What do you think?
Rate this book
Op weg naar het einde
De verschijning van Van het Reves reisbrieven betekent voor de Nederlandse literatuur niets minder dan de geboorte van een nieuw, tevoren onbekend genre.
Reisbeschrijvingen in de strikte zin des woords zou men deze Brieven ternauwernood kunnen noemen, die veeleer gerangschikt moeten worden onder de bekentenis-literatuur.
Ze hebben dan ook in Nederland, waar immers volgens Heine "alles vijftig jaar later gebeurt", reeds aanleiding gegeven tot onbeheerste woede en redeloze aanvallen.
Wie in "onze gezellige moerasdelta", zoals Van het Reve ons land welwillend noemt, zo onbevangen en tevens dorstend naar waarheid en gerechtigheid durft te schrijven, moet wel verzet oproepen bij de voorstanders ener "opbouwende" literatuur, die overigens hun aanvallen bij voorkeur lanceren zonder het nodig te hebben gevonden het onderhavige werk zelf te lezen. Niemand eist van U - zoals een lid van de Eerste Kamer, fulminerend tegen de (door hem nimmer gelezen) Brieven, blijkbaar meende dat van hem verlangd werd - dat U Van het Reve "tot vriend zoudt willen hebben", noch, dat U hem "in Uw gezin zoudt willen brengen", maar wel mag in alle redelijkheid van U worden verlangd, dat U, alvorens een oordeel uit te spreken over deze schokkende en hallucinerende verkenningen in de diepste hel van de menselijke ziel, Op Weg Naar Het Einde zelf hebt gelezen.
Reisbeschrijvingen in de strikte zin des woords zou men deze Brieven ternauwernood kunnen noemen, die veeleer gerangschikt moeten worden onder de bekentenis-literatuur.
Ze hebben dan ook in Nederland, waar immers volgens Heine "alles vijftig jaar later gebeurt", reeds aanleiding gegeven tot onbeheerste woede en redeloze aanvallen.
Wie in "onze gezellige moerasdelta", zoals Van het Reve ons land welwillend noemt, zo onbevangen en tevens dorstend naar waarheid en gerechtigheid durft te schrijven, moet wel verzet oproepen bij de voorstanders ener "opbouwende" literatuur, die overigens hun aanvallen bij voorkeur lanceren zonder het nodig te hebben gevonden het onderhavige werk zelf te lezen. Niemand eist van U - zoals een lid van de Eerste Kamer, fulminerend tegen de (door hem nimmer gelezen) Brieven, blijkbaar meende dat van hem verlangd werd - dat U Van het Reve "tot vriend zoudt willen hebben", noch, dat U hem "in Uw gezin zoudt willen brengen", maar wel mag in alle redelijkheid van U worden verlangd, dat U, alvorens een oordeel uit te spreken over deze schokkende en hallucinerende verkenningen in de diepste hel van de menselijke ziel, Op Weg Naar Het Einde zelf hebt gelezen.
167 pages, Paperback
First published November 1, 1963
34 people are currently reading
746 people want to read
About the author
Gerard Reve
100 books218 followersGerard Reve was een Nederlands schrijver en dichter. Samen met Harry Mulisch en W.F. Hermans wordt hij gerekend tot De Grote Drie: de drie belangrijkste Nederlandse schrijvers van na de Tweede Wereldoorlog. Tot zijn bekendste werken behoren De avonden (roman uit 1947) en Werther Nieland (novelle uit 1949). Tot 1973 schreef Reve onder zijn oorspronkelijke naam Gerard Kornelis van het Reve, maar vereenvoudigde deze later tot Gerard Reve. Hij debuteerde in 1946 in het tijdschrift Criterium met de novelle De ondergang van de familie Boslowits, een jaar later verscheen de klassieker De avonden. Reve zou uiteindelijk een enorm oeuvre voortbrengen, waaronder een groot aantal ‘brievenboeken’. In 1969 ontving Reve de P.C. Hooftprijs en in 2001 werd zijn werk bekroond met de Prijs der Nederlandse Letteren. Zijn werk wordt tot op heden nog altijd veel gelezen en besproken.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 81 reviews
March 8, 2021
Net als Reve kan ik ook uren rondlopen in de Hema.
