Παναγία και υπεραγία

by Φώτης Κόντογλου

Ο Φώτης Κόντογλου είναι η ζωντανή έκφραση της Ρωμιοσύνης, αλλά και της «χαρμολύπης», όπως τη διδάσκει στην ιερή γλώσσα των Πατέρων μας η Ορθοδοξία. Ο ίδιος ονομάζει, σ' ένα κείμενο του βιβλίου τούτου, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη: «ο αγιασμένος γλάρος της Σκιάθου», «ο φιλέρημος γέρων», που μεθούσε με το νέκταρ της Παναγιάς, ψάλλοντας την «Πεποικιλμένη». Ανάλογους τίτλους θα μπορούσαμε κι εμείς να δώσουμε στον Κόντογλου, που αγαπούσε τους Αγίους, αλλά πάνω από όλα την Παναγία, για την οποία έχει γράψει σελίδες συγκλονιστικής ομορφιάς και λογοτεχνικής χάριτος! Ιδιαίτερα συγκινητικός είναι ο λόγος του για την Κοίμηση της Παναγίας και την πάντιμη γιορτή της τον Δεκαπενταύγουστο, που ονομάζεται «Πάσχα του Καλοκαιριού»!

Παναγιά και Υπεραγία
Ευωδία της Παναγιάς
Η χαρά των χριστιανών
Η Παναγιά και ο λαός
Η μετά τόκον παρθένος και μετά θάνατον ζώσα
Η ελπίς των χριστιανών των θλιβομένων η χαρά
Μύρον το ακένωτον
Επί Σοι χαίρει, Κεχαριτωμένη, πάσα η κτίσις
Η άχραντος κοίμησις της Παναγιάς
Η κοίμησις της Θεοτόκου
Η κοίμησις της Παναγιάς
Επίμετρον
Ρανάτωσαν γλυκασμόν τα όρη

136 pages, Paperback

First published January 1, 1953

About the author

Γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1895, ο Κόντογλου αναδείχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους και πνευματικούς δημιουργούς του 20ού αιώνα.

Νέος ταξίδεψε σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπου γνώρισε και σπούδασε τη "δυτική" λεγόμενη ζωγραφική, αλλά τελικά αφιερώθηκε στη βυζαντινή τέχνη και ιδιαίτερα στην αγιογραφία, που γνώρισε σε βάθος όταν επισκέφθηκε το Άγιον Όρος, το 1923. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, στη συνοικία Κυπριάδου, σ' ένα σπίτι που διατηρείται σήμερα ως μνημείο από την κόρη του και τον γαμπρό του.

Φιλοτέχνησε πολλές φορητές εικόνες, εικονογράφησε εκκλησίες της Αθήνας, που σήμερα θεωρούνται μνημεία της βυζαντινής αγιογράφησης, συντήρησε τις τοιχογραφίες του Μυστρά, ενώ ανάμεσα στις σημαντικότερες δημιουργίες του συγκαταλέγονται η διακόσμηση μιας αίθουσας του Δημαρχείου Αθηνών και οι τοιχογραφίες του σπιτιού του με την τεχνοτροπία του fresco. Τα έργα του, που έχουν εκτεθεί σε μεγάλες εκθέσεις βρίσκονται σήμερα σε μουσεία, πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές.

Παράλληλα, ο Κόντογλου υπήρξε προικισμένος συγγραφέας, υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και της ελληνικής παράδοσης, λάτρης της ελληνικής φύσης και μέγας Θαλασσογράφος. Αυτά τα θέματα πραγματεύεται στα βιβλία του και σε πάνω από τρεις χιλιάδες άρθρα του, δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά. Με ζέση, γνώση, δυνατό λόγο, μα πάνω απ' όλα με μεγάλη καρδιά. Για το σύνολο της προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα και την τέχνη βραβεύτηκε από το κράτος και την Ακαδημία Αθηνών.

Πέθανε το 1965 στην Αθήνα.