De Metsiers is het verhaal van een Vlaamse boerenfamilie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Middelpunt van de familie is de weduwe Metsiers, die consequent 'de Moeder' genoemd wordt. Jaren terug heeft zij samen met haar minnaar Mon Verkindere, met wie zij nu op de hoeve woont, haar echtgenoot vermoord. Ze heeft twee kinderen: Ana (van Metsiers) en Bennie (van Verkindere), een achterlijke jongen en de lieveling van iedereen. Door de beklemming van het milieu waarin zij verkeren worden Bennie en zijn halfzuster steeds meer naar elkaar toe gedreven, tot er tussen hen een aan het incestueuze grenzende liefde ontstaat, waarvoor Bennie uiteindelijk de tol moet betalen.
Hugo Maurice Julien Claus was een Vlaams schrijver. Hij was een veelzijdig kunstenaar: romancier, dichter, toneelschrijver, schilder en filmregisseur. Toen hij opteerde voor euthanasie (legaal in België) veroorzaakte dit veel deining.
Hugo Maurice Julien Claus was a leading Belgian author, writing primarily in Dutch. He was prominent as a novelist, poet, playwright, painter and film director. His death by euthanasia, which is legal in Belgium, led to considerable controversy.
Debuutroman met een meervoudig vertelperspectief, steeds vanuit de ik-vorm. De Metsiers zijn een samengesteld boerengezin die aan het einde van WO2 leven aan de rand van de samenleving. Zij kennen zo hun eigen wetten en regels met De Moeder als absolute matriarch. Door de vele verschillende stemmen krijg je een warrig en wat somber beeld van de situatie. Al snel bekruipt je het gevoel dat dit wel slecht moet aflopen. En dat doet het ook.
De Metsiers, de debuutroman van Hugo Claus, draait rond de familie Metsiers die zich aan de rand van de maatschappij bevindt in het na-oorlogse Vlaanderen. De schets die Claus van dit milieu weet vast te leggen, toont alvast een blauwdruk van zijn latere oeuvre. De setting, de intermenselijke verhoudingen, de beklemmende omgeving, de beheersing van de taal, alles wijst al op de adelbrieven die de man later zal kunnen voorleggen. Uiteraard moet dit boek de duimen leggen tegen zijn latere werk, maar wetende dat Claus dit op negentienjarige leeftijd schreef, is alvast niks minder dan indrukwekkend. Tussen de korte hoofdstukken wisselt het vertelperspectief steeds en komt de lezer meer te weten over het wel en wee van een boerenfamilie die een oud geheim met zich meedraagt. De aan incest grenzende broer/zus-relatie tussen Bennie en Ana, een thema dat later nog in Claus’ werk zal terugkeren, zorgt ervoor dat dit geen ‘easy read’ is, ondanks het beperkt aantal bladzijden. De keuze van het motto “Si tout amour prendroye rancine, J’en planteroye dans mon jardin” leidt de lezer alvast in de richting van de drijfveer van de 6 personages. Lees dit boek als je de evolutie van Claus wil zien, lees dit boek niet als je op zoek bent naar de schrijver op het hoogtepunt van zijn kunnen.
Once I started to understand how the story was build, then this was quite a good story. The old-fashioned Flemish language but also the style made this book difficult to pierce. It was greatly described from the perspective of multiple characters. I am still glad that I finally found it in the library after all these years of looking. 3.5 / 5
De Metsiers zijn een boerenfamilie die leeft aan de rand van het dorp Zedelgem en door iedereen met de nek wordt aangekeken. Vooral de Moeder (niet nader bepaald) heeft een slechte reputatie. Voortdurende dialogen en registratie van feiten en emoties vanuit diverse personages. Telkens wisselende perspectieven en ook voortdurende aanbreng van nieuwe gegevens. Beklemmende sfeer: vooral de alom aanwezige Moeder beheerst het toneel.
Grote gelijkenissen met Faulkner's. The Sound and the Fury. Blijkens verklaringen wilde Claus iets gelijkaardigs op papier zetten. Geschreven op 19-jarige leeftijd: echt een krachttoer, en de grote themata van Claus’ oeuvre zijn al aanwezig. Maar de kopie is iets te doorzichtig, dat blijkt vooral uit het zwakke slot. (2.5 stars)
This debut novel by Hugo Claus, written when he was 19 years old, is far from great but anything but poor. You can tell he was still borrowing heavily from other writers and that he wasn’t afraid to spark controversy. The strongest elements in the novel are exactly those taboo subjects, like an incestuous relationship or abortion (keep in mind this was written in 1948). His use of multiple narrative perspectives is commendable but not exceptional, and his storytelling clearly lacks experience.
