What do you think?
Rate this book
Verloren taal
Bronja Prazdny is een kind van vluchtelingen. Haar moeder vluchtte uit Tsjechoslowakije, evenals haar vader. Ook haar grootouders ontvluchtten het land. Zelf is ze geboren in Nederland, toch voelt ze zich anders. Komt dat door de geschiedenis van vluchten in haar familie, een familie die ze amper kent? Of komt het doordat ze Joods is? Maar ook over het Jodendom weet ze bitter weinig.
In Verloren taal gaat Bronja op zoek naar haar wortels, in Engeland, Israël, Tsjechië en Amerika. Het levert een beeldende geschiedenis op van een onthechte familie en een zoektocht naar wat identiteit eigenlijk is.
In Verloren taal gaat Bronja op zoek naar haar wortels, in Engeland, Israël, Tsjechië en Amerika. Het levert een beeldende geschiedenis op van een onthechte familie en een zoektocht naar wat identiteit eigenlijk is.
- GenresNonfiction
287 pages, Paperback
First published January 7, 2016
21 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 6 of 6 reviews
June 27, 2016
Bronja Prazdny neemt de lezer in dit boek mee op een zoektocht naar haar identiteit en wat dat eigenlijk is. Zoals vaak met woorden het geval is heeft 'identiteit' meer dan één betekenis; 'wie je bent' maar ook 'het jaar van herkomst'.
Bronja laat dat ook in de delen IV en V onder de titel met voorbeelden zien. Heel toepasselijk, in dit geval.
Bronja en haar moeder gaan samen op reis en op zoek naar de waarheid. Deze zoektocht van een jaar neemt je mee naar Engeland (Vooraf), Tsjechië (Lost world), Israël (Old world) en Amerika (New world) om in Nederland (Thuis) te eindigen.
Eind jaren zestig verlieten haar vader en haar moeder ieder afzonderlijk het toenmalige Tsjechoslowakije en ontmoetten elkaar op een cursus Nederlands voor anderstaligen in Bilthoven. Ze waren vluchtelingen.
Bronja daarentegen is in Nederland geboren en getogen. Maar ze heeft het gevoel dat ze veel verloren is doordat er zoveel van haar familie heeft moeten vluchten om wat voor reden dan ook. Ze is Joods maar weet bijna niets van het Jodendom… Ook weer een gemis.
Ze voelt zich anders, ziet er anders uit en weet bijna niets over haar familie.
'Anders' zijn we altijd en overal toch wel. Opa Pišta in zijn voormalige thuisland én in Engeland, hoe zeer hij ook zijn best deed 'Engelser dan de Engelsen' te zijn. Mama in Tsjechoslowakije, en ik in mijn eigen Nederland.'
Dat gevoel van ontheemding, van nergens bij horen kan ze moeilijk uitleggen aan haar Nederlandse vrienden die het soms wat aanstellerig vinden.
Wat ik ook mooi vond om te lezen is dat haar moeder zoveel informatie heeft willen opzoeken en de moeite heeft genomen om Bronja op haar zoektocht te vergezellen. Maar ook haar moeder wil meer weten en wordt soms zelf ook verrast door wat ze ontdekken.
Gaandeweg haar onderzoek beseft Bronja dat er een link is tussen het verdwijnen van haar vader en het verdwijnen van het Tsjechisch uit haar leven en dat ze dat gegeven ook voelt! Dat verlies ervaart ze als de reden dat ze contact met haar familie is misgelopen en een stukje van haar zelf verloor.
'Verloren taal' is een mooi, ontroerend en rijk verhaal over de dappere zoektocht van deze hoofdpersoon naar wie ze is, over herkenning en het gevoel willen hebben om ergens bij te horen. Het is geen verhaal om even snel te willen lezen, neem er de tijd voor zodat je alles goed in je op kunt nemen.
'Verloren taal' heb ik ontzettend graag gelezen!
Bronja laat dat ook in de delen IV en V onder de titel met voorbeelden zien. Heel toepasselijk, in dit geval.
Bronja en haar moeder gaan samen op reis en op zoek naar de waarheid. Deze zoektocht van een jaar neemt je mee naar Engeland (Vooraf), Tsjechië (Lost world), Israël (Old world) en Amerika (New world) om in Nederland (Thuis) te eindigen.
Eind jaren zestig verlieten haar vader en haar moeder ieder afzonderlijk het toenmalige Tsjechoslowakije en ontmoetten elkaar op een cursus Nederlands voor anderstaligen in Bilthoven. Ze waren vluchtelingen.
