Vis and Ramin

by Fakhraddin Gorgani, Dick Davis (Translator)

Vis and Ramin (Mage Publishers; $45; 576 pages) is one of the world's great love stories. It was the first major Persian romance, written between 1050 and 1055 in rhyming couplets. This remarkable work has now been superbly translated into heroic couplets (the closest metrical equivalent of the Persian) by the poet and scholar Dick Davis. Vis and Ramin had immense influence on later Persian poetry and is very probably also the source for the tale of Tristan and Isolde, which first appeared in Europe about a century later. The plot, complex yet powerfully dramatic, revolves around royal marital customs unfamiliar to us today. Shahru, the married queen of Mah, refuses an offer of marriage from King Mobad of Marv but promises that if she bears a daughter she will give the child to him as a bride. She duly bears a daughter, Vis, who is brought up by a nurse in the company of Mobad s younger brother Ramin. By the time Vis reaches the age of marriage, Shahru has forgotten her promise and instead weds her daughter to Vis s older brother, Viru. The next day Mobad s brother Zard arrives to demand the bride, and fighting breaks out, during which Vis s father is killed. Mobad then bribes Shahru to hand Vis over to him. Mobad s brother Ramin escorts Vis to her new husband and falls in love with her on the way. Vis has no love for Mobad and turns to her old nurse for help. . . . Told in language that is lush, sensual and highly inventive, Vis and Ramin is a masterpiece of psychological perceptiveness and Shahru is worldly and venal, the nurse resourceful and amoral (she will immediately remind Western readers of the nurse in Shakespeare's Romeo and Juliet ), Vis high-spirited and determined, Ramin impetuous and volatile. And the hopeless psychological situation of Vis s husband, Mobad, flickers wearily from patience to self-assertion to fury and back again. The origins of Vis and Ramin , are obscure. The story dates from the time of the Parthians (who ruled Persia from the third century bce to the third century ce), and certainly existed in oral and perhaps written form before the eleventh century Persian poet Fakhraddin Gorgani composed the version that has come down to us.

Genres: Poetry, Classics, Iran, Literature, Romance, Medieval, Middle East

576 pages, Hardcover

First published January 1, 1048

About the author

Gorgani was an 11th-century Persian poet. He is most famous for versifying the legend of Vis and Rāmin, a story from the Parthian period.

Many transliterations of his name exist in English:
Fakhruddin As'ad Gurgani,
Fakhraddin Asaad Gorgani,
Fakhr-od-Dīn Ās'ād Gorgānī,
Asad Gorgani,

Reviews

[Peiman E iran · Rating 5 out of 5]

‎دوستان گرانقدر، این شاعر توانا، بسیار زیبا و دلنشین سروده است... هربار که این هنرمندیِ زنده یاد <فخرالدین> گرامی را میخوانم، باز هم شوق و اشتیاقِ بارِ اول را دارم
‎عزیزانم هنرمندی <فخرالدین> آنجا نمایان میشود که در پایانِ اشعار انگار نه انگار که «رامین» به عشقش، «ویس» پشت کرده است و یا سوگندش با «گل» را شکسته است
‎به نظر میرسد با کلماتِ زیبایی که در ابیات مربوط به نامۀ <ویس> به <رامین> و نامۀ <رامین> به <ویس> در پایان به کار برده است، به نوعی خواننده را جادو میکند.. واقعاً بهترین واژه برایِ تشبیهِ این ابیات به نظرم همان "جادو" میباشد
‎عزیزانم، در بیت اولِ نامۀ <ویس> به <رامین> اینگونه آمده است که
‎حریر و مشک و عنبر خواست و خامه
‎ز دردِ دل به رامین کرد نامه

‎این بیت نشان از این دارد که <فخرالدین اسعد گرگانی> که یادش گرامی باشد، به غیر از تسلط بر شاعری به علومِ دیگر و خواصِ مواد، آشنایی داشته و مطالعاتی بر عطرنامه ها نموده است
‎البته در این بیت مشخص نیست که «ویس» از حریر تنها برایِ نوشتنِ نامه استفاده کرده و یا به جزء آن مشک را در حریر هم پیچیده است
‎به هر حال <فخرالدین> در استفاده و بهره گرفتن از این واژه ها در ابیاتش، از استادِ بزرگ <فردوسی> بزرگوار پیروی نموده است
‎اگر <ویس> از حریر و مشک و خامه برایِ فقط و فقط نوشتن بهره گرفته باشد، شبیه به این ابیات است
‎چو شد خامه از قیرواز مشک تر
‎نخست آفرین کرد بر دادگر
****
‎و در ادامه میگوید

‎چو عنبر سرخامهٔ چین بشست
‎سر نامه بود آفرین از نخست

‎و اگر به منظور خوشبو کردن باشد این ابیات را میتوان مثال زد
‎فردوسی در بخشِ نامۀ کیخسرو به کاووس میفرماید
‎بفرمود تا پیش او شد دبیر
‎بیاورد قرطاس و مشک و عبیر
‎در اینجا قرطاس به مانندِ کاغذ است و صفحه ای که بر آن میتوان نوشت
****************
‎ویا در نامۀ "بهرامِ گورِ بزرگوار" به نرسی

