What do you think?
Rate this book
Winter-IJsland
Laura Broekhuysen emigreerde met haar IJslandse man naar zijn geboorteland. Ze kochten er een huis aan een eenzame baai, met vier hectaren onontgonnen grond. In Winter-IJsland, een literair verslag van het eerste jaar, neemt Laura haar nieuwe leven onder de loep. Een unieke ervaring in een fjord, waar mensen een stijlbreuk zijn tussen bergrug, water en lucht.
- GenresNonfiction
95 pages, Kindle Edition
First published April 26, 2016
2 people are currently reading
251 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 54 reviews
February 13, 2018
Als je het gevoel hebt dat je alsmaar geen tijd hebt en niet meer aan lezen toekomt, dan moet je een oplossing bedenken. Begin niet over luisterboeken, samenvattingen, en zeg zeker niet dat je vroeg of laat wel de film zult zien.
De echte oplossing die ik u vandaag bied is ‘Winter-IJsland’ van Laura Broekhuysen. Ze behoorde al twee boeken lang tot mijn favorieten, maar sinds ze op IJsland woont en van die verhuis verslag deed op Revisor.nl — verslagen die uiteindelijk in een boek samenkwamen, ben ik nog meer fan dan vroeger. In de weinige tijd die ik op dit moment heb, nam ik de afgelopen week af en toe de toevlucht tot een hoofdstuk uit ‘Winter-IJsland’, en de vertraging werkte ogenblikkelijk.
Laura schrijft schitterend sensitief. Haar proza is muziek die gaat rondzingen in je hoofd, elke zin staat op zijn plek, elke zin werkt versterkend bij het beeld dat je al had, waardoor je in geen tijd in een fjord in IJsland belandt, een deel van het gezin bent — zwangere Nederlandse Laura, zwijgzame IJslandse man, levendige (meer)talige dochter.
Wat een genot kan proza zijn, weet ik na het lezen van ‘Winter-IJsland’. Als een auteur begrijpt hoe proza werkt, hoef je niet meer te zoeken naar tijd of mindfulness. Lees Laura.
Deze bespreking en andere tips vindt u onder BLOG op www.bartmoeyaert.com.
De echte oplossing die ik u vandaag bied is ‘Winter-IJsland’ van Laura Broekhuysen. Ze behoorde al twee boeken lang tot mijn favorieten, maar sinds ze op IJsland woont en van die verhuis verslag deed op Revisor.nl — verslagen die uiteindelijk in een boek samenkwamen, ben ik nog meer fan dan vroeger. In de weinige tijd die ik op dit moment heb, nam ik de afgelopen week af en toe de toevlucht tot een hoofdstuk uit ‘Winter-IJsland’, en de vertraging werkte ogenblikkelijk.
Laura schrijft schitterend sensitief. Haar proza is muziek die gaat rondzingen in je hoofd, elke zin staat op zijn plek, elke zin werkt versterkend bij het beeld dat je al had, waardoor je in geen tijd in een fjord in IJsland belandt, een deel van het gezin bent — zwangere Nederlandse Laura, zwijgzame IJslandse man, levendige (meer)talige dochter.
Wat een genot kan proza zijn, weet ik na het lezen van ‘Winter-IJsland’. Als een auteur begrijpt hoe proza werkt, hoef je niet meer te zoeken naar tijd of mindfulness. Lees Laura.
Deze bespreking en andere tips vindt u onder BLOG op www.bartmoeyaert.com.
January 24, 2021
4,0 ⭐️
September 30, 2019
Het boek Winter-IJsland gaat hem vooral over de wijdsheid, de natuurelementen en de ongereptheid die ieder individu zal voelen als hij daar voet heeft gezet aan land, ja zelfs als je in een stadje of een dorp bent. Je bent nooit ver van een meer, weiden met schapen of een gletsjer af. Dat is voor mij echt moeilijk in woorden uit te drukken, maar Laura Broekhuysen deed het in dit boekje, dat eerder in delen werd gepubliceerd in het blad (en op de website) van Revisor. Zij verhuisde met haar man, een IJslander, en hun dochtertje naar een verlaten baai in IJsland, net voor de winter aanvangt. Ondertussen is ze zwanger van haar tweede kind. Je kan je voorstellen wat voor ruige natuurelementen je dan moet trotseren daar in een huis, zeker als je het platte Nederland of Vlaanderen gewoon bent. Haar 2-jarig en tweetalig opgevoed dochtertje, heeft maar weinig problemen met zich aan te passen. Haar vragen zijn aangepast aan de alomtegenwoordige natuur en het feit dat het in de winter niet licht wordt: "Wat is water?", "Wat is de zon?". De kennis van de haar omliggende natuur is al van expertniveau voor een 2-jarig kind en ook haar taal is beslist ongewoon intelligent te noemen.
De grootte van de natuurelementen worden klein beschreven maar scherp geportretteerd. De ruwheid van het wonen in zo'n winters landschap en waar het zomers misschien max 15° wordt en de kleine wereld, waartoe men wordt gedwongen, worden niet verbloemd, maar dit maakt het net zo eerlijk en uniek. De vertelstijl is poëtisch maar wordt nergens te mooi gemaakt. Bevind je je sowieso niet in het mooiste stuk ter wereld als je gewoon in je tuin naar de poollichten kan kijken? Of maken die sneeuwstormen en afgesloten wegen het toch echt onleefbaar? Tussen die extremen leven de mensen op IJsland. Het gevoel dat men op IJsland kent als de winter over gaat in lente, zou ik graag ook eens willen voelen: de sneeuw smelt met bakken weg en ontdooiende rivieren dijnen uit hun oevers, waardoor de wegen overstromen; er schieten mossen uit de grond en de paarskleurige lupinen die heel Ijsland bedekken, schieten uit de grond als onkruid (en worden ook zo bekeken door de IJslanders). En het wordt terug licht, na maanden in het donker te hebben geleefd!
Dit boekje is een prachtig relaas van een goede journaliste en observatrice. Je leert hiermee alvast wat beter begrijpen hoe het is om op IJsland te wonen.
De grootte van de natuurelementen worden klein beschreven maar scherp geportretteerd. De ruwheid van het wonen in zo'n winters landschap en waar het zomers misschien max 15° wordt en de kleine wereld, waartoe men wordt gedwongen, worden niet verbloemd, maar dit maakt het net zo eerlijk en uniek. De vertelstijl is poëtisch maar wordt nergens te mooi gemaakt. Bevind je je sowieso niet in het mooiste stuk ter wereld als je gewoon in je tuin naar de poollichten kan kijken? Of maken die sneeuwstormen en afgesloten wegen het toch echt onleefbaar? Tussen die extremen leven de mensen op IJsland. Het gevoel dat men op IJsland kent als de winter over gaat in lente, zou ik graag ook eens willen voelen: de sneeuw smelt met bakken weg en ontdooiende rivieren dijnen uit hun oevers, waardoor de wegen overstromen; er schieten mossen uit de grond en de paarskleurige lupinen die heel Ijsland bedekken, schieten uit de grond als onkruid (en worden ook zo bekeken door de IJslanders). En het wordt terug licht, na maanden in het donker te hebben geleefd!
Dit boekje is een prachtig relaas van een goede journaliste en observatrice. Je leert hiermee alvast wat beter begrijpen hoe het is om op IJsland te wonen.
December 29, 2024
IJsland heeft me altijd geïntrigeerd. Laura Broeckhuysen weet in rijke, bij wijlen poëtische taal het landschap en de sfeer te beschrijven. Heerlijk boek.
July 24, 2021
Heel veel taal om van te smullen, las ik hier ergens. Laura Broekhuysen schrijft kleine stukjes muziek. IJsland maakt de stukjes mooi en poëtisch, haar dochtertje maakt ze grappig en vaak ook een beetje filosofisch. De wind en de sneeuw zorgen voor afstand, net zoals de IJslanders. Jammer soms dat Broekhuysen IJsland niet wat meer naar binnen trekt. Benieuwd hoe de muziek dan zou klinken.
