What do you think?
Rate this book
Berlijn, leven in een gespleten stad
Dit keer gaat Piet de Moor in Berlijn – Leven in een gespleten stad op zoek naar de ziel van Berlijn, een stad die als geen andere geleden heeft onder het geweld van de geschiedenis in de twintigste eeuw.
Door het lezen van dagboeken, romans en ooggetuigenverslagen, door gesprekken met historici, politici, schrijvers en journalisten slaagt de Moor erin een fascinerend beeld te geven van de geschiedenis van Berlijn vanaf Hitlers machtsovername in 1933 tot de val van de Muur in 1989. Hoe wisten de nazi’s het bruisende leven in de stad te vergiftigen? Met welke absurditeiten van het communisme werden de Oost-Berlijners in de DDR geconfronteerd, hoe verging het de stad na de Wende? Piet de Moor heeft een scherp oog voor de gespletenheid van het leven in de stad, voor de wijze waarop de tegenstellingen van de twintigste eeuw zich manifesteren in het dagelijkse leven van de Berlijners. Het resultaat is opnieuw een noodzakelijk, caleidoscopisch boek.
Door het lezen van dagboeken, romans en ooggetuigenverslagen, door gesprekken met historici, politici, schrijvers en journalisten slaagt de Moor erin een fascinerend beeld te geven van de geschiedenis van Berlijn vanaf Hitlers machtsovername in 1933 tot de val van de Muur in 1989. Hoe wisten de nazi’s het bruisende leven in de stad te vergiftigen? Met welke absurditeiten van het communisme werden de Oost-Berlijners in de DDR geconfronteerd, hoe verging het de stad na de Wende? Piet de Moor heeft een scherp oog voor de gespletenheid van het leven in de stad, voor de wijze waarop de tegenstellingen van de twintigste eeuw zich manifesteren in het dagelijkse leven van de Berlijners. Het resultaat is opnieuw een noodzakelijk, caleidoscopisch boek.
- GenresHistoryNonfiction
373 pages, Paperback
Published October 8, 2016
9 people are currently reading
160 people want to read
About the author
Piet de Moor
22 books5 followersPiet de Moor (1950) is schrijver-journalist. Zijn recensies over de Midden-Europese literatuur zijn een begrip in Nederland en Vlaanderen. Hij woonde twee jaar in Berlijn en maakte diverse reizen door Rusland, Midden-Europa en de Balkan. Eerder verschenen van hem Uit de dode hoek. De metamorfose van Midden-Europa (1992), Een masker voor de macht. Over Ismail Kadare, schrijver in de dictatuur (1996, herziene uitgave 2005) en De Gelaarsde God. Stalin en de aura van de macht (2003), dat ook in het Duits verscheen bij Ammann Verlag (2006). In 2005 verscheen Schemerland. Stemmen uit Midden-Europa, een rijke verzameling aan interviews, bespiegelingen citaten en anekdotes uit Midden-Europa, die zeer goed door de pers werd ontvangen.
Piet de Moor in de Nederlandstalige Wikipedia
Piet de Moor in de Nederlandstalige Wikipedia
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 10 of 10 reviews
September 3, 2019
“Berlijn, leven in een gespleten stad” begint bij de boekverbranding van de Nazi’s op de Opernplatz in 1933 en eindigt zo rond 2015. Piet De Moor kent Berlijn als zijn broekzak, heeft er gewoond en heeft heel erg veel gelezen over de stad en de context waarin ze is geëvolueerd in deze periode.
Echt veel grote nieuwe inzichten heb ik in dit boek niet geleerd tenzij dan misschien op welke manier de nieuwe DDR leiding in 1945 letterlijk vanuit Moskou geïmporteerd werd en hoe diep de kloof met de bevolking van in het begin wel was. Ook nieuw voor mij was dat de bouw van de muur in New York, Londen en Parijs wel verbaal weerwerk kreeg, maar dat ze eigenlijk blij waren dat het gedaan was met die onduidelijke toestand in Berlijn waar ze voortdurend moesten mee bezig zijn.
