The Political Economy of Modern Iran: Despotism and Pseudo-Modernism, 1926–1979

by Homa Katouzian

Visit the Unspun website which includes Table of Contents and the Introduction. The World Wide Web has cut a wide path through our daily lives. As claims of "the Web changes everything" suffuse print media, television, movies, and even presidential campaign speeches, just how thoroughly do the users immersed in this new technology understand it? What, exactly, is the Web changing? And how might we participate in or even direct Web-related change? Intended for readers new to studying the Internet, each chapter in Unspun addresses a different aspect of the "web revolution"--hypertext, multimedia, authorship, community, governance, identity, gender, race, cyberspace, political economy, and ideology--as it shapes and is shaped by economic, political, social, and cultural forces. The contributors particularly focus on the language of the Web, exploring concepts that are still emerging and therefore unstable and in flux. Unspun demonstrates how the tacit assumptions behind this rhetoric must be examined if we want to really know what we are saying when we talk about the Web. Unspun will help readers more fully understand and become critically aware of the issues involved in living, as we do, in a wired society. Contributors Jay Bolter, Sean Cubitt, Jodi Dean, Dawn Dietrich, Cynthia Fuchs, Matthew Kirschenbaum, Timothy Luke, Vincent Mosco, Lisa Nakamura, Russell Potter, Rob Shields, John Sloop, and Joseph Tabbi.

Genres: Iran, Economics, Politics, History

399 pages, Paperback

First published April 1, 1981

About the author

محمدعلی همایون کاتوزیان

Reviews

[Mohammad · Rating 4 out of 5]

یک منبع مفید در مورد تاریخ معاصر از مشروطه تا انقلاب

[ریحانه صارمی · Rating 4 out of 5]

برای منی که اطلاعات تاریخی کمی دارم و درک کمی از اقتصاد کتاب جالبی بود.
امتیاز من: ۳.۵

[tooka A]

یکی از بهترین کتاب هایی که در سال های گذشته - بیش از 15سال پیش درباره اقتصاد سیاسی ایران - نفت و به ویژه مباحث پیرامون استبداد شرقی خواندم - با این که مجموعه مقالات بود اما انسجام و نگرش نویسنده برایم خیلی خیلی تازگی داشت - با چه ولعی خواندمش و فکر می کردم از این پس تاریخ را می توانم از منظری دیگر و البته بسیار نو ببینم - که تاحدی چنین هم بود - اما این کتاب را ان روزها تنها به عنوان دانشجوی تاریخ خواندم وامروز که ورق می زنم حس می کنم این قبیل نگرش ها عمدتا داستانی بشدت مکرر است ... به ویژه با مطالعه کتاب اخیر از همین نویسنده و نظریه جامعه کوتاه مدت درکتابی به همین نام -
به طور کلی به نظر می رسد که در مباحث اجتماعی و نیز تاریخی برخی پیش فرض ها گویی لایتغیرند و گویی اصل ابطال پذیری که در علوم به آسانی حکمرانی دارد با وجود بروز برخی تناقضات دررد بسیاری از تئوری ها - در علوم انسانی و اجتماعی بخصوص در زمینه تحلیل مسایل اجتماعی یا تاریخی ایران فراموش شده است - یکی از آنها مفهوم توسعه است - ودیگری مفهوم رشد اقتصادی - با این که با حوادث و روند توسعه و مشکلات موجود که ناشی تعریف و نگاه غلط و کلیشه های جزمی و دگم متخصصان ازمفاهیمی چون توسعه ورشد اقتصادی بوده است. مهم ترین و بارز ترین این مشکلات همان تخریب محیط زیست و انفجار جمعیت و عوارض ناشی از آن است تنها برای ادامه چرخش موتور ی که آن را رشد اقتصادی می نامند و به آسانی چشم بر همه عوارض مخوف آن بسته اند ... چنانکه دراقتصادهای نوظهور چین و هند به وضوح قابل مشاهده است. - من نمی دانم این مفاهیم چرا مسلم تلقی می شوند انگار همه محکومند که حوادث و مسایل تاریخی و اجتماعی را الزاما در همان چارچوب های قدیمی و تکراری تحلیل و بررسی کنند... حتی یک متخصص تاریخ هم به خود حق نمی دهد که از چارچوب الگوهای بسته اقتصاد جهانی و مقتضیات آن به یک جامعه نگاه کند وبه تحلیل دلایل وریشه یابی مشکلات تاریخی آن بپردازد. مشکل اصلی من اکنون که پس از سال ها دوباره به این کتاب ها و کتاب هایی از نوع جامعه کوتاه مدت رجوع می کنم این است که چرا محور پرگار همه تحلیل های تاریخی و اجتماعی در مورد کشورهایی چون ایران هنوزهمان مقیاس هایی است که حتی در اروپا هم دیگر مورد استفاده شاید نباشد. تکرار مشکل مشروعیت وجانشینی و ناامنی مالی و مشکلات ناشی از انباشت سرمایه در تحلیل مشکلات واقعا تکرار مکررات است - تنها نکته جدید که در اخرین کتاب کاتوزیان - جامعه کوتاه مدت - دیدم و جالب و نو اگرچه نه چندان بدیع و ابتکاری - اصطلاح جامعه کلنگی است که شاید بیشتر نقد روشنفکری در ایران باشد - نقدی که درایران بشدت کم رنگ و کم بنیه و اغلب یک بعدی و مغرضانه یا جانبدارانه بوده و بنابراین شاید به همین دلیل است که تاکنون دردی از معضلات و سنت های روشنفکری در جامعه ای که کوتاه مدتش می خوانند - درمان نکرده است .