February 11, 2022
Heel mooi boekje over een eerste jaar in IJsland. In 130 bladzijdes weet de auteur de sfeer en het leven met de elementen goed over te brengen. IJsland stond al hoog op mijn wishlist en na het lezen van dit verhaal al helemaal!
September 30, 2019
Buigen of barsten in oogverblindend proza
IJsland, een land en eiland dat steeds tot de verbeelding blijft spreken en hierin ben ik zeker niet de enige. Als dit land je eenmaal in zijn greep heeft, is het niet gemakkelijk om je eraan te ontworstelen. Er een vakantie doorbrengen is een volledig eigen keuze en de liefhebber is elke dag druk doende met het zoeken naar en bewonderen van de vele fascinerende dingen die deze wonderschone natuur in petto heeft. De ervaringen die men opdoet tijdens vakanties zijn echter wel een hemelsbreed verschil met de ervaring die het wonen met zich meebrengt. In dit boek - met de ondertitel 'Mijn eerste jaar in een verlaten fjord' - laat de auteur de lezer beleven hoe het voelt om je aan te passen aan de cultuur en mores van de IJslanders, de strenge, donkere winter met een allesoverheersende koude en een diep verlangen naar het voorjaar met zijn licht en zon.
Tijdens haar studietijd ontmoet Broekhuysen haar IJslandse man, ze krijgen een dochter en besluiten naar zijn geboortegrond terug te gaan.
Dat de emigratie toch ook zijn rafelrandjes heeft - als de eerste euforie getemperd is - wordt pijnlijk duidelijk in haar oprechte verhalen, waarin ook soms haar eigen ongeloof doorklinkt. Het gras lijkt elders altijd groener, maar tijdens de lange winter is er van dat gras niet veel te ontdekken.
Het is in de herfsttijd dat ze met hun dan bijna tweejarige dochter Esther vertrekken ze naar een houten huis aan het zwarte strand van Hvalfjörður. Het huis hebben ze tevoren niet gezien. Het is een verwarrende gewaarwording voor haar om het huis binnen te stappen. Nu is het écht, de emigratie een voldongen feit, de rauwe winter in aantocht en ze kunnen niet anders dan zich aanpassen aan de elementen, die hun wereldje steeds kleiner lijken te maken.
'Helling opwaarts, dicht bij de weg, staat onze brievenbus. Als de postbode is geweest, steekt hij naast de bus een ijzeren vlaggetje omhoog, dat lam is, en op half zeven wordt gezwiept. We zien het alleen door onze verrekijker. Het is een klim, we wandelen erheen op windstille dagen. We binden ijzeren tanden met rubberbandjes onder onze laarzen voor grip. We smeren paardenzalf op onze lippen. We geven elkaar een hand en glibberen over bobbelig ijs, ingeklonken, verregende en opnieuw bevroren sneeuw. Het is een spannende tocht. Soms ligt er een pakje in de bus, soms niet. De postbode is onze Sinterklaas.'
IJslanders lijken soms wat afstandelijk en verlegen te zijn. Dat ondervindt ze ook bij haar schoonouders. Zelfs na meerdere bezoeken lukt het haar niet om meer vertrouwelijke gesprekken met hen te voeren. 'Elke ontmoeting is een herhaling van de eerste'. [...] 'Als draagmoeder van het nageslacht ben ik in waarde gestegen, toch wordt het nooit persoonlijk.' Wanneer ze haar man vraagt hoe ze bepaalde dingen in het IJslands zegt is zijn antwoord steevast dat niemand dat hier ooit zegt.
'De zon. Een half oog dat na maanden boven de bergrand sluipt, laat het stof op de ruiten schitteren. We vinden onszelf terug als reptielen, doodstil verspreid over de vensterbanken op het zuiden. Onze oren gloeien. We bewegen alleen onze oogbollen. Ook de paarden staan versteend in de wei om hun bloed op te warmen. De vachten dampen. We zien het oranje van een scholeksterbekken. Het helle blauw van lucht. De kleuren zijn terug.'
De vroegwijze Esther, die drietalig wordt opgevoed, weet niet beter dan dat het leven bestaat uit koude, sneeuw, zonder zon en wanneer die eindelijk in het voorjaar boven de einder en de bergen verschijnt, vindt ze het maar een raar fenomeen. Het boezemt haar zelfs wat angst in.
Broekhuysen beschrijft dat het voorjaar hen weer meer ruimte geeft, omdat de deuren en ramen weer opengaan. De frisse lucht en het hernieuwde licht maken echter duidelijk dat een voorjaarsschoonmaak onontbeerlijk is. De winter heeft nadrukkelijk zijn stof in huis achtergelaten en vieze vingers hun afdrukken op ruiten en spiegels.
'We bakken zonnepannenkoeken, volgens Ama's recept. Flensen waar je doorheen kunt kijken, die nauwelijks schaduwen werpen, even zacht en doorzichtig als de roze oorschelpen van een tweejarige. We zitten aan de keukentafel naar elkaar te grijnzen, onze tanden blinken. Het fjord wordt met gesnater gevuld. De baai fonkelt. Ons kind zingt 'Maar het meel is zo duur, maar het meel is zo duur'. Ze rent, met in elke hand een opgerolde pannenkoek, achter haar schaduw aan, voor hem uit. Haar nieuwe vriendje dat haar op de hielen volgt.'
Met een flinke dosis zelfreflectie geeft ze haar bewuste en onbewuste gedachtestroom weer door middel van prachtige zinnen en fijnmazig proza.
Broekhuysen schrijft niet alleen in letters en woorden, ze weet ook in beelden te schrijven en haar zinnen zo op je netvlies te laten transformeren, dat je precies voor je ziet wat ze duidelijk wil maken. Tussen de zinnen door gloort er soms ook een beetje wanhoop en onzekerheid over wat de toekomst hen zal brengen, dat het noodzakelijk is om je te voegen naar de elementen. Het is buigen of barsten.
Niet alleen het zintuig 'zien' spreekt ze aan. Ook het horen van de stilte dat weldadig aanvoelt, maar in de donkere winterperiode ook een gevoel van isolement kan oproepen. Wanneer ze een beroep op je zintuig 'voelen' doet en de elementen van de winter benoemt, is het een hele kunst om de koude rillingen niet over je rug te voelen griebelen. De rit naar het ziekenhuis, wanneer de weeën zich aandienen, beschrijft ze deels met nuchterheid, deels met gedachten in het hoofd die aanstaande moeders maar al te goed herkennen. Een nieuwe spruit komt ter wereld. Ondanks de beschrijvingen van de moeilijke perioden, die gepaard gaan met toch wel wat vertwijfeling, is het geen zwaar boek. Absoluut een heel zintuiglijk, oprecht en invoelbaar werk.
Dit boek heb ik - na het gelezen te hebben - ook nog eens geluisterd, op IJsland tijdens een paar uur in de ijzige wind om het Noorderlicht te spotten. Toepasselijker kan natuurlijk niet.
Auteur
Tijdens de laatste jaren van het vwo schreef Laura Broekhuysen (1983) het jeugdboek Zand erover, dat in 2002 bij Lemniscaat verscheen en bekroond werd met een eervolle vermelding van de Zoenjury.
In datzelfde jaar startte zij haar vioolstudie aan het Conservatorium van Amsterdam, waar zij tot 2008 studeerde bij violist Ilya Grubert. Parallel hieraan volgde Laura gedurende anderhalf jaar de studie Writing for performance aan de theaterfaculteit in Utrecht.
Tijdens het conservatorium werkte zij aan de roman Twee linkerlaarzen, haar debuut voor volwassenen, dat Querido publiceerde in dezelfde week dat Laura afstudeerde als violist. Twee linkerlaarzen werd genomineerd voor de Selexyz debuutprijs en voor de tweejaarlijkse Vrouw & Kultuur DebuutPrijs.
In 2011 volgde Hellend vlak, een roman gesitueerd in de IJslandse Westfjorden.
