What do you think?
Rate this book
Ivanov
Moskou, 1922: De tsaar is verdreven, de bolsjewieken hebben de macht gegrepen en de vooruitstrevende wetenschapper Ilya Ivanov heeft één droom. Hij insemineert chimpansees met mensensperma om zo een heel nieuw, hybride wezen te kweken: half mens, half aap.
New York, 1994: De aidsepidemie is op een hoogtepunt, de stad wordt geteisterd door bedbugs en de jonge, homoseksuele Felix van der Elsken komt aan op JFK Airport. Hij is hier voor een studie journalistiek, maar toch vooral om te worden wie hij altijd wilde zijn.
Het lukt Felix alleen niet zijn draai te vinden, tot hij virologe Helena Frank ontmoet. Zij onderzoekt de oorsprong van het hiv-virus en is geobsedeerd door de fameuze kruisingsexperimenten van Ivanov. Felix is op zijn beurt gefascineerd door Helena en haar jongere assistente Lois, en raakt verstrikt in een gevaarlijke driehoeksrelatie: wat wil Helena van hem, wat wil hij eigenlijk van haar? En welk geheim verbergen de twee vrouwen?
Op soepele wijze vermengt Bervoets de bizarre maar waargebeurde geschiedenis van de Russische held Ivanov met de memoires van Felix. Dat maakt Ivanov tot een ontluisterende roman over de invloed van cultuur op ethiek en over de grenzen die we trekken om te bepalen wie of wat we zijn.
New York, 1994: De aidsepidemie is op een hoogtepunt, de stad wordt geteisterd door bedbugs en de jonge, homoseksuele Felix van der Elsken komt aan op JFK Airport. Hij is hier voor een studie journalistiek, maar toch vooral om te worden wie hij altijd wilde zijn.
Het lukt Felix alleen niet zijn draai te vinden, tot hij virologe Helena Frank ontmoet. Zij onderzoekt de oorsprong van het hiv-virus en is geobsedeerd door de fameuze kruisingsexperimenten van Ivanov. Felix is op zijn beurt gefascineerd door Helena en haar jongere assistente Lois, en raakt verstrikt in een gevaarlijke driehoeksrelatie: wat wil Helena van hem, wat wil hij eigenlijk van haar? En welk geheim verbergen de twee vrouwen?
Op soepele wijze vermengt Bervoets de bizarre maar waargebeurde geschiedenis van de Russische held Ivanov met de memoires van Felix. Dat maakt Ivanov tot een ontluisterende roman over de invloed van cultuur op ethiek en over de grenzen die we trekken om te bepalen wie of wat we zijn.
320 pages, Paperback
First published January 1, 2016
29 people are currently reading
923 people want to read
About the author
Hanna Bervoets
32 books569 followersHanna Bervoets (1984, Amsterdam) is one of the most acclaimed Dutch authors of her generation. After earning her Bachelors degree in Cultural Studies and a Masters in Journalism & Research she published nine novels, several screenplays, plays and a short story collection. She also writes essays and reviews on media, tech, popular culture and (queer) representation.
Bervoets received numerous nominations and awards for her work. In 2017, she was granted the prestigious Frans Kellendonk Prize for her entire body of works. Her novels are being translated in many languages and were adapted for film and television. Excerpts and short stories were published on international platforms such as Five Dials and The Guardian.
During the spring of 2018 Bervoets was a resident at Writers Omi at Ledig House, New York, where she worked on her novel 'Welcome to the Kingdom of the Sick': an adventure story on chronic illness. 'Welcome to the Kingdom of the Sick' became an instant bestseller when it was published in 2019.
In 2021 her novella 'The Things we saw' was published for Dutch Book Week in a first print run of 650,000 copies. Picador published it in May 2022 in the UK, HarperCollins in the US as 'We had to remove this Post'.
In 2022 Bervoets won the J.M.A Biesheuvel award for her latest short story collection, 'A modern desire'.
Hanna Bervoets works and lives in Amsterdam, with her girlfriend and two guinea pigs
Bervoets received numerous nominations and awards for her work. In 2017, she was granted the prestigious Frans Kellendonk Prize for her entire body of works. Her novels are being translated in many languages and were adapted for film and television. Excerpts and short stories were published on international platforms such as Five Dials and The Guardian.
During the spring of 2018 Bervoets was a resident at Writers Omi at Ledig House, New York, where she worked on her novel 'Welcome to the Kingdom of the Sick': an adventure story on chronic illness. 'Welcome to the Kingdom of the Sick' became an instant bestseller when it was published in 2019.
In 2021 her novella 'The Things we saw' was published for Dutch Book Week in a first print run of 650,000 copies. Picador published it in May 2022 in the UK, HarperCollins in the US as 'We had to remove this Post'.
In 2022 Bervoets won the J.M.A Biesheuvel award for her latest short story collection, 'A modern desire'.