[HAMiD · Rating 4 out of 5]

با اينكه ساليان زيادي از نش اين كتاب مي گذره اما به جرات مي شه گفت در حال حاضر ميشه اون رو به عنوان مرجعي براي تحليل مسايل سياسي-اقتصادي دهه هاي اخر ايران هم به كار برد. در اينجا باز هم دكتر كاتوزيان بدون تعصب و با اتكا به نظريه هاي خودش به تحقيق و موشكافي در لايه هايي از سياست و اقتصاد ايران پرداخته(هرچند فشرده و گاهي كلي نگر) كه ماهيت سياسي-اقتصادي شرايط حال حاضر رو به خوبي به دست مي ده. مانند هميشه از خوانش كتابي ديگر از او بسيار بهره بردم و به حق او رو يكي از برجسته ترين روشنفكران حال حاضر ايران مي دونم كه مرعوب يا مداح هيچ جريان و خط فكري اي نيست و نوشته هاش از روش تحقيقي خاص خودش و عقل نقادش سرچشمه مي گيره

[Ashkan Ansari · Rating 3 out of 5]

از دید من، یکی از ایرادهایی که به دیدگاه بیشتر اقتصاددانان وارد است، خارج کردن علم اقتصاد از علوم انسانی است. این مسئله در نتیجه گیری ها خودش را نشان می دهد. جمع دو و سه، در ایران و افغانستان و لوگزامبورگ و کره ماه و کهکشان همسایه برابر پنج خواهد شد ولی رفتار جامعه دردو شهر تهران و کرج با هم تفاوت دارد
این که شما حکم به خوبی و بدی بدهید و تلاشی نکنید تا ساختار شکل گرفته اقتصادی را به عنوان بخشی از روابط یک جامعه انسانی بشناسید، کار احمقانه ای است. به هر روی این کتاب تلاشی است برای گشودن کتاب اقتصاد در بستر علوم انسانی هرچند که دگرگونی های ساختاری در ایران بسیار است و من تصور نمی کنم نتیجه گیری های این کتاب برای ایران امروز چندان قابل دفاع باشد اما روش شناسی تحقیق برای من بسیار راهگشا بود

[فریبا ارجمند · Rating 1 out of 5]

کتاب خوبی نبود و ترجمه ضعیفی داشت. خیلی کلی گویی می‌کرد و به نظر من تا حدی جانبدارانه نوشته شده بود. برخی احکام کلی‌اش از کتابی که متخصصی آن را نوشته بسیار بعید بود. برخی از آمارهای کتاب جالب بودند.
اگر سال ۵۶ یا ۵۷ خونده بودمش حتما خیلی بیشتر خوشم می‌آمد.

