Jump to ratings and reviews
Rate this book

Drägan Duma #3

Het Zwarte Kristal

Rate this book
Jill en Skylar hebben alles achter zich gelaten om in de Buitenwereld het Zwarte Kristal te vernietigen, het duistere object dat de mens op Drägan Duma verbindt aan de kwaadaardige magiër Morbiston.
Met slechts een handvol aanwijzingen staan ze aan het begin van een avontuur in een wereld waar magie ongewenste aandacht trekt. En hoe verberg je draken op een plaats waar mythische wezens niet langer voorkomen?

Terwijl de magiër en zijn Morbiden op Drägan Duma nog altijd dood en verderf zaaien, begint voor Jill en Skylar een race tegen de klok.
De onstabiele verbinding teistert de Buitenwereld en tegenslagen maken de missie nog moeilijker dan verwacht.

Volgens de profetie kan Morbiston alleen voorgoed worden verslagen door magie in vertrouwen te bundelen. Maar Jill raakt gaandeweg zelfs het vertrouwen in zichzelf kwijt.
Kan zij haar twijfels opzijzetten om een einde te maken aan Morbistons duistere macht?

415 pages, Paperback

Published June 3, 2016

4 people are currently reading
175 people want to read

About the author

Patty van Delft

15 books108 followers
Patty van Delft is a Dutch author Fantasy novels and Poetry.

She is the author of the Dutch YA Fantasy series Drägan Duma, the Fantasy/Steampunk series Terras Altas and two English poetry books.

Besides writing, Patty loves to read, photograph, watch movies, play games and watch/participate in extreme sports.

You can find her on various social media like Facebook, Instagram and TikTok.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
146 (50%)
4 stars
89 (30%)
3 stars
46 (15%)
2 stars
6 (2%)
1 star
1 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 46 reviews
Profile Image for Cisz Geverink - Strasters.
938 reviews36 followers
February 7, 2017
"Macht is rijkdom, macht is vrijheid, macht is alles!" ~ p134

Wauw, wat een geweldig eind van deze trilogie!! Dit boek hield me nog meer in zijn greep dan de vorige delen. De strijd tegen Morbiston bereikt eindelijk zijn hoogte punt. Terwijl Jill en Skylar in de buitenwereld op zoek gaan naar het zwarte kristal, gaat op Drägan Duma de strijd onverbiddelijk door....

"Beloof je haar te beschermen met je leven, haar voor alles behalve je draak te stellen en je uiterste best te doen om haar gelukkig te maken?" ~ P173

Wat ik een mooie toevoeging vond aan dit derde deel, is dat er ook hoofdstukken zijn geschreven vanuit het perspectief van één van de draken. Om spoilers te voorkomen noem ik uiteraard even niet welke en wijk ik verder ook niet uit over het verhaal... Als je de eerste 2 delen gelezen hebt weet je dat je meer wilt lezen, en geloof me: je wordt als lezer beloond voor het wachten. Hoe verder ik in het boek kwam, hoe langzamer ik ging lezen. Niet omdat het verhaal slechter werd, maar ik was nog niet klaar om Drägan Duma los te laten.....

"Maar moed heeft niets te maken met de afwezigheid van angst. Moed is juist doorzetten terwijl je bang bent." ~ p361