Natuurlijk heb ik ook wel genoten van de vele details en citaten die De Moor kwistig rondstrooit om de sfeer te tekenen. Maar verder krijgen we dus de machtsconcentratie van de Nazi’s in Berlijn, de Jodenvervolging, het bouwen van Speer, en dan de oorlog met de bombardementen, de verovering door de Russen, de verkrachtingen en de opdeling van de stad in de vier sectoren. Gevolgd door de blokkade met de luchtbrug, de bouw van de muur en de verdere gescheiden ontwikkelingen on Oost en West, politiek, cultureel en qua stadsontwikkeling tot de val van de muur in 1989.
Het was ook grappig om nog eens in detail te lezen hoe een kleine dubbelzinnigheid op een persconferentie van de DDR leiding tot een misverstand leidde dat de Oost-Berlijners het idee gaf dat ze wel onmiddellijk de toestemming kregen om de grens over te steken. Wat ze ook onmiddellijk massaal deden. En de grenswachten die de halve verspreking ook hadden gehoord stonden erbij en keken ernaar.
Nadien kon de stad beginnen om de verdeling in de fysieke ruimte en in de geesten te helen. Wie Unter den Linden met de Brandenburger Tor of de Potzdammerplatz voor en na de val van de muur heeft gezien weet dat dat een formidabele opdracht was die nog steeds niet voltooid is. We zien hoe halve “hell holes” als Kreuzberg door hippe anarchisten wordt omgetoverd met in hun zog nog hippere en kapitaalkrachtigere bewoners. De oude luchthaven Tempelhof gaat dicht en creëert initieel een grote onbestemde vlek in het stadsplan. Alles beweegt en verandert.
Dan legt De Moor ook terecht het verband met de aankomst- en vertrekstad die Berlijn altijd is geweest met Joden, Polen, Russen en Turken. Of wat Hugenoten in de zestiende eeuw.
Er is natuurlijk meer over Berlijn verteld en geschreven dan men in een mensenleven de baas kan, dus elk boek erover is een selectie. Ik heb de keuzes van De Moor gesmaakt en hij heeft voor de afgebakende tijdspanne binnen het boek mij een coherent beeld gegeven van de stad en de stukken en brokken die al in mijn hoofd zaten tot een geheel samengesmeed. Ideaal als opfrisser voor een bezoek.
De Moor schrijft helder beeldend en zonder te veel franjes. Sommige stukken verschenen als aparte reportages in tijdschriften, dat merk je wel door een stijlbreuk hier en daar.
Echt veel grote nieuwe inzichten heb ik in dit boek niet geleerd tenzij dan misschien op welke manier de nieuwe DDR leiding in 1945 letterlijk vanuit Moskou geïmporteerd werd en hoe diep de kloof met de bevolking van in het begin wel was. Ook nieuw voor mij was dat de bouw van de muur in New York, Londen en Parijs wel verbaal weerwerk kreeg, maar dat ze eigenlijk blij waren dat het gedaan was met die onduidelijke toestand in Berlijn waar ze voortdurend moesten mee bezig zijn.
Natuurlijk heb ik ook wel genoten van de vele details en citaten die De Moor kwistig rondstrooit om de sfeer te tekenen. Maar verder krijgen we dus de machtsconcentratie van de Nazi’s in Berlijn, de Jodenvervolging, het bouwen van Speer, en dan de oorlog met de bombardementen, de verovering door de Russen, de verkrachtingen en de opdeling van de stad in de vier sectoren. Gevolgd door de blokkade met de luchtbrug, de bouw van de muur en de verdere gescheiden ontwikkelingen on Oost en West, politiek, cultureel en qua stadsontwikkeling tot de val van de muur in 1989.
Het was ook grappig om nog eens in detail te lezen hoe een kleine dubbelzinnigheid op een persconferentie van de DDR leiding tot een misverstand leidde dat de Oost-Berlijners het idee gaf dat ze wel onmiddellijk de toestemming kregen om de grens over te steken. Wat ze ook onmiddellijk massaal deden. En de grenswachten die de halve verspreking ook hadden gehoord stonden erbij en keken ernaar.