Bronja daarentegen is in Nederland geboren en getogen. Maar ze heeft het gevoel dat ze veel verloren is doordat er zoveel van haar familie heeft moeten vluchten om wat voor reden dan ook. Ze is Joods maar weet bijna niets van het Jodendom… Ook weer een gemis.
Ze voelt zich anders, ziet er anders uit en weet bijna niets over haar familie.
'Anders' zijn we altijd en overal toch wel. Opa Pišta in zijn voormalige thuisland én in Engeland, hoe zeer hij ook zijn best deed 'Engelser dan de Engelsen' te zijn. Mama in Tsjechoslowakije, en ik in mijn eigen Nederland.'
Dat gevoel van ontheemding, van nergens bij horen kan ze moeilijk uitleggen aan haar Nederlandse vrienden die het soms wat aanstellerig vinden.
Wat ik ook mooi vond om te lezen is dat haar moeder zoveel informatie heeft willen opzoeken en de moeite heeft genomen om Bronja op haar zoektocht te vergezellen. Maar ook haar moeder wil meer weten en wordt soms zelf ook verrast door wat ze ontdekken.
Gaandeweg haar onderzoek beseft Bronja dat er een link is tussen het verdwijnen van haar vader en het verdwijnen van het Tsjechisch uit haar leven en dat ze dat gegeven ook voelt! Dat verlies ervaart ze als de reden dat ze contact met haar familie is misgelopen en een stukje van haar zelf verloor.
'Verloren taal' is een mooi, ontroerend en rijk verhaal over de dappere zoektocht van deze hoofdpersoon naar wie ze is, over herkenning en het gevoel willen hebben om ergens bij te horen. Het is geen verhaal om even snel te willen lezen, neem er de tijd voor zodat je alles goed in je op kunt nemen.
'Verloren taal' heb ik ontzettend graag gelezen!
June 6, 2016
In dit boek worden we meegenomen door Bronja die samen met haar moeder een zoektocht onderneemt naar haar roots in Engeland, Tsjechië, Israël en Amerika. Deze journaliste die in Nederland geboren en getogen is, voelt zich toch anders vanwege haar joodse erfenis en de familie die vanwege de oorlogen in Centraal- en Oost-Europa steeds op de vlucht moest. In dit boek staat ze op het punt om de gaten in haar persoonlijke geschiedenis op te gaan vullen omdat ze zich vragen stelt over haar eigen identiteit, haar moedertaal, haar vaderland,... Over deze reis maakte ze dit persoonlijke en emotionele verslag.
Ze doet het in een trefzekere en heel eerlijke persoonlijke stijl die daardoor aan echtheid wint. Ik word zo onmiddellijk meegetrokken in haar verhaal.
In het boeiende familieverhaal volgen we voornamelijk haar moeder, vader en grootouders van moeders' kant, m.n. opa Pista en oma Mariana, doorheen de geschiedenis, hoewel er nog vele andere familieleden opduiken.
De titel 'Verloren taal' is zeer duidelijk: een weerkerend thema in het boek is dat ze het frustrerend vindt dat ze geen Tsjechisch meer kan omdat ze deze taal als 3-jarig kind na de scheiding van haar ouders als wraak niet meer toeliet in haar bestaan. In dit boek wordt ze hier tot haar frustratie mee geconfronteerd tijdens haar zoektocht in de communicatie met haar familieleden en het begrijpen van archieven, en probeert ze deze blokkade zelf terug te doorbreken door in therapie te gaan.
Het is tegelijkertijd ook een universeel verhaal over het terugvinden van oude familiebanden, van je afkomst, en een getuigenis van hoe je als kind de effecten kan voelen van de geschiedenis van je ouders die moesten vluchtten voor oorlog uit hun geboorteland. Het betekent zoveel voor iemand om zijn identiteit te kunnen vormen in gevallen waarin dit niet evident is. Een les in tijden van grote vluchtelingenaantallen en waarin thema's als inburgering en integratie aan belang winnen.
Ze doet het in een trefzekere en heel eerlijke persoonlijke stijl die daardoor aan echtheid wint. Ik word zo onmiddellijk meegetrokken in haar verhaal.
In het boeiende familieverhaal volgen we voornamelijk haar moeder, vader en grootouders van moeders' kant, m.n. opa Pista en oma Mariana, doorheen de geschiedenis, hoewel er nog vele andere familieleden opduiken.