Hanna Bervoets works and lives in Amsterdam, with her girlfriend and two guinea pigs
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 149 reviews
August 23, 2017
Felix van der Elsken is student en weet niet goed wat hij aan moet met zijn leven. Hij besluit een jaar journalistiek te gaan studeren in New York, maar eenmaal daar vindt hij weinig aansluiting bij anderen. Tot hij Lois ontmoet en via haar de onderzoeker Helena Frank. Frank doet onderzoek naar Hiv en AIDS. Iets wat voor Felix interessant is omdat hij als jonge homo de ziekte overal om zich heen ziet. Het verhaal is geschreven als een flashback van de oudere Felix die twintig jaar later worstelt met wat er toen is gebeurd en opeens het overlijdensbericht van Helena Frank ontvangt, met een uitnodiging voor de begrafenis. Hij besluit daar naartoe te gaan en ondertussen wordt het verhaal van twintig jaar eerder vertelt. En het verhaal van de Russische onderzoeker Ivanov die mensen met apensperma insemineerde en andersom.
Ik lees zelden een boek waarbij ik het totaal oneens ben met het merendeel van de recensies, maar dat is bij dit boek toch echt het geval. Om met iets positiefs te beginnen: het leest als een trein, en het is ook wel spannend. Maar daar is ook echt alles mee gezegd.
Ik vind het vooral een heel warrig verhaal. Alle karakters blijven erg oppervlakkig. Ze zijn bovendien niet vormvast. Felix is het ene moment een jonge onzekere schuwe homo en het volgende moment een wild seksbelust feestbeest. Het ene moment is hij totaal ongeschikt als student journalistiek, maar het volgende moment haalt hij moeiteloos de hoogste cijfers. En dat geldt eigenlijk voor alle personages die in het boek voorkomen.
Verder komt het verhaal nogal gekunsteld over. Er zit een hele reeks aan toevaligheden in die nodig zijn voor het verhaal, maar die ongeloofwaardig zijn. Zonder de plot te veel te willen verraden: Felix ontmoet heel toevallig iemand die maar 3 weken heeft geleefd, terwijl dat erg onwarschijnlijk zou zijn.
Wat ik ook erg storend vind is dat de wetenschappelijke basis niet heel sterk is. Helena Frank zou een gerenommeerd onderzoeker zijn, maar wat je mee krijgt aan onderzoek gaat heel amateuristisch. Bovendien zou zij onderzoek doen naar het vinden van een geneesmiddel voor AIDS/Hiv maar wordt nergens duidelijk hoe ze dat wil doen. Terwijl de experimenten die ze uitvoert erg ver gaan.
En over die experimenten gesproken: nergens wordt de vraag gesteld of wat er gebeurt wel zomaar kan. Terwijl de experimenten over elke ethische grens heen gaan, is er niemand die daar vragen over stelt. Dat komt erg vreemd over. Er zit ook geen enkele emotie in het verhaal, terwijl je dat wel mag verwachten. Het blijft vaag en afstandelijk.
En dan is er nog het waargebeurde verhaal van de onderzoeker Ivanov. Dat is op zichzelf een interessant gegeven waar ik meer over zou willen weten. Maar in dit boek lijken de stukken over Ivanov een rare onderbreking van het verhaal. Misschien leent dit gedeelte zich meer voor een non-fictie boek.
Al met al blijf ik na het lezen met een onbevredigend gevoel achter. En met het gevoel dat er veel meer in het verhaal had gezeten. Want het onderwerp is zeker interessant genoeg. Voor mij zijn de laaiend enthousiaste recensies echt onbegrijpelijk.
Ik lees zelden een boek waarbij ik het totaal oneens ben met het merendeel van de recensies, maar dat is bij dit boek toch echt het geval. Om met iets positiefs te beginnen: het leest als een trein, en het is ook wel spannend. Maar daar is ook echt alles mee gezegd.
Ik vind het vooral een heel warrig verhaal. Alle karakters blijven erg oppervlakkig. Ze zijn bovendien niet vormvast. Felix is het ene moment een jonge onzekere schuwe homo en het volgende moment een wild seksbelust feestbeest. Het ene moment is hij totaal ongeschikt als student journalistiek, maar het volgende moment haalt hij moeiteloos de hoogste cijfers. En dat geldt eigenlijk voor alle personages die in het boek voorkomen.
Verder komt het verhaal nogal gekunsteld over. Er zit een hele reeks aan toevaligheden in die nodig zijn voor het verhaal, maar die ongeloofwaardig zijn. Zonder de plot te veel te willen verraden: Felix ontmoet heel toevallig iemand die maar 3 weken heeft geleefd, terwijl dat erg onwarschijnlijk zou zijn.
Wat ik ook erg storend vind is dat de wetenschappelijke basis niet heel sterk is. Helena Frank zou een gerenommeerd onderzoeker zijn, maar wat je mee krijgt aan onderzoek gaat heel amateuristisch. Bovendien zou zij onderzoek doen naar het vinden van een geneesmiddel voor AIDS/Hiv maar wordt nergens duidelijk hoe ze dat wil doen. Terwijl de experimenten die ze uitvoert erg ver gaan.
En over die experimenten gesproken: nergens wordt de vraag gesteld of wat er gebeurt wel zomaar kan. Terwijl de experimenten over elke ethische grens heen gaan, is er niemand die daar vragen over stelt. Dat komt erg vreemd over. Er zit ook geen enkele emotie in het verhaal, terwijl je dat wel mag verwachten. Het blijft vaag en afstandelijk.