De angst met series is vaak dat het vervolg nooit het eerste deel gaat evenaren, laat staan overtreffen. Patty wist mij met het tweede deel al te overtuigen van haar kunnen, en heeft dat met dit derde deel nogmaals bewezen. Zij kan schrijven. Punt. Ze weet in alle 3 de delen de spanning vast te houden, en laat geen enkel moment je aandacht verslappen. Haar woorden zorgen ervoor dat je gaat houden van Dash, je Libby in je hoofd hoort praten en je verliefd kijkt naar Skylar. En het ergste van alles: je wilt niet meer terug naar de buiten wereld ♡
Profile Image for Floor tussendeboeken.
642 reviews111 followers
July 9, 2025
Het was een goede afsluiter van de oorspronkelijke trilogie, maar ik voelde me op de een of andere manier minder emotioneel geïnvesteerd in dit deel. Waarom weet ik na twee weken erover nadenken nog steeds niet. Wel weet ik dat ik de personages ga missen, maar ik kan nog wel even in dezelfde wereld verdwalen door middel van Een onbreekbare band en de korte verhalenbundel De vergeten verhalen.
Profile Image for Jooke.
1,318 reviews13 followers
January 31, 2018
Je kan zeggen de zoveelste drakenreeks, ridders die vechten tegen het kwaad... Maar toch heb ik genoten van deze trilogie. Het hoofdpersonage Jill is stronteigenwijs en maakte dat ik haar af en toe liever met haar hoofd tegen een muur zou knallen en wil schreeuwen naar haar levenspartner Skylar dat hij beter iemand anders kan zoeken. Hier en daar zaten wel te voor de hand liggende of oppervlakkige gebeurtenissen, maar toch heb ik genoten van deze wereldopbouw en hoe er geraakt wordt aan de serieuzere dingen in het leven. Je fantasie wordt niet alleen gevoed door rozengeur en maneschijn of epische veldslagen, ook verlies en verdriet komt aan bod.
Dat er sommige stukken verteld worden vanuit het perspectief van een van de draken werkt enorm verfrissend.

Ik neem met een beetje pijn en spijt afscheid van deze prachtige wereld Drägan Duma.
Profile Image for Karen.
136 reviews1 follower
June 22, 2016
Pfft wat een emotionele achtbaan. Heel mooi dit laatste deel van de serie. Het begint in onze wereld en gaat in een sneltrein op weg naar de laatste slag tegen Morbiston. De wereld van Drägan Duma is bijzonder duidelijk beschreven. Heftig vond ik het verhaal van Maydrala. Heel herkenbaar zijn de emoties en gedachten van Jill, haar vrienden en de draken. Hier een glimlach, naar het einde een traan (of meer), zoveel opoffering. Wat een mooie reeks boeken, wat een fantastische schrijfstijl. Dit wordt flink afkicken. Ik heb genoten, dank je wel patty van delft voor het schrijven.
Profile Image for Martina.
421 reviews10 followers
March 26, 2019
Wat een geweldige serie!!! Ik lees nagenoeg nooit fantasy maar wat heb ik genoten!! Patty van Delft heeft een heerlijke schrijfstijl en heeft werkelijk een fantastische trilogie geschreven. Alles was leuk, de personages, de omgeving en natuurlijk het verhaal. Ik ben oprecht fan!!!
Profile Image for Emily.
108 reviews1 follower
October 8, 2017
Een ijzersterk einde van een prachtige triologie. Deze boeken verdienen zoveel meer aandacht dan dat ze nu krijgen. Een aanrader!
Profile Image for Malischa Nijenhuis.
1,208 reviews32 followers
March 22, 2020
Wauw. Nu wachten tot een onbreekbare band uit komt in hardcover😊. Ik ben zo blij dat het geen miskoop is geweest🥰
Profile Image for Lisa Tijms.
277 reviews25 followers
January 27, 2018
Dit is zo'n boek die ik niet wilde lezen als mijn hoofd vol zat met andere dingen of ik moe was. Dit boek verdiende al mijn aandacht, evenals de rest van de serie. Hier door heb ik onterecht ontzettend lang over dit boek gedaan. De Dragan Duma serie zijn heerlijke boeken en dit was een hele mooie afsluiter. Voor mij zaten er wat momenten in waarbij het verhaal wat sneller had mogen verlopen. Het einde vond ik dan weer echt razendsnel gaan. Té snel bijna! Patty; je hebt geweldig werk geleverd. Bedankt "Eldrah"
Profile Image for Hanneke.
155 reviews1 follower
May 28, 2024
Een emotionele afsluiting van een prachtige serie. Patty schuwt niet om je mee te nemen naar diepe dalen, om vervolgens weer een glorieuze overwinning te kunnen vieren. Een must-read voor de drakenliefhebbers.
Profile Image for Jeffrey Debris.
Author 4 books34 followers
June 15, 2016
Het laatste deel in de Drägan Duma serie; "Het Zwarte Kristal" is wat je mag verwachten van een afsluiter van een serie. Het is het ultieme einde van de verhaallijn waar Patty in het eerste deel mee begon. Jill heeft zich ontwikkeld van opgroeiende puber tot een volwassen vrouw en we hebben die ontwikkeling ook helemaal meegekregen vanuit haar perspectief. Al met al een waardige afsluiter van een geweldig mooie serie over ontwikkeling, vriendschap en innerlijke kracht.

