What do you think?
Rate this book
Старинно предание
Książka skupia się na baśniowych początkach państwa polskiego - czasach króla Popiela i Piasta Kołodzieja. Na tle wydarzeń dotyczących tworzenia zrębów polskiej państwowości rozwija się wątek obrazujący burzliwe losy miłości dwójki młodych bohaterów: Domana i Dziwy.
343 pages, Paperback
First published January 1, 1876
36 people are currently reading
627 people want to read
About the author
Józef Ignacy Kraszewski
350 books19 followersJózef Ignacy Kraszewski was a Polish writer, historian and journalist who produced more than 200 novels and 150 novellas, short stories, and art reviews (including painters, e.g., Michał Kulesza). He is best known for his epic series on the history of Poland, comprising twenty-nine novels in seventy-nine parts.
As a novelist writing about Polish history, Kraszewski is generally regarded as second only to Henryk Sienkiewicz.
As a novelist writing about Polish history, Kraszewski is generally regarded as second only to Henryk Sienkiewicz.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 48 reviews
May 31, 2020
"Stara Baśń" zdziadziała.
Gdy widzę koktajl składający się z baśni, folkloru, dawnych czasów - nie umiem przejść obojętnie. Obiecywałam sobie wiele po "Starej baśni". Część obietnic się spełniła. Kraszewski zgrabnie opisał domniemane początki Polski, wplatając w tkankę powieści słowiańskie wątki z wyczuciem. Stylizowany język przeniósł za góry i lasy. I mimo to "Stara baśń" mi się nie spodobała.
Kraszewski stworzył bowiem powieść bardzo napuszoną, zaludnioną bardzo pompatycznymi postaciami i przez to bardzo nudną. Historia jest jednowymiarowa i patetyczna. Jako fan Sienkiewicza wiem, że nawet takie dychotomiczne opowieści można napisać tak, że czyta się je z wypiekami na policzkach. Kraszewskiemu zabrakło jednak iskry bożej. Jego Pepełek nie przeraża, miłość Domana nie parzy, bunt kmieci ni ziębi ni grzeje. Wszystko tylko letnie.
Gdy widzę koktajl składający się z baśni, folkloru, dawnych czasów - nie umiem przejść obojętnie. Obiecywałam sobie wiele po "Starej baśni". Część obietnic się spełniła. Kraszewski zgrabnie opisał domniemane początki Polski, wplatając w tkankę powieści słowiańskie wątki z wyczuciem. Stylizowany język przeniósł za góry i lasy. I mimo to "Stara baśń" mi się nie spodobała.
Kraszewski stworzył bowiem powieść bardzo napuszoną, zaludnioną bardzo pompatycznymi postaciami i przez to bardzo nudną. Historia jest jednowymiarowa i patetyczna. Jako fan Sienkiewicza wiem, że nawet takie dychotomiczne opowieści można napisać tak, że czyta się je z wypiekami na policzkach. Kraszewskiemu zabrakło jednak iskry bożej. Jego Pepełek nie przeraża, miłość Domana nie parzy, bunt kmieci ni ziębi ni grzeje. Wszystko tylko letnie.
Read
July 24, 2024Zostawiam bez oceny gwiazdkowej, bo jak tu ocenić taką książkę?
Język czasami mnie zachwycał, czasami męczył. Wojenki - tak średnio mnie interesowały i mózg mi odpływaj podczas tych fragmentów. Wątek Domana i Dziwy 💀💩. Ja wiem, że to inne czasy, nie nazwę go toksycznym, co to to nie. Ale i tak mnie zabił 😶. Ale cała reszta bardzo mi się podobała i cieszę się, że po tę książkę sięgnęłam.
Język czasami mnie zachwycał, czasami męczył. Wojenki - tak średnio mnie interesowały i mózg mi odpływaj podczas tych fragmentów. Wątek Domana i Dziwy 💀💩. Ja wiem, że to inne czasy, nie nazwę go toksycznym, co to to nie. Ale i tak mnie zabił 😶. Ale cała reszta bardzo mi się podobała i cieszę się, że po tę książkę sięgnęłam.
May 24, 2020
Trochę słowiańskiego ducha.
"Stara baśń" opowiada historię z początków naszego państwa, a fabuła opiera się na legendzie o okrutnym władcy Popielu i jego podstępnej, złej żonie Brunhildzie.
To, co najbardziej mnie urzekło w tej książce, to opis życia naszych przodków. Ciekawi mnie temat wierzeń i obyczajów słowiańskich, a tutaj znajdzie się chociażby opis zabawy w noc Kupały, rytuał postrzyżyn, słowiański pogrzeb czy wróżby w świątyni . Nawet sprytna czarownica będzie nam towarzyszyć i mącić. Oprócz tego znajdziemy tu zwyczaje bardziej polityczne takie jak wiec na uroczysku czy rozesłanie wici.
