What do you think?
Rate this book
A History of Bombing
A DARING LITERARY AND HISTORICAL LOOK AT THE IDEOLOGIES OF WAR AND VIOLENCE, BY THE AUTHOR OF "EXTERMINATE ALL THE BRUTES" On November 1, 1911, over the North African oasis Tagiura, Lieutenant Giulio Cavotti leaned out of the cockpit of his primitive aircraft and dropped a Haasen hand grenade. Thus began one of the most devastating military tactics of the twentieth century: aerial bombing. With this point of entry, Sven Lindqvist, the author of the highly acclaimed "Exterminate All the Brutes, " presents a cleverly constructed and innovative history. Now available in paperback, A History of Bombing tells the fascinating stories behind the development of air power, bombs, and the laws of war and international justice, demonstrating how the practices of the two world wars were born from colonial warfare.
224 pages, Paperback
First published January 1, 1999
37 people are currently reading
2285 people want to read
About the author
Sven Lindqvist
56 books158 followersDr. Sven Lindqvist was a Swedish author of mostly non-fiction.
He held a PhD in History of literature from Stockholm University (his thesis, in 1966, was on Vilhelm Ekelund) and a 1979 honorary doctorate from Uppsala University. In 1960–1961, he worked as cultural attaché at the Swedish embassy in Beijing, China. From 1956–86 he was married to Cecilia Lindqvist, with whom he had two children. He was married to the economist Agneta Stark since 1986. He lived in the Södermalm area of central Stockholm.
He held a PhD in History of literature from Stockholm University (his thesis, in 1966, was on Vilhelm Ekelund) and a 1979 honorary doctorate from Uppsala University. In 1960–1961, he worked as cultural attaché at the Swedish embassy in Beijing, China. From 1956–86 he was married to Cecilia Lindqvist, with whom he had two children. He was married to the economist Agneta Stark since 1986. He lived in the Södermalm area of central Stockholm.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 89 reviews
November 29, 2011
We cannot change the hearts and minds of those people…but we can make war so terrible, make them so sick of war, that generations would pass away before they would again appeal to it. (General Sherman). That is all ye know on earth, and all ye need to know…
A History of Bombing is a history of aerial bombardment--the most indiscriminate, politically punitive, and frankly terroristic style of fighting—in three hundred and ninety-nine vignettes. Lindqvist calls his book “a labyrinth with twenty-two entrances and no exit,” each entrance a narrative or an argument that concludes with a vision of humanity’s certain savagery, and probable doom. “Follow the threads,” he invites us, “put together the horrifying puzzle, and, once you have seen my century, build one of your own from other pieces.”
My favorite entrances are those on the newly-invented airplane as an instrument of colonial control, and as an inspirer of European fantasies of effortless global subjection and loftily sanitary extermination (like all such colonial fantasies, they would blow back on Europe). The airplane enters warfare as a colonial policeman. “Pilot as policeman, bomb as baton.” The legality of bombing civilians was discussed only insofar as it threatened to be practiced in Europe; for the savages, wholesale chastisement. The first air raid came in 1911, when an Italian flier leaned from his fragile contraption to toss a few hand grenades over a Libyan oasis thought to conceal a fractious tribe. After World War One, aerial bombing was a relatively cheap way for cash-strapped powers to put down native rebellions—or, to at least flatten the villages where Iraqi, Indian, Burmese or Yemeni insurgents might harbor. Sir Arthur Harris flew in the Afghan War of 1919, which ended after a single demoralizing airstrike (our dronemakers can only sigh); during World War Two, as head of RAF Bomber Command, Harris would burn down Hamburg, Dresden, and fifty-nine other German cities, confident at each take-off of Hitler’s imminent surrender.
