een hand in mijn nek, of hoorde ik een bekende stem, iemand die mijn naam riep. Ik kon weer mee. Ik kon nog even mee. Maar één keer ben ik gevonden door een oude meneer die mank liep. Hij vroeg aan mij waar ik vandaan kwam en ik weet nog dat ik zei dat ik het niet wist. Weet ik niet, zei ik. En nu denk ik opnieuw aan het decor waar mijn vader het over had. De ruimte die iemand anders voor je bedacht heeft.”
zo zeg wat een bundeling aan stuk voor stuk droefgeestige verhalen. niet dat ze niet mooi zijn: met de meeste klikt het idee achter ratelende zinnen en blijft me bij. zo zal ik blazen naar windmolens en blaffen naar echtgenoten (of nou ja daarmee doorgaan in het blafgeval). maar de mistroost laat ik op mijn bordje liggen nee dankuwel meneer.
Er moet iets gebeuren is absoluut een mooie, zij het wat wisselvallige verhalenbundel.
We genoten van het de meta-fictie van 'Schrijver II', waren erg geamuseerd door het koppel dat het gemis van hun overleden hond probeert op te vangen, leefden erg mee met de treffende, uitzichtsloze relatieschets in 'De vogels achterna' en lazen ook de andere verhalen met plezier. (Nachtruiters smaakte naar Elvis Peeters, wat ons betreft)
Maar sommigen voelden onafgewerkt aan, anderen waren niet meer dan leuk geschreven. Voor Maartje mag de lat hoger liggen, vinden we dan.
Maar als dit boek nog in je kast staat: niet twijfelen hoor, we lazen het met plezier. (Weetje: dit bleek de allereerste uitgave van Das Mag te zijn)
Pfff alle kanten op met dit boek. ene moment is de vlotte schrijfstijl prettig en andere moment irritant en geforceerd mysterieus. waarom moet ik steeds raden wie of wat de hoofdpersoon is? maar aan de andere kant: waarom heb ik blijkbaar zoveel behoefte aan kaders? *mindboggle*
Zo een droevige en mooie verhalen! Ik heb dit boek gekozen voor Nederlands en moet er een korte-verhaal uitkiezen maar ik vind het moeilijk om er één uit te pikken. Alle verhalen gaan over kleine gebeurtenissen die grote gevolgen hebben, terwijl de grote gebeurtenissen ongemerkt naar de achtergrond verdwijnen. Heel mooi!
Ik ga echt gewoon heel hard van kortverhalen houden. En wat een prachtige naam. Maartje Wortel. Dat is natuurlijk bijkomstig maar wel handig meegenomen. Ik wil nog.
Eindelijk uitgelezen. Er zitten een hoop mooie verhalen in dit boek, ik hield van alle karakters die Maartje Wortel optekent. Het zijn zulke alledaagse mensen, met al hun onzekerheden, angsten en mooie kanten. Dit boek stond al heel lang te verstoffen op een plank in mijn boekenkast, maar ben blij dat ik het nu toch gelezen heb, helemaal omdat het helemaal niet was wat ik ervan verwachtte, wat het des te beter maakte. Ben heel benieuwd naar andere boeken van Wortel geworden!
Ik heb een jaar geleden Ijstijd gelezen van Maartje Wortel en ik vind haar schrijfstijl heel prettig. Het leest heel makkelijk, maar met diepgang. Van sommige verhaaltjes was ik meer fan dan van andere verhaaltjes. Het verhaal 'Schrijver 2' is m'n favoriet.
Een verzameling korte verhalen van mensen die ook maar wat doen. Persoonlijke struggles die op elkaar lijken over liefde en familie en ambitie en ik vond het mooi. Maartje schrijft droog en dromerig en alle personages lijken een beetje op hoe ik denk wie zij is.
Maartje Wortel is in de literatuur wat Beyoncé voor me is in de muziek. Maar heel eerlijk, deze verhalen waren echt best wel wack. Ik weet nu wel dat Maartje Wortel en ik hetzelfde merk notitieboekje hebben en dat maakt weer wat goed.