Mniej zachwycający jest wątek romantyczny między Dziwą a Domanem, ale z drugiej strony dziewczyna nie była mimozą, poradziła sobie z nachalnym adoratorem całkiem zgrabnie. Szkoda, że była niekonsekwentna, ale przecież wszyscy lubią happy endy, nie?
Kiedyś książka podobała mi się bardziej, nie znalazłam już w niej tej magii, którą pamiętałam. Szkoda, bo nastawiałam się na dużo lepsze wrażenia. Mimo to cenię za podjęcie tematu.
7/10
"Stara baśń" opowiada historię z początków naszego państwa, a fabuła opiera się na legendzie o okrutnym władcy Popielu i jego podstępnej, złej żonie Brunhildzie.
To, co najbardziej mnie urzekło w tej książce, to opis życia naszych przodków. Ciekawi mnie temat wierzeń i obyczajów słowiańskich, a tutaj znajdzie się chociażby opis zabawy w noc Kupały, rytuał postrzyżyn, słowiański pogrzeb czy wróżby w świątyni . Nawet sprytna czarownica będzie nam towarzyszyć i mącić. Oprócz tego znajdziemy tu zwyczaje bardziej polityczne takie jak wiec na uroczysku czy rozesłanie wici.
Mniej zachwycający jest wątek romantyczny między Dziwą a Domanem, ale z drugiej strony dziewczyna nie była mimozą, poradziła sobie z nachalnym adoratorem całkiem zgrabnie. Szkoda, że była niekonsekwentna, ale przecież wszyscy lubią happy endy, nie?
Kiedyś książka podobała mi się bardziej, nie znalazłam już w niej tej magii, którą pamiętałam. Szkoda, bo nastawiałam się na dużo lepsze wrażenia. Mimo to cenię za podjęcie tematu.
7/10
July 20, 2025
Klub polskiej książki klasycznej - Natalii - kursywa
Książki Kraszewskiego traktuję jak bajki/baśnie dla dorosłych. Tym samym wiele im wybaczam, mam duży dystans do wszelkich uproszczeń w kreacji bohaterów, fabuły itd. Dla mnie to była przyjemna lektura
Książki Kraszewskiego traktuję jak bajki/baśnie dla dorosłych. Tym samym wiele im wybaczam, mam duży dystans do wszelkich uproszczeń w kreacji bohaterów, fabuły itd. Dla mnie to była przyjemna lektura
July 1, 2025
Klub polskiej książki klasycznej
July 31, 2024
Doskonała, choć po latach o wiele bardziej ją doceniam. Wątek Dziwy - 🤬🤬🤬.
Czytałam w ramach akcji #WspólneCzytanieStarejBaśni u Wiktorii Slavicbook.
Czytałam w ramach akcji #WspólneCzytanieStarejBaśni u Wiktorii Slavicbook.
January 15, 2025
1. SLAVAAAAAA
2. justice for Dziwa
2. justice for Dziwa
Read
January 29, 2025jaruha i love You
July 11, 2024
Dobrze napisana, tym razem bardziej wciągnęły mnie wątki polityczne, ale reread nie zmienił mojej opinii o wątku Dziwy 😅
Read
February 9, 2025Szkoda że Sienkiewicz tak nie pisał
January 4, 2021
5,5/10
"Stara baśń" opowiada o Polsce czasów pogańskich, jeszcze na wpół legendarnych, a popularne podania o początkach państwa polskiego stara się ubrać w ramy historycznego realizmu. Już z tego jednego powodu powieść Kraszewskiego (którego lubię nazywać "polskim Dumas", bynajmniej z rozrywkowej wartości jego dzieł, raczej z niebywałej płodności jako pisarza) z miejsca stała się klasykiem literatury polskiej i jego najbardziej rozpoznawalnym dziełem. Nawet zupełnie zapomina się, że "Stara baśń" to utwór otwierający 39-tomowy cykl o historii Polski.
W tym wypadku rozpoznawalność powieści nie idzie w parze z jego jakością. Na szczere uznanie zasługuje stylizacja języka, nieczęsto stworzone na potrzeby "Starej baśni" archaizmy, próba uhistorycznienia zazwyczaj bardzo chaotycznych i infantylnych legend, czy szczegółowe opisy różnych zwyczajów - nocy Kupały, postrzyżyn, pogańskiej uroczystości weselnej i prawa gościnności. Ale to zdecydowanie za mało, gdy fabuła jest niemiłosiernie nudna. Podstawowym zarzutem są postacie, które co prawda mają bardzo jasne określone motywacje, nie mają zupełnie charakteru. Choć Kraszewski stara się jak może, by jego opowieść nie była nudna, ponieważ co rusz wypełnia ją zwrotami akcji i brutalnymi zdarzeniami, a przerw na oddech w formie wspomnianych opisów uroczystości jest bardzo mało, to i tak wszystko co się dzieje w "Starej baśni" w jakimkolwiek punkcie fabuły w ogóle nie zacznie obchodzić czytelnika nawet na małą chwilę.
