What do you think?
Rate this book
Troçki İstanbulda
Stalin tarafından ülke dışına çıkarılan Kızıl Ordu'nun kurucusu Leon Troçki, dört buçuk yıl İstanbul'da yaşadı. Türkiye'deki sürgün yıllarının çoğunu Büyükada'da geçirdi. Ömer Sami Coşar'ın kaleminden bir yakın tarih araştırması.
216 pages, Paperback
First published January 1, 2015
2 people are currently reading
52 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 12 of 12 reviews
September 27, 2013
Leon Troçki ve Stalin arasındaki kanlı rekabete değinmeden önce Troçki'nin kurucusu olduğu Kızıl Ordu hakkında bilgi edinelim biraz. Kızıl Ordu Ekim Devrimi'nden sonra Rusya İmparatorluğu Ordusuna karşı kurulmuştur. İlk başlarda mühimmatları oldukça sınırlıdır. Resmen kurulması köylü ve işçilerin asker olarak eğitilmesinden sonra olmuştur. Ki bu ordu daha sonra Nazi Almanya'sına en büyük yenilgisini uğratacaktır.
Lenin'in ölümü ardından Troçki ve o zamanlar sekreter olan Stalin arasında büyük rekabet başlar. Stalin bozulan ekonominin kalkınması için kapitalist ülkelerden cüzzi miktarda yardım alınabileceğini savunuyordur. Soldan çok sağa yönelmeye başlamıştır ve bir diktatörlüğe doğru emin adımlarla yürüyordur. Nitekim, kendisine muhaliflere yaptıkları Hitler'in ölüm kamplarında olanlardan farklı değildir.
Troçki, Stalin karşısında soldaki karışıklık ve çatışmalardan dolayı geri düşünce ve Rusya sınırları içinde öldürülürse taraftarları büyük tepkiler vereceğinden ülkeden sürülüyor. Fakat özellikle işçi sınıfını galeyana getirebilecek biri hiçbir Avrupa ülkesinde istenmiyor. Yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti Troçki'yi kabul eden tek ülke oluyor. Atatürk, "Burası Sovyetlerin hapishanesi değildir, Troçki'nin hayatı burada emniyettedir." diyerek tavrını çok net koyuyor. Ki Troçki'nin İstanbul'da kaldığı dört buçuk yıl boyunca güvenliği tamamiyle sağlanıyor. Ölümü ilk önce Fransa sonra Norveç en son da Meksika yolculuğunda gerçekleşiyor. Kafasına çekiçle vurulmak suretiyle oluyor ölümü... Ne entrika çevrilmiş şaştım kaldım...
İstanbul'da kaldığı dört buçuk yıl neler olmuş, kimler ziyarete gelmiş, kimler hainmiş, yazar çok iyi bir araştırmayla ortaya koymuş. Fakat komünizm karşıtı olduğu için fikirlerini açık seçik belirtmekten de geri kalmamış, ona göre bütün komünistler vatan haini orası belli.
En dikkat çekici kısımlardan biri de Maksim Gorki'nin Stalin'in isteği üzerine yazdığı bir kitabı kaldırtıp Troçki aleyhine tekrar kaleme alması. Daha sonra Gorki'yi yine Stalin'in polis teşkilatından birinin zehirleterek öldürttüğü ileri sürülüyor...
Rus Tarihi'ne meraklıysanız okumanız gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum. Entrikalar, işkenceler, yalandan itiraflar ve birbirini boğazlamak isteyen insanlarla dolu bir tarih. İnsanoğlunun doğası böyle bana göre, ister sol ister sağ olsun, insanın içindeki canavar görüş dinlemiyor.
Lenin'in ölümü ardından Troçki ve o zamanlar sekreter olan Stalin arasında büyük rekabet başlar. Stalin bozulan ekonominin kalkınması için kapitalist ülkelerden cüzzi miktarda yardım alınabileceğini savunuyordur. Soldan çok sağa yönelmeye başlamıştır ve bir diktatörlüğe doğru emin adımlarla yürüyordur. Nitekim, kendisine muhaliflere yaptıkları Hitler'in ölüm kamplarında olanlardan farklı değildir.