‎بفرمود تا پیش او شد دبیر
‎قلم خواست با مشک و چینی حریر
‎یا این بیت
‎بفرمود شاپور تا شد دبیر
‎قلم خواست و انقاس و مشک و حریر
------------------------------------------------
‎دوستانِ خردگرا، احتمالاً پچیدنِ مشک در حریر به دلیلِ نگهداری و حفظِ بویِ مشک بوده است
‎ولی <نظامی گنجوی> اعتقاد دارد که از این رو مشک رو در حریر میپیچند که حریر باعث پراکندگیِ یکبارۀ بویِ مشک میشود... و اینگونه در <مخزن الاسرار>، بیان میکند
‎ خوبی آهو ز خشن پوستیست
‎رقّش از آن نامزد دوستیست
‎مشک بود در خشن آرام گیر
‎گردد پر کنده چو بیند حریر
*********************
‎و امّا
‎فخر الدین با تیزهوشی فراوان، بارِ دیگر در قسمتی که رامین به "گوراب" میرود، از کلماتِ مشک و عنبر استفاده میکند، ولی اینبار استعاره از <مویِ سیاه و خوشبو> است
‎به سر بر افسری از مشک و عنبر
‎فرازش افسری از زر و گوهر

‎جالب است که باز هم از <استاد فردوسی> مثالی یافت میشود در این زمینه

‎از آن پس به کاووس گوینده گفت
‎که او دختری دارد اندر نهفت
‎که از سرو بالاش زیباترست
‎ز مشک سیه بر سرش افسرست
--------------------------------------------------
‎امیدوارم این ریویو برایِ شما ادب دوستانِ ایرانی، مفید بوده باشه... درود بر بزرگانی چون <فردوسی> گرامی و <فخرالدین اسعد گرگانی> ... یادشان همیشه گرامی باد
‎<پیروز باشید و ایرانی>

[Haniye safarpour · Rating 4 out of 5]

تفاوت اصلی این کتاب با سایر کتاب‌های عاشقانه برای من، تا حدی گستاخانه بودن متن و این اینکه شاعر به دنبال هیچ پند و اندرزی نیست، بود.

[Mahdi Lotfi · Rating 3 out of 5]

منظومه دلاویز «ویس و رامین» از داستان‌های روزگار اشکانیان است که متن آن به زبان پهلوی بوده و فخرالدین اسعد گرگانی در میان سال‌های 432 و 446 هـ. ق آن را به بحر هزج مسدس مقصور (یامحذوف) فاعیلن مفاعیلن مفاعیل به نظم کشیده است. شمار ابیات منظومه ویس و رامین با توجه به نسخ متعدد، بین 8904 تا 9045 بیت گمان زده می‌شود. ویس و رامین فخرالدین اسعد از لحاظ قدمت سومین مثنوی موجود و نخستین منظومه عاشقانه است که از گزند فتنه‌های روزگار ایمن مانده و به تمامی به دست ما رسیده است. این کتاب چهارمین چاپ از این منظومه است که به تصحیح دانشمندان گرجستانی آقایان ماگالی تودوا و الکساندر گواخاریا در سلسله انتشارات بنیاد ایران به سال 1349 به چاپ رسید.

[ELNAZIOR ( Realm.Of.Ella) · Rating 5 out of 5]

جهت یادآوری برای خودم
من نسخه‌ی اصلی و شعر رو نخوندم و به جاش نسخه‌ای از کتاب که به نثر بود رو از کتابخونه فرهنگسرا قرض گرفتم که توی گودریدز پیداش نکردم و برای همین اینجا ریویوم رو مینویسم، لازم به ذکره تصویرگری‌های نسبتا قشنگی هم داشت😁
همزمان گاهی به شعر ها هم سر میزدم و میخوندمشون و غرق لذت توی خوندن توصیفات و دنیای ادبیات میشدم.به امید روزی که کلا یه بار منظومه رو از اول تا آخر به نظم بخونم.

[Mansoor · Rating 5 out of 5]

شاهکار بی‌بدیل شعر فارسی. بارها برتر از حافظ و سعدی و مولوی و نظامی و چه‌بسا فردوسی

پی‌نوشت: تصویر عشق در اشعار فروغ شباهت‌های اساسی و جالبی با ویس و رامین دارد، هرچند بعید می‌دانم او ویس و رامین را خوانده بوده باشد

[Aroosha Dehghan · Rating 5 out of 5]