Do pocztu licznych wad zaliczyć naprawdę nachalny pseudopatriotyzm w wykonaniu Kraszewskiego. Przedstawieni w książce Słowianie, poza nielicznymi antagonistami (np. okrutnym Popielem zwanym Chwostem), są poczciwymi ludźmi miłującymi swoje tradycje, a nade wszystko wolność. Wszystko co złe, przypisuje się tu Niemcom. Wszystko, co pochodzi z Niemiec, jest przeciwko polskiej tradycji, a żelazo i świecidełka tylko psują uczciwych Słowian, a więc przyszłych Polaków. Niemcowi nie należy ufać, więc brak tu nawet tylko trochę pozytywnej postaci, będącej pochodzenia niemieckiego. Nawet pojawiający się na początku powieści Hengo, któremu stary Wisz ufał, okazuje się przebiegłą gnidą (ups, spoiler), a wyśmiewanie Niemców z powodu takiego, iż nie znają naszej mowy, jest bardzo na miejscu. Pewnym wyjątkiem w tym wszystkim są postacie dwóch tajemniczych nieznajomych, niepochodzących z Niemiec a z dalszych regionów, orędowników wiary chrześcijańskiej, którzy działają jako wygodny dla pisarza fabularny wytrych i deus ex machina, bo to pod ich wpływem Piast zostaje władcą Polan. Najgorszy w tym wszystkim jest jednak wątek miłosny, okropnie przestarzały i współczesnym okiem po prostu żenujący, z okropnie głupim zakończeniem. Dziwa nie chce Domana, bo została przyrzeczona bogom i im chce służyć, ale i tak wszyscy jej wmawiają, żeby wzięła biednego chłopa, bo przecież jej będzie dobrze i na pewno jej się odwidzi służba bogom. A skoro Doman nie chce odpuścić, to na pewno przeznaczenie nim kieruje.
Większość wad "Starej baśni" można byłoby zrzucić na karb historycznej stylizacji, bo trudno pisać o tak archaicznych czasach we współczesnym spojrzeniu. Powieść jednak posiada narratora, za pomocą którego Kraszewski nawet nie próbuje dać znać, że nie utożsamia się z myśleniem bohaterów. Ciągłe złorzeczenie na Niemców i pseudoszczęśliwe zakończenie wątku miłosnego, do którego doprowadził wbrew logice i dobremu smakowi, jest tego dowodem.
"Stara baśń" opowiada o Polsce czasów pogańskich, jeszcze na wpół legendarnych, a popularne podania o początkach państwa polskiego stara się ubrać w ramy historycznego realizmu. Już z tego jednego powodu powieść Kraszewskiego (którego lubię nazywać "polskim Dumas", bynajmniej z rozrywkowej wartości jego dzieł, raczej z niebywałej płodności jako pisarza) z miejsca stała się klasykiem literatury polskiej i jego najbardziej rozpoznawalnym dziełem. Nawet zupełnie zapomina się, że "Stara baśń" to utwór otwierający 39-tomowy cykl o historii Polski.
W tym wypadku rozpoznawalność powieści nie idzie w parze z jego jakością. Na szczere uznanie zasługuje stylizacja języka, nieczęsto stworzone na potrzeby "Starej baśni" archaizmy, próba uhistorycznienia zazwyczaj bardzo chaotycznych i infantylnych legend, czy szczegółowe opisy różnych zwyczajów - nocy Kupały, postrzyżyn, pogańskiej uroczystości weselnej i prawa gościnności. Ale to zdecydowanie za mało, gdy fabuła jest niemiłosiernie nudna. Podstawowym zarzutem są postacie, które co prawda mają bardzo jasne określone motywacje, nie mają zupełnie charakteru. Choć Kraszewski stara się jak może, by jego opowieść nie była nudna, ponieważ co rusz wypełnia ją zwrotami akcji i brutalnymi zdarzeniami, a przerw na oddech w formie wspomnianych opisów uroczystości jest bardzo mało, to i tak wszystko co się dzieje w "Starej baśni" w jakimkolwiek punkcie fabuły w ogóle nie zacznie obchodzić czytelnika nawet na małą chwilę.
