Büyük kardeşime karşı yöneltilen yanlış hükümlerin, düşünülmeden yapılan tenkitlerin son zamanlarda sıklaştığını derin bir üzüntü ile görüyorum. Bunların se-bepleri o kadar gizli ve güç anlaşılır şeyler değildir. Biraz düşünülünce, perdenin ötelerini görebilirsiniz. Tarihin bildiği şeyler ne kadar çoksa, bilmediği şeyler de o kadar yığın yığındır. Günün birinde, hiç şüphesiz, her şey, en son aydınlığını bulmuş olacaktır. -Makbule Atadan-
Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan anlatıyor…Pek çoğunu daha evvel işitmediğiniz, yüreğinizin bur-kularak okuyacağı, kimi zaman da Mustafa Kemal gibi bir Ata'nın evladı olmaktan gurur duyacağınız satırlar…
Muhteşem bir Atatürk biyografisi. (Tanıtım Bülteninden)
Kitapta kız kardeşi Makbule'nin ağzından Mustafa Kemal'in çocukluk ve gençlik dönemi anlatılıyor. Bu dönemde devlet idaresinin nasıl yozlaştığını, başta kadılar olmak üzere kimsenin rüşvetsiz iş görmediğini, cehaletin prim yaptığını, en geç 15 yaşında evlendirilen kadının kaderine teslim olduğunu, padişahın tek derdinin ise tahtını korumak olduğunu tekrar tekrar görebiliyorsunuz. Çocukluğundan bu yana kararlı, kafasına koyduğunu yapan, çözüm üreten Mustafa'nın ise tüm bu dönem şartları altında fikirlerinin nasıl geliştiğini de bu kitapta net şekilde anlayabiliyorsunuz. Bunların çoğunu diğer kaynaklarda bulabilseniz de, Ali Rıza Bey'in yaşamı, fikirleri ve genç Mustafa'nın ilk aşkları pek fazla göremeyeceğiniz konular, sadece bunlar için bile okunur, zaten 200 sayfa. Belki bir eksiği Zübeyde hanım'ın ikinci eşi ile Mustafa arasındaki ilişkiye çok değinmemesi denebilir. Öğrendiği zaman annesine gösterdiği tepki bile kitapta yer almamış, ilginç geldi...
İyi ki okumuşum dediğim kitaplardan biri. Dönemin yaşam koşulları ve insanları çok başarılı tasvir edilmiş. Çayağzı, Langaza, Selanik ve Manastır’da yaşadım bir süre. Atatürk ve ailesine komşu olup, onları yakından tanımış kadar oldum.
Atatürk’ün çocuk dünyası ve duygusal alemi hakkında birçok detaya ve anıya yer verilmiş. İnsanın anavatanı ‘çocukluğudur’ sözünü bize ispatlıyor, tüm aktarılanlar.
Sıcacık ve çok keyifli bir okumaydı. Atatürk’ün hayatının ilk 19 yılı kaleme alınmış, keşke devamı da olsaymış.
Atatürk'ün kız kardeşi, Osmanlı'nın son dönemindeki ilkellik ve cehaletin ortasında, büyük bir liderin nasıl ortaya çıktığını anlatıyor. Kitaptaki anılar ne yazık ki sadece Atatürk'ün ilk 19 yılını kapsıyor.
Atatürk ve hayvan sevgisi ile ilgili bir alıntı:
"Dikkat ediyor ve anlıyor, sarışın oğlu sokak köşesinde heyecanlı bir pazarlığa girişmiştir: - İkisine bir kuruş. - Olmaz. - Olmazsa sen bilirsin. Bir kuruştan fazla veremem.
Pazarlık nihayet bitmiş olacak ki Mustafa(Atatürk) koşa koşa geliyor. Elinde iki kuş, tıpkı balkona gelen kuşlar gibi altın kanatlı. - Kaça aldın bunları? - Bir kuruşa. Pahalı mı? - Pahalı ya. - İsteseydi iki kuruş da verecektim. Fakat pazarlık yaptım. Niçin biliyormusun anne? Geriye kalan kuruşla iki kuş daha alırım da ondan. - Ne yapacaksın bu kuşları? Hem şimdi misafirliğe gidiyoruz. Başıma iş çıkardın Mustafa. - Ben kafese koymayacağım onları. Nah, şurası bahçelik. Orada salıvereceğim. Bak anne bak. Haydi... Görüyor musun? Tam ağaçlıkta kayboldu. Sıra şimdi ikincisinde. Haydi... Bak, o da dosdoğru oraya uçtu..."