Tijdens haar studie ontmoette Laura de IJslandse componist Einar Torfi Einarsson. Zij trouwden in Engeland, waar ook hun dochter werd geboren. In 2014 emigreerde het gezin naar IJsland. Vanuit hun nieuwe woonplek schreef Laura, in verwachting van hun zoon, voor literair tijdschrift De Revisor een reeks stukken die werd gebundeld in het boek Winter-IJsland, mijn eerste jaar in een verlaten fjord (Querido, 2016). Het werd genomineerd voor zowel de Bob den Uyl Prijs 2017 als voor de Confituur Boekhandelsprijs en stond op de longlist van de Fintro Literatuurprijs.
Naast het schrijven van een theatertekst in opdracht van LOD Muziektheater (Gent), werkt Laura Broekhuysen aan een gedichtenbundel, waarvoor zij een beurs ontving van het Nederlands Letterenfonds.
(Bron: http://laurabroekhuysen.com/biografie...)
Titel: Winter-IJsland. Mijn eerste jaar in een verlaten fjord
Auteur: Laura Broekhuysen
Pagina's: 136
ISBN: 9789021402178
Uitgeverij Querido
Verhchenen: april 2016
IJsland, een land en eiland dat steeds tot de verbeelding blijft spreken en hierin ben ik zeker niet de enige. Als dit land je eenmaal in zijn greep heeft, is het niet gemakkelijk om je eraan te ontworstelen. Er een vakantie doorbrengen is een volledig eigen keuze en de liefhebber is elke dag druk doende met het zoeken naar en bewonderen van de vele fascinerende dingen die deze wonderschone natuur in petto heeft. De ervaringen die men opdoet tijdens vakanties zijn echter wel een hemelsbreed verschil met de ervaring die het wonen met zich meebrengt. In dit boek - met de ondertitel 'Mijn eerste jaar in een verlaten fjord' - laat de auteur de lezer beleven hoe het voelt om je aan te passen aan de cultuur en mores van de IJslanders, de strenge, donkere winter met een allesoverheersende koude en een diep verlangen naar het voorjaar met zijn licht en zon.
Tijdens haar studietijd ontmoet Broekhuysen haar IJslandse man, ze krijgen een dochter en besluiten naar zijn geboortegrond terug te gaan.
Dat de emigratie toch ook zijn rafelrandjes heeft - als de eerste euforie getemperd is - wordt pijnlijk duidelijk in haar oprechte verhalen, waarin ook soms haar eigen ongeloof doorklinkt. Het gras lijkt elders altijd groener, maar tijdens de lange winter is er van dat gras niet veel te ontdekken.
Het is in de herfsttijd dat ze met hun dan bijna tweejarige dochter Esther vertrekken ze naar een houten huis aan het zwarte strand van Hvalfjörður. Het huis hebben ze tevoren niet gezien. Het is een verwarrende gewaarwording voor haar om het huis binnen te stappen. Nu is het écht, de emigratie een voldongen feit, de rauwe winter in aantocht en ze kunnen niet anders dan zich aanpassen aan de elementen, die hun wereldje steeds kleiner lijken te maken.
'Helling opwaarts, dicht bij de weg, staat onze brievenbus. Als de postbode is geweest, steekt hij naast de bus een ijzeren vlaggetje omhoog, dat lam is, en op half zeven wordt gezwiept. We zien het alleen door onze verrekijker. Het is een klim, we wandelen erheen op windstille dagen. We binden ijzeren tanden met rubberbandjes onder onze laarzen voor grip. We smeren paardenzalf op onze lippen. We geven elkaar een hand en glibberen over bobbelig ijs, ingeklonken, verregende en opnieuw bevroren sneeuw. Het is een spannende tocht. Soms ligt er een pakje in de bus, soms niet. De postbode is onze Sinterklaas.'
IJslanders lijken soms wat afstandelijk en verlegen te zijn. Dat ondervindt ze ook bij haar schoonouders. Zelfs na meerdere bezoeken lukt het haar niet om meer vertrouwelijke gesprekken met hen te voeren. 'Elke ontmoeting is een herhaling van de eerste'. [...] 'Als draagmoeder van het nageslacht ben ik in waarde gestegen, toch wordt het nooit persoonlijk.' Wanneer ze haar man vraagt hoe ze bepaalde dingen in het IJslands zegt is zijn antwoord steevast dat niemand dat hier ooit zegt.
'De zon. Een half oog dat na maanden boven de bergrand sluipt, laat het stof op de ruiten schitteren. We vinden onszelf terug als reptielen, doodstil verspreid over de vensterbanken op het zuiden. Onze oren gloeien. We bewegen alleen onze oogbollen. Ook de paarden staan versteend in de wei om hun bloed op te warmen. De vachten dampen. We zien het oranje van een scholeksterbekken. Het helle blauw van lucht. De kleuren zijn terug.'
De vroegwijze Esther, die drietalig wordt opgevoed, weet niet beter dan dat het leven bestaat uit koude, sneeuw, zonder zon en wanneer die eindelijk in het voorjaar boven de einder en de bergen verschijnt, vindt ze het maar een raar fenomeen. Het boezemt haar zelfs wat angst in.
Broekhuysen beschrijft dat het voorjaar hen weer meer ruimte geeft, omdat de deuren en ramen weer opengaan. De frisse lucht en het hernieuwde licht maken echter duidelijk dat een voorjaarsschoonmaak onontbeerlijk is. De winter heeft nadrukkelijk zijn stof in huis achtergelaten en vieze vingers hun afdrukken op ruiten en spiegels.
'We bakken zonnepannenkoeken, volgens Ama's recept. Flensen waar je doorheen kunt kijken, die nauwelijks schaduwen werpen, even zacht en doorzichtig als de roze oorschelpen van een tweejarige. We zitten aan de keukentafel naar elkaar te grijnzen, onze tanden blinken. Het fjord wordt met gesnater gevuld. De baai fonkelt. Ons kind zingt 'Maar het meel is zo duur, maar het meel is zo duur'. Ze rent, met in elke hand een opgerolde pannenkoek, achter haar schaduw aan, voor hem uit. Haar nieuwe vriendje dat haar op de hielen volgt.'
Met een flinke dosis zelfreflectie geeft ze haar bewuste en onbewuste gedachtestroom weer door middel van prachtige zinnen en fijnmazig proza.
Broekhuysen schrijft niet alleen in letters en woorden, ze weet ook in beelden te schrijven en haar zinnen zo op je netvlies te laten transformeren, dat je precies voor je ziet wat ze duidelijk wil maken. Tussen de zinnen door gloort er soms ook een beetje wanhoop en onzekerheid over wat de toekomst hen zal brengen, dat het noodzakelijk is om je te voegen naar de elementen. Het is buigen of barsten.
Niet alleen het zintuig 'zien' spreekt ze aan. Ook het horen van de stilte dat weldadig aanvoelt, maar in de donkere winterperiode ook een gevoel van isolement kan oproepen. Wanneer ze een beroep op je zintuig 'voelen' doet en de elementen van de winter benoemt, is het een hele kunst om de koude rillingen niet over je rug te voelen griebelen. De rit naar het ziekenhuis, wanneer de weeën zich aandienen, beschrijft ze deels met nuchterheid, deels met gedachten in het hoofd die aanstaande moeders maar al te goed herkennen. Een nieuwe spruit komt ter wereld. Ondanks de beschrijvingen van de moeilijke perioden, die gepaard gaan met toch wel wat vertwijfeling, is het geen zwaar boek. Absoluut een heel zintuiglijk, oprecht en invoelbaar werk.
Dit boek heb ik - na het gelezen te hebben - ook nog eens geluisterd, op IJsland tijdens een paar uur in de ijzige wind om het Noorderlicht te spotten. Toepasselijker kan natuurlijk niet.
Auteur
Tijdens de laatste jaren van het vwo schreef Laura Broekhuysen (1983) het jeugdboek Zand erover, dat in 2002 bij Lemniscaat verscheen en bekroond werd met een eervolle vermelding van de Zoenjury.
In datzelfde jaar startte zij haar vioolstudie aan het Conservatorium van Amsterdam, waar zij tot 2008 studeerde bij violist Ilya Grubert. Parallel hieraan volgde Laura gedurende anderhalf jaar de studie Writing for performance aan de theaterfaculteit in Utrecht.