The generals liked the efficiency of air raids, colonial ministers their cheapness—while the men of letters dreamt of airships, death rays, and the immolation of the coloreds. Lindqvist is distinctive in his knowledge of science fiction, and of the casually genocidal racism therein. Dreams of a purifying fire from above predate the first military use of aircraft. “[F]antasies of genocide lay in wait for the first airplane to arrive,” he writes. “The dream of solving all the problems of the world through mass destruction from the air was already in place before the first bomb was dropped.” Almost as a rule of the genre, airpower porn of early twentieth century science fiction features the complete extermination of the Chinese—“the yellow armies of Heathendom”—from on high. The feared swamping of the white man by dusky hordes? Pow! Zap! Solved! World War One, though, makes cracks in European confidence. In many of the bestselling novels of the interwar period London and Paris are “bombed back to barbarism,” are bombed—in Anderson Graham’s The Collapse of the Homo Sapiens (1923) and Desmond Shaw’s Ragnorok (1926)—by vengeful Asians and Africans who’ve learned Western technology at wrong-headedly inclusive liberal universities and who then turn Europe's glittering boulevards into flashbacks of the traumatic trenches where giant rodents batten on heaps of dead.*
As distasteful as Lindqvist finds such writing, you can really hear the vomit rise in his throat as he describes the apocalyptic survivalist sci-fi produced by Americans during the Cold War. This sub-genre combines the traditional exterminations (America nukes Red Chai-nuh, and its own ghettos) with the joyous destruction of the West’s liberal society, from the wreckage of which lopes that fearsome and ridiculous creature, the Reinvigorated White Man. “As soon as the little wife has died in the blast, the husband is free to be Tarzan, hunting in the great luxuriant forests that soon grow up in the ruins of Manhattan.”
I wonder what Pynchon has to say about all this. Where I live, the season of torrential snows draws nigh, and I dream of withdrawal to a yet-more-northerly cabin, for a month, with an armful of assorted whiskies and Gravity’s Rainbow. The “tumultuous privacy of the storm” (need to read more fucking Emerson, too) is perfect for deep, hibernal reading.
________
* “Apart from the distraught behavior of the people themselves, the most striking change in the natural order of the cities during the weeks after a devastating raid was undoubtedly the sudden and alarming increase in the parasitical creatures thriving on the unburied bodies. The conspicuous sparsity of observations and comments on this phenomenon can be explained as the tacit imposition of a taboo, very understandable if one remembers that the Germans, who had proposed to cleanse and sanitize all Europe, now had to contend with a rising fear that they themselves were the rat people.” (W.G. Sebald, On the Natural History of Destruction)
I assume Sebald wants us to recall the Jews-as-rats montage from the Nazi propaganda film The Eternal Jew. How’s that for irony!
A History of Bombing is a history of aerial bombardment--the most indiscriminate, politically punitive, and frankly terroristic style of fighting—in three hundred and ninety-nine vignettes. Lindqvist calls his book “a labyrinth with twenty-two entrances and no exit,” each entrance a narrative or an argument that concludes with a vision of humanity’s certain savagery, and probable doom. “Follow the threads,” he invites us, “put together the horrifying puzzle, and, once you have seen my century, build one of your own from other pieces.”
My favorite entrances are those on the newly-invented airplane as an instrument of colonial control, and as an inspirer of European fantasies of effortless global subjection and loftily sanitary extermination (like all such colonial fantasies, they would blow back on Europe). The airplane enters warfare as a colonial policeman. “Pilot as policeman, bomb as baton.” The legality of bombing civilians was discussed only insofar as it threatened to be practiced in Europe; for the savages, wholesale chastisement. The first air raid came in 1911, when an Italian flier leaned from his fragile contraption to toss a few hand grenades over a Libyan oasis thought to conceal a fractious tribe. After World War One, aerial bombing was a relatively cheap way for cash-strapped powers to put down native rebellions—or, to at least flatten the villages where Iraqi, Indian, Burmese or Yemeni insurgents might harbor. Sir Arthur Harris flew in the Afghan War of 1919, which ended after a single demoralizing airstrike (our dronemakers can only sigh); during World War Two, as head of RAF Bomber Command, Harris would burn down Hamburg, Dresden, and fifty-nine other German cities, confident at each take-off of Hitler’s imminent surrender.