What is interesting is that this story is set during World War II, but you don’t learn that until well past halfway through the novel. To me, this foreshadows his magnum opus 'The Sorrow of Belgium', where you can’t help but get the feeling that the ordinary people living through the war don’t actually care about what’s happening.
Should you read this one if you can get a hold of a copy? If you are interested in Flemish literature, by all means, do. If you’re not, and think there are better books to read—you’re probably right; go right ahead!
Stilistisch ingenieus, met beheerste vaart geschetste episode uit het boerenbestaan van de Metsiers. Een vijftal perspectieven wisselt elkaar af. De taal mag wat verouderd zijn, Claus’ debuut heeft met het verstrijken van de jaren niet aan kracht ingeboet.
Toen hij het op negentienjarige leeftijd in opdracht – jawel – bij elkaar pende, had hij amper vier weken nodig gehad. De stijl was naar eigen zeggen een imitatie van wat op Amerikaanse bodem in zwang was. Opmerkelijk is hoe hij gedurende de eerste decennia van zijn schrijversleven niet hoog opliep met ‘De Metsiers’. Rond zijn vijftigste ging hij zich milder opstellen, hij wist het werk een plaats te geven:
‘Het was mij zo gemakkelijk afgegaan en het was een imitatie. Ik misprees niet alleen het boek, maar ook de mensen die het goed vonden. Vestdijk vond het geweldig. Ik vond die man een nul. Ik dacht: ‘Zie je niet? Kun je niet lezen?’ Pas jaren later ben ik erachter gekomen dat ik met wat ik toen zomaar deed veel meer van mezelf heb vrijgemaakt dan ik wist.’
Hoewel zijn opdrachtgever niet tevreden was over het eindresultaat leverde deze novelle Claus zijn eerste literaire prijs op. ‘De Metsiers’ is een aanrader voor wie hongerig is naar een niet-lijvige klassieker die makkelijk wegleest.
In ‘De Metsiers’ zijn de verhoudingen in en rond een Vlaamse boerenfamilie, die nauwelijks geaccepteerd wordt in de locale samenleving, enigszins gespannen, maar vooral broeierig. Die onderhuidse spanningen komen door de afwisselende verschillende vertelperspectieven des te intenser naar boven borrelen. En dit terwijl de auteur Hugo Claus veel van wat de personages voelen, of wat hen eigenlijk bezielt, juist achterwege laat in de vertelling; of juist door zijn benaderingswijze de spanningen katalyseert. Mede daardoor is al in het begin voor de lezer voelbaar dat het, via de barstjes in deze constellatie, van lieverlede wel tot een uitbarsting moet komen. Knap gestileerd, zeker voor een romandebuut. JM
Horibble, horrible book. I had to read it for Dutch when I was in school and I wasn't able to finish it. I hated the changing story teller - each chapter was told through someone else's eyes - and it was just one of the reads that I couldn't wait to be finished with. Horrible.
„Kiedy mowa o Benniem, ksiądz powiada: „Niedorozwinięty, trochę niedorozwinięty”, większość ludzi: „Kopnięty”.”
„- Kiedy wyjdziesz za mąż za Smeldersa, to będę mógł chodzić do jego gołębnika? - Powiem mu to, powiem mu: Bennie jest moim bratem i ma takie samo prawo bawić się gołębiami, jak ty. Bardzo lubisz jego gołębie, co? - Tak. Kiedy one wszystkie siedzą w gołębniku i gruchają, to jakby samolot wisiał nad naszymi głowami.”
„- Patrz, Bennie, pająk tam idzie. - To nie pająk. - Na pewno. To wielki pająk, urwano mu nogi, wije się i toczy się dalej z bólu. - I już nigdy nie będzie mógł stanąć? - Nie. Już nigdy. Podszedł do fotela, zaczął płakać, przytulił głowę do mojego ramienia. - Wyrzuć go, Aneczko, wyrzuć go. Błagał. Wyrzuciłam kosmyk przez okno, moja sukienka była na ramieniu mokra od jego łez, Bennie dmuchał na mokre miejsce, żeby je wysuszyć.”