Tijdens het conservatorium werkte zij aan de roman Twee linkerlaarzen, haar debuut voor volwassenen, dat Querido publiceerde in dezelfde week dat Laura afstudeerde als violist. Twee linkerlaarzen werd genomineerd voor de Selexyz debuutprijs en voor de tweejaarlijkse Vrouw & Kultuur DebuutPrijs.
In 2011 volgde Hellend vlak, een roman gesitueerd in de IJslandse Westfjorden.
Tijdens haar studie ontmoette Laura de IJslandse componist Einar Torfi Einarsson. Zij trouwden in Engeland, waar ook hun dochter werd geboren. In 2014 emigreerde het gezin naar IJsland. Vanuit hun nieuwe woonplek schreef Laura, in verwachting van hun zoon, voor literair tijdschrift De Revisor een reeks stukken die werd gebundeld in het boek Winter-IJsland, mijn eerste jaar in een verlaten fjord (Querido, 2016). Het werd genomineerd voor zowel de Bob den Uyl Prijs 2017 als voor de Confituur Boekhandelsprijs en stond op de longlist van de Fintro Literatuurprijs.
Naast het schrijven van een theatertekst in opdracht van LOD Muziektheater (Gent), werkt Laura Broekhuysen aan een gedichtenbundel, waarvoor zij een beurs ontving van het Nederlands Letterenfonds.
(Bron: http://laurabroekhuysen.com/biografie...)
Titel: Winter-IJsland. Mijn eerste jaar in een verlaten fjord
Auteur: Laura Broekhuysen
Pagina's: 136
ISBN: 9789021402178
Uitgeverij Querido
Verhchenen: april 2016
March 12, 2025
Het begon veelbelovend, maar zakt jammer genoeg in elkaar. Hoewel de taal speels voelt en de metaforen herkenbaar, komt het geheel niet tot zijn recht. Het voelt als een gedachtentrein waarbij de schrijver weinig rekening houdt met het publiek; wellicht interessant voor haarzelf, maar niet voor mij. Ook wordt er iets te veel geleund op de gekkigheid die haar dochter zegt en doet. Een kind als one trick pony.
July 21, 2017
IJsland: het land waar de zon op de langste dag niet onder gaat, maar waar de winter bijna acht maanden lijkt te duren. Dat dat niet hetzelfde IJsland is als de toeristische folders ons willen doen geloven, maakt Laura Broekhuysen duidelijk in haar indrukwekkende en zeer persoonlijke verslag dat als ondertitel meekreeg: Mijn eerste jaar in een verlaten fjord.
Het is nazomer als Laura Broekhuysen samen met haar IJslandse man en haar dochtertje van twee voorgoed naar IJsland verhuist. Het huis en de plek waar ze zullen gaan wonen is hun nog onbekend: de woning is aangekocht door een broer van haar man. Als Laura over de drempel stapt, beseft ze pas goed welke ingrijpende beslissing ze genomen heeft.
Citaat: "Het huis is van hout en staat op een terp. Afgaande op hoelang het te koop heeft gestaan, zullen we hier nooit weggaan. Dat weten we. Hier worden we oud. Voor het eerst je eindstation betreden gaat niet zonder beklemming. Je stapt in honderd vierkante meter beklemming. Wat er ook gebeurt, het zal hier gebeuren. Onder dit raam zul je je oeuvre bij elkaar moeten pennen. Dit zal je uitzicht zijn. Je ziet voor het eerst de keuken waarin je talloze appeltaarten zult bakken, voor alle verjaardagen en vieringen van zwemdiploma's en eindexamens. Je dochter, nu twee, zal zich in dit huis van je losweken. In die hoek, met de opgerolde telefoonkabel, zul je je ouders verliezen."
Meer lezen: mijn recensie vind je hier: https://mijnboekenkast.blogspot.nl/20...
Het is nazomer als Laura Broekhuysen samen met haar IJslandse man en haar dochtertje van twee voorgoed naar IJsland verhuist. Het huis en de plek waar ze zullen gaan wonen is hun nog onbekend: de woning is aangekocht door een broer van haar man. Als Laura over de drempel stapt, beseft ze pas goed welke ingrijpende beslissing ze genomen heeft.
Citaat: "Het huis is van hout en staat op een terp. Afgaande op hoelang het te koop heeft gestaan, zullen we hier nooit weggaan. Dat weten we. Hier worden we oud. Voor het eerst je eindstation betreden gaat niet zonder beklemming. Je stapt in honderd vierkante meter beklemming. Wat er ook gebeurt, het zal hier gebeuren. Onder dit raam zul je je oeuvre bij elkaar moeten pennen. Dit zal je uitzicht zijn. Je ziet voor het eerst de keuken waarin je talloze appeltaarten zult bakken, voor alle verjaardagen en vieringen van zwemdiploma's en eindexamens. Je dochter, nu twee, zal zich in dit huis van je losweken. In die hoek, met de opgerolde telefoonkabel, zul je je ouders verliezen."
Meer lezen: mijn recensie vind je hier: https://mijnboekenkast.blogspot.nl/20...
April 6, 2020
Ik heb even moeten nadenken over mijn sterretjes. Dat gebeurt niet vaak. Mijn gevoel bij het boek druist namelijk nogal in tegen dat van de gemiddelde lezer. En dat zou op zich niet mogen uitmaken, maar toch 🤷. Ja, het is prachtig proza. Ja, de observaties van de auteur zijn raak. Alleen... het raakt mij niet. Ik hou niet van ellenlange beschrijvingen en laat dat nu net het opzet van dit boek zijn. Dus, lieve mensen, voor mij helaas maar ⭐⭐. Te veel een literaire oefening en te weinig verhaal.
December 3, 2023
Prachtig boek, integratie binnen/buitenwereld. Ik hou ervan.
Doet me denken aan de uitweer, die vond ik net iets beter (interessantere binnenwereld) https://www.goodreads.com/review/show...
Doet me denken aan de uitweer, die vond ik net iets beter (interessantere binnenwereld) https://www.goodreads.com/review/show...
August 8, 2017
"De vrouw volgt de man", en zo geschiedde alweer: Laura Broekhuysen emigreerde met haar IJslandse man naar zijn geboorteland. Aan een verlaten fjord kochten ze er een huis met vier hectaren onontgonnen grond. Een jaar lang deed ze, in een reeks stukjes die oorspronkelijk geschreven werden voor Revisor.nl, verslag van haar ervaringen. En die stukjes werden gebundeld in een aardig boekje (eerste, tweede en derde druk in 2016, vierde druk in 2017 - ook genomineerd voor de Confituur Boekhandelsprijs). De recensenten struikelden over de superlatieven: "poëtisch en diep persoonlijk universum", "schitterend sensitief", "subtiele woordkunstenares". Volgens een lyrische Bart Moeyaert is haar proza zelfs "muziek die gaat rondzingen in je hoofd", en een andere recensent verklaart gedecideerd: "Haar Ijsland werd mijn IJsland"...
Of het zo'n vaart loopt? Soms wel, maar zeker niet altijd. Sommige stukjes zijn echt sterk, bevatten scherpe observaties en originele beelden ("voor haar voeten spuiten fonteinen van honderden watervogels de lucht in"). Andere stukjes zijn minder overtuigend - al ligt dat misschien aan mijn beperktere interesse voor de problematiek van hoogzwangere dames in onherbergzame gebieden. In ieder geval: 'Winter-IJsland' is boeiend vanwege de exotiek, is met vaart geschreven, en is een zeer leesbaar tussendoortje. Op naar de Literatuur, nu!
PS: Over alleenigheid:
"In een hoek van onze kamer werkt mijn man. Zijn zwijgzaamheid went niet. Ik blijf hem aanspreken, zoals je doet met een onbetrouwbare internetverbinding, die het even doet, ha! En dan weer uitvalt, zonder dat je weet waar het aan ligt."
April 17, 2017
Prachtig boek over het leven in een fjord in Ijsland. De bevreemdende natuurervaringen. De manier waarop de auteur het denken en het waarnemen onderzoekt, heel inspirerend en intelligent. De stilte en ruimte in zo'n fjord. De lange winter en donkerte. De grappige opmerkingen van de tweejarige dochter, heel creatief - zeer goed opgevoed.
