Η άγραφη διαταγή: Ο ρόλος του Χίτλερ στην τελική απόφαση

by Peter Longerich

Το Ολοκαύτωμα διαφέρει από τις άλλες γενοκτονίες της νεώτερης ιστορίας για έναν κυρίως λόγο: δεν υφίσταται άλλο παράδειγμα μειονότητας που να εξοντώθηκε με τέτοιο συστηματικό και ολοκληρωτικό τρόπο, κατόπιν εντολής ενός αρχηγού κράτους και μέσω του κρατικού μηχανισμού.

Η περιγραφή του κεντρικού ρόλου του Χίτλερ στην τελική απόφαση αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση. Ο Χίτλερ χειρίστηκε τη δολοφονία των Εβραίων ως ένα ζήτημα άκρας μυστικότητας και πρόσεχε όσο το δυνατόν περισσότερο, να μην αφήνει πίσω γραπτές διαταγές. Όπου έχουν καταγραφεί οι εντολές του για το συγκεκριμένο ζήτημα, ο Χίτλερ έχει χρησιμοποιήσει κωδικοποιημένη γλώσσα. Κρατούσε αποστάσεις από την εκτέλεση των διαταγών του και προσποιούταν ότι δεν ήξερε τίποτα, ακόμα και στους στενότερους φίλους και συνεργάτες του. Υπό αυτές τις συνθήκες, το υλικό των πηγών που διασώζεται μπορεί απλώς να χαρακτηριστεί ως αποσπασματικό. Ο σκοπός του βιβλίου είναι ν' αποδείξει με ντοκουμέντα τον κεντρικό ρόλο του Χίτλερ στη δολοφονία των Εβραίων της Ευρώπης.

Προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, έχουν συγκεντρωθεί ποικίλα έγγραφα και αποσπάσματα εγγράφων, ενώ έχει αποκρυπτογραφηθεί η κωδικοποιημένη γλώσσα του δικτάτορα.

«Μια συγκλονιστική περιγραφή της τελικής απόφασης του Χίτλερ να εξολοθρεύσει τους Εβραίους». – Richard J. Evans

"Η καλύτερη μέχρι στιγμής περιγραφή των διακυμάνσεων της αντισημιτικής εμμονής του Αδόλφου Χίτλερ". – Richard Overy, συγγραφέας του Interrogations: The Nazi Elite in Allied Hands, 1945

"Ο Peter Longerich είναι απ' τους κορυφαίους Γερμανούς ειδικούς επί του ολοκαυτώματος καθώς και συγγραφέας μιας εξαίρετης μελέτης της τακτικής εξόντωσης των Ναζί". – Ian Kershaw, συγγραφέας του Hitler, 1889-1936: Hubris και Hitler, 1936-1945: Nemesis

«Παράλληλα με τον Saul Friedlander και τον Ian Kershaw, ο Peter Longerich είναι από τους πλέον σημαντικούς μελετητές που επαναπροσδιορίζει τη σχέση ανάμεσα στον Χίτλερ και τους οπαδούς του». – Mark Roseman, συγγραφέας του The Villa, the Lake, the Meeting: Wannsee and the Final Solution


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Χάρτης: Το γερμανικό καθεστώς στην Πολωνία
Πρόλογος (Ιούνιος 2001)

