Arm Wallonië. Een reis door het beloofde land

by Pascal Verbeken, Auguste de Winne

In 1903 schreef de Franstalige journalist August De Winne Door Arm Vlaanderen, een klassiek verslag van een reis langs 'gaten van verdriet' waar armoede, hongersnood, analfabetisme en uitbuiting welig tieren. Honderd jaar later maakt Pascal Verbeken de reis in de andere richting. In Arm Wallonië gaat Verbeken on the road, dwars door het platteland van Waals-Brabant en verder langs de oude industriele as van de Borinage, La Louvière, Charleroi, Seraing en Luik.

Het oude België is inmiddels dood. Arm Vlaanderen is een van de rijkste, best toegeruste regio's van Europa geworden. Voor Wallonië waren de voorbije decennia meedogenloos. Wat is er gebeurd met het beloofde land? En welke toekomst heeft het nog? Pascal Verbeken maakt een indringende analyse van de Waalse samenleving, rekent af met tal van clichés en herinnert rijk Vlaanderen opnieuw aan zijn schamele verleden.
Hij laat tientallen Walen aan het woord. Het resultaat is een veelkantig, ontroerend tableau van een land dat moeizaam zijn verloren trots tracht terug te vinden.

In deze geactualiseerde editie blikt Pascal Verbeken terug op de afgelopen acht jaar sinds het verschijnen van Arm Wallonië en op wat het boek heeft teweeggebracht. Deze uitgave bevat ook een door Verbeken samengestelde en ingeleide selectie uit Door Arm Vlaanderen van August De Winne.

Genres: Nonfiction, History, Belgium

315 pages, Paperback

First published March 1, 2007

About the author

Pascal Verbeken groeide op in de Gentse wijk Moscou. Hij staat bekend als Wallonië-kenner.

Verbeken studeerde Germaanse filologie aan de Universiteit Gent en woont in Leefdaal.

Verbeken was redacteur van De Standaard in 1998. In 1999-2010 was hij redacteur van Humo, daarvoor werkte hij als freelancer. Hij werkte eveneens voor Knack, De Morgen, VRT en RTBF.

Publicaties
Arm Wallonië (2007)
Grand Central Belge (2011)
Eurowash 2000 (2012)
Somewhere City (2013)
Tranzyt Antwerpia. (2013)
Miavoye (2014)
Duistere wegen - Vincent van Gogh in de Borinage (2015)
Brutopia - De dromen van Brussel (2019)
Documentaires
Arm Wallonië (2010) - Regie en scenario (uitgezonden op Canvas en RTBF)
La terre promise (2010) - Regie en scenario
100 jaar Vooruit (2013) - Co-scenarist
Grand Central Belge (2014) - Co-scenarist
Hoorspel
Miavoye (2014)

Reviews

[Hans Luiten · Rating 4 out of 5]

Weliswaar een wat gedateerd boek maar niettemin erg mooi. Wie de trieste steden zoals Charleroi heeft bezocht en beter wil begrijpen wat zich daar allemaal heeft afgespiegeld een waardevol boek

[Daniel · Rating 4 out of 5]

Interessante blik op Wallonië, die mij als Vlaming pijnlijk duidelijk heeft gemaakt hoe weinig ik weet over de helft van mijn land. Dat heeft me tijdens het lezen van het boek echter ook parten gespeeld, want de schrijver doet nauwelijks moeite om zijn reis of zijn omgeving te kaderen. Ik raakte vaak mijn weg kwijt in de wirwar van Waalse plaatsnamen en moest regelmatig refereren naar de kaart achteraan het boek (die jammer nagenoeg nutteloos was aangezien het grootste deel van de plaatsnamen er niet op staat). Mijn vader, die regelmatig in de Waalse industriesteden is geweest en het boek ook heeft gelezen, had hier veel minder moeite mee. Daarnaast was ik geen fan van het pretentieuze en soms zweverige taalgebruik ("Ik volg twee meeuwen, die me naar de snelweg gidsen"). Wat ik echter wel goed vond was het feit dat Verbeken -in tegenstelling tot de beschrijving op de achterkant van het boek- geen diepgaande analyse of uitgesproken conclusies maakt, maar enkel een aantal kritische vragen opwerpt waar de lezer zijn eigen idee kan over vormen. De selectie en diepgang van de interviews vond ik ook zeer goed. Voor mensen die al een ruw beeld van Wallonië hebben (of de moeite willen doen zich hierin te verdiepen), een paar woorden Frans spreken en geïnteresseerd zijn in een eerlijk, genuanceerd beeld van het zuiden van België is dit zeker een aanrader.