Alleen jammer dat de auteur in het tweede deel van het boek hoogzwanger is van haar zoon. Het uitbreken van de lente maken we nog wel wat mee, daarna gaat het vooral over haar zwangerschap, bevalling, en alles wat daarmee te maken heeft. Natuurlijk is het ook interessant om te lezen hoe zoiets gebeurt als je in een fjord woont, op dertig kilometer van Reykjavik. Toch gaat een deel van lente/zomerbeschrijving daardoor aan ons voorbij. En als het zoontje er goed en wel is, dan komt meteen ook de duisternis terug.
Laat het geen belemmering zijn om het boek te lezen. De beschrijvingen zijn uniek, de bijbehorende mijmeringen van de auteur evengoed, de grapjes en de belevingen van het kind ook.
Alleen jammer dat de auteur in het tweede deel van het boek hoogzwanger is van haar zoon. Het uitbreken van de lente maken we nog wel wat mee, daarna gaat het vooral over haar zwangerschap, bevalling, en alles wat daarmee te maken heeft. Natuurlijk is het ook interessant om te lezen hoe zoiets gebeurt als je in een fjord woont, op dertig kilometer van Reykjavik. Toch gaat een deel van lente/zomerbeschrijving daardoor aan ons voorbij. En als het zoontje er goed en wel is, dan komt meteen ook de duisternis terug.
Laat het geen belemmering zijn om het boek te lezen. De beschrijvingen zijn uniek, de bijbehorende mijmeringen van de auteur evengoed, de grapjes en de belevingen van het kind ook.
October 28, 2020
Toevallig dit boek gevonden op de nieuwe e-bookdienst van de bibliotheek.
Laura vertelt met prachtige woorden over haar belevenis om naar het ongerepte IJsland te verhuizen. Tijdens het lezen kan je de omgeving bijna ruiken, de zee horen en de bergen in de verte voor je zien. Ondanks de vele mooie beschrijvingen had het voor mij net iets meer verhalend mogen zijn.
Laura vertelt met prachtige woorden over haar belevenis om naar het ongerepte IJsland te verhuizen. Tijdens het lezen kan je de omgeving bijna ruiken, de zee horen en de bergen in de verte voor je zien. Ondanks de vele mooie beschrijvingen had het voor mij net iets meer verhalend mogen zijn.
Read
May 26, 2020Bij elk volgend boek van Laura Broekhuysen (dat ik lees) mis ik de voorgaande boeken (en ik geloof dat dat goed is!).
Voor het eerst lees ik het (nog kleine) oeuvre van een schrijver min-of meer chronologisch en min-of meer opeenvolgend aan elkaar. Als klein experiment. (Momenteel lees ik Flessenpost uit Reykjavik.) Als ik dus zeg dat ik bij een volgend boek van Laura Broekhuysen de voorgaande mis, bedoel ik misschien eerder iets wat zou kunnen lijken op plotseling alleen nog pompoensoep voorgeschoteld krijgen in plaats van wortelsoep (wat je heel lekker vond! (en pompoensoep... dat is nog maar afwachten)).
Met kleine scepsis dus, las ik een flink aantal verhalen uit Winter-IJsland tot ik merkte dat ik bijna door het boek heen was en steeds langzamer begon te lezen opdat ik nog wat over zou houden. Weg scepsis, welkom pompoensoep! Ik moet hier overigens zeggen dat de scepsis bij de overgang naar Winter-IJsland wellicht iets groter was dan bij de voorgaande boeken. Dit, omdat het tevens de min of meere overgang markeert tussen Broekhuysens fictieve en non-fictieve werk (als die scheiding al zo getrokken mag/kan worden). Misschien had ik wat moeite met de omschakeling omdat ik tot kort daarvoor vooral in haar heel ritmische klanken- en woordenspel had gezeten waarbij de verhaallijnen niet altijd volgbaar worden en/of zijn maar waarbij dat ook haast niets uitmaakt (als gevoelsmatig speels ongrijpbaar zijnde). In dit boek nu, zijn de verhalen (ook nog een verschil; verhalen versus roman/novelle) toch van andere aard. Nu ik dit opschrijf en eigenijk wilde schrijven; van meer documenterende aard, bedenk ik dat ook in haar vorige boeken gedocumenteerd wordt. Of in elk geval, beschreven. Maar dan, vanuit een ander perspectief, dat van gevoelde fictieve personen vanuit een fictieve wereld (waarbij wederom de vraag is of alles daarin fictief genoemd mag worden en hierin dan non-fictief).
Tot halverwege ongeveer, meende ik te voelen dat de verhalen minder persoonlijk waren ten opzichte van haar eerdere boeken. Terwijl het juist klaarblijkelijk Laura's eigen ervaringen zijn van het leven in een Fjord en alles daaromheen. Op die mening kom ik dan ook (deels) terug. Wat ik dacht te ervaren als minder persoonlijk komt denk ik voort uit het feit dat Laura in haar meer fictieve werk zo een gespeel met ritme en klank tentoonstelt waardoor ik haast niet anders kan dan dat te associëren met een heel diepe poging het onbeschrijfbare beschrijfbaar te maken met méér dan alleen woorden (en daar dan in slagen met tóch alleen woorden) - en dat, voelde persoonlijk.
Persoonlijk of niet, en persoonlijk is het gewoon, het lezen van Winter-IJsland opent stukje bij beetje de toegang tot ervaringen en overpeinzingen op (van) (een)/het (gezins)leven (temidden een Fjord in IJsland en hun samenspel met natuur, elkaar en de toch juist ook erg voelbare contact- (of contrast-) momenten met 'buitenstaanders' en dorpen/steden). Daarnaast is het ook heel erg een verslag van een moeder - in afwachting van haar tweede kind - en de ervaringen rondom. En toch, dat moederschap is slechts onderdeel van het totaal. Ja, het zorgt voor bepaalde unieke belevenissen, maar (en dat voelt fijn), belevenissen op gelijke voet met zoveel andere. Ik denk dat daarin ook juist een grote gevoeligheid blootgelegd wordt. Laura Broekhuysen schrijft hier met een zekere gevoelde afstand - maar, een afstand die juist een diepte lijkt te omcirkelen zonder die écht te noemen (ik ben ergens bang dat ik nu vergeet dat ze juist wel diepte schets maar ik die schetsen gemist heb, of die vond via deze redenerende omweg (maar dat is dan enkel mijn eigen vreemde lezing), wat slechts maakt dat de verhalen zo gelezen kunnen worden dat je ze zelf mee zou (willen) maken en, die afstand - niets echt romantiserends of on-romantiserends - is misschien op een nét wat andere manier juist weer de poging het onbeschrijfbare beschrijfbaar te maken en wel zo dat iedereen er mee kan doen wat hij of zij wil.
(Als belangrijke toevoeging (misschien is dit namelijk wel waar het meer om draait?) wil ik toch nog benoemen dat - terwijl ik een quote zocht - Laura Broekhuysen in haar verhalen ook duidelijk bewust afstand neemt ten opzichte van haar eigen leven. Ze analyseert en onderzoekt waarom ze/we soms dingen zo ervaren, we de wereld zo ervaren als we doen - en, hoe ervaren we de wereld überhaupt en hoe is het misschien anders in een Fjord dan in een stad? (Én, soms lijkt ze ook haar eigen perspectief voor die van haar dochter in te ruilen, of in elk geval, beide perspectieven naast elkaar te benoemen.) Onderstaande zegt denk ik iets over de keuzes die Laura in haar verhalen, haar schrijven (haar leven?) maakt:
"De Franse filosoof Jean-François Lyotard schreef afgelopen eeuw: 'Alleen het ontvankelijk zijn voor datgene waarop het denken niet voorbereid is, verdient denken genoemd te worden.'" p.20)
Voor het eerst lees ik het (nog kleine) oeuvre van een schrijver min-of meer chronologisch en min-of meer opeenvolgend aan elkaar. Als klein experiment. (Momenteel lees ik Flessenpost uit Reykjavik.) Als ik dus zeg dat ik bij een volgend boek van Laura Broekhuysen de voorgaande mis, bedoel ik misschien eerder iets wat zou kunnen lijken op plotseling alleen nog pompoensoep voorgeschoteld krijgen in plaats van wortelsoep (wat je heel lekker vond! (en pompoensoep... dat is nog maar afwachten)).