Het verhaal gaat weer verder waar het tweede deel eindigde en dat was een behoorlijke cliffhanger. Het begint niet in Drägan Duma, maar in de Buitenwereld, waar Jill en Skylar op zoek zijn naar het Zwarte Kristal. Alhoewel ik in eerste instantie de start wat stroef vond, kwam dat later zeker weer goed. Wellicht komt het omdat ik als lezer liever mezelf verloor in de wereld van Drägan Duma en de Buitenwereld gewoon niet zo boeiend vond. Dit maakt Patty later ruimschoots weer goed door het verhaal flink te doorspekken met actie en een vleugje romantiek.

Een van de beste dingen uit het verhaal vond ik de hoofdstukken waarin we alles meekrijgen vanuit het perspectief van de draak Moradeth. We krijgen op die manier het verhaal ook vanuit een ander oogpunt mee en je komt meer te weten over Rune, die een behoorlijke bad ass is. Zijn draak overigens ook.

Zonder al te veel te willen verklappen over het verhaal en vooral het einde is het verhaal in essentie een schoolvoorbeeld van goed tegen kwaad. Dit moet zeker niet gezien worden als nadeel, want Patty zorgt er voor dat Jill en alle andere Drägannymare het niet makkelijk krijgen in hun strijd tegen de doortrapte Morbiston. Ik wil het enkel aanstippen, omdat het wel echt een typisch karakter is van veel fantasy verhalen. Ik heb er ook zeker niet minder door genoten, integendeel!

Als de kaften van de drie boeken een indicatie zijn van de ontwikkeling die Jill meemaakt in de serie, dan is dat ook absoluut een reflectie van hoe Patty zich heeft ontwikkeld als schrijver. Ik had het genoegen en de eer om dit boek te mogen proeflezen en er feedback op te mogen geven. Mede daardoor zitten er veel minder kleffe broodjes in het verhaal. Stiekem ben ik daar misschien nog wel het meest trots op. ;)
Profile Image for Tessa Vanden broeck.
422 reviews12 followers
August 23, 2023
Wauw!! Lang geleden dat een reeks me tot tranen toe raakte! Tijdens het verhaal en op het einde had ik tranen gelaten. Door de gebeurtenissen (fantastisch en tragisch) en uiteindelijk toen het gedaan was. Een prachtig verhaal. In het derde deel ook leuk dat je soms meegaat in de gedachten van Moradeth, de draak van Rune. En zo ook dus soms in de gedachten van Rune, aangezien ze telepatisch verbonden zijn. Het eerste deel gaat vooral over Jill en Skylar die in de Buitenwereld op zoek gaan naar het Zwarte Kristel. Dankzij Moradeth kunnen we ook nog een deel volgen hoe het in Drägan Duma eraan toe gaat. En het 2de grotere deel gaat de oorlog verder in de drakenwereld zelf, met alle personages. Maar een oorlog eist natuurlijk slachtoffers. Hoe pijnlijk ook.
De epiloog op het einde is ook leuk. Zo weet je toch een beetje hoe ze het verder doen.