Troçki, Stalin karşısında soldaki karışıklık ve çatışmalardan dolayı geri düşünce ve Rusya sınırları içinde öldürülürse taraftarları büyük tepkiler vereceğinden ülkeden sürülüyor. Fakat özellikle işçi sınıfını galeyana getirebilecek biri hiçbir Avrupa ülkesinde istenmiyor. Yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti Troçki'yi kabul eden tek ülke oluyor. Atatürk, "Burası Sovyetlerin hapishanesi değildir, Troçki'nin hayatı burada emniyettedir." diyerek tavrını çok net koyuyor. Ki Troçki'nin İstanbul'da kaldığı dört buçuk yıl boyunca güvenliği tamamiyle sağlanıyor. Ölümü ilk önce Fransa sonra Norveç en son da Meksika yolculuğunda gerçekleşiyor. Kafasına çekiçle vurulmak suretiyle oluyor ölümü... Ne entrika çevrilmiş şaştım kaldım...
İstanbul'da kaldığı dört buçuk yıl neler olmuş, kimler ziyarete gelmiş, kimler hainmiş, yazar çok iyi bir araştırmayla ortaya koymuş. Fakat komünizm karşıtı olduğu için fikirlerini açık seçik belirtmekten de geri kalmamış, ona göre bütün komünistler vatan haini orası belli.
En dikkat çekici kısımlardan biri de Maksim Gorki'nin Stalin'in isteği üzerine yazdığı bir kitabı kaldırtıp Troçki aleyhine tekrar kaleme alması. Daha sonra Gorki'yi yine Stalin'in polis teşkilatından birinin zehirleterek öldürttüğü ileri sürülüyor...
Rus Tarihi'ne meraklıysanız okumanız gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum. Entrikalar, işkenceler, yalandan itiraflar ve birbirini boğazlamak isteyen insanlarla dolu bir tarih. İnsanoğlunun doğası böyle bana göre, ister sol ister sağ olsun, insanın içindeki canavar görüş dinlemiyor.
July 31, 2018
Kitabın eksik olduğu ama değerinden bir şey kaybettirmeyen alanlar var: Troçki-Stalin kavgasını sınıfsal özünden bağımsız olarak kişi kavgasına indirgemesi, bürokrasinin rolünü görememesi, açıktan Kemalizm taraftarlığını bağırması, Türkiye'nin o dönem attığı her adımda üstün bir ahlaki davranış motivasyonu olduğunu iddia etmesi vb. Tüm bunlar kitabın değerini azaltmıyor çünkü bu kitap Sovyetler Birliği ve Sol Muhalefet tarihine daha önce hiç bakılmayan bir pencereden bakma şansını veriyor. Troçki'nin Türkiye günleri ve Sol Muhalefet faaliyetlerinin başka bir yerde daha önce görmediğim ayrıntıları bu kitapta mevcut. Bu nedenle konu ile ilgili herkesin oldukça faydalanacağı bir eser kesinlikle. Troçki-Stalin meselesinin ortaya çıkışı ve sonraki seyri ile ilgili ayrıntılı okuma yapmak isteyenler, şu kitaplar üzerinden daha ayrıntılı ve doğru sonuçlara ulaşabilirler: Moshe Lewin-Lenin'in Son Mücadelesi, Tony Cliff-Lenin(4 ciltlik biyografinin ilgili kısımları), Mehmet İnanç Turan-Yıkıntının Tarihi ve Teorisi
June 16, 2021
Ömer Sami Coşar nesnel bir çalışma yapmış. Saygıyla anılmaya değer.
Geçmişte (1977) okuduğum bu kitabı goodreads'e işlerken, içinde bir gazete kupürü buldum. Üzerine atılmış olan tarih (26 Ekim 1978) babamın yazısıyla. Yaklaşık 10 cm boyunda tek sütuna bir haber. Kısaca özetlersek:
"Troçki'yi Meksika'sa 1940 yılında öldürmüş olan Ramon Ivanovich Lopez (diğer takma adları da zikrediliyor) 24.10.1978 tarihinde Moskova'da, o tarihte KGB Başkanı olan Yuri Andropov'un sa katıldığı devlet töreni ile gömülmüş. Ertesi gün katilin fotoğrafının mezar taşından kazınmış olduğu görülmüş."