[Farshad · Rating 3 out of 5]

این کتاب یکی از کتاب های مرجع برای جامعه شناسی سیاسی ایران است البته ایراد های فراوان و مهمی دارد مثلا نظریه استبداد کامل در ایران قاجار را تایید میکند در حالیکه با توجه به داده های تاریخی در مورد قیام ها و قدرت ایلات و زمین دارها این نظریه مدت های پیش رد شده است در واقع در بعضی از جاهای کتاب متاسفانه نظریه و تئوری بجای داده ی صرف تاریخی پیشی گرفته است و نظریه درصدد شکل دادن به داده ی تاریخی امده است

[Fateme Maleki · Rating 3 out of 5]

بهتر بود ميذاشتن 20 سال از انقلاب بگذره بعد بنویسم. این تب تند بشینه

[Hannibal · Rating 3 out of 5]

این کتاب مرور مختصری است از طریق معاصر ایران از حدود قاجاریه تا پایان سلسله پهلوی با نگاهی اقتصادی.
از نکات قابل توجه این کتاب عدم فرو افتادن به دام تفاسیر مارکسیستی از تاریخ و اقتصاد است، نکته ای که با توجه به زمان نگارش کتاب که مقارن با اوج تفکرات مارکسیستی است، جلب توجه می نماید. هر چند بسیاری از منتقدان چپ در داخل و خارج ایران عدم اعتقاد به رویکرد مارکسیستی را ضعف کتاب می دانستند، اما گذشت زمان و فرپاشی مرام اشتراکی صحت نظر نویسنده را صحه گذارده است.
همچنین نوسینده اطلاعات خوبی را از شاخص های اقتصادی هر دوره ارائه می دهد.

[Ali · Rating 4 out of 5]

کتاب عجیبی به نظرم اومد ، ضمن تمجید از وفور اطلاعات نگارنده و داشتن ترجمه ی خوب ، یه جور حس بدبینی بهش داشتم . کلیت در مورد اقتصاد و سیاست ایران از دوره مشروطه تا سال ۵۷ هست ، اما در عمل به نوعی نگاه جانبدارانه رسیده مثل کلبی مسلک خطاب کردن بعضی از سران پهلوی . اما در نهایت بی تردید یکی از بهترین متون تاریخی معاصر بود که خوندم .

[Kosar mohammadnejad · Rating 3 out of 5]

چقدر درباره این که «شاه» خوب بود «اینا» بدن یا شاه بد بود خیلی فاسد بود تو جمعهای خانوادگی مون تو تاکسی ها میشنویم ؟ شاید به خاطر همین کثرت نظریات عامه پسند و سطحی که شنیدم از بچگی حس بسیار بدی به هر دو گروه دارم و هیچوقت نتونستم خودم رو متعلق به طرفداران یا محالفان پهلوی بدونم اما همیشه تشنه تحلیل علمی و جامعه شناسانه از اون دوران هستم چون تتریخ نه برای افتخار که برای عبرت گرفتنه !
کتاب درواقع تاریخ سیاسی کمی قبل از مشروطه تا انقلابه خیلی منو یاد کتاب «ایران بین دو انقلاب »میندازه بخصوص داشتن جزییات اماری !
با این اختلاف که جزییات اماری رو بیشتر در مسائل اقتصادی اورده ...
کتاب وضعیت اقتصادی ایران رو با شاخصهایی مثل تراز بازرگانی /اشغال در کشاورزی و صنعت /تورم و... طی ۴دوره بررسی کرده :۱-اواخر قاجار و اوایل مشروطه۲-دوران شبه مدنیسم رضاخان۳-دوران حاکمیت دوگانه ناشی از نهضت ملی نفت ۴-استبداد نفتی بعد از ۴۲
از نکات جالبی که میشه فهمید اینه :
چیزی که الان هستیم همزمان با اکتشاف نفت و سوداور شدن اون اتفاق افتاده در زمان رضاشاه و بعد از اون محمدرضاشاه ... وقتی افزایش درامد نا��ی از نفت باعث افزایش قدرت دولتهای استبدادی میشه و از طرفی با تزریق پول نفت به جامعه تورم ایجاد میکنه و باعث رکود کشاورزی میشه چیزی که به اون اصطلاحا بیماری هلندی اطلاق میشه
اینکه چقدر وضعیت اقتصادی باعث به رفتار سیاسی مردم جهت میده باعث میشه
اما در مجموع فصلهای اخر کتاب بهم این حس و میداد که جانبدارانه نوشته شده شاید به دلیل تاریخ نگارش کتاب سالهای بعد انقلاب باشه
دوست داشتم کتاب ادامه داشت و تحلیل دوره جمهوری اسلامی رو هم میخوندم ...