Met kleine scepsis dus, las ik een flink aantal verhalen uit Winter-IJsland tot ik merkte dat ik bijna door het boek heen was en steeds langzamer begon te lezen opdat ik nog wat over zou houden. Weg scepsis, welkom pompoensoep! Ik moet hier overigens zeggen dat de scepsis bij de overgang naar Winter-IJsland wellicht iets groter was dan bij de voorgaande boeken. Dit, omdat het tevens de min of meere overgang markeert tussen Broekhuysens fictieve en non-fictieve werk (als die scheiding al zo getrokken mag/kan worden). Misschien had ik wat moeite met de omschakeling omdat ik tot kort daarvoor vooral in haar heel ritmische klanken- en woordenspel had gezeten waarbij de verhaallijnen niet altijd volgbaar worden en/of zijn maar waarbij dat ook haast niets uitmaakt (als gevoelsmatig speels ongrijpbaar zijnde). In dit boek nu, zijn de verhalen (ook nog een verschil; verhalen versus roman/novelle) toch van andere aard. Nu ik dit opschrijf en eigenijk wilde schrijven; van meer documenterende aard, bedenk ik dat ook in haar vorige boeken gedocumenteerd wordt. Of in elk geval, beschreven. Maar dan, vanuit een ander perspectief, dat van gevoelde fictieve personen vanuit een fictieve wereld (waarbij wederom de vraag is of alles daarin fictief genoemd mag worden en hierin dan non-fictief).
Tot halverwege ongeveer, meende ik te voelen dat de verhalen minder persoonlijk waren ten opzichte van haar eerdere boeken. Terwijl het juist klaarblijkelijk Laura's eigen ervaringen zijn van het leven in een Fjord en alles daaromheen. Op die mening kom ik dan ook (deels) terug. Wat ik dacht te ervaren als minder persoonlijk komt denk ik voort uit het feit dat Laura in haar meer fictieve werk zo een gespeel met ritme en klank tentoonstelt waardoor ik haast niet anders kan dan dat te associëren met een heel diepe poging het onbeschrijfbare beschrijfbaar te maken met méér dan alleen woorden (en daar dan in slagen met tóch alleen woorden) - en dat, voelde persoonlijk.
Persoonlijk of niet, en persoonlijk is het gewoon, het lezen van Winter-IJsland opent stukje bij beetje de toegang tot ervaringen en overpeinzingen op (van) (een)/het (gezins)leven (temidden een Fjord in IJsland en hun samenspel met natuur, elkaar en de toch juist ook erg voelbare contact- (of contrast-) momenten met 'buitenstaanders' en dorpen/steden). Daarnaast is het ook heel erg een verslag van een moeder - in afwachting van haar tweede kind - en de ervaringen rondom. En toch, dat moederschap is slechts onderdeel van het totaal. Ja, het zorgt voor bepaalde unieke belevenissen, maar (en dat voelt fijn), belevenissen op gelijke voet met zoveel andere. Ik denk dat daarin ook juist een grote gevoeligheid blootgelegd wordt. Laura Broekhuysen schrijft hier met een zekere gevoelde afstand - maar, een afstand die juist een diepte lijkt te omcirkelen zonder die écht te noemen (ik ben ergens bang dat ik nu vergeet dat ze juist wel diepte schets maar ik die schetsen gemist heb, of die vond via deze redenerende omweg (maar dat is dan enkel mijn eigen vreemde lezing), wat slechts maakt dat de verhalen zo gelezen kunnen worden dat je ze zelf mee zou (willen) maken en, die afstand - niets echt romantiserends of on-romantiserends - is misschien op een nét wat andere manier juist weer de poging het onbeschrijfbare beschrijfbaar te maken en wel zo dat iedereen er mee kan doen wat hij of zij wil.
(Als belangrijke toevoeging (misschien is dit namelijk wel waar het meer om draait?) wil ik toch nog benoemen dat - terwijl ik een quote zocht - Laura Broekhuysen in haar verhalen ook duidelijk bewust afstand neemt ten opzichte van haar eigen leven. Ze analyseert en onderzoekt waarom ze/we soms dingen zo ervaren, we de wereld zo ervaren als we doen - en, hoe ervaren we de wereld überhaupt en hoe is het misschien anders in een Fjord dan in een stad? (Én, soms lijkt ze ook haar eigen perspectief voor die van haar dochter in te ruilen, of in elk geval, beide perspectieven naast elkaar te benoemen.) Onderstaande zegt denk ik iets over de keuzes die Laura in haar verhalen, haar schrijven (haar leven?) maakt:
"De Franse filosoof Jean-François Lyotard schreef afgelopen eeuw: 'Alleen het ontvankelijk zijn voor datgene waarop het denken niet voorbereid is, verdient denken genoemd te worden.'" p.20)
December 24, 2016
Ja ja, ik geef het eerlijk toe: de Flow is een heerlijk wijventijdschrift. Dankzij de kersteditie ben ik op het spoor gekomen van dit boek. Het is non-fictie, maar dat maakt niet uit. Het zou namelijk net zo goed het onderwerp van een roman kunnen zijn: gezin belandt in eenzame baai in IJsland, het wordt niet meer licht, een foetus groeit. Ik vond het heel mooi beschreven observaties van dit rare bestaan. Bomen zijn struiken, als het dooit is er alleen drab, een hond kan pas begraven worden als de dooi intreedt, 's winters komt de ijscoman langs. Ik zou nog wel wat hebben willen lezen over IJsland zelf.
October 10, 2019
Het is een groot weerbericht van een Nederlandse die in IJsland gaat wonen. Dat schrijft ze zo echt dat je wil schuilen voor storm wind hagelsneeuw en regen. Wat me alleen beetje irriteerde was het 2 jarige dochtertje die wel heel erg goed gebekt is. Wat bij mij heel ongeloofwaardig overkwam. En me dus aan ging irriteren.
July 8, 2023
Poetische weergave van het eerste ‘jaar’ van een (hoog)zwangere Nederlandse vrouw in IJsland. De schoonheid zit hem vooral in de taal in de gebeurtenissen met haar dochter. Stilletjes vraag je je af hoe gezellig het is met zo’n gesloten man in zo’n onbarmhartig land.
July 29, 2022
https://www.tzum.info/2017/03/recensi...
IJsland in de winter is een plek van stilte, van donkere nachten waarin de maan ‘tevergeefs aan de bevroren vloedlijn trekt’ en de zon zich niet laat zien. Het enige teken van warm licht is de reflectie van de zon op een wolk, ‘schuivend geel op de rotswand’. Het huis is omgeven door zwart zand en wier, tot aan de zee. Het staat op een terp, een oud houten huis met knarsende deuren en tocht over de vloer. Er omheen liggen ‘vier hectare ontgonnen IJsland’, waarin een kind, in haar rood met wit gestippelde plastic laarzen, een ‘stijlbreuk’ is. De baai is verdwenen onder uitgespaarde sneeuw. Het kind, bijna drie, heeft haar eigen schaduw al lang niet gezien. ‘Wat is de zon? vraagt ze. Aan die exotische vuurbal is de gespikkelde herinnering, vanonder haar strooien hoed, vervaagd.’ En als de zon dan eindelijk verschijnt, zitten moeder en dochter in het raamkozijn en alleen hun oogbollen bewegen, ‘als reptielen’. Het landschap, de dieren, hun huid: alles is versteend.