داستان ناشناس، عاشقانه‌ی پارتی یا کهن‌ترین رمان عاشقانه‌ی جهان؛ فرقی نمی‌کند با کدام واژه از آن یاد کنیم. همه به یک چیز اشاره دارند:
ویس و رامین
فخر گرگانی این داستان را در نیمه‌ی نخست سده‌ی پنجم هجری و بر وزن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل سرود. این سبک و وزن، پیشگام و الگویی شد برای سرایش منظومه‌های عاشقانه‌ی دیگری که شناخته شده‌ترین آن‌ها خسرو و شیرین و لیلی و مجنون است.
بر خلاف بسیاری از داستان‌های کهن، موضوع ویس و رامین بسیار گستاخانه است و نویسنده در پی آن نیست که به خواننده درس اخلاق و دلاوری بیاموزد. برعکس، عشق سرکش جوانی را آشکارا ستایش می‌کند.
هیچ کدام از نقش‌آفرینان داستان سفید یا سیاه نیستند و همگی خاکستریند. شخصیت پردازی چنان قوی است که خواننده با هر کدام به نحوی همسو می‌شود.
فخر گرگانی در مقدمه‌ی ویس و رامین می‌گوید که اصل داستان به زبان پهلوی بوده و او آن را به نظم در آورده است. اگرچه گاهی نتوانسته به اصل پهلوی کاملا وفادار بماند اما پیداست که به متن اصلی دسترسی داشته و زبان پهلوی می‌دانسته.
ویس و رامین را می‌توان از جهات گوناگونی بررسی کرد اما قطعا یکی از ویژگی‌های شاخص آن، نقش زنان در داستان است.
در این منظومه، زن‌ها اگرچه از زیبایی بی‌بهره نیستند اما به شکل عروسک‌های دوست داشتنی به تصویر کشیده نشده‌اند که کنجی بنشینند و اجازه دهند دست سرنوشت و خواست مردان، زندگی آن‌ها را پیش ببرد.
ویس زیر بار حرف زور هیچ کس نمی‌رود. از این که به ناچار برای مردی که نمی‌شناسد نامزد شده گله می‌کند. می‌گریزد و ترسی از به زبان آوردن عشقش نسبت به رامین ندارد. خودخواهی را هم به اندازه‌ی شرم می‌شناسد. سوارکاری، تیر اندازی و هنر رزم می‌داند و جایی که نیاز است، همچون یک بانو عاشقی می‌کند. هراسی از شوهرش ندارد و او را سرور و صاحب اختیار خود نمی‌داند. با این که به خاطر عشق گستاخانه‌اش زندانی و تنبیه می‌شود اما عقب نمی‌نشیند و از خواسته‌اش دست نمی‌کشد.
همه‌ی زنان این داستان در اجتماع حضور دارند. سخن می‌گویند و رفتارهایی دارند که داستان را پیش می‌برند. اما شاید یگانه‌ترین نکته‌ی این داستان، بررسی نسب افراد باشد. در ویس و رامین، نسب شخصیت‌ها از طرف مادر بررسی می‌شود. مانند ویروی شهرو (ویرو پسر شهرو) و موبد منیکان که نشان می‌دهد موبد از نوادگان منیژه‌ی تورانی است.

[Larnacouer de SH · Rating 4 out of 5]

Canımı aldı bu kitap. 2020 hedeflerimin arasında okumadığım türlere şans vermek, yıllar evvel alıp bugüne kadar raf bekleyen kitaplarımı bitirmek gibi maddelerim vardı. Bu kitap listedeki her maddeye itinayla uyuyordu ama başlamaktan çok gözüm korkuyordu. Korktuğum başıma geldi ksmfksmdkskdks Eylül'ün sonundan Aralık sonuna anca okuyabilmişim yazık kafama.

[Brian Griffith · Rating 4 out of 5]

Dick Davis does an admirable job translating this huge poetic classic into English verse with nearly perfect rhythm and rhyme. In this great romantic epic (written by Fakhraddin Gorgani about 1005 CE), a noblewoman named Vis is trapped in a passionless arranged marriage, but finds herself drawn to her husband’s younger brother, Ramin. In the taste of this poem I quote below, Vis’s nurse discreetly counsels her that adultery is sometimes the wisest course of action. It would be wrong, the nurse advises, for Vis to deny herself this pleasure:

"You’ve never truly slept with any man.
You’ve had no joy of men, you’ve never known
a man who you could really call your own.
What use is beauty if it doesn’t bless
your life with pleasure and love’s happiness?
You’re innocent, you’re in the dark about it,
you don’t know how forlorn life is without it.
Women were made for men, dear Vis, and you
are not exempt whatever you might do."

As Vis seems not to understand, the nurse goes on:

"God made us so that nothing’s lovelier than
what we women feel when with a man.
And you don’t know how vehemently sweet
the pleasure is when men and women meet;
If you make love just once, I know that then
you won’t hold back from doing so again. "

[Davvybrookbook · Rating 5 out of 5]

You are both good and evil now to me,
You are my sickness and its remedy,
You're all that's bitter to me, all that's sweet,
You're pleasure and disaster, cold and heat,
You're pain and kindness, sorrow, happiness, Wealth's treasury and poverty's distress,
You are my world, my soul, my heart, my eyes,
My shining sun and moon, my turning skies,
My friend, my enemy - and in my sight
All that you've done to me is just and right.
Act as you will, my love, with poor Ramin,
You are my only goddess and my queen;
My heart is burning as I weep and wait
To hear your judgment on me, and my fate."

Persian medieval romance at its very best! A powerful, beautiful and lyrical translation of Fakhraddin Gorgani by the premiere Persian-English translator, Dick Davis. In the preface Davis contends that the European romance of Tristan and Yseult is based on this earlier tale, originating in the Parthian Empire more than two thousand years ago, and recorded/reinterpreted by Gorgani. This version is magnificent. Purportedly, Gorgani’s Vis and Ramin (1050) was inspired by Ferdowsi’s Shahnameh (1010), and he greatly influenced Nezami’s Layli and Majnun (1192). All three works have been translated by Dick Davis, and I for one am feeling deeply grateful. Having read Nezami’s hopeless Sufi romance and not understanding at the time its spiritual, allegorical focus, Gorgani’s romance is far more straightforward and a splendid joy. Both are great, though one might proceed chronologically if one wants to get a sense of their intertextual play. I have been working backward, and will get to Ferdowsi next. But I don’t mind. Layli and Majnun is shorter and perhaps a great introduction to the longer older works.