The generals liked the efficiency of air raids, colonial ministers their cheapness—while the men of letters dreamt of airships, death rays, and the immolation of the coloreds. Lindqvist is distinctive in his knowledge of science fiction, and of the casually genocidal racism therein. Dreams of a purifying fire from above predate the first military use of aircraft. “[F]antasies of genocide lay in wait for the first airplane to arrive,” he writes. “The dream of solving all the problems of the world through mass destruction from the air was already in place before the first bomb was dropped.” Almost as a rule of the genre, airpower porn of early twentieth century science fiction features the complete extermination of the Chinese—“the yellow armies of Heathendom”—from on high. The feared swamping of the white man by dusky hordes? Pow! Zap! Solved! World War One, though, makes cracks in European confidence. In many of the bestselling novels of the interwar period London and Paris are “bombed back to barbarism,” are bombed—in Anderson Graham’s The Collapse of the Homo Sapiens (1923) and Desmond Shaw’s Ragnorok (1926)—by vengeful Asians and Africans who’ve learned Western technology at wrong-headedly inclusive liberal universities and who then turn Europe's glittering boulevards into flashbacks of the traumatic trenches where giant rodents batten on heaps of dead.*
As distasteful as Lindqvist finds such writing, you can really hear the vomit rise in his throat as he describes the apocalyptic survivalist sci-fi produced by Americans during the Cold War. This sub-genre combines the traditional exterminations (America nukes Red Chai-nuh, and its own ghettos) with the joyous destruction of the West’s liberal society, from the wreckage of which lopes that fearsome and ridiculous creature, the Reinvigorated White Man. “As soon as the little wife has died in the blast, the husband is free to be Tarzan, hunting in the great luxuriant forests that soon grow up in the ruins of Manhattan.”
People between the wars had been afraid to be bombed back to barbarism—to filth, starvation, and the rats. But during the postwar period, especially for American men, barbarism began to look promising…Paradoxically, a military technology that had divorced destruction from every personal characteristic of the individual created dreams of a future where the courage, manliness, and physical strength of an already-vanished world were still decisive.
I wonder what Pynchon has to say about all this. Where I live, the season of torrential snows draws nigh, and I dream of withdrawal to a yet-more-northerly cabin, for a month, with an armful of assorted whiskies and Gravity’s Rainbow. The “tumultuous privacy of the storm” (need to read more fucking Emerson, too) is perfect for deep, hibernal reading.
________
* “Apart from the distraught behavior of the people themselves, the most striking change in the natural order of the cities during the weeks after a devastating raid was undoubtedly the sudden and alarming increase in the parasitical creatures thriving on the unburied bodies. The conspicuous sparsity of observations and comments on this phenomenon can be explained as the tacit imposition of a taboo, very understandable if one remembers that the Germans, who had proposed to cleanse and sanitize all Europe, now had to contend with a rising fear that they themselves were the rat people.” (W.G. Sebald, On the Natural History of Destruction)
I assume Sebald wants us to recall the Jews-as-rats montage from the Nazi propaganda film The Eternal Jew. How’s that for irony!
October 13, 2025
10/5 - świetnie skonstruowana, rzetelna, mądra, straszna. Dołącza nie tylko to topki tego roku, ale też najlepszych książek non-fiction, jakie kiedykolwiek czytałam.
May 20, 2024
"Globalna przemoc stanowi jądro naszego istnienia".
April 8, 2008
This was the first Lindqvist book I read, and it simply knocked me out. It combines a playful "Choose Your Own Adventure" kind of structure and mixes history with cultural analysis and memoir in brief, arresting paragraphs. It is filled with pacifist outrage, but more importantly, it continues the author's journey into the dark underbelly of European and American culture, showing how the flip side of our technologies, philosophies and ideologies -- the achievements of our civilization, in other words -- are inextricably linked with a downright primitive racism, a talent for violence that borders on sadism, and ultimately, an astounding ability to rationalize brutality, often in the name of our achievements. An intellectually harrowing book, but also very entertainingly written.