En dan is er nog het waargebeurde verhaal van de onderzoeker Ivanov. Dat is op zichzelf een interessant gegeven waar ik meer over zou willen weten. Maar in dit boek lijken de stukken over Ivanov een rare onderbreking van het verhaal. Misschien leent dit gedeelte zich meer voor een non-fictie boek.
Al met al blijf ik na het lezen met een onbevredigend gevoel achter. En met het gevoel dat er veel meer in het verhaal had gezeten. Want het onderwerp is zeker interessant genoeg. Voor mij zijn de laaiend enthousiaste recensies echt onbegrijpelijk.
February 21, 2019
Wat is Hanna Bervoets toch een fantastische schrijfster. Ze nam me in Ivanov helemaal mee in haar verhaal. Een boek over wetenschap, maar ook over menselijke relaties. Vooral ethiek speelt een belangrijke rol. Heiligt het doel alle middelen? Wetenschapster Helena Frank lijkt dit te geloven. Ze speelt voor God in haar onderzoek naar de oorsprong van het hiv-virus. Een interessant gedachte-experiment, met hier en daar een luguber randje. Al moet ik eerlijk zeggen dat ik van de ontknoping toch net ietsje meer had verwacht. Desalniettemin een aanrader voor fans van De Engelenmaker (Stefan Brijs) en Frankenstein (Mary Shelley).
Mijn complete recensie lees je op Oog op de Toekomst.
Mijn complete recensie lees je op Oog op de Toekomst.
March 21, 2022
Oh dit was mijn eerste boek van Hanna Bervoets en ik wil meteen alles van haar lezen. Ik hou hiervan. Het boek heeft zoveel lijnen, verhalen, ethische kwesties en nuances, maar toch blijft het voor mij overal interessant, helder en goed te volgen. Overal blijft Bervoets geloofwaardig en creëert ze medeleven voor alle hoofdpersonages en vooral weet ze iedereens individuele verlangen naar hun eigen ongewone soort van liefde zorgvuldig weer te geven. Allemaal hebben ze hun eigen verborgen verlangens waar ze zelf ook stiekem van schrikken en ze vinden elkaar in het niet passen ze in de heersende verwachtingen van de wereld, of dat nu op het vlak van seksualiteit is tot wetenschappelijk onderzoeksgebied.
Haar taal is rijk, beeldend, helder en vooral nauwkeurig en genuanceerd, waardoor het ook naast het plot en de personages een sterk boek is.
En dan dat begin !!! Ik haat het zo, maar ik hou ervan.
“Het jong hijgde niet zoals het normaal deed. Het was helemaal stijf. Als de opgezette wezel die bij ons thuis vroeger op de richel in de hal stond. Opeens was dat ook het enige waar ik aan kon denken: die wezel, hoe hard zijn rug geweest was, hoe ik mijn hand als kleuter telkens snel terugtrok wanneer ik weer eens een poging gedaan had het ding te aaien.”
Haar taal is rijk, beeldend, helder en vooral nauwkeurig en genuanceerd, waardoor het ook naast het plot en de personages een sterk boek is.
En dan dat begin !!! Ik haat het zo, maar ik hou ervan.
“Het jong hijgde niet zoals het normaal deed. Het was helemaal stijf. Als de opgezette wezel die bij ons thuis vroeger op de richel in de hal stond. Opeens was dat ook het enige waar ik aan kon denken: die wezel, hoe hard zijn rug geweest was, hoe ik mijn hand als kleuter telkens snel terugtrok wanneer ik weer eens een poging gedaan had het ding te aaien.”
April 10, 2019
Ik vond dit echt top, maar die afzichtelijke omslag is wel echt een doorn in het oog.
December 13, 2023
Ja, Hanna Bervoets is echt een van mijn favoriete schrijvers.
July 5, 2016
De titel van Bervoets’ roman verwijst naar de Sovjetwetenschapper die in de jaren twintig van vorige eeuw poogde apen met mensen te kruisen. Zijn experimenten faalden, gelukkig. Maar dat betekent niet dat er geen geruchten de ronde doen en uiteraard vind je er op YouTube een mooie broodje-aap-documentaire over.
Hanna Bervoets geeft een eigen twist aan deze materie door ze te koppelen aan het ontstaan van aids. Maar dat is slechts decor. In de eerste plaats is dit een coming of age-verhaal, waarin een jonge homoseksueel naar New York trekt om journalistiek te gaan studeren, maar uiteindelijk vooral geconfronteerd wordt met zijn eigen zoektocht naar identiteit, intimiteit en integriteit. Daarbij peilt Bervoets (voorzichtig) naar de grenzen van ethiek en menselijkheid.
Het bizarre verhaal dat dit oplevert is prima voer voor discussies in leesclubs, maar weinig geloofwaardig. Bovendien verdient de hoofdpersoon Felix wegens buitenmatig geaarzel een flinke schop onder zijn kont. Ook de onderkoelde verteltrant komt bevreemdend over, zeker omdat Felix zijn herinneringen als parasieten in zijn lichaam ervaart, als een beest dat zich, zodra het tanden heeft, een weg naar buiten wil vreten (zie p.13). Vooral het einde, wanneer de aap eindelijk uit de mouw komt, is akelig afstandelijk.