Nadien kon de stad beginnen om de verdeling in de fysieke ruimte en in de geesten te helen. Wie Unter den Linden met de Brandenburger Tor of de Potzdammerplatz voor en na de val van de muur heeft gezien weet dat dat een formidabele opdracht was die nog steeds niet voltooid is. We zien hoe halve “hell holes” als Kreuzberg door hippe anarchisten wordt omgetoverd met in hun zog nog hippere en kapitaalkrachtigere bewoners. De oude luchthaven Tempelhof gaat dicht en creëert initieel een grote onbestemde vlek in het stadsplan. Alles beweegt en verandert.
Dan legt De Moor ook terecht het verband met de aankomst- en vertrekstad die Berlijn altijd is geweest met Joden, Polen, Russen en Turken. Of wat Hugenoten in de zestiende eeuw.
Er is natuurlijk meer over Berlijn verteld en geschreven dan men in een mensenleven de baas kan, dus elk boek erover is een selectie. Ik heb de keuzes van De Moor gesmaakt en hij heeft voor de afgebakende tijdspanne binnen het boek mij een coherent beeld gegeven van de stad en de stukken en brokken die al in mijn hoofd zaten tot een geheel samengesmeed. Ideaal als opfrisser voor een bezoek.
De Moor schrijft helder beeldend en zonder te veel franjes. Sommige stukken verschenen als aparte reportages in tijdschriften, dat merk je wel door een stijlbreuk hier en daar.
May 28, 2017
Stevig gedocumenteerd boek over de 20ste-eeuwse geschiedenis van Berlijn en Duitsland (en Europa bij uitrbreiding). Het boek was alvast voor mij erg verhelderend over dit stuk Europese geschiedenis. En ... nu zou je echt wel deze stad willen bezoeken!
June 21, 2017
Zeer interessant boek voor Berlijn liefhebbers. Je krijgt zowaar heimwee om terug te gaan of zin om te vertrekken, al naargelang. Soms te anekdotisch en fragmentarisch geschreven. Niettemin een aanrader met een indrukwekkende literatuurlijst die vraagt naar verdere lezing.
January 16, 2021
Piet de Moor woonde in de jaren ’70 een tijd in Berlijn en woont er inmiddels ook al weer een flink aantal jaren. In Berlijn - Leven in een gespleten stad doet hij op persoonlijke, erudiete wijze verslag van Berlijns turbulente geschiedenis tussen de opkomst van Hitler tot na de val van de Muur. Aan de hand van veel ooggetuigenverslagen en getuigenissen van schrijvers, politici en stadshistorici probeert De Moor het verhaal te vertellen van deze wonderlijke stad en z’n eigenzinnige inwoners. Van Hitlers totale oorlog tot de oprichting van de DDR, van de Koude Oorlog – culminerend in de bouw van de Muur in 1961 – tot de levendige muziekscene in de jaren ’70 en ’80. De Muur die uiteindelijk ook weer viel 28 jaar later en de hereniging van de twee Duitslanden die daarop volgde. Bizar haast wat de Berlijners allemaal voor hun kiezen hebben gekregen in wat strikt genomen toch een vrij korte periode mag heten.
De Moor vertelt het verhaal van de Berlijners met verve, van de ‘grote verhalen’ over bijvoorbeeld Willy Brandt en David Bowie tot de kleine. Vorig jaar om deze tijd las ik van dezelfde schrijver Hotel Europa, over de gespannen wereld van de Oostbloklanden toen en nu. Net als bij dat boek maakt ook Berlijn – Leven in een gespleten stad met name weer benieuwd naar andere boeken. De Moor is als een enthousiaste, belezen gids die allerlei interessante luikjes in de geschiedenis voor je opent en daarmee stimuleert om zelf verder op onderzoek uit te gaan. In het geval van Berlijn werkt het bij mij vrij eenvoudig: lees over Berlijn en je wilt er steeds weer verder over lezen. Of spring natuurlijk bij de eerste gelegenheid in de trein naar het oosten.
Boeken voor op mijn leeslijst:
- Friedrich Christian Delius – De zondag waarop ik wereldkampioen werd
- Alfred Döblin – Berlin Alexanderplatz
- Sebastian Haffner – Het verhaal van een Duitser
- Kai Hermann & Horst Rieck – Christiane F.