Do pocztu licznych wad zaliczyć naprawdę nachalny pseudopatriotyzm w wykonaniu Kraszewskiego. Przedstawieni w książce Słowianie, poza nielicznymi antagonistami (np. okrutnym Popielem zwanym Chwostem), są poczciwymi ludźmi miłującymi swoje tradycje, a nade wszystko wolność. Wszystko co złe, przypisuje się tu Niemcom. Wszystko, co pochodzi z Niemiec, jest przeciwko polskiej tradycji, a żelazo i świecidełka tylko psują uczciwych Słowian, a więc przyszłych Polaków. Niemcowi nie należy ufać, więc brak tu nawet tylko trochę pozytywnej postaci, będącej pochodzenia niemieckiego. Nawet pojawiający się na początku powieści Hengo, któremu stary Wisz ufał, okazuje się przebiegłą gnidą (ups, spoiler), a wyśmiewanie Niemców z powodu takiego, iż nie znają naszej mowy, jest bardzo na miejscu. Pewnym wyjątkiem w tym wszystkim są postacie dwóch tajemniczych nieznajomych, niepochodzących z Niemiec a z dalszych regionów, orędowników wiary chrześcijańskiej, którzy działają jako wygodny dla pisarza fabularny wytrych i deus ex machina, bo to pod ich wpływem Piast zostaje władcą Polan. Najgorszy w tym wszystkim jest jednak wątek miłosny, okropnie przestarzały i współczesnym okiem po prostu żenujący, z okropnie głupim zakończeniem. Dziwa nie chce Domana, bo została przyrzeczona bogom i im chce służyć, ale i tak wszyscy jej wmawiają, żeby wzięła biednego chłopa, bo przecież jej będzie dobrze i na pewno jej się odwidzi służba bogom. A skoro Doman nie chce odpuścić, to na pewno przeznaczenie nim kieruje.
Większość wad "Starej baśni" można byłoby zrzucić na karb historycznej stylizacji, bo trudno pisać o tak archaicznych czasach we współczesnym spojrzeniu. Powieść jednak posiada narratora, za pomocą którego Kraszewski nawet nie próbuje dać znać, że nie utożsamia się z myśleniem bohaterów. Ciągłe złorzeczenie na Niemców i pseudoszczęśliwe zakończenie wątku miłosnego, do którego doprowadził wbrew logice i dobremu smakowi, jest tego dowodem.
January 13, 2021
Trwało to trochę, jednak dobrnęłam do celu sama zdziwiona czasem rozciągnięcia, ale przyznać muszę, że podobało mi się. Pierwszą trudnością z jaką się zetknęłam była składnia, wyrazy te nigdy wcześniej w moim przypadku nie leżały obok siebie, więc czytanie szło mi dłużej - mózg co innego podpowiadał i wracać się co chwilę musiałam. Następną było porównywanie z filmem, kiedy zrozumiałam, że nie warto i chłonęłam opowieść o dawnych czasach - bawiłam się świetnie.
Do wielu bohaterów poczułam sentyment, jednak jak to mówią królowa jest tylko jedna i tutaj moją całą sympatię ma Jaruha - uwielbiam ją. Baba, którą uważano za czarownicę bo była stara i paskudna oraz parała się ziołami i urokami. Okropnie się szwendała i wszędzie jej było pełno, a że bano się jej to bali jej się cokolwiek zrobić. Ta pokazywała się w całej książce z różnych stron, nie jest postacią ani w pełni pozytywną ani negatywną. Bez jej mącenia na wiele rzeczy bohaterowie by się nie zdecydowali. Doman za Dziwą by drugi raz nie poszedł, czy Piastuna nie znaleźli. Z całą pewnością jej postać na długo mi się zapisze choćby z pierwszego spotkania z nią w książce, gdy się twardo wybierała na kupałę: "Jak ognie pogasną, jak się ciemno zrobi... hej! hej! to mnie który pocałuje i uściśnie... młode lata się przypomną." :)
Jeśli komuś wydaje się, że widział "ekranizację" Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem - to już czytać nie musi bo nic go nie zaskoczy, to się myli - jest kilka rzeczy, np. żona Wisza poszła spłonąć z mężem dobrowolnie, a na filmie była zmuszona. Reszty, zdradzać nie będę, ten film według mnie bardziej inspiracja aniżeli ekranizacja.
Do wielu bohaterów poczułam sentyment, jednak jak to mówią królowa jest tylko jedna i tutaj moją całą sympatię ma Jaruha - uwielbiam ją. Baba, którą uważano za czarownicę bo była stara i paskudna oraz parała się ziołami i urokami. Okropnie się szwendała i wszędzie jej było pełno, a że bano się jej to bali jej się cokolwiek zrobić. Ta pokazywała się w całej książce z różnych stron, nie jest postacią ani w pełni pozytywną ani negatywną. Bez jej mącenia na wiele rzeczy bohaterowie by się nie zdecydowali. Doman za Dziwą by drugi raz nie poszedł, czy Piastuna nie znaleźli. Z całą pewnością jej postać na długo mi się zapisze choćby z pierwszego spotkania z nią w książce, gdy się twardo wybierała na kupałę: "Jak ognie pogasną, jak się ciemno zrobi... hej! hej! to mnie który pocałuje i uściśnie... młode lata się przypomną." :)
Jeśli komuś wydaje się, że widział "ekranizację" Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem - to już czytać nie musi bo nic go nie zaskoczy, to się myli - jest kilka rzeczy, np. żona Wisza poszła spłonąć z mężem dobrowolnie, a na filmie była zmuszona. Reszty, zdradzać nie będę, ten film według mnie bardziej inspiracja aniżeli ekranizacja.