ایا منصفانه نیست اگر گفته شود که رضا شاه کشور را در مقایسه با انچه بود در وضعیت بسیار بهتری ترک کرد؟ پاسخ به دلایل زیر منفی است:
دستاوردهای اقتصادی رضاشاه حاصل برخورد معقول و متناسب چه رسد به موفق با پیشرفت اقتصادی نبود و جملگی از محل درامد نفت و مالیات های غیر مستقیم که بار ان به دوش مردم عادی بود پرداخت میشد . هرگونه سرمایه گذاری، به ساختمان جاده ها کارخانه ها مدارس و بانکها می انجامد اما استراتژی سرمایه گذاری ای متناسب ان است که بر پایه بهترین استفاده از منابع ملی استوار باشد. به بیان ساده تر انچه اهمیت دارد اینست که اقتصاد ملی از هزینه ای که برای ساختن یک کارخانه پرداخت میکند چه عایدش می شود نه اینکه هر کارخانه ای که باشد ساخته شود تا همگان ببینند .با همه اینها بر پایه شواهد موجود‌ پیداست که سیاستهای اقتصادی رضا شاه با سرمایه گذاری در طرح های پرهزینه و کم بازده موجب اتلاف صنایع ملی شده است .
اما پرسش های صرفا اقتصادی مسائلی مانند درامد مصرف رفاه و چگونگی توریع انها در میان مردم را نیز در بر میگیرد . سری های درامدی و تولیدی برای این دوره وجود ندارد چه رسد به داده های کمی برای مصرف توزیع و غیره ...
با این همه تردید نمی توان داشت که رشد کل تولید و درامد قابل ملاحظه بود اما برندگان اصلی اقشار مرفه تهران و چند شهر عمده دیگر بودند و از این میان بیشتریت سود را اقشار بالای بروکراسی دولتی و شرکای تجاریشان بهره بردندهر چند تاجران و واسطه ها نیز عموما از ان بی بهره نماندند . کشاورزی بر روی هم کمک چندانی دریافت نکرد و مناسبات حاکم بر ان دقیقا به همان حالی باقی ماندند که قرنها دچارش بود ! اما دامنه تبعیض همه جانبه ای که بر روستاییان تحمیل میشد تنها در تمرکز سرمایه گذاری دولتی در صنایع تبلور نمی یافت و بسیار از ان فراتر میرفت .
دولت خریدار و توزیع کننده عمده محصولات کشاورزی شامل گندم و جو بود که غذای اصلی مردم را تشکیل میداد. بدین سان دولت به عنوان خریدار انحصاری قیمتهای محصولات کشاورزی را در پایین ترین حد ممکن و شرایط مبادله داخلی را پیوسته بر ضد حمعیت روستایی نگه می داشت !غرض از این کار تحصیل مازاد واقعی بیشتری از کشاورزی نوعی پس انداز اجباری برای بکار گیری در جمعیت انباشت سرمایه نبود به عبارت دیگر تنها هدف این سیاست ناعادلانه کاهش مصرف دهقانان به نفع تهران و یکی دو شهر دیگر بود ...

[Sepehr Vakilinia · Rating 2 out of 5]

چند نکته که پیرامون این نوشتار به نظرم نادرست آمده و عامدانه یا غیر عامدانه کژتابی دارد را به اختصار بیان میکنم:

1. نویسنده با مقایسه علوم طبیعی و علوم انسانی/اجتماعی ، نتیجه میگیرد که در علوم طبیعی موارد استثنا در پدیده ها رایج هستند، حال آنکه در علوم انسانی نمیبایست شاهد هیچ گونه استثنایی در نظریات باشیم. در واقعیت این موضوع کاملا برعکس است. میدانیم که نظریات علوم طبیعی میبایست قطعیت داشته باشند و اگر استثنایی در آن ها یافت شد، کل نظریه زیر سوال می‌رود اما در علوم انسانی چنین نیست.

2. نویسنده با برشمردن ویژگی های نظام فئودالی در اروپا، آن را با ایران مقایسه کرده و چنین نتیجه میگیرد که در ایران هرگز نظام فئودالی حاکم نبوده است. تنها به دلیل اینکه نظام های فئودالی در ایران کاملا منطبق بر نظام های اروپایی نبوده اند و در مواردی با آن ها تفاوت داشته اند. پس به این ترتیب اگر انسانی دست یا پا نداشته باشد، نویسنده محترم او را جزو انسان ها نمی‌دانند!