Vis and Ramin is a archetypal love story of an almost Oedipal nature. Two families come together, and while entwined marriage and love blur lines of family, fealty, loyalty, and love. In Mahabad: King Qaren, Queen Shahru, Prince Viru, Princess Vis. And Vis’s Nurse too is a central force. These rulers come from the lands near the Fertile Crescent. In Marv: King Mobad, Vizier Zard, Prince Ramin. These Kings of Kings rule from the steppe from Khorasan.

Without explaining or overanalyzing a magnificent work that only those who plow through its 500 pages of verse will know what joy it brings, and how relevant the love between Vis and Ramin truly is. Undoubtedly it has greatly influenced medieval European and modern Western literature. Game of Thrones no doubt owes a great debt of gratitude to the storylines laid down by Gorgani. A GREAT DEBT!

If you have ears to hear and sense to guide you
I'll give you some advice to keep beside you:
When you declare your heart, see you leave space,
If need be, for a peaceful meeting place,
As wise men waging war will never cease
To leave a space within their plans for peace.
An angry demon has contrived to win you
And planted seeds of hatred deep within you, Uprooting all the little seedlings of
Our reconciling and our mutual love.
Have you not heard that two cruel demons hide
Within our flesh, and prompt us from inside?
The first one says, 'Do it, don't hesitate,
You'll profit hugely by it, so don't wait!'
And when it's done we hear the second's voice Asking us why we made this foolish choice;
The first one made you foolish and forgetful,
The second makes you sorry and regretful.
Why did you start out so belligerent
If now you say you're ready to repent?
It's easier not to sin at all than to
Have to repent for everything you do!

The emboldened couplet reads heavily of Goethe’s Faust, Part II, with good and evil spirits in our ears. Indeed, Goethe identified Greater Persian literature as one of four world literatures.

[Hosna · Rating 5 out of 5]

یکی از شاهکارهای تاریخ ادبیات فارسی. چه از نظر کشش داستانی و درام، چه شخصیت پردازی و چه کلام و سخن شاعر. از آن کتابهایی که وارد فهرست باید چندین بار خواند می شوند. داستان بازمانده از دوران اشکانی است و وقتی داستان را می خوانیم می فهمیم چرا سالها تاب آورده است. شخصیتهای داستان همه خوب و بد دارند و واقعی اند. راهشان و کارشان راه و کار ماست.

[giso0 · Rating 4 out of 5]

این طور که خود شاعر در ابتدای منظومه می گه «ویس و رامین» یک داستان از زمان های بسیار دور و محبوب در میان همه ی مردم بوده ولی به زبان پهلوی نوشته شده که همه به اندازه کافی با اون آشنا نبودن و ترجمه های موجود هم آن چنان خوب نبودن. بنابراین با درخواست حاکم، این داستان رو دوباره به نظم درمیاره تا زیرکان ازش معانی رو بیاموزن در حالی که عوام هم به خاطر خود افسانه اون رو می خونن.
..
زمانی که در مدرسه بخشی از این داستان رو خوندیم دبیر ادبیاتمون تمام قصه رو برامون تعریف کرد، بنابراین چون جسته و گریخته چیزهایی ازش یادم مونده بود از نظر داستانی چیز جدیدی برای من نداشت اما وجود تشبیه ها و مثال ها و مثل های فراوان و زیبا در جای جای این منظومه -که گاهی از سیر ماجراها جالب ترن- به اون جذابیت دوچندان می بخشه.
..
البته این افسانه اون قدر ها هم از منطق پیروی نمی کنه... گاهی کارها و واکنش های شخصیت ها به هیچ وجه با هم هماهنگی ندارن، یه جاهایی ماجرا در یک لوپ گیر می کنه و تکرار می شه و همراهش بعضی از ابیات هم همین طور تکرار می شن که این امر اصلا خوشایند نیست.
..
علاقه ی شاعر به علم نجوم از استفاده ی گاه و بی گاه از آسمان، ستاره ها، سیاره ها و صور فلکی برای تشبیه ها و مثال هاش مشخصه.
..
مناسب برای شب های برفی زمستان

[Ali · Rating 4 out of 5]

Fakhr-al-Din As’ad Gorgani, living in 11th (died in 1067 a.c) is famous for his "Vees & Ramin", a versified story, which he translated from Pahlavi (an old Persian language) into now Persian, on the request of Isfahan's governor “Amid al-Din Abou al-Fath Mozafar-e Neishabouri”. The story dates from pre-Islamic Persia, a Sassanid origin. Vīs and Rāmīn, by Fakhr al-Dīn Gurgānī, translated from Persian by George Morrison, UNESCO collection of representative works: Persian heritage series, no. 14, xix, 357 p. (Columbia University Press, New York, 1972).
اصل داستان "ویس و رامین" از هر فرهنگ دیگری که آمده باشد، کار فخرالدین اسعد گرگانی در انتخاب و به شعر در آوردن آن، اثری ست از قله های ادبیات کلاسیک ایران، آن هم از چند قرن پیش. هرجا سخنی از ویس و رامین بوده، مرا به خود کشیده تا بخوانم و بدانم در این مورد کی، چی فکر کرده و چگونه. با نام یک خانم بر پشت این کتاب تحقیقی، اولین فکری که به ذهنم رسید، این بود که بررسی رابطه ی ویس و رامین از نگاه یک خانم پژوهشگر در متون گذشته ی ما، باید جالب و جاذب باشد. اگرچه کتاب خواندنی ست اما متاسفانه آن نبود که تصور می کردم. مولف با پذیرش ذهنی بسیاری از تفاوت ها در جامعه ی نابرابر ایران، و در کمال شگفتی ویس را در برخی جاها سرزنش می کند و به کل داستان، نگاهی مردانه دارد.

