Stap het snoeiharde milieu binnen van Walter van den Berg: Amsterdam Nieuw-West, waar mannen hangen in snackbars, rijden in Nissan Sunny's en lopen op badslippers – en hun vrouwen slaan. Op gestolen laptops zoekt Kevin het bewijs dat zijn moeder niet de enige slechte vrouw op de wereld is. Zijn vader, Zingende Ron, is net terug uit de bak en bezig de zoveelste vrouw in zijn leven te redden. Die zoveelste vrouw weet wat haar redding waard is, want iedereen betaalt elkaar uit in schulden. Welkom in een wereld waarin mannen helden willen zijn, maar waar niemand ooit wordt gered.
Walter van den Berg woont in Tilburg met zijn vrouw, zoon en hond. Zijn vierde roman, Schuld, was 'boek van de maand' bij De Wereld Draait Door en stond op de shortlist van de Libris Literatuurprijs.
Echt een verrassing, dit snelle boek over een criminele tokkie familie in Amsterdam Nieuw West. Je ziet ze zo voorbij lopen, het dreigende loopje, de snauwende bek, de schichtige vrouw die elk moment een klap verwacht. Dan heb je ook nog de mocro autojongens en scooterboys die de instructies over de juiste handelswijze bij het jatten van laptops (vergeet de oplaadsnoer niet!) met ernstig gezicht aanhoren en punctueel uitvoeren. Die spullen worden afgeleverd bij een lid van de tokkie club. De autojongens blijven angstvallig in hun auto, terwijl de scooterboys het in hun broek doen voor de rottweilers achter de deur. Het is trouwens leerzaam te vernemen dat mobiele telefoons geen goede handel zijn.
Ik heb geen idee of ik dit boek met zoveel plezier heb gelezen omdat ik de straten, buurten en tramlijnen ken. Ik zou me kunnen voorstellen dat mensen buiten Amsterdam het boek minder zal aanspreken. Ik zie de omgeving voor me en dat maakt het waarschijnlijk nog veel levendiger. Gelukkig woon ik binnen de Amsterdamse ring, maar bij mij om de hoek woont ook zo'n familie, inclusief de klappen incasserende vrouw en de loslopende pitbull hoort daar natuurlijk ook bij.
Van den Berg schrijft onnederlands vlot en scherp. Misschien is het vloeken in de kerk, maar het doet me een beetje denken aan de eerste boeken van Jan Wolkers. Ik ga in ieder geval zijn andere boeken ook lezen.
Ik had dit boek al een tijdje op het oog en toen het begin deze maand ook nog eens 'Boek van de Maand' bij DWDD werd trok het me over de streep om het te kopen. Het is me helaas tegengevallen. Ik begon hieraan in de trein vanuit Amsterdam en anderhalf uur later zat ik al op de helft. Kleine bladzijdes, grote letters, weinig pagina's. Ik zal niet gauw weer een boek van twee tientjes willen weglezen in een slordige drie uur. Eenmaal thuis gekomen las ik door, en telkens dacht ik 'wanneer gaat er nou echt iets gebeuren?' Dat moment kwam voor mij maar niet. Het was nog steeds niet gebeurd toen ik de laatste pagina omsloeg. Ik kon voor geen enkel personage sympathie opbrengen. Voor mijn gevoel werden de personages niet goed uitgewerkt, ik had veel meer over ze willen lezen. Ook de schrijfstijl is niet voor mij weggelegd; overdreven veel dialoog (zonder aanhalingstekens waar ik me aan stoorde), hoofdzin op hoofdzin op hoofdzin. Een paar weken geleden las ik 'Het Smelt' van Lize Spit, ook van Das Mag uitgevers. Geweldig boek. Dit heeft toch een pril vertrouwen geschept in deze nieuwe uitgeverij, maar deze keer deed het niets voor mij. Kortom: ik snap al het enthousiasme niet. Misschien komt het doordat Das Mag een streepje voor schijnt te hebben bij DWDD? ;) Toch nog een tweede ster omdat deze tegenvaller misschien ook een beetje te wijten is aan mijn eigen verwachtingen die inmiddels hooggespannen waren.
Semi-intellectueel in elkaar gezette literaire pretentie. Omgekeerde tijdlijn die dat illustreert in een dun verhaal dat overigens wel makkelijk leest. De clou laat zich raden zoals een rode lap op een stier. Maar okay. Je hebt een paar uurtjes leesplezier.