March 21, 2018
Voor de derde keer gelezen en ook deze keer weer krom gelegen van het lachen, ineengestort door het huilen en tot in de krochten van mijn botten gevuld geweest met liefde. Wat een man, die Reve.
November 2, 2018
Er is niets tegen geoudehoer, zolang er maar Gods zegen op rust.
December 31, 2021
De toon van onaantastbare ergernis die Gerard Reve in deze reisbrieven onvermoeibaar aanhoudt, stond me allesbehalve tegen; iets wat me bij andere schrijvers wel ‘s overkomt. Het tragikomische waarvan ‘Op Weg Naar Het Einde’ is doordrongen, het groeiende nihilisme waarmee de schrijver met een rake kwinkslag de menselijke natuur omspit; de fantasierijke, schaamteloos openhartige en confronterende stijl waarmee hij in een plechtige woordenschat vertelt over zijn alcoholisme, zijn homoseksualiteit en passionele driften; zijn adoratie voor de dood, voor God en de Maagd Maria;... het geheel is niets minder dan briljant te noemen. Met wat Reve in het zeer vlot leesbare boek bestempelde als ‘zinloze feiten’ (wat ze bij nader inzien uiteraard helemaal niet zijn), en later ook nog als ‘hersenloze onzin, gezegend door de Almachtige’, timmerde hij bevlogen verder aan zijn indrukwekkende literaire nalatenschap.
In een interview bemerkte Reve ooit: 'Ik ben een groot schrijver, maar ik laat me er niet op voorstaan.’ In ieder geval ben ik verheugd over zijn talent, ook al omdat Reve me tijdens het lezen van 'Op Weg Naar Het Einde' tegelijkertijd aan het huilen én aan het lachen kreeg. Het is er weinigen gegeven.
In een interview bemerkte Reve ooit: 'Ik ben een groot schrijver, maar ik laat me er niet op voorstaan.’ In ieder geval ben ik verheugd over zijn talent, ook al omdat Reve me tijdens het lezen van 'Op Weg Naar Het Einde' tegelijkertijd aan het huilen én aan het lachen kreeg. Het is er weinigen gegeven.
June 22, 2024
De meningen vliegen je om de oren:
‘Ik houd mijzelf voor een ruimdenkend mens, maar een man die vrijwillig een rok aantrekt, boezemt mij walging en verachting in.’
‘Ik ben nooit dichter dan twee of drie meter afstand van hem geweest, maar als ik iemand haat met al de vermoeide energie die nog in me huist, dan is het wel deze vlees geworden frase.’
‘Iedereen kan zijn lul, respectievelijk vrouwelijkheid laten zien, maar niemand kan zo schrijven als ik — daarin zit hem het verschil.’
‘Ik geloof in Jesus Christus, die waarlijk de Zoon is van God, maar niet in gebrek aan intelligentsie en aan vitamine C.’
En de waarheden net zo goed:
‘Schrijven is voor mij van zulk belang, dat seks, eten, mooie kleren en comfort, daarbij vergeleken, vrijwel betekenisloos worden, en dat terwijl ik een geil, hartstochtelijk en gulzig mens ben.’
‘Ik houd mijzelf voor een ruimdenkend mens, maar een man die vrijwillig een rok aantrekt, boezemt mij walging en verachting in.’
‘Ik ben nooit dichter dan twee of drie meter afstand van hem geweest, maar als ik iemand haat met al de vermoeide energie die nog in me huist, dan is het wel deze vlees geworden frase.’
‘Iedereen kan zijn lul, respectievelijk vrouwelijkheid laten zien, maar niemand kan zo schrijven als ik — daarin zit hem het verschil.’
‘Ik geloof in Jesus Christus, die waarlijk de Zoon is van God, maar niet in gebrek aan intelligentsie en aan vitamine C.’
En de waarheden net zo goed:
‘Schrijven is voor mij van zulk belang, dat seks, eten, mooie kleren en comfort, daarbij vergeleken, vrijwel betekenisloos worden, en dat terwijl ik een geil, hartstochtelijk en gulzig mens ben.’
July 14, 2021
'Een goede dag begint met Gillette. Een oude waarheid, al wordt niet gespecificeerd of scheren dan wel polsen doorsnijden bedoeld wordt.'
