Η κόντρα

by Antonis Samarakis, Αντώνης Σαμαράκης

Ένα βιβλίο με διηγήματα από ανθρώπινες καθημερινές ιστορίες.

Genres: Literature

134 pages, Paperback

First published January 1, 1992

About the author

Antonis Samarakis (Greek: Αντώνης Σαμαράκης) was a Greek writer of the post-war generation, whose work is internationally recognized.

Reviews

[Kyriakos Sorokkou]

https://kyriakosorokkou.wordpress.com...

Αυτός είναι ο τρίτος μου Σαμαράκης.
Ο πρώτος ήταν φυσικά το Ζητείται ελπίς που το είχα για λογοτεχνικό στο σχολείο. Ο δεύτερος ήταν το αριστουργηματικό Το λάθος, το οποίο ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασα αφού αποστρατεύτικα το 2007.

Αυτή η συλλογή μπήκε στο σπίτι μου ως λογοτεχνικό του αδερφού μου αλλά πρόλαβε και το 'δωσε πίσω και δεν πρόλαβα να το διαβάσω. Έτσι μου είχε μπει μια μικρή εμμονή να το διαβάσω.
Και το βρήκα στο 2ο Φεστιβάλ Βιβλίου Λευκωσίας τον περασμένο Μάη, το πήρα και το διάβασα την περασμένη βδομάδα.

Είναι (αν δεν κάνω λάθος) η πιο πρόσφατη συλλογή διηγημάτων του Σαμαράκη. Και περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία γραφής που χαρακτηρίζουν το Σαμαράκη. Επανάληψη φράσεων, μικρές προτάσεις, αίσθημα Καφκικού γραφειοκρατικού χάους, Οργουελιανού ολοκληρωτισμού, plot-twist στο τέλος και πολλά άλλα.

Το διαφορετικό σ' αυτή τη συλλογή είναι ότι υπάρχει πολύ stream-of-consciousness αφήγηση και είναι κάτι που μ' άρεσε.
Σε μια ιστορία βλέπουμε κάποιον να θέλει ν' αυτοκτονήσει, σε άλλη ένα νεκρό που ετοιμάζεται για την κάσα, σε άλλη μια κηδεία με περίεργη οπτική γωνία, σε μια άλλη μια μετα-αποκαλυπτική ιστορία, σε άλλες άνθρωποι κυνηγημένοι από το καθεστώς είτε της επίσημης χούντας του 1967-1974 ή της ανεπίσημης 'χούντας' της δεκαετίας του 1990.


Τώρα σειρά θα πάρουν και τα υπόλοιπα του βιβλία, αλλά σιγά-σιγά μην τα διαβάσω όλα μαζί και ξεμείνω ξαφνικά από Σαμαράκη.
Βαθμολογία 8/10

[Eliasdgian · Rating 3 out of 5]

Κάθε φορά που τυχαίνει να επιστρέφω στον Αντώνη Σαμαράκη, έχοντας κατά νου την απλότητα και καθαρότητα της γραφής του, πάντα θυμάμαι τα λόγια του ποιητή: «Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη. Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπό της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά.»

Κατά πώς φαίνεται, του δόθηκε αυτή η χάρη του Αντ. Σαμαράκη, γι’ αυτό κι η γλώσσα του είναι πάντα απλή κι ανεπιτήδευτη, όπως τα λόγια της αλήθειας («απλά γαρ εστί της αλήθειας έπη») κι όπως οι ήρωες που αναπνέουν στις σελίδες των γραπτών του.

Στα οκτώ διηγήματα της συλλογής που τιτλοφορείται «Η Κόντρα» (1992) και γράφτηκε μετά από μια περίοδο μακράς πεζογραφικής σιωπής (δεκαεννιά χρόνια μεσολάβησαν από το Διαβατήριο), καθημερινοί άνθρωποι βιώνουν ασυνήθιστες, οριακές καταστάσεις που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με τον κίνδυνο, τον θάνατο ή την απώλεια: (μεταξύ άλλων) ένας μπαρμπέρης αποχαιρετά τον καλύτερο φίλο του προσφέροντάς του ένα τελευταίο κόντρα ξύρισμα (στο ομώνυμο, αριστουργηματικό διήγημα της συλλογής), ένας αρχιφύλακας απευθύνεται στην υπηρεσία του με τον ίδιο τρόπο (και στον ίδιο τόνο) που του είχε εκείνη απευθυνθεί όταν ήταν μόλις έντεκα ετών («Μόκο, ρε»), ένας πλασιέ πασχίζει να ειδοποιήσει τους αγωνιστές που ήταν έτοιμοι να δώσουν τέλος στη ζωή του δικτάτορα ότι η επιχείρηση δεν πρέπει να γίνει («Δυο κίτρινα γαρύφαλα»), ένας χαμηλόμισθος υπάλληλος έχει σχεδιάσει την αυτοκτονία του, κόντρα όμως στα σχεδιάσματα της μοίρας («Φυστίκια Αιγίνης»), κι ένας καφετζής βάφει τα χέρια του με αίμα στο όνομα της αγάπης και της προδοσίας («ο Φορέβερ»).

Άλλοτε κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα, κι άλλοτε κόντρα στη λογική ή τις επιθυμίες τους, οι ήρωες των διηγημάτων του Αντ. Σαμαράκη δεν είναι «δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι» άνθρωποι που περιμένουν το θαύμα, αλλά ενεργοί, δρώντες πολίτες. Άνθρωποι τίμιοι με τον ίδιο τον εαυτό τους, που αγωνίζονται να ξεπεράσουν την μοναξιά, το άγχος, την καταπίεση.