3. نویسنده به دلیل علاقه مندی به ادبیات کهن این سرزمین در موارد بسیاری از ادبیات برای گفته های خویش شاهد مثال می‌آورد.(بطور نمونه سفرنامه ناصرخسرو) حال آنکه اولا درستی بسیاری از این گفته ها از نظر سیاسی/اقتصادی، محل تردید است، دوما اگر در زمان ناصر خسرو، دویست مرد صراف در اصفهان بوده‌اند دلیل نمیشود که تا زمان فتحعلیشاه قاجار نیز در آنجا باقی مانده باشند! و نمی‌شود با استناد به مدارک ۷۰۰ سال پیش، قرن ۱۳ ام هجری را شناخت و کاوید. چنان که نویسنده از آن سفرنامه برای اثبات فئودالی نبودن جامعه ایران نیز استفاده می‌کند.(صفحه۱۲)

4. همچنین در کتاب صحبت از شهرنشینی گسترده و رواج بی مثال تجارت داخلی و بین المللی در قرن ۱۳ ام می‌شود! حال آنکه میدانیم تنها ۲۰٪ جمعیت ایران در آن هنگام شهر نشین بوده اند و آن ها هم تنها در ۱۰ شهر می‌زیسته اند. همچنین به گواه کتاب «ایران بین دو انقلاب» و بررسی های پژوهشگر ارجمند آقای «یرواند آبراهامیان» از خاطرات جهانگردانی که از ایران بازدید می‌کرده اند: تجارت داخلی و خارجی چنان ناچیز و نامعمول بوده است که اگر در جاده ها روستاییان مسافری سوار بر اسب می‌دیدند، ترسیده و می‌گریختند. پس این سخن نیز نادرست و گزاف گویی است. (صفحه ۵۹)

5. نویسنده در کمال تعجب اسلام را دینی فاقد سلسله مراتب سفت و سخت مذهبی میداند! گویا در جریان القاب و تفاوت های حجت الاسلام و آیت الله و ... نیست! و نیز اضافه می‌کند مذهب شیعه همواره در نظر و غالبا در عمل، برپایه مخالفت با دولت استوار بوده است! (صفحه ۵۹)

6. نکته پایانی آنکه نویسنده توطئه های گوناگون قدرت های خارجی در ایران، از قتل امیرکبیر گرفته تا کودتای ۲۸ مرداد، قرارداد ۱۹۰۷ و ۱۹۱۷ و نظایر اینها را افسانه فراگیر قشر شهری ایران می‌داند که کمترین اهمیتی برای عوامل اقتصادی و اجتماعی داخلی قایل نیستند! حال اینکه با چنان حجمی از دخالت که در تاریخ ثبت شده است نویسنده از کدام افسانه سخن می‌گوید را باید از خودش پرسید.(صفحه ۱۱۰)

اما جان کلام آن که کتاب ارزش وقت گذاشتن و خواندن ندارد. چنین اشتباهی مرتکب نشوید!

[Amir K · Rating 5 out of 5]

کتابی کم نظیر برای علاقمندان و پژوهشگران تاریخ معاصر، جامعه شناسی تاریخی و اقتصاد سیاسی ایران! کاتوزیان در این کتاب نه فقط از رویکرد اقتصاد سیاسی به تاریخ ایران می نگرد بلکه عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر تداوم استبداد و شکل گیری استبداد شبه مدرنیستی(دوران پهلوی اول و دوم) را نیز با دقتی مثال زدنی می کاود و بر می شمرد. یکی از مهم ترین نقاط قوت کتاب، نقد به کاربردن نظریه ها و مفاهیم اجتماعی- اقتصادی- سیاسی غربی است در زمینه ی خاص جامعه ی ایران. به عنوان مثال، نویسنده به روشنی و با تشریح مفهوم و زمینه ی تاریخی «فئودالیسم» در غرب، استدلال می کند که کاربرد مفهوم «فئودالیسم» در مورد جامعه ی ایران موضوعیت ندارد، چون اصولاً هیچ گاه فئودالیسمی در این جامعه وجود نداشته است؛ در نتیجه کاربرد «سرمایه داری صنعتی» یا بورژوازی صنعتی نیز با توجه به ویژگی های خاص و منحصر به فرد تاریخ این سرزمین، در مورد ایران بی معناست. مفهوم تحلیلی مرکزی کاتوزیان در این کتاب «استبداد» است و نقدهایش را نیز بر اساس همین مفهوم سامان می دهد. نقطه ی قوت دیگر کتاب، پاسخ های مستندی است که به زعم من به این پرسش داده می شود: «وقتی از پهلوی حرف می زنیم از چه حرف می زنیم؟». نویسنده با ارائه ی ارقام و جداول اقتصادی مربوط به دوران پهلوی اول و دوم، تصویر رایج «جامعه ی گل و بلبلی» را که بسیاری از ما ممکن است از دوران رضاشاه و محمدرضاشاه در ذهن داشته باشیم به چالش می کشد و تصویری را پیش روی ما قرار می دهد که حقاً فاجعه بار است. این کتاب را به همه ی کسانی که می خواهند به درکی از تاریخ معاصر ایران دست یابند که عمیق تر از درک ساده انگارانه، غرض ورزانه و ایدئولوژی زده ی «این پوزیسیون» و «آن پوزیسیون» و «اُپوزیسیون» پهلویست-ترامپیست خارج نشین باشد، توصیه می کنم.