Goed dat Patty in de oorlog doorgeeft dat niet alle goeie overleven. Zo gaat het overal waar gevechten zijn. Je moet dan natuurlijk afscheid nemen van personages, maar ze blijven in je gedachten ronddwalen. Alleszins een zeer leuke serie gelezen dat me zeer bij blijft! Ik zal ze aanraden aan vrienden, want het is gewoon een leuke wereld waarin je je kunt verdiepen!
2 reviews
August 15, 2016
Wauw! Wat een slot van deze gave serie! Deel 2 eindigt echt onwijs spannend en ik heb gelijk deel 3 erachteraan gelezen. Ik zat er gelijk weer helemaal in al wordt het na een paar hoofdstukken pas echt spannend. Als je het einde nadert barst het echt los. In 1 adem uitgelezen! Ik hou van de humor, de liefde en spanning in deze serie. De draken zijn helemaal geweldig en ik was dan ook blij verrast dat 1 van hen ook aan het woord komt in dit boek. De personages en hun emoties komen heel echt over zodat je hardop moet lachen en soms ook moet huilen. Dat heb ik echt niet vaak met boeken. Ik hoop echt dat de schrijfster nog meer van dit soort boeken gaat schrijven!
Profile Image for Marjolein Van meel.
107 reviews
December 20, 2016
ik ben een beetje stil na het uitlezen van de dragan duma trilogie. wat een storm was dit laatste boek! Het totale verhaal heeft alles wat je wil zien in een ya high fantasy. veel lezers zullen zich gemakkelijk kunnen verplaatsen in Jill. dragan duma is een geloofwaardige wereld de draken komen voor je geestesoog gemakkelijk tot leven en de eigen taal is bedacht met werkwoord vervoegingen en meer. dat ademt liefde voor het verhaal dat door de schrijfster wordt verteld. dankjewel Patty van Delft voor je bijzondere geest en je wil en kracht om jill, skylar en de draken zo liefdevol leven in te blazen
45 reviews10 followers
July 21, 2016
mooie afsluiting van trilogie.
Je zit meteen weer in het verhaal en laat je meevoeren op reis met de hoofdfiguren en hun draken..
Een trilogie die ik met plezier heb gelezen.
Boeiende schrijfstijl, uitermate geschikt voor de jongere ya-lezer , fans van avontuur en fantasy komen zeker aan hun trekken.
Kleine kanttekening is dat er in een eigen taal af en toe wat wordt gesproken, met name de voorspelilngen, Daar is wel een woordenlijst voor in het boek maar dat vond ik wat afleiden.
Maar naast dit vond ik het een heerlijk avontuur!
Profile Image for Evi.
Author 4 books14 followers
January 2, 2017
Het Zwarte Kristal sluit naadloos aan op Bondgenoten en Verraders, en is een waardige afsluiter van de Drägan Duma-reeks. Persoonlijk vond ik het verhaal nét iets minder spannend dan deel twee, maar Patty van Delft knoopt wél netjes alle eindjes aan elkaar en lost zeker de verwachtingen in. Prima boek!
Profile Image for Sheryldine van Velzen.
6 reviews
January 6, 2020
Heerlijk einde van een geweldige trilogie. In 3 boeken worden de karakters zo mooi ontwikkeld en naar een heftig maar geweldig einde gesleept! Patty geeft een mooie weergave van alle karakters en waar ze uiteindelijk naartoe werken. Ik heb genoten en kon ook weer dit boek niet wegleggen. Met dit als laatste boek raad ik iedereen de complete trilogie aan!
Profile Image for Gek Van lezen.
38 reviews3 followers
August 12, 2020
Waanzinnig boek! Wat jammer dat de serie nu afgelopen is. Tot aan het eind bleef het boek spannend. Iedere keer gebeurden er weer verrassende dingen! Ik weet wel wat ik binnenkort ga doen: ik ga de serie weer opnieuw lezen!
Profile Image for Marsha De Blieck.
84 reviews2 followers
January 4, 2017
Weer een prachtig boek van Patty van Delft, helaas is dit het laatste deel van de Dragan Duma serie. Superspannend en erg moeilijk om te stoppen met lezen. 1 januari weer gestart met lezen en in 4 dagen uitgelezen!
Profile Image for Silvana.
66 reviews3 followers
October 31, 2018
Dit is echt een geweldig boek! Ik heb zo veel gehuild om al de personen die dood zijn gegaan en aan sommige dingen heb ik me echt heel erg geërgerd, maar het is een prachtig einde van een prachtige serie! <3
Profile Image for Tina.
62 reviews
April 8, 2020
Met spijt in mijn hart neem ik afscheid van Dragan Duma.
Ik heb deze serie erg graag gelezen en deze afsluiter was de kers op de taart. Er gebeuren steeds nieuwe wendingen waardoor je het verhaal maar met moeite kan loslaten!
Profile Image for Laura.
1,336 reviews17 followers
March 31, 2025
Zo'n ontzettend goede afsluiter van een enorm goede trilogie. veel spanning en sensatie, maar ook veel romantiek en emotie. Heerlijk boek
Profile Image for Daniël Dammes.
1 review
July 9, 2016
prachtig verhaal,
heb er van moeten huilen en lachen.
Ik kon goed mee leven met de personages,
herkende de emoties en obstakels.
Patty heeft deze boeken prachtig geschreven!
Profile Image for Sabrina Wannet.
537 reviews4 followers
April 9, 2017
al eens mogen proeflezen en was toen al helemaal betoverd. hetleven van Jill is een erg goed beschreven verhaal en haar zelfopoferings manieren laten je hart soms sneller kloppen.