Οκτώ διηγήματα που μπορεί να μην φέρουν το ίδιο έντονα το στοιχείο της κοινωνικής κριτικής και καταγγελίας, που μπορεί, ίσως, και να μην είναι ό,τι πιο σπουδαίο έγραψε ποτέ ο Αντ. Σαμαράκης, αλλά έχουν αυτή τη σπάνια ανθρωποκεντρική ματιά που χαρακτηρίζει το έργο του, αυτή την ευαισθησία και συνάμα την αγωνιστικότητα ενός «ορκισμένου σταυροφόρου που χτυπάει μέχρι τελευταίας πνοής τους μισητούς εχθρούς του ανθρώπου και της ανθρωπιάς», για να δανειστώ τα λόγια που επεφύλαξε για τον Αντώνη Σαμαράκη ένας άλλος «μεγάλος» των γραμμάτων μας, ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, που, τελικά, καθιστούν αδιανόητη κάθε προσπάθεια να αντισταθεί κανείς στη γοητεία τους.

[Chris_P · Rating 3 out of 5]

3.5
Σε σύγκριση με Το Λάθος που είναι το μόνο άλλο βιβλίο του Σαμαράκη που έχω διαβάσει, Η Κόντρα μοιάζει ανεπαρκής. Βέβαια, το ένα είναι μυθιστόρημα και το άλλο συλλογή διηγημάτων οπότε η σύγκριση είναι μάλλον κάπως άνιση. Από εδώ, ξεχώρισα τα διηγήματα Μόκο ρε!, Η Κόντρα και Η Τελευταία Συμμετοχή τα οποία βρήκα αριστουργηματικά, ενώ τα υπόλοιπα κυμαίνονταν από μέτρια έως καλά. Φαίνεται, πάντως, ότι κατά κοινή ομολογία η συγκεκριμένη συλλογή είναι η πιο "αδύναμη" του Σαμαράκη, οπότε δεν πτοούμαστε.

[Γιώργος Ζωγράφος · Rating 3 out of 5]

Και με αυτό το βιβλίο τελειώνω την ανάγνωση όλων των, πεζών, έργων του Σαμαράκη... :(

Ομολογουμένως, η "Κόντρα" δεν είναι η καλύτερη συλλογή του Σαμαράκη αλλά περιέχει κάποια δυνατά διηγήματα. Ανθρώπινες ιστορίες, απόπειρες αυτοκτονίας απελπισμένων, ιστορίες αγάπης, συλλήψεις από ολοκληρωτικά καθεστώτα και, φυσικά, ο μείζων ρόλος των νέων ανθρώπων, κυρίως των παιδιών, που μπορούν να σώσουν τον "σεσηπότα" κόσμο μας από τον όλεθρο της ψευτιάς, της απληστίας, της κακίας, του πολέμου και όλων των δεινών.

Πάντα υπερασπιστής του ανθρώπου λοιπόν ο Σαμαράκης. Ίσως δεν είναι ο σημαντικότερος Έλληνας συγγραφέας μα σίγουρα είναι ένας συγγραφέας που σου ζεσταίνει την καρδιά και σε κάνει να ελπίζεις (για λίγο;) σε αυτόν τον κόσμο...

Όσο υπάρχετε εσείς, παιδιά, υπάρχει ελπίδα. Όσο υπάρχετε εσείς, παιδιά, υπάρχει η ελπίδα πως η ειρήνη θα κυριαρχήσει στη Γη για παντοτινά.

[Electra · Rating 4 out of 5]

Διήγηση δυνατή, ρέουσα και ζωντανή. Μια συλλογή που αξίζει το χρονο σας. Ίσως οχι το καλυτερο του Σαμαράκη αλλα και παλι πολυ πολυ καλο.

[Alexander Stamelos · Rating 2 out of 5]

2.5 * Μια ιστορία από το βιβλίο μου θύμισε έντονα Ζυράννα Ζατέλη.Γενικώς δεν πολυενθουσιάστηκα.

[Jarula (Χαρούλα) Souroulla · Rating 3 out of 5]

Αν εξαιρέσουμε το διήγημα "Μόκο ρε!", το διήγημα "Η κόντρα" και "Φιστίκια Αιγίνης", τα υπόλοιπα διηγήματα δεν με άγγιξαν καθόλου. Ενδιαφέρουσα η γραφή, ανατρεπτική η πλοκή.

[Φλεγύας · Rating 4 out of 5]

Μισές-μισές οι ιστορίες αυτήν τη φορά. Το Μόκο Ρε και η Κόντρα, ο Φορεβερ και η τελευταία Συμμετοχή, πολύ δυνατές. Μάλιστα, όχι τυπικές ιστορίες Σαμαράκη. Οι υπόλοιπες, ίσως, όχι το ίδιο εντυπωσιακές. Νομίζω, στο σύνολο τους, με κράτησαν περισσότερο από εκείνες στο Αρνούμαι.

[Elena · Rating 4 out of 5]

Το βρήκα σε έναν πάγκο με μεταχειρισμένα βιβλία στα Εξάρχεια. Είχα διαβάσει κατά τα σχολικά μου χρόνια το Αρνούμαι, το οποίο είχα λατρέψει. Στο βιβλίο αυτό ο Σαμαράκης, με το γνωστό καυστικό του ύφος, πραγματεύεται θέματα όπως η αστυνομική βία, η ασέβεια των νεκρών, η κατάχρηση εξουσίας αλλά και η αγάπη για την ζωή. Σε γενικές γραμμές μου άρεσαν όλα τα διηγήματα της συλλογής αλλά σίγουρα υπήρξαν κάποια που ξεχώρισα λίγο περισσότερο.