[Delaram · Rating 4 out of 5]

اين كتاب مي تواند به عنوان يكي از كتابهاي مرجع در جامعه شناسي سياسي ايران در نظر گرفته شود. كاتوزيان مبناي نظري كتاب را با توجه به ويژگي هاي ساختاري ايران نگاشته كه خود مي تواند چارچوب تحليلي مناسبي براي جامعه شناسي سياسي ايران باشد.
نقطه ضعف كتاب لحن جانبدارانه سياسي در نقد دوران پهلوي ست كه كتاب را از حالت يك تحقيق بي طرفانه درآورده و حتي در جاهايي به بيانيه سياسي نزديك كرده.

[Habib · Rating 4 out of 5]

این کتاب به بیان وضعیت اقتصادی ایران در زمان پیش از انقلاب می پردازد و خیلی اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می دهد به گونه ای که نگرش شما نسبت به دوران شاه(پدر و پسر) فرق خواهد کرد.

[Omid · Rating 5 out of 5]

به نظر من، براي هر كسي كه بخاد در مورد تاريخ معاصر ايران مطالعه بكنه، خوندن اين كتاب واجبه. حيف كه بخشي از كتاب كه مربوط به بعد از انقلاب است، ترجمه نشده.

[Mohammadreza Nafissi · Rating 4 out of 5]

به نظرم عنوان اقتصاد سیاسی ایران ممکن است کمی برای این کتاب گمراه کننده باشد. کتاب بعد از چند فصل اول و بخش‌هایی لابه لای فصول بعدی، بیشتر روایت تاریخ سیاسی با جزییات اقتصادی است تا تحلی�� اقتصاد سیاسی. این کتاب البته یک منبع فوق‌العاده‌ی تاریخی و پر جزییات از اواخر سلسله‌ی قاجاریه تا قیام ۱۵ خرداد ۴۲ است.

[Khosro Khalifeh · Rating 2 out of 5]

The book The Political Economy of Modern Iran: Despotism and Pseudo-Modernism which is known in Iran as The Political Economy of Iran: From the Constitutional Revolution to the End of the Pahlavi Dynasty is one of the most influential works in analyzing the roots of political and economic instability in modern Iran. By presenting a theoretical framework of the despotic state and the short-term society, Katouzian seeks to examine the dynamics of power, economy, and society from the Constitutional Revolution up to the end of the Pahlavi era through an analytical lens.
Relying largely on official sources and statistical data, he provides a documented portrayal of economic trends and political decision-making. In particular, his analysis of the Pahlavi period focuses heavily on the costs of governance, arguing that the development achieved during that time was expensive, imbalanced, and unsustainable.
However, a key criticism of this perspective, in my view, is that Katouzian often remains confined within his theoretical framework and does not allow for the cultural, religious, and historical complexities of Iranian society to play a greater role in his judgments.
Important questions such as:
1. Were the costs incurred by the Pahlavi regime in modernizing and transforming the mindset of a traditionally religious society excessive?
2. How much investment and time would have been necessary for a population deeply rooted in religious beliefs to move toward experiencing the stability of modern European social democracies?
3. Can this path be fairly compared with the resource-wasting and opportunity-losses of the Qajar period or the Islamic Republic?
These questions are not directly addressed in the book, making Katouzian’s perspective on the Pahlavi era seem somewhat one-sided and lacking in appreciation for the historical necessities and cultural complexities of that time. Therefore, while the book is highly recommended for its statistical data and structural analysis, it does not offer a sufficiently comprehensive or neutral picture of Iran’s situation during the Pahlavi period.
The Political Economy of Modern Iran: Despotism and Pseudo-Modernism, 1926–1979