- Marta Hillers – Anoniem – Een vrouw in Berlijn
- Christopher Isherwood – The Berlin stories
- Uwe Johnson – Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl
- Victor Klemperer – Tot het bittere einde – Dagboek 1933-1941 en 1942-1945
- Alexander Kluge – Lente met witte vlaggen (verschijnt april 2021 in Nederlandse vertaling)
- Vladimir Nabokov – Laughter in the dark
- J. van Oudshoorn – Het onuitsprekelijke – Brieven
- Joseph Roth & Stefan Zweig – Elke vriendschap met mij is verderfelijk – Brieven 1927-1938
- Karl Schlögel – Steden lezen
- Uwe Tellkamp – De toren
- Uwe Timm – Mijn broer bijvoorbeeld
Deze bespreking is onderdeel van een dubbelbespreking met de graphic novel Berlin van Jason Lutes. Lees de gehele bespreking op mijn boekblog Jacob de Zoet
De Moor vertelt het verhaal van de Berlijners met verve, van de ‘grote verhalen’ over bijvoorbeeld Willy Brandt en David Bowie tot de kleine. Vorig jaar om deze tijd las ik van dezelfde schrijver Hotel Europa, over de gespannen wereld van de Oostbloklanden toen en nu. Net als bij dat boek maakt ook Berlijn – Leven in een gespleten stad met name weer benieuwd naar andere boeken. De Moor is als een enthousiaste, belezen gids die allerlei interessante luikjes in de geschiedenis voor je opent en daarmee stimuleert om zelf verder op onderzoek uit te gaan. In het geval van Berlijn werkt het bij mij vrij eenvoudig: lees over Berlijn en je wilt er steeds weer verder over lezen. Of spring natuurlijk bij de eerste gelegenheid in de trein naar het oosten.
Boeken voor op mijn leeslijst:
- Friedrich Christian Delius – De zondag waarop ik wereldkampioen werd
- Alfred Döblin – Berlin Alexanderplatz
- Sebastian Haffner – Het verhaal van een Duitser
- Kai Hermann & Horst Rieck – Christiane F.
- Marta Hillers – Anoniem – Een vrouw in Berlijn
- Christopher Isherwood – The Berlin stories
- Uwe Johnson – Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl
- Victor Klemperer – Tot het bittere einde – Dagboek 1933-1941 en 1942-1945
- Alexander Kluge – Lente met witte vlaggen (verschijnt april 2021 in Nederlandse vertaling)
- Vladimir Nabokov – Laughter in the dark
- J. van Oudshoorn – Het onuitsprekelijke – Brieven
- Joseph Roth & Stefan Zweig – Elke vriendschap met mij is verderfelijk – Brieven 1927-1938
- Karl Schlögel – Steden lezen
- Uwe Tellkamp – De toren
- Uwe Timm – Mijn broer bijvoorbeeld
Deze bespreking is onderdeel van een dubbelbespreking met de graphic novel Berlin van Jason Lutes. Lees de gehele bespreking op mijn boekblog Jacob de Zoet
April 19, 2025
Piet de Moor heeft niet de meest gepassioneerde schrijfstijl. alhoewel hij over een onderwerp spreekt dat mij zeer hard kan bezig houden vond ik het toch moeilijk om de droge kost 300 pagina's lang uit te zitten. Zou het niet aanraden.
Read
July 30, 2019Fantastisch boek. Spijtig dat ik het niet gelezen heb voor onze Berlijntrip. Volgende keer gebruiken we dat zeker meer.
August 2, 2024
Voor de Berlijnliefhebbers.
Sommige hoofdstukken al boeiender dan andere.
Sommige hoofdstukken al boeiender dan andere.
April 7, 2017
Net op citytrip naar Berlijn geweest. Toen ik dit boek zag in de winkel, sprak de titel me erg aan. het is inderdaad een stad met zo veel facetten. had op voorhand al veel gelezen over Berlijn, maar dit boek vertelde ook veel nieuws. interessante conclusies, veel intrigerende details. lezen!!!
Displaying 1 - 10 of 10 reviews