October 29, 2023
"Stara baśń" czyli pierwsza część cyklu powieściowego, stworzonego przez Józefa Kraszewskiego, o nazwie "Dzieje Polski" opowiada o początkach państwa polskiego.
Akcja rozgrywa się w czasach, gdy ziemię zamieszkiwało plemię Polan. Władzę nad ludźmi sprawuje kneź wraz z żoną. Marzą oni, by sprawować władzę absolutną, ale nie podoba się to kmieciom, bo oni są przyzwyczajeni do dotychczasowych zasad. Bunt powoduje, że kneź próbuje przemocą i okrucieństwem znaleźć sobie posłuch. Obok tego mamy małą historię miłosną czyli pewien kmieć zakochuje się w pewnej pannie, ale ona została przeznaczona dla bogów, więc nawet czując miętę do mężczyzny, nie może z nim być.
Ta lektura nie należała do najłatwiejszych. Zabrałam się za nią na czytniku, ale dosyć szybko poddałam się i przeszłam na audiobook. Dlaczego? Z uwagi na język powieści, który powodował, że moje tempo czytania było dla mnie lekko frustrujące. Autor jest pisarzem, który żył w XIX wieku. Tym samym, pisał zgodnie z epoką, w której żył, a żeby powieść była bardziej "o czasach zamierzchłych" to jeszcze sięgał po dawniejsze słownictwo. Więc i tak już dla nas gorzej rozumiany język, został jeszcze bardziej utrudniony. Jednak gdzieś w audiobooku bardziej rozumiałam co autor opisuje niż mozolnie jeżdżąc wzrokiem po tekście. "Stara baśń" nie jest mi zupełnie obca, bo oglądało się swego czasu film i akurat on mi się podobał. Wiadomo, nie jest to w stu procentach odzwierciedlenie zawartości książki, ale ogólne wątki były mi już znane. W moim odczuciu było trochę za dużo opisów przyrody czy uposażenia, ale wiem, że dużo osób uzna to za sporą wartość dodatnią.
Nie polecam i nie odradzam tej książki, bo z uwagi na jej język trzeba chcieć tę pozycję poznać. Od siebie zostawiam trzy gwiazdki.
Akcja rozgrywa się w czasach, gdy ziemię zamieszkiwało plemię Polan. Władzę nad ludźmi sprawuje kneź wraz z żoną. Marzą oni, by sprawować władzę absolutną, ale nie podoba się to kmieciom, bo oni są przyzwyczajeni do dotychczasowych zasad. Bunt powoduje, że kneź próbuje przemocą i okrucieństwem znaleźć sobie posłuch. Obok tego mamy małą historię miłosną czyli pewien kmieć zakochuje się w pewnej pannie, ale ona została przeznaczona dla bogów, więc nawet czując miętę do mężczyzny, nie może z nim być.
Ta lektura nie należała do najłatwiejszych. Zabrałam się za nią na czytniku, ale dosyć szybko poddałam się i przeszłam na audiobook. Dlaczego? Z uwagi na język powieści, który powodował, że moje tempo czytania było dla mnie lekko frustrujące. Autor jest pisarzem, który żył w XIX wieku. Tym samym, pisał zgodnie z epoką, w której żył, a żeby powieść była bardziej "o czasach zamierzchłych" to jeszcze sięgał po dawniejsze słownictwo. Więc i tak już dla nas gorzej rozumiany język, został jeszcze bardziej utrudniony. Jednak gdzieś w audiobooku bardziej rozumiałam co autor opisuje niż mozolnie jeżdżąc wzrokiem po tekście. "Stara baśń" nie jest mi zupełnie obca, bo oglądało się swego czasu film i akurat on mi się podobał. Wiadomo, nie jest to w stu procentach odzwierciedlenie zawartości książki, ale ogólne wątki były mi już znane. W moim odczuciu było trochę za dużo opisów przyrody czy uposażenia, ale wiem, że dużo osób uzna to za sporą wartość dodatnią.
Nie polecam i nie odradzam tej książki, bo z uwagi na jej język trzeba chcieć tę pozycję poznać. Od siebie zostawiam trzy gwiazdki.
July 24, 2024
"– Coś szepcze w ucho i językiem obraca. Albo ja wiem, kto i co? Choćbym usta zamknąć chciała, męczy mnie i mówić każe... Coś się snuje przed oczyma, coś po sercu załoskocze..."
"Stara baśń" nie była na mojej liście do przeczytania. Nie słyszałam też za wiele o tej historii. Dopiero maraton Wiktorii (@slavicbook ) #wspólneczytaniestarejbaśni przekonał mnie do sięgnięcia po Kraszewskiego.