„Nie zaprzątajcie sobie głowy szukaniem przyczyny tego, w co wierzycie, musicie przyjąć świętą tajemnicę, bo w tym leży wasza zasługa, drodzy wierni. Albowiem przyjęcie czegoś, co można udowodnić, to już nie jest wiara.”
„Głaszczę go po plecach, ramionach, a on jak kotek tuli się do mej ręki.”
„Tanno wychodzi spod stołu, obwąchuje moją robótkę na drutach, oburącz przyciskam jego łeb do łona, pies z ufnością spogląda na mnie. - Boje się, Tanno.”
„Nie mogę nawet tego znieść, że on głaszcze Tanno. Co pół godziny gwiżdże na psa, ten przybiega i ociera się o jego nogi. On napycha zwierzę cukrem i ciastkami, a potem głaszcze go koło uszu albo od ogona aż do łba, pod włos po krótkiej sierści.”
„Tanno siada w dole. Gwiżdżę i widzę, jak merda swym śmiesznym ogonkiem. Cieszy się, że mnie znalazł.”
„Wsadza Tanno na górę, z łapami szeroko rozstawionymi w powietrzu i oklapniętym teraz, śmiesznym ogonkiem. Biorę go i rzucam na siano, pies parska, Anna kładzie się koło mnie.”
• “Maar niets blijft duren.” • “Ik voel dat de Pater gelijk heeft, als hij zegt, dat wij boete moeten doen, nadat wij ons hele leven hebben gezondigd. Ik voel ook, dat hij God in zijn handen heeft, als hij de hostie heft, en de kelk in de mis. En dat God mij nog vergiffenis moet schenken, voor ik sterf, dat hij alle zonden kan vergeven, die mogelijk zijn op deze wereld, daar moet ik aan geloven… want anders… hoe zou het nog mogelijk zijn, dat ik mij hier nog rondsleep…” • “Geloven moet iets zijn, voor wie niets meer te verwachten heeft.”
Het debuut van de bekende Belgische schrijver Hugo Claus. Als jongeman weet hij al een beklemmende sfeer neer te zetten tussen zijn karakters, en met name de relatie tussen Bennie en Ana zet alle verstandhoudingen binnen een kleine gemeenschap op scherp. Kort maar krachtig, ik denk dat ik wel meer van Claus wil gaan lezen.
Van dit debuut van Hugo Claus verscheen er recent een prachtige nieuwe uitgave bij de Bezige Bij. Voor het eerst waagde ik mij aan een boek van Claus en het verhaal greep me meteen sterk aan. In het licht van de tweede wereldoorlog volg je het verhaal van de Metsiers, een Vlaamse boerenfamilie. Weduwe Metsiers vermoordde jaren terug samen met haar minnaar Mon Verkindere haar echtgenoot. Haar twee kinderen, Ana Metsiers en de mentaal achtergestelde Benny Verkindere worden naar elkaar toe gedreven. Claus gunt hen en enkele nevenpersonages allemaal een stem en laat hen afwisselend aan het woord. Het verhaal bouwt goed op tot het tragische einde. Voor mij springen de passages eruit waarin Claus vooral de liefde en intimiteit tussen de personages onderling opzoekt en neer pent. De passages vanuit het perspectief van Jim Braddok en zijn kortstondige romance met Ana. Of de de passages waarin Ana zelf aan het woord is. Stilistisch, meesterlijk geschreven. Het deed me denken aan Woesten van Kris Vansteenberghe en aan Meester Mitraillette van Jan Vantoortelboom, beide boeken voelen inhoudelijk en vormelijk verwant aan dit werk van Claus. Voor mij betekende het alvast een betere instapper voor Claus dan Het Verdriet van België.
“Zij kent de macht over dood en leven, zij kent de gang van winter en zomer, van paren en sterven. Zo is zij altijd geweest. Ik heb de rimpels, het netwerk van groeven over haar gezicht zien aangroeien, het vel van wangen en voorhoofd zien tanen en gladder worden, van jaar tot jaar, maar toch is zij nooit een uur veranderd. Ik weet hoe haar lijf nu is, alhoewel ik het in lang niet meer heb gezien.”