Geçmişte (1977) okuduğum bu kitabı goodreads'e işlerken, içinde bir gazete kupürü buldum. Üzerine atılmış olan tarih (26 Ekim 1978) babamın yazısıyla. Yaklaşık 10 cm boyunda tek sütuna bir haber. Kısaca özetlersek:
"Troçki'yi Meksika'sa 1940 yılında öldürmüş olan Ramon Ivanovich Lopez (diğer takma adları da zikrediliyor) 24.10.1978 tarihinde Moskova'da, o tarihte KGB Başkanı olan Yuri Andropov'un sa katıldığı devlet töreni ile gömülmüş. Ertesi gün katilin fotoğrafının mezar taşından kazınmış olduğu görülmüş."
June 26, 2017
"Sovyet Rusya ile dostluk başka, Türkiye' ye sığınmış ve kanunlarına hürmet eden bir siyasi mülteciye karşı muamele başka şeylerdi. Atatürk Türkiyesi için, bir mülteciye saygı, 8 milyon dolarlık kredi anlaşmasından da mühimdi."(s.154)
May 22, 2022
Troçki'nin yaşamı, özellikle de İstanbul'da geçirdiği günler hep merakımı çekti. Troçki'nin Türkiye dönemi için benzersiz bir kaynak. Yer yer yazarın naifliği tadını kaçırsa da meraklıları için okunası bir kitap.
May 13, 2017
Gerçekten de kapsamlı bir kaynak olma niteliği taşıyor. Aktarılan anekdotların örüntülenme biçimi de neredeyse hikayeleştirmiş bütün eseri. Okuması gayet keyifli bir kitap.
April 17, 2023
Yazarın biraz taraflı tutumuna ve kalemine rağmen dönemi siyasi yapısını öğrenmek için güzel bir kitaptı. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında gerek Ruslarla ile gerekse de diğer Avrupa ülkeleri ile ilişkilerini ilk ağızdan okumama vesile oldu. Hatıra şeklinde yazılmış olması da rahat bir okuma sunuyor. Lenin öldükten sonra acaba Stalin yerine Troçki iktidara geçseydi nasıl bir Rusya ve Avrupa olurdu acaba sorusunu kafamda canlandırması da bu konuda okumalar yapmam için beni teşvik etti.
June 13, 2023
Cumhuriyetin ilk yıllarına denk gelen 1929-1933 arasında, bu sürenin büyük kısmı Büyükada'da olmak üzere sürgün hayatı yaşamıştır. Çeşitli yazışmalar, araştırma kitaplarından alıntılar ve görgü tanıklarından anekdotlara da yer verilmiş. Türkiye Cumhuriyeti'ndeki ilk grevin, 1929 yılında İstanbul taksi ücretlerinin yarı yarıya indirilmesi sonucunda taksiciler tarafından yapıldığı, ilk yurtdışı kredinin Sovyetlerden (8 milyon USD) alındığı, Troçki'nin hemen her gün balık avlamaya çıktığı, sürekli iki cebinde birer tabanca ile dolaştığı, gibi pek çok ilginç bilgi var.
April 22, 2024
Kitapta dil bütünlüğü olmaması okumayı keyifsiz hale getirdi. Kitabın sonunda da hızlıca işte Troçki de öldü deyip hiç detay verilmemesi değişik. Yani kitabın başında aynı hikayeyi dönüp dolaşıp anlatan yazar birden en önemli konuyu 4 sayfada özetlemiş. Aynı serinin belki de 17. kitabını okuyorum. Bir Liji Pulciyan'ın kitabını bir de bu kitabı hiç sevmedim
October 29, 2022
Troçki'nin İstanbul'da geçirdiği yıllara dair daha fazla gündelik bilgi olmasını beklerdim. Başlık bunu vaat ediyor.
March 6, 2025
babamın kütüphanesinden arakladım
Read
November 22, 2023Troçki özelinde Rusya yakın tarihine bir bakış... Kitabın sonunda bulunan biyografiler ve yardımcı notları ilk önce okumak gerekiyor... Genel anlatım açık ancak o yıllar hakkında ön bilgiye sahip olmak gerekiyor.
Displaying 1 - 12 of 12 reviews