Niestety, mówię to już na wstępie, nie była to moja książka. Słuchałam jej w audiobooku i może też dlatego spora część mi umknęła. Z jednej strony historia baśni jest naprawdę dobrze napisana, a z drugiej... jej język stale wytrącał mnie z rytmu. Autor przedstawia nam tutaj początki państwa polskiego - czasy króla Popiela i Piasta Kołodzieja. Tłem do tych burzliwych wydarzeń jest rozwijająca się relacja dwójki młodych bohaterów: Domana i Dziwy.
Klimat. Tym broni się "Stara baśń". Zaczynając jej słuchać wiedziałam w jakim kierunku pójdzie fabuła. Momentami odczuwałam tajemniczość i mrok opowiadanej historii. Jej brutaln0ść, krwaw0ść, a nawet wspomniany w pewnej scenie gw׳t i jego skutki (aż mnie ciarki przechodzą, gdy pomyślę o tym opisie). Prócz ciemnych stron, Kraszewski zapewnia nam poczucie dawnych czasów, przy okazji barwnych opisów przyrody.
Czy znalazłam w niej jakieś słowiańskie motywy? Cóż, nawet sporo! Poczynając od rytuałów, zwyczajów a kończąc na opisach przedziwnych istot, na które co rusz natykali się mieszkańcy. Tak jak wspomniałam wcześniej- opisy i klimat zrobiły tu najwięcej.
📜"Stara baśń" nie zostanie na długo w mojej pamięci, ale cieszę się, że dałam radę ją przesłuchać do końca i poznać całą opowieść. Teraz czas na ekranizację!
"Stara baśń" nie była na mojej liście do przeczytania. Nie słyszałam też za wiele o tej historii. Dopiero maraton Wiktorii (@slavicbook ) #wspólneczytaniestarejbaśni przekonał mnie do sięgnięcia po Kraszewskiego.
Niestety, mówię to już na wstępie, nie była to moja książka. Słuchałam jej w audiobooku i może też dlatego spora część mi umknęła. Z jednej strony historia baśni jest naprawdę dobrze napisana, a z drugiej... jej język stale wytrącał mnie z rytmu. Autor przedstawia nam tutaj początki państwa polskiego - czasy króla Popiela i Piasta Kołodzieja. Tłem do tych burzliwych wydarzeń jest rozwijająca się relacja dwójki młodych bohaterów: Domana i Dziwy.
Klimat. Tym broni się "Stara baśń". Zaczynając jej słuchać wiedziałam w jakim kierunku pójdzie fabuła. Momentami odczuwałam tajemniczość i mrok opowiadanej historii. Jej brutaln0ść, krwaw0ść, a nawet wspomniany w pewnej scenie gw׳t i jego skutki (aż mnie ciarki przechodzą, gdy pomyślę o tym opisie). Prócz ciemnych stron, Kraszewski zapewnia nam poczucie dawnych czasów, przy okazji barwnych opisów przyrody.
Czy znalazłam w niej jakieś słowiańskie motywy? Cóż, nawet sporo! Poczynając od rytuałów, zwyczajów a kończąc na opisach przedziwnych istot, na które co rusz natykali się mieszkańcy. Tak jak wspomniałam wcześniej- opisy i klimat zrobiły tu najwięcej.
📜"Stara baśń" nie zostanie na długo w mojej pamięci, ale cieszę się, że dałam radę ją przesłuchać do końca i poznać całą opowieść. Teraz czas na ekranizację!
July 2, 2025
"Stara baśń" to książka, którą w planach miałem od dłuższego czasu i byłem naprawdę podekscytowany lekturą - przyciągał mnie zasugerowany tytułem baśniowe klimat i osadzenie historii w przedchrześcijańskiej Polsce. Niestety baśniowości było tutaj niewiele, natomiast osadzenie czasowo-kulturowe jest prawdopodobnie jedyną atrakcją tej powieści.
Stara baśń przypomina nieco powieści historyczne Sienkiewicza – jednak o ile utworom Sienkiewicza trudno odmówić dynamiki i wciągającej fabuły (mimo ich licznych wad), o tyle powieść Kraszewskiego okazuje się wyjątkowo nużąca. Wrażenie monotonii potęgują przede wszystkim dwie rzeczy: płascy, nieangażujący bohaterowie oraz powielanie dobrze znanych i dość wyeksploatowanych schematów fabularnych. Pojawia się tutaj mitologizowanie przeszłości, na co jestem szczególnie uczulony; chrystianizacja Polski nie była tak romantyczna i mistyczna, jakby to chciał Kraszewski, a była jedynie ruchem politycznym. Wątek romantyczny w powieści pozwolę sobie skwitować wymownym milczeniem.