July 27, 2024
Зухвалий, іроничний, хаотичний Реве і захоплює, і втомлює, і смішить, і дратує, але не лишає байдужим. Реве та стогне! Шанує Смерть, захоплюється католицизмом, бухає як чорт, епатує і скандалить, не приховує презирства до роду людського в цілому та багатьох побратимів по перу зокрема, але несе ніжну любов до котиків через все життя, ви не знайдете в гуглі іншого письменника, в кого буде більше світлин з домашніми улюбленцями.
Цінне знайомство, як не крути, і хочеться продовження.
Цінне знайомство, як не крути, і хочеться продовження.
February 19, 2008
I only read Nader tot U, the other one, Op weg naar het einde, is still just sitting on the shelf (as so many are...). But it just blew me away. It's one of those moments where I thought, like with Jeanette Winterson or Bret Easton Ellis: that anyone actually writes like this! For a couple of days I really needed to step back into reality. I should really try to find back the date I read this book because I really read it in one single afternoon. My advice: don't read it in one single afternoon! It's just too much. Too much perversion, too much despair, too much of everything really. It's amazing the way he takes you into his mind and his world, but go gently...!
March 13, 2024
Gerard mag wel wat vaker een punt achter een zin zetten ipv een komma. Sommige zinnen waren zo lang dat ik halverwege alweer was vergeten waar ze over gingen🥲
March 30, 2024
Niet een makkelijk boek om te lezen qua zinsopbouw en oud Nederlandse woorden. Ook niet zo goed als De Avonden, maar wel leuk de humor en schrijfstijl van Reve.👍
July 17, 2025
In zijn soms onhoudbare mentale gedachtentreinen weet Reve met zo'n mooie stijl en oprecht lachwekkende humor de alledaagse sleur tot een object van toewijding en zorgzaamheid te verheffen. De lange uitwijding over het "Zinloos Feit" in zijn laatste brief zijn enkele van de beste pagina's die ik in mijn leven al gelezen heb.
"Ik stap in Witham feilloos over, zonder bagage kwijt te raken, omdat ik heb vastgesteld dat daarentegen een heel eenvoudig systeem te bedenken is: twee stuks handbagage (weekeindtas + reiskoffer) die niet in één hand te dragen zijn, dat wil heel eenvoudig zeggen, dat men in elke hand een hebben moet, dan gaat het nooit mis. Ik hoef bij wijze van spreke alleen maar te kijken: linkerhand -- tas, rechterhand -- koffer!"
"Ik stap in Witham feilloos over, zonder bagage kwijt te raken, omdat ik heb vastgesteld dat daarentegen een heel eenvoudig systeem te bedenken is: twee stuks handbagage (weekeindtas + reiskoffer) die niet in één hand te dragen zijn, dat wil heel eenvoudig zeggen, dat men in elke hand een hebben moet, dan gaat het nooit mis. Ik hoef bij wijze van spreke alleen maar te kijken: linkerhand -- tas, rechterhand -- koffer!"
December 24, 2025
Wat een ondraaglijk wonderbaarlijke man was Reve toch. Herkenbaar voor elke intellectueel en schijtluis (cfr. Violet en Dood) met Permanente Melancholie.
« Het communistische systeem houdt nu eenmaal niet van conferenties, tenzi) alle teksten, met aanduidingen voor applaus, tevoren zıjn vastgelegd, en men zeker is van een meerderheid van halfzachte zelfbeschuldigers en weg-met-ons! christenen. »
« (…) hoe meer ik neig naar de overtuiging, dat de enige zekerheid die het leven ons biedt, die is van de Dood. Alsjeblieft. (..) maar vaak denk ik, dat de mens, daar hij zich met alle geweld aan één of andere zekerheid wenst vast te klampen, zich het beste zou kunnen vastklampen aan die van de Dood, en mischten een boet plezier zou kunnen hebben, indien hij deze zonder ophouden zou.