Dat een boek over badslippers, Amsterda m-West (!), Nissan Sunny's, snackbarren en foute kroegen met nog fouter volk zó kan boeien. Daar houd ik van, van zulke verrassingen.
Mijn broer had nog gezongen op de avond dat hij iemand doodsloeg.
Dit is hoe je een boek opent. Enerzijds krijg je een heerlijk droefgeestige sfeersnuif van een bejaardenhuis in Amsterdam Nieuw-West – het stadsdeel waar Zingende Ron en alle andere sjofele figuren de rest van het boek rondbanjeren. Anderzijds zitten er genoeg hints naar verstoorde broerrelaties en verdwenen zonen in om je wel door te willen laten lezen.
En tijdens het boek blijft Van den Berg dat kunstje regelmatig flikken. Op hoofdstukniveau creëert hij herhaaldelijk meeslepende, losstaande crime-verhaaltjes die toch binnen een breder mozaïekplot passen. Vooral zijn gevoel voor dialoog is sterk, zowel de Guy Ritchie-achtige scheldtirades tussen wannabe-gangsta’s als de telefoongesprekken tussen gewelddadige mannen en hun depressieve echtgenotes.
(op een bepaalde manier is het jammer dat alle vrouwen in het boek uiteindelijk slachtoffer zijn, hoewel die verontrustend realistisch overkomende dynamiek ongetwijfeld een echo is uit Van den Bergs eigen jeugd)
Of al die verhaaltjes vervolgens bevredigend samenkomen is een tweede vraag. Ik waardeer de complexe structuur waar Van den Berg voor is gegaan, nadat zijn eerdere boeken braver autobiografisch waren. Maar nu moet je net iets te vaak terugbladeren om te weten in welk jaar het desbetreffende hoofdstuk zich ook alweer afspeelt. En de titel die maar steeds in verschillende vormen blijft terugkeren, voelt als een wat geforceerde literaire kunstgreep. Aan de andere kant wel meteen een handige vraag voor de mondelingen.
Schrijnend hoe Kevin zijn vader probeert te helpen terwijl die (de lamlul, zou Cor zeggen) zich nooit iets van Kevin heeft aangetrokken. Goed verhaal, mooi geschreven.
Bij mijn schrijfcursus had een medecursist/lotgenoot het eerste hoofdstuk van dit boek meegenomen ter inspiratie voor ons allen. Ik was direct fan, maar - zoals dat gaat - verloor het boek weer uit het oog. Toen ik een paar maanden later voor kerst van hem het boek kreeg, begon ik hier alsnog aan (ternauwernood trouwens, want ik vind dat ik het boek heb gekregen, dus dat ik recht heb op een gratis illegale download van het bijbehorende ebook, maar die was nergens te vinden, afijn, dan toch maar die 12 euro erop kapotslaan, Walter, neem nog 4 bier op mijn kosten, oké?).
En zoals dat eerste hoofdstuk was, is het hele boek. Een absurd soepel geschreven, zeer aangrijpend caleidoscopisch verhaal over het onvermogen van Ron, Cor, Marco, Sandra en Kevin (ik noem Mo express niet, die kan de tering krijgen) en de rest om een beetje oké met het leven om te gaan, ongeacht je beginpunt, talent, kwaliteit, tegenslag en afwijking. Oftewel: hoe maken we wat van de onvoorspelbare chaos en willekeur die inherent zijn aan het bestaan?
Het mooiste, mooiste, tot tranen geroerd mooiste, vond ik de volslagen mislukte poging van Sandra om het leed op te lossen met de aanschaf van een pup (arme Goofy!), die direct kwijt te raken, en daar ook niet meer over te malen. Maar ook Kevins verslaving aan het stalken van door hem gehackte vrouwen, het eindeloze zelfmedelijden van Ron, de tragisch-mislukte intellectueel Ron en de aperte klootzak Marco kunnen er wat van, ten onder gaan aan het leven.
Het voelde soms als Requiem For A Dream kijken, de verhaallijnen, de zichtbaar aanstormende maar niet af te wenden rampspoed, de personages die onder je huid komen, en het totale gebrek aan mogelijkheden om als toeschouwer hard 'Jan Klaassen, kijk uit, achter je!' te roepen. Vrees niet: er worden geen armen afgezaagd of vrouwen anaal verkracht, dus als Requiem je nog steeds bijstaat als de meeste tragische 2 uur van je leven, dan hoeft dat geen invloed te hebben op je keuze om dit boek alsnog te lezen.