Nie znaczy to jednak, że Stara baśń jest całkowicie pozbawiona wartości. Sam fakt, że Kraszewski poruszył temat dawnych Słowian – motyw bardzo rzadko obecny w prozie XIX wieku – zasługuje na uznanie. Językowo książka również jest w porządku, w XIX wieku ogólnie standardy pod tym względem były raczej wysokie.
Stara baśń przypomina nieco powieści historyczne Sienkiewicza – jednak o ile utworom Sienkiewicza trudno odmówić dynamiki i wciągającej fabuły (mimo ich licznych wad), o tyle powieść Kraszewskiego okazuje się wyjątkowo nużąca. Wrażenie monotonii potęgują przede wszystkim dwie rzeczy: płascy, nieangażujący bohaterowie oraz powielanie dobrze znanych i dość wyeksploatowanych schematów fabularnych. Pojawia się tutaj mitologizowanie przeszłości, na co jestem szczególnie uczulony; chrystianizacja Polski nie była tak romantyczna i mistyczna, jakby to chciał Kraszewski, a była jedynie ruchem politycznym. Wątek romantyczny w powieści pozwolę sobie skwitować wymownym milczeniem.
Nie znaczy to jednak, że Stara baśń jest całkowicie pozbawiona wartości. Sam fakt, że Kraszewski poruszył temat dawnych Słowian – motyw bardzo rzadko obecny w prozie XIX wieku – zasługuje na uznanie. Językowo książka również jest w porządku, w XIX wieku ogólnie standardy pod tym względem były raczej wysokie.
July 7, 2025
Super zabawa i ciekawa garść historii literatury. Wielokrotnie byłem zaskoczony prowadzeniem fabuły (jak na tamte czasy, trzeba pamiętać, że to jeszcze przed słynnymi pozytywistami) i zachwycony bogactwem słowiańsko plecionego świata. Wraz z wzrostem liczby książek o naszych pradziejach warto pamiętać o takich klasykach
February 2, 2023
2,5
Pomysł fajny, ale wykonanie już takie sobie.
Pomysł fajny, ale wykonanie już takie sobie.
June 18, 2025
3/5
Dla mnie zdecydowanie lepszy początek i środek niż końcówka.
Dla mnie zdecydowanie lepszy początek i środek niż końcówka.
November 24, 2025
Okropnie nudna, pełna opisów lasu wersja kroniki Kadłubka, do tego momentami pisana na kolanie. Trochę błędów składniowych, ale widocznie za pierwszych Piastów tak się pisało.
December 31, 2024
The founding story of Poland which involves overthrowing a tyrant king!
October 21, 2025
2,5/5
pozdrawiam moją siostrę, która co jakiś czas musiała wysłuchiwać komentarzy "a ci znowu się biją"
biedna, biedna Dziwa
pozdrawiam moją siostrę, która co jakiś czas musiała wysłuchiwać komentarzy "a ci znowu się biją"
biedna, biedna Dziwa
July 1, 2024
Powitajmy gromkimi oklaskami jednego z pierwszych śmiałków, którzy odważyli się sięgnąć po przedchrześcijańską słowiańszczyznę. Brawa Kraszewski!
Poniekąd książka ma klimat starych kronik czy też baśni, więc dobro i zło są jasno określone. Dlatego niekoniecznie należy oczekiwać pogłębionej psychologii postaci lub moralnych, trudnych dylematów. Fabularnie autor prowadzi dwa równoległe wątki. Pierwszy to perypetie miłosne Dormana i Dziwy, drugi to kryzys dynastyczny - kraj bez kniezia, każdy walczy o władzę. Kraszewski wplótł tu również historyczne przywary, które doprowadziły do rozbiorów jednocześnie wbijając szpilę w obcych i Niemców, taka tam specyfika epoki XIX stulecia.
Wadą lub zaletą, zależy od punktu widzenia, jest stylizowany język. Kraszewski posługuje się XIX wieczną polszczyzną, ale dodatkowo stosuje zabiegi zmierzające do jej dalszej archaizacji. Słowotwórstwo, sięganie po stare formy itp. Przyznam, że w druku dla mnie to było nie do przeskoczenia.
Myślę jednak, że tym co dalej jest żywe w twórczości autora,są jego baśnie. Wielokrotnie można się na nie natknąć w różnych antologiach np. u Stefanii Wortman, choć nie miałam zielonego pojęcia, że pochodzą one ze "Starej Baśni". Odnoszę wrażenie, że to właśnie Kraszewski pośrednio stworzył słownictwo oraz podwaliny pod powieści, których akcja dzieje się w czasach przedchrześcijańskich. Niewątpliwą siłą tego utworu są opisane stare tradycje, legendy, obyczaje i klimat jakby koło nas usiadł prawdziwy bajarz i snuł fantastyczne gawędy przy kominku. Ten motyw potem wieki później podchwycił Jabłoński w swych "Darach bogów". Z tej przyczyny zdecydowanie polecam sięgnięcie po audiobook. Dobra, nie tylko dlatego. Łatwiej też wtedy przyzwyczaić się do stylu i języka stosowanych przez Kraszewskiego.