Wortel! Wortel! Wortel! De nieuwe Esther Gerritsen is opgestaan! Prachtige verhalenbundel. Opmerkelijk hoe vaak Maartje in de ik-persoon van een man kruipt. Vaker dan gemiddeld bij vrouwelijke schrijfsters zou ik durven zeggen. Haar eerste verhalenbundel was vooral vreemd te noemen en zacht het evenwicht tussen afstand en nabijheid op, grenzen, grensoverschrijding, waar eindigt privacy en begint spionage. Dit keer ging ze ook de existentiële toer op: "Misschien is dat wat het leven is, denkt Ben. Eén moment. De herhaling van dat ene moment." "Hij dacht dat hij, door zijn eigen leven te leiden, vanzelf iets voor anderen deed." "En nu denk ik opnieuw aan het decor waar mijn vader het over had. De ruimte die iemand anders voor je bedacht heeft." "Ik dacht: wat als dat met alles zo is? Dat je een kamer zo inricht dat het lijkt alsof je er werkt, dat je naast elkaar slaapt waardoor het lijkt alsof je samen hoort? Dat je je leven inricht zodat het lijkt dat je aan het leven bent?"
Ik heb de drie romans die ze schreef tussen de twee verhalenbundels dan maar meteen besteld. Ik kan niet wachten!
Een verhalenbundel ga ik normaal niet uit eigen beweging lezen, maar dit was voor de leesclub. En het boek beviel me wel en heeft me zin gegeven om haar roman "IJstijd" te lezen. Van enkele verhalen ben ik nu al vergeten waarover ze precies gingen, maar enkele zullen me toch nog lang bijblijven. "Daar is de hond" bijvoorbeeld, met een hoog "In de Gloria"-gehalte. Maar vooral het tweeluik - pas op het einde van de bundel blijkt dat het om een tweeluik gaat - "Er moet iets gebeuren" en "Het is al gebeurd" vond ik erg aangrijpend.
Dit fragment bezorgde mij een stomp in de maag en wil ik onthouden: "Als jij nu hier was zou ik vragen hoe je dag was. Jij zou zeggen: Goed. Ik zou zeggen: Mooi zo. Ik zou het jammer vinden dat je niet wat meer over je leven vertelde, wat dan ook, en dat je niet aan mij vroeg hoe het met mij ging, zodat we een gesprek konden voeren. Toch zou ik er niets van zeggen, want ik zou denken, nee niet alleen denken, ik zou ervan overtuigd zijn geweest, dat je niets van elkaar mag verlangen. Daar heb ik spijt van. (...) Ik dacht dat het beter was om je te laten. Ken je dat gevoel, dat je weet dat er iets moet veranderen, en dat je denkt: laat ook maar? (...) Dat je denkt: het komt nog? Het komt allemaal nog wel? Ik leefde alsof alles nog ging gebeuren, maar het is al gebeurd."
"Ze was aantrekkelijk omdat ze altijd wegliep en met onze spullen gooide. Ze maakte alles wat wij aan spullen bezaten kapot. Ik vind dat je met jezelf moet smijten en omdat ik het zelf niet kon, vond ik iemand die het voor mij deed."
(p. 96)
"Ik wil begrepen worden, maar als ik er langer over nadenk, weet ik niet zeker of dat echt is wat ik wil. Er gaat iets verloren wanneer je niet wordt begrepen, maar er gaat evenzogoed iets verloren wanneer je wél wordt begrepen. Soms weet ik niet wat ik wil. Ik hoor een stem in mijn hoofd die vraagt: wat wil je nou eigenlijk? Ik zal eerlijk zijn. Ik weet het niet. Ik wil denk ik vooral hand in hand met iemand de uitgang vinden."
(p. 120)
"Ik had mijn werkkamer zo ingericht dat het leek of ik altijd aan het werk was. Ik dacht: wat als dat met alles zo is? Dat je een kamer zo inricht dat het lijkt of je in een hotelkamer bent. Dat je naast elkaar slaapt waardoor het lijkt alsof je samen hoort? Dat je je leven zo inricht dat het lijkt of aan het leven bent?"
Maart kan schrijven. Deze kortverhalenbundel (dank u Gert Brouns) is echt de moeite. Er staan fantastische verhalen in die doodeenvoudig lijken en u tegelijk een filosofische pandoering geven waardoor je even hard moet slikken. To read!!! (mijn favorieten Het kamp- Het is al gebeurd- De schrijver II- Er moet iets gebeuren)
Geen grote fan van verhalenbundels. Weliswaar prachtig geschreven, maar vele verhalen zeggen weinig, terwijl enkele pareltjes - die naar de keel grijpen - veel te vroeg worden afgebroken. Frustratie!
Wel benieuwd om haar overige werk eens in huis te halen!