درباره ی شعر
https://www.goodreads.com/author_blog...

[فریبا ارجمند · Rating 5 out of 5]

ستاره دادن به آثار کلاسیک کار دشواری است.
ویس و رامین قصه بدیعی دارد، قصه‌ای که تا جایی که می‌دانم همتایی در ادبیات قدیم فارسی ندارد.
ویس دختر جوانی است که زن برادرش ویرو می‌شود، اما پیش از آن که زوج جوان به وصال هم برسند، شاه موبد، پیرمردی که قول ویس را از مادرش شهرو در زمانی گرفته که ویس هنوز به دنیا نیامده بوده، با دادن رشوه به شهرو ویس را می‌گیرد و به قصر خود می‌برد. ویس عاشق برادر جوان شوهرش می‌شود و در کمال شجاعت با او ارتباط برقرار می‌کند و با این که بارها کتک می‌خورد و تهدید می‌شود پای عشقش می‌ماند.
از این نظر ویس و رامین کاملا بی‌همتاست.
قصه واقعا پتانسیل تبدیل به ده هزار بیت را نداشته و شاعر عملا به روده درازی افتاده. اما بدیع بودن و یکتایی قصه ارزش خواندن دارد.۱
بار دوم که خوندم خیلی بیشتر دوستش داشتم. حیف که چاپ خوبی نداره و آقای روشن وقت نگذاشته معانی بیت‌های دشوار را توضیح بده. کاش یکی مثل دکتر کزازی یا دکتر خالقی کتاب را ویرایش کرده بود

[Patricia · Rating 4 out of 5]

Vis and Ramin is not only a love story but a love poem to language. Gorgani rolls out inventive metaphors to mirror multiple, many-nuanced perspectives on love, loyalty, and transience. This can be exhilarating, but also overwhelming. For instance, when Vis reproaches Ramin in a ten-part letter. There are some action scenes to contrast with the poetics of languishing, though. Watch for Vis's athletic, thrilling and very funny leap out of top-security confinement.

[Meshkat Mnsz · Rating 5 out of 5]

فقط این‌که خیلی روون تر از چیزی بود که انتظار داشتم و نمی دونم چرا خوندنش این قدر طول کشید.

ترا سودی نیامد زانکه کردی
بدیدی ان گمان بد که بردی
مرا سودی بزرگ امد پدیدار
که پیدا گشت غدار از وفادار
بلا را خود همین یک حال نیکوست
که بشناسی بدو در دشمن و دوست

-ویس و رامین. پاسخ دادن رامین ویس را

[Luisa · Rating 5 out of 5]

Actual forbidden love, slight slow burn elements, angst, court intrigue, amazing worldbuilding, fully fleshed female character, simp of a man (that's a poet and a warrior), happy ending, 300K words and a use of language that is imbued with deep images that are intimately universal. What's not to love?

Ps: I can actually feel my romantic standards go up.

[Zohre Kamrani · Rating 4 out of 5]

کتابی که من خوندم " ویس و رامین به روایت ناهید طباطبایی" هست.
در نامه ای ویس به رامین میگه:
" تازمانی که ماه و خورشید درکارند، مرا به عشق تو امید و نیاز است. عشق تو در دلم به سان درختی است که همیشه سبز و خرم است و هیچ آفتی برآن کارگر نیست، اما هرچه ��ن وفادارم، تو جفاکاری. همه به من می گویند از او دست بردار و امیدت را ببر! اما من می‌گویم تا جان در بدن دارم، به مهر او امیدوارم."
در جای دیگه ای چه قشنگ رامین رو نفرین می کنه:
"با این همه رنج و درد که از دوری ات می کشم، دلم نمی آید که از تو به خداوند شکایت کنم. تنها به همین دعا بسنده می کنم که تو بدون من از شادی دور باشی و من بدون تو از زندگانی."
.
" اگر چه در عاشقی جز غم و حسرت چیزی نیست، اما دو شادی هست که هر یک به عالمی می ارزد. یکی از این شادی ها وقتی است که نامه یا پیامی از دلدار می رسد و شادی دیدار دوست است.هیچ بیماری مانند بیماری عشق نیست، به خصوص که دلبر و دلدار از هم دور باشند. آن وقت شب و روز در انتظار نامه و خبری از دوست هستند." :(

[Tom Wyer · Rating 5 out of 5]

I can entirely see why this text triggered an efflorescence of Persian romances (and, most likely, of European ones too - the theory that ‘Tristan and Isolde’ in part ripped off ‘Vis and Ramin’ seems convincing). This is a genuinely wonderful book, which remains a delightful contribution to world literature 1,000 years on.