De schrijfstijl is ook heerlijk. Bijna heel het boek is dialoog, in prachtige, afgemeten, uitgebeende zinnen, vol impliciet en expliciet onvermogen van de personages om écht te zeggen wat ze vinden, waardoor iedereen maar langs elkaar heen blijft praten, en niemand verder komt.
Het leven, in iets meer dan 200 pagina's. Genieten hoor. Huilend, dat wel, maar toch. Genieten.
Schuld is een novelle die het vooral moet hebben van de sfeer. Elke pagina, elk hoofdstuk, bijna elke zin heeft iets dreigends en uitzichtloos, donker. De personages (2 volwassen broers, één van hen heeft een zoon, in de rand speelt ook nog een vrouw mee) zijn wanhopig, eenzaam, primitief in hun emoties. Vader is een sukkel die zich door middel van kleine criminaliteit en ritselen overeind probeert te houden, maar hij is eigenlijk te dom om dat tot een goed einde te brengen. Zoonlief is heel wat slimmer en ontpopt zich tot een crimineel pervertje. Broer twijfelt tussen zichzelf redden door te breken met het milieu dat hem heeft voortgebracht en terugkeren op zijn stappen om toch iets van de brokken te lijmen.
Van den Berg heeft duidelijk veel talent om aan sfeerschepping te doen en slaagt er in door middel van flashbacks en flashforwards de aandacht van de lezer vast te houden.
Een belangrijke datum in het boek is 26 nov 2013, de dag dat Ajax tegen Barcelona speelde en met 2-1 won. Ik was zelf bij die wedstrijd.
Terug naar het boek: Ik twijfel. Ik heb het boek met een pauze gelezen met als gevolg dat ik halverwege de draad kwijt was. Heb als lezer regelmatig moeten terugbladeren om de personages uit elkaar te kunnen houden. Ik denk dat dit het gevolg is van de stijl die Van den Berg gebruikt: korte hoofdstukken vanuit verschillende personages in verschillende periodes. Het verhaal leest makkelijk weg maar voor mij is het gebrek aan diepgang een minpunt. Ik vind wel dat Van den Berg de Amsterdamse sfeer echt tot leven laat komen.
Laat ik dit review beginnen met hoe mij dit verhaal absoluut niet boeit of heeft geboeid, niet in het begin, niet in het midden en ook niet in het eind. Het sprak mij niet aan, en ik zat niet te popel om te lezen, zeker met de onodige paar seks scene´s in het boek.
Maar hiermee wil ik niet Walter zijn schrijfkunsten afknappen, ik vind dat hij goed kan schrijven en zeker niet voor personages heeft gezorgd die geen karakter hebben. Je kan goed het verschil zien van elk personage en dit wordt ook goed laten zien door het verhaal, zeker round characters (Met Mo als de uitzondering). Er vindt character development plaats, ook al is het enorm klein, en je snapt waarom de personages zo op die situatie reageren. Maar helaas boeiden de personages me niet, Mo die een domme klootzak is, Ron met een beetje een te grote ego, Kevin die helaas het slechte pad is opgegaan, Cor die maar gewoon z'n ding doet en Sandra. Arme Sandra. Het enige vrouwelijke personage is gelijk iemand die niet voor zichzelf kan opkomen, iemand die zeker niet zelfverzekerd is. Het was zielig, en hoewel ze uiteindelijk haar man doodslaat die haar slaat, vind ik dat ze betere character development had kunnen hebben. Ik vond het jammer dat het enige vrouwelijke personage gelijk dit was, maar de mannen waren ook niet beter.
Het verhaal is verteld vanuit een personaal perspectief dat verandert per hoofdstuk, het ene hoofdstuk gaat over Sandra en het andere over Ron. Alleen Cor is door een ander perspectief geschreven, het ik-perspectief, dit geeft mij het idee dat misschien Cor het boek heeft geschreven. Terwijl dit natuurlijk niet zo in het echt is komen we wel te weten dat Cor iets probeert te schrijven, misschien lezen we dus wel zijn eindproduct.
Het open einde heeft mij met veel vragen gelaten, en het voelt gewoon incompleet. Het voelt alsof er meer had moeten zijn, dat we iets missen. Dit laat veel vragen en verwarring bij mij achter, zeker in combinatie dat dit een fabel verhaal is waarbij er geen chronologische volgorde aanwezig is. En daarom was het boek een beetje verwarrend om te volgen.
Maar de titel? Wat heeft dat met het verhaal te maken? Die vraag vroeg ik mij ook een tijd af, maar na het volledig lezen denk ik het door te hebben, het leidmotief is schuld. Al is dit de emotie of sta je echt bij iemand in de schuld, het keert de hele tijd in het verhaal terug.