De titel 'Verloren taal' is zeer duidelijk: een weerkerend thema in het boek is dat ze het frustrerend vindt dat ze geen Tsjechisch meer kan omdat ze deze taal als 3-jarig kind na de scheiding van haar ouders als wraak niet meer toeliet in haar bestaan. In dit boek wordt ze hier tot haar frustratie mee geconfronteerd tijdens haar zoektocht in de communicatie met haar familieleden en het begrijpen van archieven, en probeert ze deze blokkade zelf terug te doorbreken door in therapie te gaan.
Het is tegelijkertijd ook een universeel verhaal over het terugvinden van oude familiebanden, van je afkomst, en een getuigenis van hoe je als kind de effecten kan voelen van de geschiedenis van je ouders die moesten vluchtten voor oorlog uit hun geboorteland. Het betekent zoveel voor iemand om zijn identiteit te kunnen vormen in gevallen waarin dit niet evident is. Een les in tijden van grote vluchtelingenaantallen en waarin thema's als inburgering en integratie aan belang winnen.
August 4, 2016
Een zoektocht naar jezelf
In ‘Verloren taal’ is schrijfster Bronja Pradzny op zoek naar zichzelf en haar moedertaal. Ze is beiden in de loop van haar leven kwijtgeraakt en doet verwoede pogingen om uit te vinden wie zij is en waar zij vandaan komt. Dit lukt niet zonder slag of stoot, er ligt heel wat oud zeer te wachten en heftige emoties passeren de revue.
Bronja is een kind van vluchtelingen wiens vader en moeder zijn gevlucht uit Tsjechoslowakije voor de communisten. Haar opa en oma ontvluchtten het land zelfs tweemaal, eerst voor de nazi’s en later voor de communisten. Een groot deel van haar familie is omgekomen in Auschwitz. Om zich veilig te voelen hebben ze hun Joodse achtergrond weggemoffeld. Dit heeft tot gevolg dat Bronja niet weet wat Joods zijn betekent en wat haar wortels zijn. Samen met haar moeder gaat ze op reis om te achterhalen wat er met hun familie is gebeurd. Tijdens deze reis bezoeken ze Israël, Tsjechoslowakije, Engeland en de Verenigde Staten.
De zoektocht gaat gepaard met veel emoties. Bronja en haar moeder komen meer te weten over hun geschiedenis en ze bemerken dat Hana’s herinneringen en de gegevens uit de archieven niet altijd met elkaar overeenkomen. Bronja loopt tegen het feit aan dat zij haar moedertaal niet kent. Zij reageert buitengewoon emotioneel op communicatie met mensen die Tsjechisch spreken, de moedertaal die zij niet beheerst. Haar reacties zijn buitenproportioneel. Zo reageert ze met woede en noemt ze de dame achter de balie van het nationale archief ‘de Tsjechische miss Piggy’. Het is veelzeggend dat een uitermate onbeschofte en vernederende behandeling door een douanier in Israël minder heftige reacties oproept. Langzaamaan blijken haar extreme reacties het gevolg te zijn van de scheiding van haar ouders en haar weigering om als gevolg daarvan haar moedertaal te spreken. Nu ze volwassen is wil ze haar ‘verloren’ taal terug.
Het boek leest niet vlot. In de dialogen tussen moeder Hana en Bronja is niet altijd even duidelijk wie nu aan het woord is. De ingewikkelde familiebanden zijn eveneens lastig te volgen. Een kaartje met een stamboom zou wel geholpen hebben om nog te weten over wie ze het heeft. Het verhaal is dan ook niet zozeer een historische maar eerder een emotionele zoektocht naar identiteit. Het barst van de emoties zoals woede, pijn, verdriet, angst en weerstand. De vraag die het boek oproept is: Wat is identiteit? Hoe kan ik die vinden en waar? Waar bestaat identiteit uit? Moet ik die in de buitenwereld zoeken? Of zit het in mezelf verborgen? Bronja slaat alle mogelijke wegen in om hierachter te komen. En dat maakt het een boeiend emotioneel verslag over het terugvinden van jezelf.
Verloren taal is de moeite van het lezen waard en maakt duidelijk wat het betekent om een vluchteling te zijn en wat de gevolgen hiervan zijn voor hun kinderen. Het is hiermee een hoogst actueel onderwerp dat de lezer meer begrip bijbrengt over de situatie van vluchtelingen en de invloed hiervan op hun levens. Vluchten doe je niet zomaar.