Misschien is zoeken naar wie we zijn voor sommigen inderdaad niet veel meer dan een zoektocht naar de passende pose, voor mij mag het toch iets meer zijn. Of benevelt mijn identiteit mijn oordeel? (Ik ben man, blank en hetero, waarvoor excuses.)
Hanna Bervoets geeft een eigen twist aan deze materie door ze te koppelen aan het ontstaan van aids. Maar dat is slechts decor. In de eerste plaats is dit een coming of age-verhaal, waarin een jonge homoseksueel naar New York trekt om journalistiek te gaan studeren, maar uiteindelijk vooral geconfronteerd wordt met zijn eigen zoektocht naar identiteit, intimiteit en integriteit. Daarbij peilt Bervoets (voorzichtig) naar de grenzen van ethiek en menselijkheid.
Het bizarre verhaal dat dit oplevert is prima voer voor discussies in leesclubs, maar weinig geloofwaardig. Bovendien verdient de hoofdpersoon Felix wegens buitenmatig geaarzel een flinke schop onder zijn kont. Ook de onderkoelde verteltrant komt bevreemdend over, zeker omdat Felix zijn herinneringen als parasieten in zijn lichaam ervaart, als een beest dat zich, zodra het tanden heeft, een weg naar buiten wil vreten (zie p.13). Vooral het einde, wanneer de aap eindelijk uit de mouw komt, is akelig afstandelijk.
Misschien is zoeken naar wie we zijn voor sommigen inderdaad niet veel meer dan een zoektocht naar de passende pose, voor mij mag het toch iets meer zijn. Of benevelt mijn identiteit mijn oordeel? (Ik ben man, blank en hetero, waarvoor excuses.)
February 4, 2016
Een mix tussen roman, wetenschap, geschiedenis en ethiek en dat van een zeer hoog niveau.
We maken kennis met Felix, hij kijkt, naar aanleiding van een specifieke gebeurtenis, terug op zijn leven, zijn keuzes, zijn manier van zijn en worden en de implicaties voor zijn leven vandaag. Daarnaast het verhaal van Helena en van Lois en het verhaal van Ivanov wat ik uitermate boeiend vond. De setting is meer dan goed gekozen en de these die er geopperd wordt over het onstaan van HIV is echt fascinerend.
De personages worden goed uitgewerkt, je ziet Felix zo voor je, de filosofische bespiegelingen zijn eenvoudig geformuleerd maar tegelijk fenomenaal qua inhoud en betekenis. Een mens zou zichzelf al eens in vraag stellen na het lezen van dit boek.
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/01...
We maken kennis met Felix, hij kijkt, naar aanleiding van een specifieke gebeurtenis, terug op zijn leven, zijn keuzes, zijn manier van zijn en worden en de implicaties voor zijn leven vandaag. Daarnaast het verhaal van Helena en van Lois en het verhaal van Ivanov wat ik uitermate boeiend vond. De setting is meer dan goed gekozen en de these die er geopperd wordt over het onstaan van HIV is echt fascinerend.
De personages worden goed uitgewerkt, je ziet Felix zo voor je, de filosofische bespiegelingen zijn eenvoudig geformuleerd maar tegelijk fenomenaal qua inhoud en betekenis. Een mens zou zichzelf al eens in vraag stellen na het lezen van dit boek.
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/01...
May 22, 2024
Mediocre boek at best, bleek uiteindelijk niet men ding
Kokhalsneigingen tijdens lezen: 2
Kokhalsneigingen tijdens lezen: 2
November 22, 2023
Dat was. Speciaal?
November 26, 2024
Poeh wat een wild boek. Alle whacko intrigerende/problematische dingen houden je bij de les, terwijl je intussen de complexe personages steeds een beetje beter begrijpt. Verder zijn er regelmatig die rake vragen/beschouwingen waar Hanna Bervoets zo goed in is - over hoe wij werken, wat ons drijft, wat ons mens maakt.
Sommige voor de hoofdpersoon schokkende ontwikkelingen in het verhaal kon je van mijlenver zien aankomen, maar dat was misschien ook de bedoeling. Het deed in ieder geval niet af aan mijn leesplezier.
Aanrader als je houdt van rare verhaallijnen met veel lagen en nuances daaronder. Je moet er wel tegen kunnen dat er veel dingen gebeuren die icky zijn en moreel gezien niet echt door de beugel kunnen, maar die voor de (verre van perfecte, maar wel erg menselijke) hoofdpersonen soms tóch logische keuzes lijken.
Sommige voor de hoofdpersoon schokkende ontwikkelingen in het verhaal kon je van mijlenver zien aankomen, maar dat was misschien ook de bedoeling. Het deed in ieder geval niet af aan mijn leesplezier.
Aanrader als je houdt van rare verhaallijnen met veel lagen en nuances daaronder. Je moet er wel tegen kunnen dat er veel dingen gebeuren die icky zijn en moreel gezien niet echt door de beugel kunnen, maar die voor de (verre van perfecte, maar wel erg menselijke) hoofdpersonen soms tóch logische keuzes lijken.