I’m struck by the consistency with which classic Persian literature counterposes strong women with really quite obnoxious men, and ‘Vis and Ramin’ again left me wondering - is this progressive? On the one hand, our sympathies are clearly supposed to be with the women; on the other, the regularity with which this trope is deployed leaves me fearful that I’m projecting, and that instead these men are set up as the limits of what even the best of women deserve. Perhaps these texts are simply a product of their time: a recognition of contemporary socioeconomic realities written by authors astute and curious enough to engage in critical reflection. For it seems undoubtable that Gorgani so reflects: from the outset, this is a female-led tale. Vis’ mother Queen Shahru is the power in Mahabad, and her husband Qaren is only even named incidentally (whilst his sole contribution to the narrative is his death). Only Shahru successfully defies the will of King Mobad (though others obviously circumvent it), and she does so whilst having a clear character and personality. In contrast, the men in ‘Vis and Ramin’ (including the eponymous Ramin) exist in outline only. It’s regrettable that Shahru’s character is venal and grasping, but it’s a necessary plot device. Her ill-thought promise before Vis’ birth - and subsequent buying off at the hands of Mobad after it - sets a stage on which Vis is passed around like chattel.

What follows is a tale in which Vis is bought by a king who (after killing her father) immiserates and beats her, whilst remaining unbowed in her love of Ramin - and therefore her own agency. Whilst Mobad enjoys power and riches beyond comparison as king of Merv, he remains tormented by the one thing he can’t compel - Vis’ love, which is therefore set above all other prizes. Pity that she chooses to give this prize to Ramin, who at points makes us even sympathise with Mobad. This man - who woos Vis, leaves her, marries Gol, leaves Gol, returns to Vis, gaslights her, harangues her - is hard to like. Yet the sense throughout is that Gorgani does not even intend for us to do so. It’s Vis we’re supposed to sympathise with, and who we rebel against being treated as wanton for refusing to stay loyal to a jealous husband who kidnapped her. Indeed, Gorgani devotes significant space to allowing Vis to list Ramin’s faults. In an especially memorable passage, the reader is struck by the force with which Vis’ agonised letter to Ramin reaches through the page, spanning the centuries by crafting something that channels the complaints made by lovers everywhere. In contrast, Ramin’s response is peremptory and short; small wonder Gorgani introduces Gol’s father Rafida for little other reason than to allow him to criticise Ramin. Insofar as Vis is ever at fault, I couldn’t help but feel repulsed at the way she treats her nurse - who, as in Romeo and Juliet, is the critical force in bringing the two lovers together. Ultimately, Vis is a product of her class. Having been consistently rough and abusive towards the woman who assumes culpability for Vis’ apparent sins in the eyes of the world, Vis engages in a remarkable volte face when it comes to using her as a stalking horse to upbraid Ramin (and, suddenly, there’s an “us” which has suffered hurt). This seemed to me an unjust treatment of the woman who is perhaps the story’s unsung hero - ever loyal and always vital.

Having loved Nizami, I was keen to read Gorgani - who was, in many ways, his inspiration. It’s undoubtedly true that Nizami’s verse reaches a height that is genuinely breathtaking, and that in many ways he perfected the genre. In contrast, ‘Vis and Ramin’ features a number of moments of narrative laziness. Whilst it’s a trope of Persian romance that love comes on suddenly and unexpectedly, I didn’t rate Gorgani avoiding the work of detailing Vis and Ramin courting by having them raised together as children (from which point they are seemingly already in love). I also didn’t rate the way in which Gorgani seemingly dropped plot lines (understanding that Viru’s total abandonment of Vis is obviously a narrative device, I found it unrealistic - especially when their later interactions then proceed on a purely fraternal basis as if nothing ever happened), or simply told us things out of the blue (there is nothing to suggest Ramin is Mobad’s brother other than that we’re told it’s so - but more egregious is the introduction of Moshkin two-thirds of the way through the text, who we are simply told is up to speed because Vis has been secretly speaking to him throughout). Nevertheless, there are also points where Gorgani edges Nizami. Nizami is a prude, and gets particularly shy about pre-Islamic rites and behaviours; Gorgani dives in two footed. ‘Vis and Ramin’ veers between rich verse and an earthiness that is really refreshing, and which provides the perfect harness in which to advance a romance that’s genuinely thrilling. Gorgani might not reach the formal heights of Nizami, but this is gripping melodrama - a rollicking plot that surely creates a much better and more realistic read than the at times austere and overly spiritual ‘Layli and Majnun’. At the same time, ‘Vis and Ramin’ has moments of genuine beauty too - some of the set piece addresses (like Ramin’s wooing of Vis via the nurse) are exceptional. I was also fascinated by the range of geographical references upon which Gorgani draws - from Tibetan musk to the Buddhist temple in Farkhar.

As ever, Dick Davis’ masterful translation is a work of art in itself - and I enjoy the dry wit of the notes he provides. I have but one quibble, which relates to him describing the seeming paradox of Gorgani noting in the text that he is young whilst also saying that his best days are behind him. Clearly, Davis is too old to remember himself. As I turn 30 this year, everyone around me increasingly seems to describe themselves in just the same way.

