شاعران این شعرها با آگاهی از تاثیر متلها، سرودههایی بیمنطق و بیمعنی ولی آهنگین بافتهاندتا هم لذت بازی و تخیلی بیحد و مرز را به کودکان هدیه کنند و هم به زندگی بچههای امروزی قدم بگذارند.
کودکان با تکرار این هیچانهها از کشف قافیهها لذت میبرند، با تخیل گستردهی آنها همراه میشوند و با کشف جادوی مجاورت کلمهها، موسیقی طبیعت را تجربه میکنند. پدر و مادرها نیز میتوانند با خواندن هیچانهها، گذشته از خلق لحظاتی شاد و به یاد ماندنی برای کودکان خود، کودک درون خویش را بیدار کنند و به فرزندانشان نزدیک شوند.
می دونم که قراره این کتاب کودکان باشه، اما حسابی با خوندنش خوش گذروندم و تفریح کردم.
بذارید از اینجا شروع کنم: چند وقت پیش مادرم برای نوه ش (خواهرزادۀ من) یه سری کتاب شعر کودک گرفت، که سعی می کردن یه جورایی به زور، با شعر به بچه یه سری "بکن نکن" هایی رو حقنه کنن. همیشۀ خدا، وقتی مادرم میشینه برای نوه ش این کتاب ها رو بخونه، کار مادربزرگ و نوه به مشاجره کشیده میشه! خواهرزاده م مدام توجهش به نقاشی ها جلب میشه و میگه داستان این گنجشکه رو تعریف کن و این بچه ها با ماشین دارن میرن خونۀ باب اسفنجی و بذار من ادامه ش رو بخونم (دو و نیم سالشه، و وقتی میگه "بخونم" یعنی "از خودم در بیارم") اما مادرم اصرار داره که به نظام آموزشی حقنهمحور پایبند بمونه و مانع هر نوع عصیان خواهرزاده م بشه، و سفت و سخت نصّ صریح شعر رو بدون ذره ای تحریف (و تفریح) بخونه. چیزی که من بارها با تماشای رفتار خواهرزاده م بهش ایمان پیدا کردم، اینه که توی این سن برای بچه آهنگ و کارکرد کلمات و جملات بیشتر اهمیت داره تا معناشون. بچه می خواد جملاتی که از پدر مادر شنیده رو در موقعیت های مشابه تکرار کنه، بدون این که دقیقاً معناشون رو متوجه بشه، یا می خواد با لحن و ادا و اطوار قصه گویی، یه قصه تعریف کنه، هر چند قصه ش مفهومی نداشته باشه و مدام از این شاخه به اون شاخه بپره، یا... زبان برای بچه بیشتر یه بازیه، که فعلاً داره باهاش ور میره تا قواعدش رو یاد بگیره. و اگه ویتگنشتاین درست گفته باشه، از رهگذر یاد گرفتن "کاربرد" زبانه که بچه به اون چیزی که ما بهش می گیم "معنا" (هر چند در حقیقت معنایی به کار نیست) میرسه.
نمیدونم این حرف ها ربطی به این کتاب داشت یا نه. اما کتاب منو به هیجان آورد و باعث شد هر چی توی این مدت بهش فکر کردم رو بریزم بیرون. کتاب، اسم شاعرهای بزرگی رو پشت جلدش داره. برادرم می گفت ما هم به خاطر همین اسم ها خریدیم، اما بعد متوجه شدیم خبری از "شعر" توی کتاب نیست. اشعار کتاب، شبیه اتل متل های بچگی هامون، پره از آواها و صوت های بی معنا، پره از کلماتی که فقط به خاطر قافیه و آهنگ پشت سر هم اومدن، و جملاتی که بیشتر برای بچه تداعی ایجاد می کنن، همون طور که خواهرزادۀ من هم دوست داره از این شاخه به اون شاخه بپره. در مقابل نظام آموزشی حقنهمحور، این کتاب نمی خواد چیزی به بچه یاد بده. می خواد بچه با خوندنش بازی و تفریح کنه، و کمی، فقط کمی، با قواعد زبان آشناتر بشه.