Profile Image for Daphne.
25 reviews
December 23, 2019
Easy to read, quite predictable - but I still wanted to know how the story would turn out, so I read all three parts.
Profile Image for Dwaine.
25 reviews1 follower
January 31, 2020
Weer gelachen en weer gehuild. Wat een geweldige reeks is dit om te lezen!
Profile Image for Annette.
3,827 reviews177 followers
August 30, 2023
Het eerste boek in deze serie was zo ongelooflijk leuk! En dus bestelde ik vol goede moed ook het tweede en het derde deel en natuurlijk de prequel. Ik had ook echt enorm veel zin om de boeken te gaan lezen. En na het lezen van het tweede boek was ik ook echt heel benieuwd naar hoe het verhaal af zou lopen. Vorige week was het eindelijk tijd om het slotdeel van deze trilogie op te pakken, maar helaas kostte het me iets langer dan gepland om het boek uit te lezen.

Ik durf persoonlijk niet te zeggen waar dat aan ligt. Om de ene of de andere reden had ik wat moeite met dit boek. Ik denk omdat het voelde alsof er enorme omwegen genomen werden voor het daadwerkelijke eindgevecht waar we allemaal op zaten te wachten begon. Het voelde een beetje alsof dit boek dikker gemaakt moest worden dan het wat mij betreft had moeten zijn. Alsof er meer verhaal was dan nodig was.

Ik kan me voorstellen dat dat persoonlijke smaak is. Ik ben zelf niet zo'n fan van zogenaamde road-trips en side-quests. Dus als de helden om de slechterik te verslaan eerst allerlei andere dingen moeten doen, ontstaat er bij mij gewoon al een beetje wrevel. Het wordt dan een boek wat simpelweg niet goed bij me past. En helaas kon ook het uiteindelijke eindgevecht dat gevoel niet helemaal wegnemen.

En dat heeft dan weer met de personages, en met name met Jill, te maken. Waar Jill in het eerste boek nog heel realistisch aanvoelde, merkte ik dat ik me gedurende dit boek steeds meer aan haar begon te ergeren. Ik had het gevoel alsof ze op sommige vlakken heel weinig ontwikkeling had doorgemaakt en bepaalde kleine dingen constant opnieuw herhaald werden zonder dat Jill er door veranderde. En ondanks het feit dat ik snapte waarom, merkte ik toch dat de herhaling me stoorde.

Helaas wist dit laatste boek me dus niet te overtuigen, waar de eerdere twee dat wel deden. Maar hopelijk kan de prequel me toch met een goed gevoel achterlaten!
Profile Image for Mandy Verbeek.
88 reviews2 followers
March 25, 2024
En dit was het einde van een schitterende trilogie 😢
Ik wil nog helemaal niet weg uit Drägan Duma, ik heb het veel te veel naar m'n zin daar! Vol met dappere ridders en machtige draken. Gelukkig heb ik de prequel nog om te lezen, maar Jill's verhaal is echt afgelopen.
Patty, je schrijft nog meer Drägan Duma verhalen okee? Maak er asjeblieft een soort Star Wars of MCU van ❤❤ want dit zijn echt heerlijke boeken!