eren, liefhebben en vieren. (…) en het bestaan is niets anders dan kommer, zonder dat je je daardoor meer verbonden kunt voelen met de personen die in dit, door de namiddag-zon geluidloos gemaakte wachtportaal van de Dood, met je samenhokken. »
« De mensen begrijpen me niet, verdomd, het is nog waar ook. Maar misschien zou alles, als ze me wel begrepen, nog erger zijn. »
« her Prijsdier de Hoofdprijs uit de Liefdesloterij, de 23-jarige M., die aandoenlijk, hartsmeltend lief gekleed is in een volmaakt passende, waarschijnlijk kaki broek en een gestreept katoenen matrozentruitje. Zelfs in dit geringe licht, en nog zonder dat hij zich beweegt, is zijn Nek alleen reeds de vertolking van een Heimwee naar het Onzegbaar Troostende, dat eens geweest moet zijn, en wellicht eens weer zijn zal; als schatrijke, maar niet gelukkige koning wil ik over bergen reizen om hem te vinden en aan zijn voeten al mijn op kamelen meegevoerd bezit neer te leggen. »
« Een wijnglas is even gauw gevuld als een kinderhand, en de rest is slechts een kwestie van opheffen. »
« Waarschijnlijk is het beter, dat ik van nu af aan in afzondering leet, dat is cen draaglijker soort eenzaamheid dan die, ondergaan in het gezelschap van een ander. «
« Het communistische systeem houdt nu eenmaal niet van conferenties, tenzi) alle teksten, met aanduidingen voor applaus, tevoren zıjn vastgelegd, en men zeker is van een meerderheid van halfzachte zelfbeschuldigers en weg-met-ons! christenen. »
« (…) hoe meer ik neig naar de overtuiging, dat de enige zekerheid die het leven ons biedt, die is van de Dood. Alsjeblieft. (..) maar vaak denk ik, dat de mens, daar hij zich met alle geweld aan één of andere zekerheid wenst vast te klampen, zich het beste zou kunnen vastklampen aan die van de Dood, en mischten een boet plezier zou kunnen hebben, indien hij deze zonder ophouden zou.
eren, liefhebben en vieren. (…) en het bestaan is niets anders dan kommer, zonder dat je je daardoor meer verbonden kunt voelen met de personen die in dit, door de namiddag-zon geluidloos gemaakte wachtportaal van de Dood, met je samenhokken. »
« De mensen begrijpen me niet, verdomd, het is nog waar ook. Maar misschien zou alles, als ze me wel begrepen, nog erger zijn. »
« her Prijsdier de Hoofdprijs uit de Liefdesloterij, de 23-jarige M., die aandoenlijk, hartsmeltend lief gekleed is in een volmaakt passende, waarschijnlijk kaki broek en een gestreept katoenen matrozentruitje. Zelfs in dit geringe licht, en nog zonder dat hij zich beweegt, is zijn Nek alleen reeds de vertolking van een Heimwee naar het Onzegbaar Troostende, dat eens geweest moet zijn, en wellicht eens weer zijn zal; als schatrijke, maar niet gelukkige koning wil ik over bergen reizen om hem te vinden en aan zijn voeten al mijn op kamelen meegevoerd bezit neer te leggen. »
« Een wijnglas is even gauw gevuld als een kinderhand, en de rest is slechts een kwestie van opheffen. »
« Waarschijnlijk is het beter, dat ik van nu af aan in afzondering leet, dat is cen draaglijker soort eenzaamheid dan die, ondergaan in het gezelschap van een ander. «
October 7, 2023
3,5⭐️ einde was een beetje meh maar al met al prima
December 4, 2020
In de vorm van brieven maakt Reve ons hier deelgenoot aan zijn leven en belevenissen begin jaren zestig. Een dichter die ik volg op Twitter, had ik gevraagd met welk boek ik best kon beginnen aan het oeuvre van Reve (enkel "De avonden" las ik al) en dit was één van zijn twee tips. Het is me goed bevallen.
Reve schrijft over zichzelf, over de dood, over seks (vooral die volgens de Griekse beginselen), over het schrijverschap, over God, maar nog meer dan waarover hij schrijft, is het de manier waarop hij dat doet die bewondering afdwingt. Hij hanteert heel lange, barokke zinnen, vol bijzinnen en uitweidingen maar houdt telkens vakkundig de draad vast en doet dat bovendien met zoveel bravoure, liefde voor de taal en humor, dat het boek als een trein leest ondanks die lange zinnen.
Reve schrijft over zichzelf, over de dood, over seks (vooral die volgens de Griekse beginselen), over het schrijverschap, over God, maar nog meer dan waarover hij schrijft, is het de manier waarop hij dat doet die bewondering afdwingt. Hij hanteert heel lange, barokke zinnen, vol bijzinnen en uitweidingen maar houdt telkens vakkundig de draad vast en doet dat bovendien met zoveel bravoure, liefde voor de taal en humor, dat het boek als een trein leest ondanks die lange zinnen.