Apetyt rośnie w miarę jedzenia, czas na słowiańszczyznę!
Poniekąd książka ma klimat starych kronik czy też baśni, więc dobro i zło są jasno określone. Dlatego niekoniecznie należy oczekiwać pogłębionej psychologii postaci lub moralnych, trudnych dylematów. Fabularnie autor prowadzi dwa równoległe wątki. Pierwszy to perypetie miłosne Dormana i Dziwy, drugi to kryzys dynastyczny - kraj bez kniezia, każdy walczy o władzę. Kraszewski wplótł tu również historyczne przywary, które doprowadziły do rozbiorów jednocześnie wbijając szpilę w obcych i Niemców, taka tam specyfika epoki XIX stulecia.
Wadą lub zaletą, zależy od punktu widzenia, jest stylizowany język. Kraszewski posługuje się XIX wieczną polszczyzną, ale dodatkowo stosuje zabiegi zmierzające do jej dalszej archaizacji. Słowotwórstwo, sięganie po stare formy itp. Przyznam, że w druku dla mnie to było nie do przeskoczenia.
Myślę jednak, że tym co dalej jest żywe w twórczości autora,są jego baśnie. Wielokrotnie można się na nie natknąć w różnych antologiach np. u Stefanii Wortman, choć nie miałam zielonego pojęcia, że pochodzą one ze "Starej Baśni". Odnoszę wrażenie, że to właśnie Kraszewski pośrednio stworzył słownictwo oraz podwaliny pod powieści, których akcja dzieje się w czasach przedchrześcijańskich. Niewątpliwą siłą tego utworu są opisane stare tradycje, legendy, obyczaje i klimat jakby koło nas usiadł prawdziwy bajarz i snuł fantastyczne gawędy przy kominku. Ten motyw potem wieki później podchwycił Jabłoński w swych "Darach bogów". Z tej przyczyny zdecydowanie polecam sięgnięcie po audiobook. Dobra, nie tylko dlatego. Łatwiej też wtedy przyzwyczaić się do stylu i języka stosowanych przez Kraszewskiego.
Apetyt rośnie w miarę jedzenia, czas na słowiańszczyznę!
June 26, 2010
Wiem, że nie należy się nabijać z literatury narodowej, ale ta książka to "bohomaz", a autor to chyba dziewiętnastowieczny prekursor polskiego grafomaństwa. Po pierwszych kilku zdaniach mało się nie przekręciłam ze śmiechu.
March 12, 2018
second book of Kraszewski and once again... very mixed and diverse comment below. I can understand that polish clasic literature is not for everyone, but it is sad. So many people that do not appreciate very good book
June 11, 2023
Uwielbiam ten powolny, sielankowy klimat, słowiański, wyidealizowany świat. Piękną polszczyznę, która mnie czasem zaskakuje, tak iż muszę sprawdzać znaczenie niektórych słów.
August 16, 2025
moja pierwsza myśl to było no fajnie fajnie jest vibe ale postacie okropnie jednowymiarowe, a potem przypomniałam sobie tytuł i jakby pisałam się na to, sam tytuł przecież mówi o tym, że to "stara baśń", a baśnie to archetypy, nie mogę oczekiwać jakichś ogromnie skomplikowanych psychologicznie postaci po baśni, to oczywiste, że świat jest czarno-biały
szkoda mi tylko wątku dziwy końcówka mnie mocno rozczarowała w tej kwestii
szkoda mi tylko wątku dziwy końcówka mnie mocno rozczarowała w tej kwestii
January 20, 2025
Książka jest całkiem w porządku, mimo archaicznego języka dobrze się ją czyta. Na szczęście bardzo różni się od tego marnego filmidła, jakie swego czasu popełnił Hoffman (a które miało być niby jej ekranizacją). Nie rozumiem tylko po w "Starej baśni" wątek romantyczny, który pasuje do pozostałej treści jak przysłowiowy kwiatek do kożucha.
December 24, 2017
Wspaniała powieść oparta na najsłynniejszych polskich legendach. Uwielbiam styl autora, prawdziwy geniusz. Sposób w który urzeczywistnił wydarzenia z legend - fenomenalny. Dodatkowo bardzo dobry opis starodawnych obrzędów i wierzeń. Gorąco polecam!
December 24, 2024
Oj było to wyzwanie... Książka napisana dość trudnym językiem jednak trzeba przyznać, że jest to pozycja warta uwagi. Historia, która bawiła, wzruszała a momentami nawet i oburzała i rozwścieczała mnie do czerwoności. Polecam każdemu miłośnikowi klasyki :)
Displaying 1 - 30 of 48 reviews