1. Απομάκρυνση, εξόντωση, ξεριζωμός
- Η αντισημιτική γλώσσα του Χίτλερ
2. Ολοκληρωτική απομάκρυνση των Εβραίων
- Οι δηλώσεις του Χίτλερ για το «Εβραϊκό Ζήτημα» κατά την άνοδο του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος (NSDAP, 1919-1932)
3. Πολιτιστικός και πνευματικός ξεριζωμός του έθνους
- Η απαρχή των αντι-εβραϊκών τακτικών (1933)
4. Επιχειρώντας μια νομική λύση στο πρόβλημα
- Οι Νόμοι της Νυρεμβέργης και η αντι-εβραϊκή πολιτική (1935-1937)
5. Οι Εβραίοι πρέπει να εκδιωχθούν από τη Γερμανία κι απ' όλη την Ευρώπη
- Τα πογκρόμ και η πλήρης στέρηση των δικαιωμάτων (1938-1939)
6. Όλα τα μέτρα κατά των Εβραίων πρέπει να συζητιούνται με τον Φύρερ
- Ο ρόλος του Χίτλερ στη δίωξη των Γερμανοεβραίων, 1933-1939 - Μια ενδιάμεση εκτίμηση
7. Θάνατος από οίκτο
- Η έναρξη του πολέμου το 1939 και η μετάβαση στις μαζικές δολοφονίες
8. Μια απόπειρα διευθέτησης του Εβραϊκού Ζητήματος
- Σχέδια για έναν «Εβραϊκό Οικισμό» στην Πολωνία
9. Κάποια στιγμή θέλουμε να στείλουμε τους Εβραίους στη Μαδαγασκάρη
- Ο Χίτλερ και το σχέδιο της Μαδαγασκάρης
10. Οι επιθυμίες του Φύρερ
- Απελάσεις και σχέδια απέλασης (1940-1941)
11. Οι Εβραίοι και Μπολσεβίκοι διανοούμενοι... πρέπει να απομακρυνθούν
- Η διεξαγωγή του πολέμου και οι μαζικές εκτελέσεις (καλοκαίρι 1941)
12. ... ανοίξτε πυρ εναντίον όποιου φαίνεται αλλόκοτος
- Από τις εκτελέσεις στη γενοκτονία (καλοκαίρι και φθινόπωρο 1941)
13. Είναι καλό να διασκορπιστεί τρόμος εξόντωσης των Εβραίων
- Η έναρξη των απελάσεων (φθινόπωρο 1941)
14. Βιώνουμε την εκπλήρωση της προφητείας
- Η επέκταση των μαζικών δολοφονιών το φθινόπωρο του 1941
15. Ο Παγκόσμιος Πόλεμος είναι γεγονός, η εξόντωση των Εβραίων πρέπει να είναι η αναγκαία συνέπεια
- Η ριζοσπαστικοποίηση της αντι-εβραϊκής πολιτικής τον Δεκέμβριο του 1941
16. Κατόπιν έγκρισης του Φύρερ
- Η Διάσκεψη της Βάνζε - 20 Ιανουαρίου 1942
17. Στο ζήτημα αυτό ο Φύρερ είναι ακούραστος πρωτοπόρος κι αυτός που θα δώσει μια ριζική λύση
- Η επέκταση των απελάσεων και των μαζικών δολοφονιών την άνοιξη του 1942
18. Ο Φύρερ έχει αναθέσει σ' εμένα την εκτέλεση αυτής της πολύ δύσκολης διαταγής
- Η επέκταση της πολιτικής εξόντωσης σε ολόκληρη την Ευρώπη την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1942
19. Οι επιθυμίες του Φύρερ
- Περαιτέρω επέκταση της πολιτικής εξόντωσης από το καλοκαίρι του 1942
20. Να τους αντιμετωπίσουμε σαν βάκιλους φυματίωσης
- Εντατικοποίηση της πολιτικής εξόντωσης μετά την κρίσιμη καμπή του πολέμου (1942/1943)
21. Απομακρύνοντας τους Εβραίους
- Η ευθύνη του Χίτλερ

Λίστα συντομογραφιών
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο

Genres: History, Nonfiction, Holocaust, World War II, Germany, German Literature, European History

298 pages, Paperback

First published February 1, 2001

About the author

Peter Longerich is a German professor of history. He is currently director of the Research Centre for the Holocaust and Twentieth-Century History at Royal Holloway, University of London.

Reviews

[L · Rating 2 out of 5]

The topic of the Holocaust is a sensitive one, for rather obvious reasons, however one common thought regarding the Final Solution is the role of Hitler in such. Most would believe that he was the sole cause of the Holocaust and that he alone managed the mass-transport and murder of millions of people, mostly Jews.

My background to such is that I have spent a year studying the Holocaust in depth, with a focus on the rising tension and extremism in the policies towards Jews and other minority groups. From such learning, I gained the belief that the role of other extremists within the Nazi Party were more responsible in the Holocaust than Hitler due to the appearance that he was moderate when compared to people such as Himmler, Heydrich and Eichmann.

This work attempts to create the image that Hitler was the sole cause for the Holocaust despite the lack of written evidence for such, hense the title "The Unwritten Order."

The first-third of the book shows Hitler's radical anti-Semitic beliefs prior to him becoming Chancellor in which he talks of removing Jews from Germany, which more likely presents the earlier policies of the Nazis, that being forced mass-emigration from Germany rather than genocide. This is the only strength of the work itself as it presents some further background on the life of Hitler prior to the Holocaust.

The second-third focus upon the growing extremism within Germany and how Hitler supported this. Not only does it not focus upon the titular topic but it is also a dry and abbreviated History of the growing anti-Semitism which removes important details to focus on Jews which it does not do later on. The focus on the Jews in the chapter on the Nuremburg Laws conveniently fails to mention that these laws removed citizenship from all non-Aryans and that this was based more on excluding outsiders rather rhan including true Germans, instead it only briefly mentions that Jews lost their citizenship rights.

The final third tediously goes through the Final Solution itself, with a heavy emphasis on the numbers involved in emigration and deaths over personal experience and comes off as rather cold and withdrawn. Furthermore, there is a failure to note the role of Hitler throughout this section as there is scarely a mention of him excluding the final chapter. Instead the names of Himmler and Heydrich are predominant in this section, which supports my initial belief rather than contradicts it. As a result Hitler's role in the Holocaust is not clearly presented or displayed to any extent.