July 30, 2025
Na alle traumatische ervaringen omtrent het bevruchten van apen breekt de protagonist omdat “let it go” van Frozen wordt gezongen.
Hahahaha
Hahahaha
July 7, 2016
In deze knap geschreven roman heeft Hanna Bervoets meerdere lagen gecreëerd. Het boek beschrijft eigenlijk het verhaal van de hoofdpersoon Felix, die in 1994 in New York een aantal vakken journalistiek gaat volgen, maar er het boek gaat al snel behoorlijk de diepte in, zonder de lezers af te schrikken. “Ivanov” gaat over ziekte, wetenschap, biologie, homoseksualiteit en Bervoets gaat stevige filosofische (ethische) vragen niet uit de weg. Sterker nog: ze zoekt ze bewust op. Dat maakt dit boek zo’n onweerstaanbare roman. Dit is geen verhaaltje dat je even leest en vervolgens weglegt. Dit boek laat je nadenken over behoorlijk zware (filosofische) onderwerpen. Toch is het geen moeilijk boek om te lezen. De vertelstijl van Bervoets is lichtvoetig en het verhaal is, ondanks meerdere verhaallijnen in diverse decennia, erg leesbaar. Hanna Bervoets heeft met “Ivanov” een ijzersterke roman geschreven, die waarschijnlijk hoog zal scoren in de de Top-10-lijstjes van beste boeken van 2016. Dit was mijn eerste kennismaking met het werk van Hanna Bervoets, maar ze heeft er in mij in ieder geval weer een fan bij.
June 21, 2018
Fascinerend boek! Wat zijn de ethische grenzen aan wetenschap en aan journalistiek? Maar ook hoe ga je om met pijnlijke herinneringen en je eigen keuzes? Hanna Bervoets bespreekt deze thema's niet, ze vertelt een boeiend verhaal en laat het aan de lezer over om te interpreteren.
Natuurlijk zijn sommige dingen wat ver doorgevoerd en grenzen ze aan het onwaarschijnlijke. Maar dat hoort ook bij het experiment. En een boek met zinnen als: "Wie iets wil zien veranderen moet niet te vaak kijken." is alleen daarom al geslaagd. Bervoets is wat mij betreft echt een van Nederlands beste schrijvers!
Natuurlijk zijn sommige dingen wat ver doorgevoerd en grenzen ze aan het onwaarschijnlijke. Maar dat hoort ook bij het experiment. En een boek met zinnen als: "Wie iets wil zien veranderen moet niet te vaak kijken." is alleen daarom al geslaagd. Bervoets is wat mij betreft echt een van Nederlands beste schrijvers!
August 8, 2016
Naast het vertellen van het verhaal duidt Hanna Bervoets menselijk gedrag; ze legt uit waarom we doen zoals we doen. Ethische overwegingen komen daarbij ook om de hoek kijken. Misschien houd ik daarom wel zo van haar boeken.
https://lalageleest.wordpress.com/201...
https://lalageleest.wordpress.com/201...
March 2, 2020
Lekker boekie!
July 17, 2019
Freaky! En dan te bedenken dat de onderzoeken die door deze wetenschapper ooit zijn uitgevoerd, dus écht zijn uitgevoerd! Aaaahhh!!
Het boek vertelt het verhaal van Felix, een Nederlandse jongen die gaat studeren in New York in de jaren negentig van de vorige eeuw. Hij loopt stage bij een krantje en krijgt de tip om met Helena in gesprek te gaan. Helena is geschorst vanwege haar onderzoek. En dat onderzoek heeft dus weer te maken met de Russische wetenschapper Ivanov.
Wat een mooie zinnen in dit boek, prachtige stukjes taal, hoe verzint ze het! Als dit boek kenmerkend is voor de stijl van deze schrijfster dan ben ik heel blij dat ze nog veel meer heeft geschreven!
Het boek vertelt het verhaal van Felix, een Nederlandse jongen die gaat studeren in New York in de jaren negentig van de vorige eeuw. Hij loopt stage bij een krantje en krijgt de tip om met Helena in gesprek te gaan. Helena is geschorst vanwege haar onderzoek. En dat onderzoek heeft dus weer te maken met de Russische wetenschapper Ivanov.
Wat een mooie zinnen in dit boek, prachtige stukjes taal, hoe verzint ze het! Als dit boek kenmerkend is voor de stijl van deze schrijfster dan ben ik heel blij dat ze nog veel meer heeft geschreven!
January 7, 2023
Eigenlijk wel 3.5 ster waard, maar net geen 4. Wel één van de betere werken van Bervoets
June 10, 2024
Dit boek las op bepaalde momenten als een horrorverhaal. Zo bizar en eng! Doet ook nadenken over de ethische grenzen van de wetenschap. Omdat het verhaal op bepaalde punten té bizar was en de karakters me niet erg aanspraken een 3,5.
February 11, 2023
"'Hoe kom je daar nu weer bij?' vroeg Helena. Ze drukte een schaats tegen haar borstkas, of het een hondje was dat ze van mij wilde weghouden nu ik het bruut beledigd had. 'Dit zijn heel normale schaatsen, hoe moeten ze er anders uitzien?'