Daarnaast is het ook een zoektocht naar ‘jezelf zijn’ en overstijgt het de vluchtelingenproblematiek. Voor mensen die niets moeten hebben van ‘emotioneel gedoe’ is dit boek echter niet aan te raden.
February 27, 2021
Na Bronja’s indrukwekkende fictiedebuut ‘Znežanka’ was ik erg benieuwd naar wat ze eerder geschreven had. ‘Verloren taal’ is geen fictie, maar een weerslag van haar persoonlijke zoektocht naar haar verleden, naar haar familie, naar welke invloed bepaalde gebeurtenissen nog altijd op haar heden hebben.
Bronja is de dochter van ouders die uit Tsjechoslowakije gevlucht zijn. Hierdoor voelt zij zich zelf ook vaak ‘ontheemd’, een gevoel dat ze maar moeilijk kan uitleggen.
‘Bestaat dat hele gevoel van anders-zijn, dat unheimische gevoel van er (net) niet bij horen bij de gratie van het simpele feit dat ik er anders uitzie? Of zijn het afkomst en achtergrond die daarvoor zorgen?’
Ook beschouwt ze het niet meer kunnen spreken van haar moedertaal (‘Verloren taal’) als een groot gemis: ‘Ik was bij familie maar het voelde niet als eigen en de belangrijkste reden daarvoor (naast dat ik niet met ze was opgegroeid doordat mijn ouders waren gevlucht) was dat we niet dezelfde taal spraken.’ Stilaan wordt duidelijk hoe ze het Tsjechisch is kwijtgeraakt, en welke impact dit op haar heeft gehad.
‘Een jaar ben ik op zoek geweest naar waar ik vandaan kom. Die zoektocht gaf me inzichten en bracht me dichter bij diegenen uit wie ik voortkom. Al die tijd vroeg ik mij ook af of mijn afkomst van invloed is geweest op wie ik ben.’
Dit is aan de ene kant een zeer persoonlijk en op momenten emotioneel verhaal, aan de andere kant zitten er universele thema’s in verwerkt (waar kom ik vandaan en wie ben ik daardoor?), en krijg je ook een minder bekend stukje geschiedenis mee.
Graag gelezen (enkel het stuk over de therapie kon me iets minder bekoren, vandaar 4 sterren).
Bronja is de dochter van ouders die uit Tsjechoslowakije gevlucht zijn. Hierdoor voelt zij zich zelf ook vaak ‘ontheemd’, een gevoel dat ze maar moeilijk kan uitleggen.
‘Bestaat dat hele gevoel van anders-zijn, dat unheimische gevoel van er (net) niet bij horen bij de gratie van het simpele feit dat ik er anders uitzie? Of zijn het afkomst en achtergrond die daarvoor zorgen?’
Ook beschouwt ze het niet meer kunnen spreken van haar moedertaal (‘Verloren taal’) als een groot gemis: ‘Ik was bij familie maar het voelde niet als eigen en de belangrijkste reden daarvoor (naast dat ik niet met ze was opgegroeid doordat mijn ouders waren gevlucht) was dat we niet dezelfde taal spraken.’ Stilaan wordt duidelijk hoe ze het Tsjechisch is kwijtgeraakt, en welke impact dit op haar heeft gehad.
‘Een jaar ben ik op zoek geweest naar waar ik vandaan kom. Die zoektocht gaf me inzichten en bracht me dichter bij diegenen uit wie ik voortkom. Al die tijd vroeg ik mij ook af of mijn afkomst van invloed is geweest op wie ik ben.’
Dit is aan de ene kant een zeer persoonlijk en op momenten emotioneel verhaal, aan de andere kant zitten er universele thema’s in verwerkt (waar kom ik vandaan en wie ben ik daardoor?), en krijg je ook een minder bekend stukje geschiedenis mee.
Graag gelezen (enkel het stuk over de therapie kon me iets minder bekoren, vandaar 4 sterren).
February 16, 2016
4,5 sterren. Verborgen Verleden (Who do you think you are) in boekvorm, maar de auteur gaat een stukje verder en neemt haar persoonlijkheid in het verhaal mee. Veel namen en relaties om te volgen.
June 17, 2021
Lees wat ik ervan vind op depiependemeerkoet.nl.
Displaying 1 - 6 of 6 reviews