چند نمونه از اشعار
النگ النگ النگو النگوی مامان کو؟ جارو شده با جارو؟ یا اونو برده لولو؟ لولو سیاه سم داره شاخ داره و دم داره چی کار به مردم داره؟
اَنوره و مَنوره کلوچه تو تنوره صبحانه جورِ جوره بابام یه جای دوره اَنوچه و مَنوچه بابام رسید به کوچه از تو تنور دراومد کلوچه آی کلوچه
تیلیک و تیلیک جوجه میگه جیک دونه می خوره تو شب تاریک بارون می باره چیک و چیک و چیک جوجه می لرزه تیک و تیک و تیک
یهو میبینی داری مثل بچههای گروه سنی الف و ب تک به تک شعرهای بچهگانه رو با دقت میخونی. اگر خاطرات خوبی از مجموعه کتابای بچهگانه فلفلی دارید فکر و میکنید شاید نشه دیگه تکرارش کرد، این کتاب رو امتحان کنید. شعرهای به شدت ریتمیک، مناسب برای بازیهای آوازی و جمعخوانی و طبلک نوازی. . لازم به ذکره اشعار هیچانه لزوماً معنی خاصی نمیدن. مثل «اتل، متل، توتوله» بزارید یکی دو نمونهش روبزارم اینجا، بخونید ولذت ببرید(البته دور از چشم بچهها): عموم مغازه داره حلوای تازه داره مغازهاش در داره فلفل و گلپر داره زور داره، بازو داره شش تا ترازو داره زنش یه زنبیل داره عموم سهتا بیل داره دارم میرم مغازه درِ مغازه بازه عموم داره میخنده مغازه رو میبنده
یکی دیگه: اَقاره و مقاره اونجا یه دونه ماره روی الاغ سواره الاغه خبر نداره داره میره به صحرا گندم و جو بیاره الاغه و ملاقه صحرا پر از کلاغه ماره دُمِ الاغه😂
کلی شعر خوب از شاعرهای خوب با تصویر سازی خوب بنظرم برای تمام رده های سنی شیرینن و جذاب پس خیلی وسواس به خرج ندید برای طبقه بندی گروهیش . کتابها رو نشر افق منتشر کرده.هفت شاعر و سیزده تصویر گر هم اون رو کار کرده.
یکی از جسارت آمیزترین کتاب های شعر خردسال که تا حالا دیدم. کتاب، زورآزمایی مشهورترین شاعرها و تصویرگرای ایرانیه برای گفتنِ اتل متل هایی(یا به تعبیر کتاب هیچانه) ماندگار. برای همین کسانی که دنبال آموزش مسواک زدن یا جیش کردن یا هزار چیز دیگه با ترانه هستن حتما از این کتاب بهره ای نمیبرند. اما اگه شما هم مثل من از این جور کتابهایی که همه چیز را بهانه ی آموزش کرده اند خسته شدید حتما "هیچ، هیچ هیچانه" بین انبوه کتاب های ترانه های یادگیری و اشعارِ با رویکرد آموزشی؛ برایتان غنیمتی به حساب میاد. به هرحال قوت غالب شب های خردسالیِ پسرم بود و اینقدر خوندیمش که پر پر شد.
http://sarbook.com/product/309326 این کتاب مجموعهای از 52 شعر از هفت شاعر ایران است که برای رده سنی کودک و نوجوان سروده شدهاند. این اشعار در قالب هیچانه سروده شدهاند که اشعاری عامیانه به حساب میآیند و حاوی پیام یا مطلب اخلاقی خاصی نیستند. این اشعار از ترکیب موسیقی و بازیهای کلامی ساخته شدهاند که هدف آنها لذتبردن مخاطب کودک و نوجوانشان است. این کتاب میتواند باعث ایجاد ارتباط بیشتر والدین با کودکانشان شود زیرا موسیقی و کلام طنازانه آنها لحظات جذابی برای هر دو طرف ایجاد خواهد کرد.