Overall, I read this in hope of finding a strong, precise and thoughtful argument which would contradict my own belief on the responsibility of the leading Nazis in the Final Solution. However such was not the case and instead there was a lacklustre, dry and weak case for Hitler's responsibility in the Holocaust.

[Wilde Sky · Rating 4 out of 5]

This book discusses the degree to which the leadership of Germany (during WWII) was responsible for directing the Holocaust.

The facts and figures presented in this book really brought home the scale (and insanity) of the Holocaust.

My overall rating would be 3.5 as the writing was incredibly dry / academic and facts were presented with no historical reference (details of the time) being provided.

[Tony · Rating 4 out of 5]

Based on two reports Longerich prepared for Deborah Lipstadt's defence team in the David Irving trial this book is an attempt to centre Hitler at the core of the Final Solution, even if there is no single written order from him.

Hitler apologists - a thing that absolutely should not exist - often like to say that it wasn't Hitler who wanted to murder all the Jews and that people like Himmler and Heydrich went further than he intended.

Longerich takes a time line approach with each chapter showing how we went from Hitler's own personal poisonous antisemitism to the final Murder Solution. It does seem that the Murder Solution wasn't the explicit intent - at least at the beginning. Hitler seemed to want to deal with Europe's Jews after victory, but wanted them out of Germany. His language - referring to them often as bacillus or poison - obviously indicates a hatred towards Jews that was never going to end well if he got power. But he saw them more as hostages against an American entry into the war. Once America did enter the war this became less important.

Yes, there was a push from others to more murderous solutions from other people but it seems obvious that his intentions towards Europe's Jews were to eliminate them - either directly through murder or indirectly through labour or exile to Madagascar or similar.

Longerich uses Hitler's own words and primary sources to complete a case against Hitler that seems to be water tight to me. Well worth a read.

[Luke Nichol · Rating 4 out of 5]

Irrefutable evidence of Hitler’s role in the Final Solution through documentary evidence, Nazis ideology, the course of anti-Semitic legislation and the War, Ian Kershaw’s concept of ‘working towards the Fuhrer’ – the monster obsessed with ‘International Jewry’ plotted the Final Solution from Mein Kampf until his own end.

Longerich provides a fast pace, (albeit with some slight repetition that mirrors Hitler’s Jewish fixation) read to prove that the whole Nazis leadership hierarchy was guilty of the extermination of Jewish men, women, children and all other groups caught up in the Nazis’ devastation of continental Europe and Asia.

[Supriyo Chaudhuri · Rating 5 out of 5]

A brief but exhaustive account of Hitler's involvement in shaping the final solution for the Jews in Europe, backed by extensive examination of his various speeches, pronouncements and engagement in shaping the Jewish policy.

[Louise Fry · Rating 4 out of 5]

This book was more like an academic paper than a book - it was interesting and I learnt a lot from it but it was too heavy handed at times and was a difficult read
It was interesting and I would recommend people to read this for a more in depth read about the decision to persecute the Jews.

[Emily Gowen · Rating 4 out of 5]

Longerich stresses not only Hitler’s driving of anti-Jewish policy, and his undoubtable role in the radicalisation of it, but also his power to stop certain policies. While the full responsibility cannot be attributed entirely to Hitler, his role was unquestionably the most significant.

[Ove Kronborg · Rating 5 out of 5]

It is a very interesting book, where Peter Longerich really discovers Hitler's responsibility for the Holocaust.

[Sophie · Rating 1 out of 5]

I did not like the writing style of the book. Normally I really enjoy learning new things about history, but this book just wasn't for me. I DNF it at page 100.

[Παύλος · Rating 3 out of 5]

Κατα τον συγγραφέα, το συγκεκριμένο βιβλιο γράφτηκε ταυτόχρονα με την κλήση του ως μάρτυρας κατηγορίας εναντίον του D.Irving στην γνωστή υπόθεση προ 20ετιας.

Αναλαμβάνει να αποδείξει ότι ακόμα και αν δεν υπάρχουν έγγραφες εντολές του Χιτλερ, η συμβολή του στην "τελική λύση" ήταν καθοριστική. Και το αποδεικνύει λοιπόν με πλήθος παραπομπών και αποδείξεων βασισμένων σε έγγραφα, ημερολόγια και ομιλίες των άμεσων συνεργατών του Χιτλερ.

Μα αλήθεια, υπάρχει ακόμα κάποιος που ειλικρινά πιστεύει ότι δεν ήξερε, δεν άκουσε και δεν έμαθε ποτέ ο Χιτλερ σχετικά με την εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού;

Όπως και να έχει, ειναι ένα απο τα βιβλία που παρουσιάζουν ενδιαφέρον και μάλιστα μπορεί κάποιος να το συνδυάσει με το βιβλιο του D.Irving "πίσω απο τα σίδερα" που αναφέρει τις δικές του απόψεις σχετικά με το θέμα.

[Tracy Ellis · Rating 3 out of 5]

well researched but a very dry read