Dan hieronder wat kleine notities die ik opvallend genoeg vond om te vermelden voor een recensie.

'Hmpf! Toch zouden tweebeners ons niet altijd als moordlustige roofdieren moeten afschilderen. In vergelijking met de mens, zijn wij een stuk beschaafder!' - wanneer een fictief magisch wezen beter is dan wij mensen 🥲
Jill en Skylar en hun draken verblijven een hele tijd in de Buitenwereld. De ridders worden het zat en allemaal willen ze terug naar huis.
Halverwege het boek word er een heugelijke gebeurtenis gevierd. Maar dan breekt de hel los.
Om haar krachten met die van Skylar te bundelen, moet ze hem volledig vertrouwen, waar ze nogal moeite mee heeft. Daar kan ik me wel in vinden, want ik vertrouw ook niemand.
De bewoners van Drägan Duma (zowel ridders als burgers) bereiden zich voor op de eindstrijd.
Jill is vaak onzeker over haar rol als Zij Die Hoort. Wat ik ook wel begrijp. Het ene moment woon je in een kraakpand en probeer je een leven op te bouwen, en het volgende moment verlangt iedereen van je dat je de wereld maar effe red. Ik zou ook onzeker zijn 😅
Sommige hoofdstukken worden verteld vanuit het standpunt van een van de draken. (Ook hier kunnen korte verhalen over gemaakt worden 😉😉 hint hint 😉😉)
Profile Image for Tosca Wojewodzic.
223 reviews1 follower
January 17, 2023
4.5⭐

Na de gigantische cliffhanger aan het eind van boek 2, volgen we Jill en Skylar op hun zoektocht in de Buitenwereld. Hoewel Jill er vandaan komt valt het haar zwaar en al snel wil ze niets liever dan naar huis. Toch zet ze door voor een kans op vrede.

Ook in dit boek is het leuk om een het verhaal vanuit een ander perspectief mee te krijgen. Een heel bijzonder perspectief zelfs! Het is ook leuk dat de Wijzen van het Woud een wat grotere rol hebben in dit verhaal😊

Hoewel Jill zich af en toe echt als een verliefde tiener gedraagt, vind ik het mooi hoe haar relatie met Skylar groeit en de rol van de draken daarin.

Die laatste paar hoofdstukken zijn echt een opeenvolging van verschillende emoties. Je voelt het verdriet, de opluchting en alles daar tussen in. De eerste keer dat ik dit boek las moest ik ook een paar traantjes wegpinken bij het einde en ook nu kon ik het maar met moeite droog houden🥺

De epiloog zette me de eerste keer compleet op het verkeerde been, maar ik denk dat het het beste en meest realistische einde is dat dit verhaal kan hebben. Een mooie afsluiting van de serie over Jill🥰
Profile Image for Nyntje347.
92 reviews1 follower
July 11, 2022
Een prachtig einde voor deze mooie serie.
In het begin van het boek zijn wij in de Buitenwereld, op zoek naar het Zwarte Kristal. Door deze te vernietigen kunnen Jill en Skylar een einde aan het regime van Morbiston. Het mooie van deze serie is dat Jill fouten maakt en ze voelt zich hier schuldig erg schuldig over. Ze zal ook nooit over de dood van haar moeder, pleeggezin en al die andere mensen die gevallen zijn in de oorlog heen raken. Maar dat maakt haar menselijk. Dat maakt haar herkenbaar voor anderen. Aan het einde van het boek zien we hoe zij gegroeid is als leidster en ook haar verantwoordelijkheden niet uit de weg gaat. Er zijn momenten van puur geluk, maar ook intense droefheid die zo goed beschreven worden dat het je tot in je ziel raakt. Echt een aanrader voor iedereen!
Displaying 1 - 30 of 46 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.