Al of al zal ik dit boek 2 sterren geven, de schrijfkunst vind ik enorm goed alleen het verhaal sprak me niet aan. Als je een leuk boek wilt lezen, zou ik deze niet aanraden. Als je iets wilt lezen dat goed geschreven is, dan zou ik het misschien aanraden.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Goed geschreven tijdsprongen. Interessante leefomgeving van de personages. De personages bleven voor mij wat vlak. Het Boek beschrijft alleen dingen die de personages doen en zeggen, en niet wat ze denken. Had van mij dieper in mogen gaan op de ontwikkeling van de personen. Leest wel erg lekker weg
Aan de ene kant leest dit boek erg prettig (de stijl, de lengte, de karakters), maar aan de andere kant heeft het totaal geen verhaal/spanning.
Maar voordat ik iets ga zeggen over de rest van (de inhoud van) dit boek, moet ik een enorm punt van kritiek delen. Voor totaal onbekende redenen waren er geen aanhalingstekens in dit boek. Ja, je leest het goed, geen enkel teken om aan te geven dat iemand iets echt zegt of het alleen maar denkt of wat dan ook. Hoe moet je dan zien wat iemand zegt? vraag je je dan misschien af. Goede vraag, het antwoord is NIET.
Anyway, dit boek tikt net 200 pagina's aan, maar zelfs voor 200 pagina's had ik het erg snel uit (laten we zeggen makkelijk binnen 2 uur te doen?). Dit ligt voornamelijk aan de schrijfstijl, die ik erg prettig vond. De zinnen waren prettig kort, maar ook weer niet dat het een apart stijldingetje werd. Dingen waren redelijk duidelijk en je hoefde er niet echt in te komen. Wel stonden er soms zinnen in waarvan ik het nut in de verste verte niet van zag (iets te veel "show, don't tell" misschien?). Wat ik aan het begin van het boek ook niet doorhad, was dat het boek zich op verschillende momenten afspeelt en dat je dus goed op de datum (of in ieder geval het jaar) van het hoofdstuk moet letten.
De karakters waren op zich wel oke... Ik had niet echt veel met een van hen, alleen voor Kevin had ik nog wat sympathie. Er zaten echter wel een flink aantal problemen in de karakters. Voor een boek dat zich afspeelt in een van de "buitenwijken" van Amsterdam is het compleet onbegrijpelijk dat al je hoofdpersonen (en er zijn er een aantal hoor, meer dan vijf hebben zelfs eigen hoofdstukken!) blank zijn. Ander puntje; de vrouwen in dit boek. Behalve dat ze er eigenlijk niet in zitten (pas na 100 pagina's komt er eentje in die een wat grotere rol speelt dan kassadame), worden ze ook nog eens belachelijk afgeschilderd. Ron zit al de hele tijd onzin te spuien over dat vrouwen gered moeten worden en blabla. Voor Kevin zijn alle vrouwen verschrikkelijk; hij is actief opzoek naar vrouwen die vreemdgaan (wat voor hem ook de enige vrouwen in zijn leven zijn). Daarnaast meent hij ook dat al het slechte in zijn leven komt door z'n moeder die hem toen hij jong was had verlaten (wat natuurlijk een verschrikkelijke actie van die moeder is, maar come on!). .
Toegegeven zou ik dit boek nooit zelf hebben gekocht (met een achterflap beginnend met "Op gestolen laptops zoekt Kevin het bewijs dat zijn moeder niet de enige slechte vrouw op de wereld is.") en realiseer ik me dat ik normaliter ook niet een groot fan ben van dit soort Nederlands literatuur over de """"echte wereld"""".
Al met al, een snelle lees, maar niet met erg veel plezier.
De ik-persoon in Schuld, die met die prachtige eerste zin het boek opent (“Mijn broer had nog gezongen op de avond dat hij iemand doodsloeg”), is niet het belangrijkste personage. Deze Cor staat juist ergens aan de zijkant van het echte verhaal. Het draait vooral om die broer, Ron, en de mensen om hem heen: zijn zoon Kevin, Mo, bij wie Ron een schuld heeft lopen, en Sandra, bij wie hij eens het plaatsen van een nieuwe keuken verklootte.
Deze mensen stelt Van den Berg in hun eigen hoofdstukken (maar dan in derde persoon) aan ons voor. Hij springt heen en weer tussen personages en voor- en achteruit in de tijd, waarbij vooral 26 november 2013 voor iedereen een keerpunt was: dat was die dag met de avond dat Ron nog gezongen had.