[Evam · Rating 5 out of 5]

Fantastisch boek, een echte eyeopener! Plaatst Vlaams nationalisme fijntjes in een breder historisch kader van industriële ontwikkeling tot globalisering. Doet je verlangen om al die gehuchten in het boek zelf eens aan te doen... en daar ben ik dan ook geregeld mee bezig!

[Per · Rating 4 out of 5]

Een fascinerend en erg vlot leesbaar reisverslag doorheen de armste delen van een landsdeel waar de meeste Vlamingen zich soms schrikbarend slecht van bewust zijn. Dit boek is een uiterst welkom tegengif tegen de vele stereotiepen die nog steeds een diep ravijn vormen tussen zuid en noord in België. Hoewel het boek inmiddels al 16 jaar oud is, voelt het, op een paar uitzonderingen na, weinig gedateerd aan.

Ondanks de nogal beladen titel is het politiek zeker geen tendentieus boek; ik heb het gevoel een boek gelezen te hebben dat enkel de ongefilterde, soms erg rauwe verhalen tentoon, zonder de zaken te glorificeren of miserabiliseren. De titel van het boek is geen strijdslogan, maar een zinspeling op het werk 'Arm Vlaanderen' van Auguste De Winne, dat een eeuw eerder werd gepubliceerd in een tijd waarin de verhoudingen tussen beide landsdelen nog volstrekt omgekeerd waren, een werk waarnaar frequent gerefereerd wordt en waaraan dit boek zelfs opgedragen is.

Mijn voornaamste kritiekpunt op dit boek is dat het nog iets te weinig een totaalbeeld ophangt van de Waalse maatschappij: het overgrote deel van het boek speelt zich af in de (voormalige) arbeidersbuurten van Charleroi, de Borinage, de Centre-streek en het Luikse. Het was mooi geweest om bv. ook meer rurale én de meer welvarende delen van het land aan het woord te laten, omdat ook daar interessante lessen te halen vallen uit de geschiedenis. Hoe dan ook heeft dit boek me het gevoel gegeven dat ik Wallonië een stuk beter begrijp, en ik heb er ruimschoots van genoten.

[Reinder · Rating 4 out of 5]

Het boek mist een plot, een conclusie. Maar verder is het een heerlijke reis door het Arm Vlaanderen van rond 1900 en het Arm Wallonië van begin 21e eeuw. Een heerlijke reeks reportages die mij als Hollander veel geleerd hebben over onze zuiderburen. Aanrader.

Ik heb Door Arm Vlaanderen van August De Winne aan m'n wensenlijstje toegevoegd.

[Bruno Pauwels · Rating 4 out of 5]

Soms wat gedateerd, maar da's niet abnormaal voor een boek van 12 jaar oud.

[Luc · Rating 4 out of 5]

Verplichte lectuur voor alle "confederalisten". Andere kijk op Wallonië én Vlaanderen.

[Chris Galle · Rating 3 out of 5]

Blijft een interessant boek. Misschien al wat gedateerd. Eigenlijk hoop ik dat wel, want dat zou kunnen betekenen dat het met Wallonië de goede kant opgaat.

[Jeffrey · Rating 3 out of 5]

Ietwat gedateerd, maar tegelijk interessant om te lezen hoe sommige uitspraken volledig waarheid zijn geworden of hoe sommige voorspellingen van toen tot de betere analyses van vandaag behoren

[Jan · Rating 4 out of 5]

Het antwoord op Auguste De Winne 's "Arm Vlaanderen"

[Frans Werrij · Rating 4 out of 5]

Geeft (o.a) een verhelderend beeld van immigrantenproblematiek binnen een en dezelfde natie.