August 10, 2024
M.i. het beste en meest humoristische brievenboek dat Reve heeft geschreven.
In later werk ging hij zichzelf steeds meer herhalen, hier schreef hij nog sprankelend al was koning alcohol al wel zijn metgezel. Pas later tastte die zijn hersens aan.
In later werk ging hij zichzelf steeds meer herhalen, hier schreef hij nog sprankelend al was koning alcohol al wel zijn metgezel. Pas later tastte die zijn hersens aan.
February 16, 2025
nieuwe obsessie met gerard reve unlocked. wat ik zou doen om een gesprek te voeren met hem...
hij is alles wat ik leuk vind; ironisch, homo en kan prachtig schrijven. hier nog wat quotes uit mijn favoriete brief uit dit boek ('Brief uit Schrijversland'):
Men kan bij God niet zeggen, dat ik niets heb om over te schrijven, integendeel: het beroerde is juist, dat het altijd zes, zeven dingen tegelijk zijn, en dat, terwijl de woede over het één mij nog ademnood bezorgt en grommend de kamer op en neer doet lopen, de razernij over het ander zich al aankondigt, ja, niet zelden zich ongegeneerd bij de reeds aanwezige gevoelens voegt.
Iedereen kan zijn lul, respectievelijk vrouwelijkheid laten zien, maar niemand kan zo schrijven als ik - daarin zit hem het verschil.
Schrijven is voor mij van zulk belang, dat seks, eten, mooie kleren en comfort, daarbij vergeleken, vrijwel betekenisloos worden, en dat terwijl ik een geil, hartstochtelijk en gulzig mens ben.
hij is alles wat ik leuk vind; ironisch, homo en kan prachtig schrijven. hier nog wat quotes uit mijn favoriete brief uit dit boek ('Brief uit Schrijversland'):
Men kan bij God niet zeggen, dat ik niets heb om over te schrijven, integendeel: het beroerde is juist, dat het altijd zes, zeven dingen tegelijk zijn, en dat, terwijl de woede over het één mij nog ademnood bezorgt en grommend de kamer op en neer doet lopen, de razernij over het ander zich al aankondigt, ja, niet zelden zich ongegeneerd bij de reeds aanwezige gevoelens voegt.
Iedereen kan zijn lul, respectievelijk vrouwelijkheid laten zien, maar niemand kan zo schrijven als ik - daarin zit hem het verschil.
Schrijven is voor mij van zulk belang, dat seks, eten, mooie kleren en comfort, daarbij vergeleken, vrijwel betekenisloos worden, en dat terwijl ik een geil, hartstochtelijk en gulzig mens ben.
August 4, 2024
‘Ik heb, besef ik, in mijn leven veel fouten gemaakt, en word daarvoor gestraft, maar ik heb daarnaast één geweldige vergissing begaan, en alles hangt ervan af, of ik die zal weten te herstellen, wat des te moeilijker is, aangezien ik niet weet, wat die vergissing dan wel geweest is. Maar dat ik geheel opnieuw moet beginnen, dat is zeker. Dat ik alles wat ik heb nagejaagd moet verwerpen, en tot bezinning moet komen, ook dat is duidelijk. Maar wat, Jezus Christus nog aan toe, wat moet ik dan doen? Opeens word ik rustig, want ik heb het gevoel dat het me, heel binnenkort, geopenbaard zal worden, en dat ik de Waarheid zal herkennen als iets zo vanzelfsprekends, dat het me een raadsel zal toeschijnen, hoe ik ooit in gebreke kan zijn gebleven, haar te zien.’
July 1, 2025
De eerste brief, over een schrijversconferentie in Edinburgh, vond ik geweldig. Ik stelde me een soort navo-top voor schrijvers voor, waar Reve alles en iedereen belachelijk maakte. Ook de brief uit schrijversland was top: ‘Men geeft geld uit aan bier, jenever, zeilboten, eten, kreeft, bioskoop, automobielen, benzine, modieuze kleren, nutteloze voorwerpen, schoeisel, nieuwe meubels, maar nimmer of nooit aan boeken of literaire tijdschriften, ook al praat men volop mee over problemen van literaire vormgeving: boeken koopt men niet, die leent men’. In andere brieven raakte Reve me wel een beetje kwijt, met zijn tangconstructies waar je u tegen zegt.