Çok daha kapsamlı kitaplar okumam sebebiyle bahsedilen çoğu şey benim için yeni bilgiler değildi. Bunun yanında, kitapta yer alan fotoğrafların bulunduğu yer ile anlatılan konuların eş zamanlı gitmemesi nedeniyle biraz da özensiz buldum.
Makbule Atadan’ın Büyük Kardeşim Atatürk adlı kitabı, Mustafa Kemal’in çocukluk ve ilk gençlik yıllarına, ailesinin içinden bir bakış sunuyor. Eser, Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Hanım’ın anılarından oluşuyor ve özellikle aile yaşamını, kişisel ilişkileri, çocukluk döneminin duygusal atmosferini yansıtıyor.
Anılar; Zübeyde Hanım’ın çocukluğundan başlayarak Selanik’teki aile ortamını, Mustafa Kemal’in büyüme sürecini, eğitim hayatına yön veren etkileri ve 1899’da Manastır Askeri İdadisi’nden mezun olup İstanbul’daki Harp Okulu’na geçişine kadar uzanan dönemi kapsıyor.
Makbule Hanım, yeri geldikçe döneminin sosyal ve siyasi ortamına da değiniyor. Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamid dönemlerindeki baskıcı yönetim anlayışına yönelik eleştiriler; aile yaşamının, özellikle eğitim ve özgürlük arayışının, siyasal iklimle nasıl iç içe geçtiğini hatırlatıyor.
Kitapta dikkatimi çeken unsurlardan biri, Zübeyde Hanım’ın ikinci evliliğine dair anlatım. Daha önce okuduğum birçok biyografide Mustafa Kemal’in bu evliliğe büyük tepki gösterdiği, uzun süre annesiyle aralarının açıldığı bilgisine yer veriliyordu. Oysa Makbule Atadan’ın anılarında böyle bir gerilime hiç değinilmiyor; aksine sıcak, huzurlu ve uyumlu bir aile tablosu çiziliyor.
Makbule Atadan’ın dili sade ve samimi; hatırladıklarını olduğu gibi aktarmaya çalışan bir üslubu var. Metin aile içinde anlatılan hikâyelerin doğallığını taşıyor.
Büyük Kardeşim Atatürk, titiz bir tarih kitabı olmaktan çok, bir aile bireyinin gözünden Mustafa Kemal’in gençliğini anlatan bir eser. Dönemin sosyal ve siyasal koşullarını, aile ilişkilerini ve ev içi atmosferi bir arada sunması kitabın değerini artırıyor.
Atatürk’ü daha yakından, daha insani yönleriyle tanımak isteyenler için güzel bir okuma.
M. Kemal’ in çocukluğu ve ruh dünyası çok başarılı bir şekilde 1. ağızdan (kızkardeşi Makbule Atadan) anlatılmış. Onu anlamak isteyen herkes muhakkak bu kitabı en az 1 kere okumalı. Atatürk’ ü Atatürk yapan dönemin tarihi olayları içinde bir çocuğun psikolojisinin anlatıldığı harika bir kitaptır. Keşke daha uzun sürseydi diyeceğiniz sürükleyici dille yazılmış bir biyografidir.
aile üyesinden ağzından ,Mustafa'nın nasıl Mustafa Kemal olduğu üzerine hatıralar serisi. karga mevzusuna da girmiş :) Ali Rıza Efendi'nin hakikatten efendi bir insan oluşuna da . Varlıklı bir ailenin çocuğu olan, yetim kalmış bir Balkanlı çocuğun etrafından tiksinerek , nasıl büyüdüğünü ve kendini yetiştirdiğini anlatıyor.
Ne kadar cahil oldugumu farkettim. Makbule Hanim'in dilinden Mustafa Kemal'in cocuklugu ve ilk gencligi anlatiliyor. Meger ne kadar da cok seyi bilmiyormusum. Tek eksigi Istanbul'a gelindiginde bitmesi.
This entire review has been hidden because of spoilers.