Ik houd wel van deze stijl. Er staat geen zin te veel in. In dialogen kaatsen de korte zinnetjes heen en weer (zonder aanhalingstekens, altijd knap als een schrijver die niet nodig heeft), waarmee de mensen in dit slechte Amsterdamse milieu hortend en stotend tot elkaar proberen door te dringen. Dat lukt zelden natuurlijk, want Van den Berg schrijft nu eenmaal niet over mensen die elkaar begrijpen.
Het hele boek lang ligt de dreiging dat al die miscommunicatie gevolgen moet hebben, op de loer. En uiteindelijk komt die openingszin bij je terug.
De stijl van het boek is echt heel goed: niet een keer lees je een slechte zin. Het sjacheraarsleven in Amsterdam wordt eigenlijk heel goed beschreven. Nu weet ik wat er met mijn gejatte Iphone gebeurt, ik weet dat ik mezelf niet naakt moet laten bepixelen. Niet dat ik deed, maar toch. Veel verder dan de beschrijving gaat het boek niet. Er wordt wel wat psychologie gesuggereerd, maar die is in mijn ogen nogal van de koude grond: als er honderd keer wordt gezegd dat een weggelopen moeder verantwoordelijk is voor veel verdriet en als Cor dan in een hoofdstukje gaat uitleggen hoe een schrijver de psychologie van zijn personages moet neerzetten, dat het personage alleen maar moet denken wat er met hem mis is maar het niet moet weten en als dat vervolgens ook in het verhaal zelf het geval blijkt te zijn, dan vind ik dat flauw. Voor grote inzichten hoef je dit boek dus niet te lezen. Voor veel leesplezier wel.
Prachtig droevig en liefdevol portret van een familie, die je als 'mislukt' zou kunnen beschouwen: vader drinkt en slaat, moeder smeert hem en keert zich af van haar gezin. De kinderen, die, wanneer het verhaal begint, volwassen zijn, zijn beschadigd, ook in hun onderlinge contacten. Hoofdpersoon is zanger Ron. Een man met een groot hart, die zich schuldig voelt omdat hij zijn moeder niet gered heeft, en zijn leven lang andere vrouwen probeert te redden. Dat hij daarmee zijn zoon Kevin ernstig verwaarloosd, neemt hij op de koop toe. Kevin op zijn beurt heeft ook een persoonlijke queeste: 'slechte' vrouwen, zoals zijn moeder, straffen.
Dit boek werkt gewoon. De stijl, de personages, het plot. Het lijkt oppervlakkig, maar er is heel wat in te vinden op zowel sociologisch als psychologisch gebied.
Dit boek vond ik lomp, voorspelbaar en niet zo goed geschreven. Toch heeft het wel zijn verdiensten. Het is een oproep om genuanceerd te denken over mensen die in de wat minder goed bekend staande wijken leven en die dan 'Tokkies' genoemd worden. Personage Cor oordeelt hard en daardoor kent hij zijn eigen broer eigenlijk niet goed. 'De meeste mensen deugen': volgens hun eigen moraal wel in elk geval. Leef je eens in zo iemand in. Dit boek zou dat moeten regelen, maar doordat er veel handelingen en gesprekken zijn en weinig innerlijke monoloog, blijft het toch oppervlakkig en is helemaal inleven er ook niet bij.
Schrijfstijl vind ik niet fijn. Ik ben ook geen fan van het grove taalgebruik. Ontzettend triest verhaal. Soms ook grappig/gevat. Twee sterren, omdat het wel een realistisch beeld geeft van kansarme gezinnen en huiselijk geweld.
‘… en ik wilde weg bij alles wat gewoon was. Gewoon was het moeras waar je in bleef steken als je bezig was iets groots te doen. En de handen die je naar beneden trokken in het moeras waren de handen van de familie, de handen van de doden en de levenden, en de levenden willen niet horen dat ze moeten ophouden met trekken, en de doden horen niets en trekken door.’ Schuld is een treffend relaas van gebeurtenissen in een uitzichtloos, hard Amsterdams milieu. Lekker losjes geschreven; mis wel de leestekens.
Ik vond dit boek een sterk boek met een interssant verhaallijn ik vind de personage Kevin erg interessant wat hij allemaal doet en wilt bewijzen dat zijn moeder niet de enige slechte moeder is. Ik geef het 4 sterren omdat het een goed boek is, maar ik geef het geen 5, omdat ik het niet nog een keer zou willen lezen