[Eric Norris · Rating 3 out of 5]

A romance in rhyming couplets. Possibly the origin of the Tristan and Isolde story. A bit annoying. Then very annoying. Eventually, when I had my fill of cypress tears, rose sherbet breasts, etc., I found myself wishing the cuckolded king would bring in assassins to strangle the lovers so I could move onto something else.

[Amir Sahbaee · Rating 4 out of 5]

کمتر چیزی به اندازه ی خوندن یک داستان به نظم می‌تونه جذاب باشه.۹ هزار بیت رو خوندم و ازش لذت بردم حقیقتا.با اینکه در منظومه ها معمولا کمتر از صنایع ادبی استفاده میشه ولی بازم سرودنشون سخته و به همون اندازه خوندنش شیرین.
عجیبه که زبان فخرالدین اسعد اینقدر به زبان امروز ما نزدیکه و کمتر واژه ها و عبارت هایی رو میبینیم که امروز کاربرد نداشته باشه یا ما معنیش رو بلد نباشیم با اینکه قرن ۵ این اشعار رو سروده.

از محتوای کتاب هم بگم که جالب بود واقعا ما فقط میدونستیم یه ویس و رامینی بودن که همو دوس داشتن.ولی از جنگ و ازدواج و خیانت و ایناش هیچی نشنیده بودیم که نمیگم اسپویل نشه ولی عجیب بود واقعا و جدید.
نکات جالبی هم درش وجود داشت مثل ازدواج خواهر و برادر و خیانت و غیره که فکر نمیکردم اینقدر عریان توی کتاب وجود داشته باشه
داستان هم کلا جذاب بود و جز یه بخش کوتاهی در ۱۰۰ صفحه ی پایانی،بقیه ش خیلی هندی نبود

ولی این نسخه ای که من دارم(انتشارات بهزاد) واقعا غلط هاش زیاد بود.از هر مدلی.از نیم فاصله و فاصله تا اشتباه تایپی و جا انداختن کلمه و ....
برای اولین بار توی کتابم علامت زدم و تا جایی که تونستم تصحیحش کردم.میتونم ببرم یه چاپ بدون غلط ازش تولید کنم حتی:))

[Inés Chamarro · Rating 5 out of 5]

Fantastic edition and verse translation for a classic Persian love story. I listened to the audiobook and will be getting the hard copy as a jewel of my Eastern literature library.

The story is that of the rather complicated love between the young, beautiful Vis, married to a powerful king, and the impetuous Ramin, romantic hero and younger brother of that same king. Vis is married against her will and through her nurse (instrumental throughout the story) manages to render her husband impotent. In the meantime, Ramin sees her by chance and experiences a coup de foudre that leads him to plead with the nurse, who eventually convinces Vis to give him a chance. There follows a love story for the ages full of twists and turns as the lovers come together, are separated by circumstance, give each other up, get together again, etc. The language is intensely lyrical and full of wonderful and delicate metaphor and the frequent monologues allow the reader to follow the tormented state of mind of the characters at every turn, though naturally it means that the action is not particularly fast-paced. Very enjoyable, though, and knowledgeable Western readers will recognize a lot of elements and plot devices that will become common in the roman courtois era and even the late middle ages.

[Aatif Rashid · Rating 5 out of 5]

Though written by an 11th-century Persian poet who lived in the empire of the Seljuk Turks, the poem depicts a much older era, the Parthian civilization of Pre-Islamic Iran, and tells of a romance that flouts what we might think of as traditional Islamic morality, celebrating sex and wine and worldly pleasure. It's written in a grand, flowery style, full of mixed metaphors and elaborate descriptions and long, passionate speeches that might come across as archaic to contemporary readers, but you have to read it as a document of its historical moment, an example of non-European courtly poetry and a reminder of the rich cultural legacy of the Islamic world.

“Look at these letters, every dot you see
Is heartfelt blood that has been wept by me;
The ink’s as black as is my wretched fate,
The curves repeat my bent back’s suffering state,
The circling letters are the world that jails me,
The broken letters are my hope that fails me.
Would we were drunk and happy once again
Like letters twined together by a pen.”

[Amber Scaife · Rating 4 out of 5]

An epic-length Persian poem written in the 11th century and based on a Parthian love story that goes back even farther. A beautiful young woman and a handsome young man fall in love when they are just kids sharing the same nanny, but she's promised to a king (the young man's uncle) then married off to her brother (ew) instead, and then carried off to be the wife of the originally-promised king. In the end young lovers in love find a way to be together, with the help of a nurse (there's always a helpful nurse in these stories). It follows the common tropes for these kinds of tales and it's a fascinating look at how old stories evolve through different times and changing cultures. Not my favorite long form love story poem, but I'm still happy to have read it.

[Nazila · Rating 5 out of 5]

داستانی عاشقانه که برخلاف دیگر داستانهای عاشقانه این دو عاشق بعد از فراز و فرودهای بسیار به هم میرسند. داستان بنا به روایتی از معدود داستانهای بازمانده ی پیش از اسلام است که شاعر آن را از پهلوی ترجمه و سپس به نظم درآورده است. داستان ازدواجی است که مادر به مردی قول دختری را میدهد که هنوز حتی نطفه ی او بسته نشده است. و بعد از سی سال هنگامی که دختر به دنیا میاید و بزرگ میشود داستان آغاز میشود. از نظر جغرافیایی داستان در شمال شرق و شمال غرب ایران جریان دارد. روایت بسیار ساده و شیوا است وبه فارسی بسیار فصیح سروده شده است.