Ik dacht aan mijn noren, maar bij de schaatsbaan aangekomen moest ik toegeven dat Helena gelijk had: haar schaatsen waren inderdaad heel normaal. Dat wil zeggen: ze waren exemplarisch voor de schaatsen van de meeste mensen hier, ze oogden zelfs professioneler aangezien ze niet roze waren en vrij van fluorescerende bontkraagjes."
Ik dacht aan mijn noren, maar bij de schaatsbaan aangekomen moest ik toegeven dat Helena gelijk had: haar schaatsen waren inderdaad heel normaal. Dat wil zeggen: ze waren exemplarisch voor de schaatsen van de meeste mensen hier, ze oogden zelfs professioneler aangezien ze niet roze waren en vrij van fluorescerende bontkraagjes."
March 13, 2025
Echt een crazy boek, classic Hanna Bervoets
October 5, 2019
Van Hanna Bervoets heb ik voor deze roman alleen Alles wat er was gelezen. Dat vond ik een prettig te lezen boek waar ze een originele slinger geeft aan een typische na-de-knal verhaallijn door het te koppelen aan een ander idee (reality tv) en het resultaat daarvan verder te onderzoeken.
Ook in Ivanov koppelt ze aantal ideeën - kruisingsexperimenten tussen mensen en andere primaten, de herkomst van HIV en de opkomst van aids in de jaren 80 - aan elkaar en voert het vervolgens in extremis door. En zie wat er dan gebeurt! Het is huiveringwekkend vermakelijk om te lezen.
Ook in Ivanov koppelt ze aantal ideeën - kruisingsexperimenten tussen mensen en andere primaten, de herkomst van HIV en de opkomst van aids in de jaren 80 - aan elkaar en voert het vervolgens in extremis door. En zie wat er dan gebeurt! Het is huiveringwekkend vermakelijk om te lezen.
February 8, 2016
Schrijven zoals schrijven wat mij betreft is bedoeld: een fascinerend verhaal vertellen, intelligent schrijven zonder dat te willen uitdragen en dan ook nog aan het denken zetten aan de hand van een subtiele spiegel. Hanna Bervoets kan dat en doet dat met Ivanov, het verhaal over de Russische wetenschapper die in de jaren twintig een aap met een mens probeerde te kruisen, maar vooral het verhaal over de Nederlandse homoseksuele student Felix die in 1994 in New York gaat studeren en als journalist betrkoken raakt bij een geheim experiment… Waar liggen de normen? Wat is de invloed van cultuur daarop?
“Dingen zijn altijd al begonnen wanneer ze beginnen. “
“Dingen zijn altijd al begonnen wanneer ze beginnen. “
June 2, 2017
'Ivanov' verdient aanvankelijk vier sterren omdat het ijzersterk opent en het achtergrondverhaal van de Rus zelf me erg fascineert. De roman verliest dan wat van zijn pluimen omdat de hoofdrolspeler Felix in zijn 'coming of age', noch de andere bijrollen, écht beroeren of boeien. Ze zijn koel, vlak en weinig geloofwaardig. Het verhaal kabbelt dan jammer genoeg verder, en gaat wat alle kanten op met hier en daar een gekke wending. Sterk idee, nog geen ideale uitvoering. Hier zat meer in.
July 23, 2019
Sterk en intrigerend begin, dat naar mijn idee niet helemaal verzilverd werd met de tweede helft. De reflecties en mijmeringen van Felix worden te vaak toegepast en zijn niet altijd relevant voor het verhaal. De verhaallijn van Ivanov had juist wat uitgebreider gemogen. Wel geïnteresseerd geraakt in Bervoets als schrijver.
November 13, 2021
Meh. Het wetenschappelijke achtergrond verhaal vond ik ontzettend interessant, maar kwam eigenlijk veel minder aan bod dan ik had verwacht (en wat mij betreft was het verhaal veel sterker geweest als hier meer de aandacht op had gelegen). Ik kon me niet echt met de personages binden en het verhaal voelde wat onsamenhangend soms.
February 5, 2017
Het is 30 augustus 1994, bijna drie jaar geleden overleed Freddy Mercury, en Felix van der Elsken komt aan op JFK Airport, New York. Het hiv-virus en de aidsepidemie op haar hoogtepunt slaan om zich heen. En zeker één onderzoeker zoekt naar de (oor)sprong van het virus van aap naar mens: Helena Frank. Felix komt middenin de schorsing van Helena aan de NYU en komt tussen het pact dat haar assistente en Felix' medestudente Lois en Helena hebben gesloten. En grote vragen zullen worden opgeroepen: zijn er ethische grenzen aan wetenschappelijk onderzoek? Is er een moraal? En hoe ver mag een onderzoeker gaan om haar fascinatie te bevredigen? Om genezing te zoeken?
In januari nog won Hanna Bervoets twee literaire prijzen op twee dagen: de Frans Kellendonkprijs voor haar oeuvre, en de BNG Literatuurprijs voor haar laatste roman 'Ivanov'. De Frans Kellendonkprijs is een prijs voor een oeuvre dat "getuigt van een onafhankelijke en originele kijk of een oeuvre dat maatschappelijke of existentiële problematiek behandeld." Met haar laatsten, 'Efter' en 'Ivanov', in gedachten, lijkt me deze prijs volledig terecht. Hanna Bervoets vraagt zich iets af, en weet daar in haar verhaal een antwoord op te geven, maar altijd zonder oordeel want Bervoets kijkt alleen: wat als verliefdheid een psychische stoornis zou zijn? Wat als een mad scientist apen en mensen gaat kruisen?