Dit is het land waar Laura Broekhuysen met haar IJslandse man en dochter naartoe verhuist net als de winter aanbreekt. Winter-IJsland is een wonderlijk mooie, gecomprimeerde gedachtestroom (in 131 pagina’s) van haar eerste jaar als emigrante op het eiland tussen de Atlantische oceaan en de Groenlandzee. In korte hoofdstukjes weet Broekhuysen zoveel poëzie te stoppen dat het lijkt alsof je een heel leven met haar hebt gedeeld tijdens dit mysterieuze, bizarre jaar op IJsland. Dit komt mede door de aard van het IJslandse landschap zelf. Het is zo uitgestrekt, zo leeg, dat gedachten zich uitklappen ‘als duveltjes in doosjes’. Er is ruimte, gedachten ontvouwen zich zonder op weerstand te stuiten van muren, gebouwen, tramhaltes. De tijd vertraagt. Langzaam loopt ze door het uitgestrekte, weerbarstige land rondom hun huis.
In tegenstelling tot Nederland, waar ze af en toe naar terugverlangt, lijkt hier ook de menselijke geest te zijn ontgonnen, van regels en wetten ontdaan. Niet met woestheid, zoals de orkaan waarmee zich de lente aankondigt, maar op een verstilde, verdiepte manier. Dit is het leven op een verre punt van de aarde waar elke gedachte, beweging of geluid zich kristalliseert, alsof de mensen echter, meer zichzelf worden door de pure verstilling waarin ze zich bevinden. Laura’s man en dochter zijn IJslanders die juichen bij de eerste sneeuw; zij observeert en voelt. Dit is een relaas over de mens en de natuur, maar heel anders dan we gewend zijn: vol zachtheid en hoop, angst en avontuurlust, liefde en tijd. Veel afleiding is er niet.
Een hoogtepunt komt als er onverwachts een auto arriveert: het blijken verdwaalde toeristen te zijn. Dan klapt het huis weer terug in haar stilte. Haar dochter groeit op; ze is een drietalig kind dat ‘het oppervlakte van de taal besnuffelt door woorden in de mond te nemen’ en de klanken van het Engels, Nederlands en IJslands vermengt tot nieuwe melodieën. Broekhuysen, zelf violiste, heeft voor haar dochter een clownsviooltje besteld; het was op het hele eiland niet te vinden. Op een dag horen ze buiten geluid. ‘Het is de postbode. We zien alleen een schim in de mist, al staat hij op de drempel. Als hij zich met een langwerpig pakket naar voren buigt, zien we zijn baard, vol glinsterende druppeltjes. Hij brengt een klein viooltje, waarover we invoerrechten moeten betalen.’ Verder ruikt het naar vis en geslachte walvis, en aan de kant van de weg staat af en toe een gestrand mens.
In deze winter, als het buiten onbewoonbaar is, groeit binnen in Broekhuysen een kleine foetus uit tot mensje. ‘In mijn buik heeft de zygote zich intussen ontwikkeld tot een mens met neusvleugels, twintig nagels, een bloedsomloop. Buiten de baarmoeder blijft het winter, wachten alle processen in bevroren staat op dooi.’ Ze wacht op de bevalling als een ‘dichtgeschroefde matroesjka’. En als die dan eindelijk komt, rijdend over de zeven rotondes van Mosfellsbær op weg naar het ziekenhuis, lijdt dit tot een prachtige geboortescène, doorspekt met bloed en adem en verwondering; een scene waarvan er meer zouden mogen zijn in de Nederlandse literatuur. Broekhuysen laat voelen wat het is een mens te zijn, een mens te maken, en wat het kost om de twee te scheiden. Het is bovennatuurlijk mooi.
De zomerwende is geweest, de schemering is gevallen, en de volgende winter is in aantocht. Maar niet voordat het kind uit de baarmoeder is en ze als vierkoppig gezin naar huis rijden. Het jaar is om; Broekhuysen keert haar blik naar binnen, naar haar pasgeboren zoon en de slapeloosheid die al haar concentratie vergt. Ze is thuis in het huis dat ze een jaar geleden voor het eerst betrad
IJsland in de winter is een plek van stilte, van donkere nachten waarin de maan ‘tevergeefs aan de bevroren vloedlijn trekt’ en de zon zich niet laat zien. Het enige teken van warm licht is de reflectie van de zon op een wolk, ‘schuivend geel op de rotswand’. Het huis is omgeven door zwart zand en wier, tot aan de zee. Het staat op een terp, een oud houten huis met knarsende deuren en tocht over de vloer. Er omheen liggen ‘vier hectare ontgonnen IJsland’, waarin een kind, in haar rood met wit gestippelde plastic laarzen, een ‘stijlbreuk’ is. De baai is verdwenen onder uitgespaarde sneeuw. Het kind, bijna drie, heeft haar eigen schaduw al lang niet gezien. ‘Wat is de zon? vraagt ze. Aan die exotische vuurbal is de gespikkelde herinnering, vanonder haar strooien hoed, vervaagd.’ En als de zon dan eindelijk verschijnt, zitten moeder en dochter in het raamkozijn en alleen hun oogbollen bewegen, ‘als reptielen’. Het landschap, de dieren, hun huid: alles is versteend.
Dit is het land waar Laura Broekhuysen met haar IJslandse man en dochter naartoe verhuist net als de winter aanbreekt. Winter-IJsland is een wonderlijk mooie, gecomprimeerde gedachtestroom (in 131 pagina’s) van haar eerste jaar als emigrante op het eiland tussen de Atlantische oceaan en de Groenlandzee. In korte hoofdstukjes weet Broekhuysen zoveel poëzie te stoppen dat het lijkt alsof je een heel leven met haar hebt gedeeld tijdens dit mysterieuze, bizarre jaar op IJsland. Dit komt mede door de aard van het IJslandse landschap zelf. Het is zo uitgestrekt, zo leeg, dat gedachten zich uitklappen ‘als duveltjes in doosjes’. Er is ruimte, gedachten ontvouwen zich zonder op weerstand te stuiten van muren, gebouwen, tramhaltes. De tijd vertraagt. Langzaam loopt ze door het uitgestrekte, weerbarstige land rondom hun huis.
In tegenstelling tot Nederland, waar ze af en toe naar terugverlangt, lijkt hier ook de menselijke geest te zijn ontgonnen, van regels en wetten ontdaan. Niet met woestheid, zoals de orkaan waarmee zich de lente aankondigt, maar op een verstilde, verdiepte manier. Dit is het leven op een verre punt van de aarde waar elke gedachte, beweging of geluid zich kristalliseert, alsof de mensen echter, meer zichzelf worden door de pure verstilling waarin ze zich bevinden. Laura’s man en dochter zijn IJslanders die juichen bij de eerste sneeuw; zij observeert en voelt. Dit is een relaas over de mens en de natuur, maar heel anders dan we gewend zijn: vol zachtheid en hoop, angst en avontuurlust, liefde en tijd. Veel afleiding is er niet.
Een hoogtepunt komt als er onverwachts een auto arriveert: het blijken verdwaalde toeristen te zijn. Dan klapt het huis weer terug in haar stilte. Haar dochter groeit op; ze is een drietalig kind dat ‘het oppervlakte van de taal besnuffelt door woorden in de mond te nemen’ en de klanken van het Engels, Nederlands en IJslands vermengt tot nieuwe melodieën. Broekhuysen, zelf violiste, heeft voor haar dochter een clownsviooltje besteld; het was op het hele eiland niet te vinden. Op een dag horen ze buiten geluid. ‘Het is de postbode. We zien alleen een schim in de mist, al staat hij op de drempel. Als hij zich met een langwerpig pakket naar voren buigt, zien we zijn baard, vol glinsterende druppeltjes. Hij brengt een klein viooltje, waarover we invoerrechten moeten betalen.’ Verder ruikt het naar vis en geslachte walvis, en aan de kant van de weg staat af en toe een gestrand mens.
In deze winter, als het buiten onbewoonbaar is, groeit binnen in Broekhuysen een kleine foetus uit tot mensje. ‘In mijn buik heeft de zygote zich intussen ontwikkeld tot een mens met neusvleugels, twintig nagels, een bloedsomloop. Buiten de baarmoeder blijft het winter, wachten alle processen in bevroren staat op dooi.’ Ze wacht op de bevalling als een ‘dichtgeschroefde matroesjka’. En als die dan eindelijk komt, rijdend over de zeven rotondes van Mosfellsbær op weg naar het ziekenhuis, lijdt dit tot een prachtige geboortescène, doorspekt met bloed en adem en verwondering; een scene waarvan er meer zouden mogen zijn in de Nederlandse literatuur. Broekhuysen laat voelen wat het is een mens te zijn, een mens te maken, en wat het kost om de twee te scheiden. Het is bovennatuurlijk mooi.