[youtab ❤️ · Rating 5 out of 5]

Honestly this book is quite funny because both Vis and Ramin are so emotional sometimes that it feels like you're listening to some kind of melodrama.

Also, Vis as a main female character rocks. She absolutely will shine more than any other character in this story when you read it.

I loved the attempt on the translator's part to make it sound like a poem. I have yet to actually read the original so I can't speak to accuracy, but from what I've read in this one, it's very well adapted into English.

[Zahra · Rating 4 out of 5]

اگه تقدم ویس و رامین بر منظومه های نظامی نبود، سه ستاره بیشتر به این اثر نمی‌دادم، اول به خاطر اطناب زیادش که شبیه سریال های ترکیه و دوم به خاطر مقایسه ایی که پس ذهنم بین این داستان، با خسرو و شیرین یا لیلی و مجنون وجود داشت.
اما وقتی متوجه می‌شیم که فخرالدین اسعد گرگانی به نحوی الگوی حکیم نظامی بوده، وقتی می‌بینیم چه اثر تابوشکنانه ایی نوشته و چطور اولین منظومه عاشقانه ایرانی را به نظم در آورده، واقعا از حق نگذریم یکی از اثار مهم فارسی در قرن پنجم محسوب می‌شه، با زبانی ساده و شخصیت پردازی درست و به جا.
این اثر سنگ بنای منظومه های عاشقانه فارسیه.

[Amir Azad · Rating 5 out of 5]

گفته‌اند که اصل این اثر اشکانی بوده. بعدها در قرن پنجم یعنی قریب هزار سال پیش از پهلوی به فارسی آمده و منظوم شده. انصافا باید گفت که هزار سال پیش (وبلکه دوهزار سال پیش) هم خیلی خلاق بوده‌اند و هم خیلی متفاوت.
از نظر زبان اثر اصیلی است. در رزم متاثر از فردوسی نیست و راه خودش را رفته. در بزم هم گمانم کسی پیش از او منظومه نسروده. غیر از بخش ده نامه و مقداری قبل و بعدش که خیلی کش آمده بود باقی قصه هم پر حادثه است و هم پر کشش. پند و اندرز چندانی هم ندارد.
نویسنده/شاعر از خودش کمتر چیزی در متن آورده و تقریبا اعم اغلب متن به قصه پرداخته. نمی دانم چقدر به متن اصلی وفادار بوده ولی این متن که آثار کهنگی مطالب درش هویداست خیلی زیباست.
از نوجوانی می‌دیدم که خیلی منظومه‌ها را با عنوان شاهکار ادبیات فارسی نام‌گذاری کرده‌اند و من هم سراغشان نرفته بودم. در سال‌های اخیر سراغ هرکدام رفتم (مثل تاریخ بیهقی یا هفت پیکر) و از سر تا ته یک بار خواندم یا شنیدم واقعا به نظرم شاهکار بودند. ویس و رامین هم همچنین بود.
سپاس از آن گروهی که می‌خوانند (پادکست: "می‌خوانیم") و ما استفاده می‌کنیم.

[Reza · Rating 4 out of 5]

این داستان عاشقانه برخلاف منظومه‌های مشابه مثل لیلی و مجنون یا خسرو و شیرین روایت گستاخانه و بعضا اروتیک دارد.
داستان در دوران ایران باستان رخ می‌دهد شاه ایران همسری به نام ویس دارد که عاشق برادر شوهر خود رامین است و سراسر داستان در مورد رابطه پنهانی و نامشروع این دو دلداده است.
آنچه که باعث شد به داستان امتیاز کامل را ندهم شیوه روایی داستان است که به نوعی پدر جد سریال‌های ترکیه‌ای محسوب می‌شود، به عنوان مثال در جایی ویس پادشاه را مست می‌کند و زمانیکه شاه در خواب است از بستر برخاسته به اتاق کناری می‌رود تا با رامین همخواب شود یا در جایی دیگر رامین از برج کاخ بالا می‌رود تا به خوابگاه ویس وارد شود. پایان داستان نیز چندان خوشایند نیست و به یک تراژدی ختم می‌شود.

[Lauren Acquaviva · Rating 3 out of 5]

Read as part of a very long quest to paw through as much of Shakespeare’s source material as I can get my hands on…this one via Beroul's the Romance of Tristan/Tristan and Iseult. If you’ve read One Thousand and One Nights (aka the Arabian Nights) then you will be comfortable with this variety of storytelling - - the pacing of it, the poetic way of using language, the mystical elements, the circling and drifting means of approaching a subject. Not the easiest book to finish, but I intend to read it again in the future alongside Tristan & Isolde to more thoroughly track the influence it had.

[Caomhghain · Rating 5 out of 5]

The translation is wonderful. I was expecting something closer to a medieval romance but found a rather different genre. The plot is secondary to the exposition which is many layered, richly decorative and often psychologically subtle. The exchange of conversations between Vis and Ramin before their final reconcialiation is masterful yet not at all realistic - rhetorical in the finest sense, bedecked with rich images, sensuous.

A perfect book.