بهترین معرفی تخصصی و تحلیلی دستگاه فلسفی-اشراقیِ شهاب الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق نوشته استاد یزدانپناه. حکمت اشراق سهروردی دستگاه فلسفی بسیار زیبا و جذابی است و ابتکارات اصلی و ارزشمند خود را همگی مدیون مکاشفات عرفانی سهروردی است. اما مخالفتهایی که ااو با دستگاه مشاء سینوی دارد عمدتاً از موضع جدلی است گرچه این هم خود در نهایت به تقویت دستگاه مشائی در حکت متعالیه ملاصدرا منجر شد.
اما در مورد جان مایه اصلی حکمت اشراق، شهاب الدین چنان که میگوید خلع بدن را بارها تجربه کرده و سفرهای معنوی به عوالم غیب داشته، که برای او باعث تصدیق وجود «عالم مثل افلاطونی» و همچنین کشف «عالم انوار» و «عالم مثال و اشباح» شد، اموری که برای ابن سینا که فاقد کشف و شهود بود قابل فهم و تأیید نبود. این چنین، شهودهای سهروردی خدمت بزرگی به پیشبرد همگرایی بین فلسفه و عقاید اسلامی کرد و نشان داد داستان های بهشت و جهنم و معاد در قرآن با قدم کشف و برهان قابل تصدیق هستند. البته رگهها و تأثیرات هیئت بطلمیوسی در جهانشناسی سهروردی هم مثل ابن سینا و ملاصدرا دیده میشود که در ذیل علم نجوم مدرن نیا به بازنگری دارد.
من جلد دوم را خواندم که برای آزمون دکتری مهم تر و هم حاوی جانمایه اصلی دستگاه سهروردی است. جلد اول به مباحث سهروردی در باره معقولات ثانی و وجود اختصاص دارد که پیشتر با آنها آشنا بودم.