De zomerwende is geweest, de schemering is gevallen, en de volgende winter is in aantocht. Maar niet voordat het kind uit de baarmoeder is en ze als vierkoppig gezin naar huis rijden. Het jaar is om; Broekhuysen keert haar blik naar binnen, naar haar pasgeboren zoon en de slapeloosheid die al haar concentratie vergt. Ze is thuis in het huis dat ze een jaar geleden voor het eerst betrad
May 10, 2023
Violiste en schrijfster Laura Broekhuysen emigreerde met haar IJslandse man en hun driejarige dochter naar zijn geboorteland en kochten er een huis in een afgelegen fjord. In korte hoofdstukjes doet ze verslag van hun leven daar en van haar zwangerschap. Haar aantekeningen hebben veel weg van een wat literair opgesmukt dagboek en over vrijwel de gehele lijn blijft de insteek anekdotisch. Toch krijg je een aardig beeld van hoe het is om in zo’n onherbergzaam gebied te leven. Ze dient zich niet alleen aan te passen aan de genadeloze natuur, maar ook aan de zwijgzaamheid van de mensen. Tekenend is de manier waarop ze een bezoek aan haar schoonfamilie beschrijft: ‘Elke ontmoeting met mijn schoonfamilie is een herhaling van de eerste. Je verwacht vertrouwelijker te worden naarmate je iemand vaker ziet, maar dat gebeurt niet. Als draagmoeder van het nageslacht ben ik in waarde gestegen, toch wordt het nooit persoonlijk. Vraag ik mijn man: Hoe zeg ik dit in het IJslands?, dan is het antwoord negen van de tien keer: Dat zegt nooit iemand.’ (p.34)
Aanrader voor zielen die dromen van verlaten streken en hun romantisch beeld toch wat willen bijstellen. In elk geval stukken beter dan ‘Ik ben een eiland’ van Tasmin Calidas, een boek waarvan ik nog steeds niet begrijp dat het een bestseller werd.
Aanrader voor zielen die dromen van verlaten streken en hun romantisch beeld toch wat willen bijstellen. In elk geval stukken beter dan ‘Ik ben een eiland’ van Tasmin Calidas, een boek waarvan ik nog steeds niet begrijp dat het een bestseller werd.
February 26, 2022
Winter-IJsland is een verzameling van anekdotes uit het eerste jaar dat de schrijfster met haar IJslandse man en klein dochtertje op IJsland doorbrengt. Ze is vaak alleen, veel binnen (de wind moet buiten blijven) en ontmoet weinig andere mensen, zo lijkt het. Haar man praat ook niet heel veel, alleen het dagelijkse leven van het dochtertje zit vol woorden.
De schrijfster rijdt geen auto maar ze zitten op een plek waar geen bus komt. Er zijn buren maar er lijkt weinig contact te zijn.
IJsland komt in dit boek vooral donker en koud over, de mensen gesloten en afstandelijk. Wat de auteur daadwerkelijk van haar nieuwe verblijfplaats vindt of hoe ze zich daar voelt, blijft onduidelijk. Pas in het eind, na de geboorte van het tweede kind, ontmoet zij een andere jonge moeder waar zij contact mee heeft. Deze vrouw is dan ook niet van origine IJslands.
Wie vooral een poëtisch geschreven boek zoekt met veel omschrijvingen van donker, kou en wind, die gaat er heel veel plezier aan hebben.
De schrijfster rijdt geen auto maar ze zitten op een plek waar geen bus komt. Er zijn buren maar er lijkt weinig contact te zijn.
IJsland komt in dit boek vooral donker en koud over, de mensen gesloten en afstandelijk. Wat de auteur daadwerkelijk van haar nieuwe verblijfplaats vindt of hoe ze zich daar voelt, blijft onduidelijk. Pas in het eind, na de geboorte van het tweede kind, ontmoet zij een andere jonge moeder waar zij contact mee heeft. Deze vrouw is dan ook niet van origine IJslands.
Wie vooral een poëtisch geschreven boek zoekt met veel omschrijvingen van donker, kou en wind, die gaat er heel veel plezier aan hebben.
August 22, 2017
Winter-Ijsland van Laura Broekhuysen is een vooral poëtische beschrijving van een jaar leven in een fjord. Weinig verhaal maar heel veel taal om van te smullen.
"We hebben de kleur uit het landschap en van onze wangen zien verdwijnen. De baai is een ets van zwart zand en uitgespaarde sneeuw. Zee en lucht zijn twee loodgrijze vegen. De bergen, omhooggeklapte stukken verte, reikhalzend naar de zakkende zon, geven ons reflecties over wat we tekortkomen."
"We hebben de kleur uit het landschap en van onze wangen zien verdwijnen. De baai is een ets van zwart zand en uitgespaarde sneeuw. Zee en lucht zijn twee loodgrijze vegen. De bergen, omhooggeklapte stukken verte, reikhalzend naar de zakkende zon, geven ons reflecties over wat we tekortkomen."
November 19, 2024
9/10
Wat een prachtig, prachtig, prachtig boekje is dit! Dit is Proza met een hoofdletter P. Wat een taal, wat een zinnen.
Soms lees je dat mensen hun lievelingsboek geregeld aan anderen cadeau doen, en ik vraag me al jaren af welk boek dat dan in mijn geval zou zijn. Het mag niet te lang of te ingewikkeld zijn, geen te zware materie ook. Wel, ik heb het heden ten dage gevonden. Vrienden, hou je vast, je weet niet wat er op je afkomt!
Wat een prachtig, prachtig, prachtig boekje is dit! Dit is Proza met een hoofdletter P. Wat een taal, wat een zinnen.
Soms lees je dat mensen hun lievelingsboek geregeld aan anderen cadeau doen, en ik vraag me al jaren af welk boek dat dan in mijn geval zou zijn. Het mag niet te lang of te ingewikkeld zijn, geen te zware materie ook. Wel, ik heb het heden ten dage gevonden. Vrienden, hou je vast, je weet niet wat er op je afkomt!
November 18, 2021
Met mijn IJsland obsessie moest ik deze toch eens lezen.
Een verslag over een jaar in IJsland als immigrant. Mooi geschreven, veel is herkenbaar als je al een paar keer in IJsland bent geweest. Ik vind de poetische omschrijvende schrijfstijl iets hebben van De onzichtbaren (Roy Jacobsen).
Tegenwoordig zijn er trouwens acht rotondes, ik heb ze deze zomer nog geteld :-)
Een verslag over een jaar in IJsland als immigrant. Mooi geschreven, veel is herkenbaar als je al een paar keer in IJsland bent geweest. Ik vind de poetische omschrijvende schrijfstijl iets hebben van De onzichtbaren (Roy Jacobsen).
Tegenwoordig zijn er trouwens acht rotondes, ik heb ze deze zomer nog geteld :-)
October 5, 2020
Boeken over fjorden, ruige natuur en desolate landschappen liggen bij mij altijd in het hoogste schuifje. Winter-IJsland is erg poëtisch en zintuiglijk (het hoofdstuk Vis!), maar ik mis een persoonlijke touch.
October 18, 2025
Ik keek zo uit naar dit boekje want ik hou van verhalen van mensen die emigreren, maar dit was het helaas niet. Te veel focus op literair proberen zijn, waardoor het verhaal heel zwak aanvoelde. Ik raakte mijn weg kwijt in te mooie zinnen.
May 28, 2017
Zo mooi!..
November 27, 2017
Heel mooi en beeldend geschreven, fijn taalgebruik en je wordt helemaal meegezogen het landschap in.
January 24, 2018
Poëtische schets van het leven aan de IJslandse fjord. Mooie beeldende taal.
March 1, 2018
Prachtig poëtisch creatief. Heerlijk om te lezen en in mee te gaan. IJsland in kleur.
Displaying 1 - 30 of 54 reviews