Over dat laatste verhaalt ze in 'Ivanov': de genetische experimenten die Ilya Ivanov op mensen en apen deed, zijn doel: een aap met een mens kruisen door chimpansees te insemineren met mensensperma, en later zelfs meisjes te insemineren met chimpanseesperma. Met de ethische blik van nu onvoorstelbaar, maar destijds een door de Russische staat gesteunde zoektocht naar de oorsprong van de mens, naar het bewijs voor Darwins theorie zelfs. Bervoets is erdoor gefascineerd, en met haar verbazing drijft ze de lezer het verhaal door, want 70 jaar later blijken de experimenten erg actueel als het hiv-virus rondwaart. En daar komen Helena, Lois en Felix het verhaal binnen en gaat Felix' verhaal beginnen.
Het wordt allemaal wat Droste als Felix in het heden gaat terugkijken naar zijn Amerikaanse tijd in '94, en in die tijd in New York ook al terugkijkt op de gehele periode tot dan toe. Een herinnering van een herinnering, ultiem gekleurd en verkleurd en dit maakt dat we nooit helemaal zeker zullen weten wat er gebeurde, noch in de jaren twintig noch in de jaren negentig.
Tot slot nog een voorbeeld van de prachtige metaforen die Hanna Bervoets al in de eerste bladzijden rondstrooit:
"Zo dragen we onze geheimen mee als een zak glimmende edelstenen. Het is een onopvallende zak, die we bewaren op een onopvallende plek. Tot er per ongeluk iemand over struikelt, de zak opent, nog net iets ziet blinken voor we zijn hand wegduwen – nee, dit mag jij niet weten. Maar wanneer de fonkeling eenmaal ontsnapt is, wordt de verleiding groot; willen we pochen met wat we bij ons dragen en zullen we de zak alsnog opentrekken."
Want, ja, hier kan ik écht van genieten.
Een exemplaar van dit boek werd beschikbaar gesteld door Uitgeverij Atlas Contact.
Deze bespreking verscheen ook op mijn blog: jmctimmermans.wordpress.com.
In januari nog won Hanna Bervoets twee literaire prijzen op twee dagen: de Frans Kellendonkprijs voor haar oeuvre, en de BNG Literatuurprijs voor haar laatste roman 'Ivanov'. De Frans Kellendonkprijs is een prijs voor een oeuvre dat "getuigt van een onafhankelijke en originele kijk of een oeuvre dat maatschappelijke of existentiële problematiek behandeld." Met haar laatsten, 'Efter' en 'Ivanov', in gedachten, lijkt me deze prijs volledig terecht. Hanna Bervoets vraagt zich iets af, en weet daar in haar verhaal een antwoord op te geven, maar altijd zonder oordeel want Bervoets kijkt alleen: wat als verliefdheid een psychische stoornis zou zijn? Wat als een mad scientist apen en mensen gaat kruisen?
Over dat laatste verhaalt ze in 'Ivanov': de genetische experimenten die Ilya Ivanov op mensen en apen deed, zijn doel: een aap met een mens kruisen door chimpansees te insemineren met mensensperma, en later zelfs meisjes te insemineren met chimpanseesperma. Met de ethische blik van nu onvoorstelbaar, maar destijds een door de Russische staat gesteunde zoektocht naar de oorsprong van de mens, naar het bewijs voor Darwins theorie zelfs. Bervoets is erdoor gefascineerd, en met haar verbazing drijft ze de lezer het verhaal door, want 70 jaar later blijken de experimenten erg actueel als het hiv-virus rondwaart. En daar komen Helena, Lois en Felix het verhaal binnen en gaat Felix' verhaal beginnen.
Het wordt allemaal wat Droste als Felix in het heden gaat terugkijken naar zijn Amerikaanse tijd in '94, en in die tijd in New York ook al terugkijkt op de gehele periode tot dan toe. Een herinnering van een herinnering, ultiem gekleurd en verkleurd en dit maakt dat we nooit helemaal zeker zullen weten wat er gebeurde, noch in de jaren twintig noch in de jaren negentig.
Tot slot nog een voorbeeld van de prachtige metaforen die Hanna Bervoets al in de eerste bladzijden rondstrooit:
"Zo dragen we onze geheimen mee als een zak glimmende edelstenen. Het is een onopvallende zak, die we bewaren op een onopvallende plek. Tot er per ongeluk iemand over struikelt, de zak opent, nog net iets ziet blinken voor we zijn hand wegduwen – nee, dit mag jij niet weten. Maar wanneer de fonkeling eenmaal ontsnapt is, wordt de verleiding groot; willen we pochen met wat we bij ons dragen en zullen we de zak alsnog opentrekken."
Want, ja, hier kan ik écht van genieten.
Een exemplaar van dit boek werd beschikbaar gesteld door Uitgeverij Atlas Contact.