November 29, 2021
Mooie zinnen, goede observaties, heel erg grappig. Het is fijn om de onnodige en overdreven woede die opkomt tijdens het reizen, of bij het bedenken van denkbeeldige scenario's die helemaal niet uit zijn gekomen, zo gevat verwoord te zien.
August 1, 2022
3 sterren- Nederlandse hardcover
Verplicht lezen. En goed boekverslag geschreven maar werkelijk niets van begrepen.
Verplicht lezen. En goed boekverslag geschreven maar werkelijk niets van begrepen.
December 30, 2010
Een boek met pieken en - laat ik het maar minder hoge pieken noemen - voor mij. Uitschieters waren Brief uit Edinburgh en Brief uit schrijversland. De eerste owv Reve's hilarische beschouwingen over eten (!) en auteurs; de tweede owv zijn intimistische toon: Reve refereert hier subtiel naar zijn geaardheid en persoonlijke geloof, en geeft zijn visie over het schrijverschap in Nederland. Dit allemaal in een enorm rijke taal, met veel humor en inzicht.
Wat voor mij ontbrak - een verhaal, een plot, personages - hangt samen met de aard van het boek (reisbrieven) maar toch: ik miste betrokkenheid...
Wat voor mij ontbrak - een verhaal, een plot, personages - hangt samen met de aard van het boek (reisbrieven) maar toch: ik miste betrokkenheid...
February 20, 2021
TW: verkrachting
Dit boek is zelfs 1 ster nog niet waard, allereerst begint Reve met veel mensen of objecten lelijk te noemen (totaal onnodig), daarnaast heeft hij veel opmerkingen die niet kunnen en bijna op het einde van het boek probeert hij nonchalant te noemen dat hij het nichtje van Lizzy wilt verkrachten? Heb spijt dat ik dit boek heb uitgelezen. Die ster die ik dan toch heb gegeven, is voor de kat Hermes
Dit boek is zelfs 1 ster nog niet waard, allereerst begint Reve met veel mensen of objecten lelijk te noemen (totaal onnodig), daarnaast heeft hij veel opmerkingen die niet kunnen en bijna op het einde van het boek probeert hij nonchalant te noemen dat hij het nichtje van Lizzy wilt verkrachten? Heb spijt dat ik dit boek heb uitgelezen. Die ster die ik dan toch heb gegeven, is voor de kat Hermes
February 12, 2017
Bij vlagen hilarisch of juist zeurderig, maar steeds blijft het interessant Reves gedachten te volgen.
November 15, 2019
"Er is niets tegen geoudehoer, zolang er maar Gods zegen op rust."
May 27, 2025
Pizza onder de boeken.
December 20, 2023
Stilistisch briljant. En om over na te denken. De Brief in een fles gevonden is werkelijk briljant. Zinloze feiten als instrument voor De Slang om het schrijven, maar om betekenisvol leven te ontregelen, worden de lezer in al hun destructieve kracht voor ogen gesteld. Zinnen van (meer dan) een halve pagina zijn soms leesbaarder dan kreupelzinnen van enkele woorden. Nu Nader tot U.
June 15, 2025
Vond dit boek minder dan ´Nader tot U´, kan ook komen door de volgorde. Dat als ik ze in omgekeerde volgorde had gelezen, ik ´Op weg naar het einde´ meer had gewaardeerd. Ik merkte dat ik de eerste helft van het boek een beetje moe werd van het sarcasme, de lange zinnen met onderkoelde humor. Misschien voor mij dus een overdosis, waardoor ik ook afzien van het plan al zijn boeken achter elkaar te gaan lezen. In de tweede helft van het boek, de laatste brieven, werd ik soms wel weer enigszins gegrepen.
June 18, 2024
Ja, Reve wel echt voor de liefhebber. Lange volzinnen waar een halve pagina per zin geen uitzondering is. Humor heeft Reve zeker en cynisch is hij ook, maar miste soms wel de diepgang. De ene brief was beter dan de andere!
August 1, 2021
Banger!!
April 2, 2022
Dan kan er nog zo'n zwaarwegend zegen van God op rusten, het blijft geoudehoer. De verhouding pareltjes tot oeverloos gezwets is gewoon te laag. Jammer, want dat ondermijnt het genot van de taal.
Displaying 1 - 30 of 81 reviews