Een beklemmend verhaal. Bij tijd en wijle wat saai. Dit moet je met volle aandacht op een regenachtige middag lezen. De lengte en het perspectief van het verhaal zorgen ervoor dat er voor de lezer een aantal zaken nog zelf in te vullen zijn. Het einde is magistraal en ontzettend tragisch.
Soms loont het om een debuut pas te lezen nadat de auteur zijn of haar oeuvre heeft afgesloten, door te sterven bijvoorbeeld. Een pakkend voorbeeld hiervan is De Metsiers, dat Hugo Claus op negentienjarige leeftijd schreef en dat in 1950 [1951] voor de eerste maal verscheen in een oplage van 2500 exemplaren. Dit boek, dat oorspronkelijk 'De Eendenjacht' zou gaan heten - een titel met een grotere teleologische spanning - leest als een prelude op al wat Claus later zou schrijven.
Hoewel Claus later wat afstand zou nemen van dit door Faulkner's As I Lay Dying geïnspireerde 'maakwerk' is dit debuut toch belangrijk in zijn oeuvre omdat het al ongeveer alle typische Clausiaanse thema's aanraakt: van een fascinatie voor de Griekse tragedies, het geloof, het oorlogsverleden en het Vlaamse platteland- en dorpsleven tot de uittekening van complexe familierelaties (waaronder incest en vadermoord) en de rol van de vrouw en de moeder in dit alles. De dialogen zijn treffend en dragen de kiemen van later toneelwerk in zich. De techniek van de wisselende vertelstandpunten die hij aan Faulkner ontleende, boden de debutant Claus de gelegenheid om de psychologie en het taalgebruik van zijn personages verder uit te diepen. De sfeerschepping in deze oervlaamse novelle met internationale allures, zou hij in later werk verder uitwerken.
Ik las De Metsiers in de eerste druk waarbij het mij opviel hoe de boekverzorging (de lichtheid van deze gebonden uitgave!), de typografie en de bladspiegel de lectuur ondersteunden en voortstuwden. Het boek als artefact! Een essentiële kwaliteit waar de meeste uitgevers en typografen/zetters tegenwoordig geen belangstelling meer voor aan de dag leggen of - erger nog - schitteren door onwetendheid en onkunde.
Na 75 jaar is De Metsiers nog steeds een vlot lezende novelle en een opmerkelijk debuut van de grootmeester van de Vlaamse literatuur.
Romandebuut van Hugo Claus. Hij zou het geschreven hebben wegens een weddenschap! Wel, hij kent er wat van. Ik begrijp waarom hij is uitgegroeid tot één van de corifeeën in de Vlaamse litteratuur.
Intrigerend verhaal over een familie aan de zelfkant van de maatschappij in het landelijke Vlaanderen kort na de oorlog (inderdaad, toch ook weer een soort boerenepos). Het verhaal wordt telkens verteld vanuit een ander perspectief. Het feit dat hier sprake is van incest, zal toen wel wat stof hebben doen opwaaien.
Ik las de speciale editie "70 jaar De Bezige Bij". De Metsiers is Hugo Claus´eerste roman waarin hij al op een erg persoonlijke manier het Westvlaamse boerenleven schetst. Het verhaal is hard, zoals ongetwijfeld het leven van deze boerenfamilie net na WOII. De erg Amerikaanse manier om het verhaal te vertellen in hoofdstukken waarin telkens een ander personage een monoloog voert, is erg geslaagd. Zoals Erwin Mortier in het nawoord aangeeft, is De Metsiers meteen al een hoogtepunt uit HC´oeuvre waarin de personages zijn als "dieren die aan zelfgekozen kettingen grazen". Voortreffelijk verwoord!
Het is vast mijn tekortkoming, maar ik heb het niet op Hugo Claus' taal. Ik moet me er teveel doorheen worstelen, ook in dit familieverhaal waarvan ik pas over de helft begrijp hoe het in elkaar zit, wie het met wie doet en hoe erg of dat dat is...
Sfeervol, interessant. Ik zoek nog naar een goed oordeel over de narratieve lijn die - voor mijn geval als lezer - coherenter had gemogen. Het komt nog wat versnipperd op me over.