Deze bespreking verscheen ook op mijn blog: jmctimmermans.wordpress.com.
September 25, 2023
Omdat ik mezelf betrapte op dat ik ellenlange comments ging schrijven op andermans reviews, wil ik toch graag delen waarom ik dit boek en Bervoets schrijfstijl zo bijzonder knap vind.
Voor zover ik het begrijp, houd Bervoets ervan om zich te verdiepen in een wetenschappelijk onderwerp en de ethische kwesties of belevingen eromheen. Ze schrijft vervolgens een verhaal wat lijkt te berusten op een toevallige samenloop van de hoofdpersonen, en geeft ons kleine stukjes van het onderzoek, van Ivanov deze keer, precies zo om ons zelf na te laten denken. Zij hoeft het niet letterlijk te benoemen, maar de manier dat ze het opschrijft, laat ons twijfelen, laat ons verder denken, ons naar/ ongemakkelijk voelen of ons afvragen of dit eigenlijk allemaal wel kan. En iedereen die dit leest gaat hier doorheen. Bervoets weet precies aan te voelen hoe ze de in eerste opzicht “vlakke” scenario’s moet opvolgen, door zonder het zelf te hoeven benoemen, precies ons stil laat staan bij de boodschap van het verhaal.
En in dat opzicht is dan vaak het persoonlijke, en gewoon ogende verhaal waarin je meeleest, eigenlijk de sociale weerspiegeling van onze menselijke ervaringen over dit onderwerp. De gekunselde situatie die Bervoets voor ons schrijft, ons het onderwerp van heel dichtbij laat voelen, vanuit een menselijk, en daarmee soms beperkt perspectief. Maar ook een waar we van houden omdat wij allemaal verliefd worden, of fouten maken of soms liever niet de waarheid willen zien.
De boeken van bervoets zetten de soms abstracte gedachtenspinsels over een wetenschappelijk onderwerp, verder uit in een zelfbedacht scenario, die raakt aan de sociale en ethische vraagstukken die bij bervoets opkwamen. Haar eigen fascinatie en inzichten over dit onderwerp, verplaatst naar een heel menselijk en actueel perspectief, waarin ze ook nog eens de grenzen durft op te zoeken!
Ik houuud daar van. Kan ook begrijpen dat niet iedereen daar van houd.
Vanuit mij bewondering voor Bervoets.
Voor zover ik het begrijp, houd Bervoets ervan om zich te verdiepen in een wetenschappelijk onderwerp en de ethische kwesties of belevingen eromheen. Ze schrijft vervolgens een verhaal wat lijkt te berusten op een toevallige samenloop van de hoofdpersonen, en geeft ons kleine stukjes van het onderzoek, van Ivanov deze keer, precies zo om ons zelf na te laten denken. Zij hoeft het niet letterlijk te benoemen, maar de manier dat ze het opschrijft, laat ons twijfelen, laat ons verder denken, ons naar/ ongemakkelijk voelen of ons afvragen of dit eigenlijk allemaal wel kan. En iedereen die dit leest gaat hier doorheen. Bervoets weet precies aan te voelen hoe ze de in eerste opzicht “vlakke” scenario’s moet opvolgen, door zonder het zelf te hoeven benoemen, precies ons stil laat staan bij de boodschap van het verhaal.
En in dat opzicht is dan vaak het persoonlijke, en gewoon ogende verhaal waarin je meeleest, eigenlijk de sociale weerspiegeling van onze menselijke ervaringen over dit onderwerp. De gekunselde situatie die Bervoets voor ons schrijft, ons het onderwerp van heel dichtbij laat voelen, vanuit een menselijk, en daarmee soms beperkt perspectief. Maar ook een waar we van houden omdat wij allemaal verliefd worden, of fouten maken of soms liever niet de waarheid willen zien.
De boeken van bervoets zetten de soms abstracte gedachtenspinsels over een wetenschappelijk onderwerp, verder uit in een zelfbedacht scenario, die raakt aan de sociale en ethische vraagstukken die bij bervoets opkwamen. Haar eigen fascinatie en inzichten over dit onderwerp, verplaatst naar een heel menselijk en actueel perspectief, waarin ze ook nog eens de grenzen durft op te zoeken!
Ik houuud daar van. Kan ook begrijpen dat niet iedereen daar van houd.
Vanuit mij bewondering voor Bervoets.
February 15, 2017
Zeker een intrigerend boek met een intrigerend onderwerp. Soepel geschreven ook, al hou ik niet zo van de uitgewerkte metaforen/vergelijkingen van Bervoets. Toch heb ik het gevoel iets te missen, dat er meer in had gezeten. Herinnert me aan 'De engelenmaker' van Stefan Brijs, maar ik heb het idee dat hij een stap verder gaat.
July 28, 2021
Bervoets vertelt een raar verhaal op een slimme manier, met allerlei sprongen in de tijd en een oudere verteller die tegen zijn jongere versie praat. De thematiek is aansprekend - het overkomen van dichotomieën - maar het kostte me moeite de relatie tussen Felix en Helena te begrijpen en ik vind dat Bervoets te veel in één boek heeft willen proppen. Desalniettemin is het spannend en vlot.
Displaying 1 - 30 of 149 reviews