September 10, 2025
Po przeczytaniu nie napisałam recenzji, ale wracam tu po ponad roku, żeby powiedzieć, że nadal myślę o tej książce.
Cytat, który oddaje wszystko i do dzisiaj siedzi mi w głowie, ostrzegam przed drastycznym opisem:
Cytat, który oddaje wszystko i do dzisiaj siedzi mi w głowie, ostrzegam przed drastycznym opisem:
February 5, 2024
Ciekawe przeżycie, ale na początku ciężko było mi się połapać 🤠
February 8, 2020
O tejto knihe sa mi ťažko píše, lebo už len spôsob, akým je napísaná a vrstvená, robí s mysľou akrobatické kúsky. Také malé výbuchy, niečo o téme viete a bum, autor odpáli nálož nových a šokujúcich informácií. Napríklad že história bombardovania siaha oveľa hlbšie do minulosti ako vo všeobecnosti ľudia predpokladajú. Každé rozhodnutie použiť vo vojne tento spôsob zabíjania je podrobne rozobraté, celé zákulisie tohto rozhodnutia rozpitvané a je to rovnako desivé ako výpočet následkov. Väčšina ľudí má v hlave obrázky zbombardovaných miest, ale Lindqvist ho doplní podrobným opisom pekla, ktoré zažívali ľudia počas bombardovania. Pomedzi to úvahy, čo by bolo alebo nebolo keby... Si mŕtvy je výstižný názov. Popri tom, čím ľudstvo disponuje od Hirošimy, je zázrak, že sme živí. Ale najviac prekvapivé pre mňa boli Dejiny budúcnosti. Nie to, čo sa skutočne stalo, ale to, čo sa odohrávalo v mysli spisovateľov po každom novom technickom objave. To, aké si predstavovali genocídy, občas pred nimi varovali, ale často o nich naopak snívali.
Jediné mínus je pre mňa forma knihy. Keby boli jednotlivé vstupy a potom listovanie tam a späť, aby som sa "prečítala" historickým labyrintom nahradené ucelenými kapitolami, vôbec by to knihe neubralo na príťažlivosti. Aj napriek tejto výčitke dávam päť hviezdičiek, pretože je to obdivuhodný dokument.
Jediné mínus je pre mňa forma knihy. Keby boli jednotlivé vstupy a potom listovanie tam a späť, aby som sa "prečítala" historickým labyrintom nahradené ucelenými kapitolami, vôbec by to knihe neubralo na príťažlivosti. Aj napriek tejto výčitke dávam päť hviezdičiek, pretože je to obdivuhodný dokument.
May 16, 2024
En genuint omvälvande bok om krigets grymhet och dess bakomliggande drivkrafter. Högaktuell idag med kopplingar till både Palestina och Ukraina. Alla borde läsa Nu dog du, inte minst alla romantiker där ute som inbillar sig att det finns något som helst ädelt i krig.
July 13, 2018
A morally serious, thoughtful, but ultimately frustrating book.
I read the bulk of this on a camping holiday about a year ago. I enjoyed it, but didn’t pick it up again when I got home. I think by that time the frustrating faults – mainly due to its structure – had sapped much of the pleasure and interest out of it for me. (I only picked it up again, and finished it, earlier this week.)
Lindqvist has used an unusual structure in the book, fragmenting each of his narratives into small paragraph or two long sections, and then distributing them through the book in a chronological order, so the narratives physically interweave. So for example, the narrative on ‘Living with the Superweapon’ runs through fragments 15, 246-248, 251, 254-255, 262-266, which you follow through like a linear ‘choose your own adventure’ book.
Initially I found this effective. One can feel the different narratives moving through the same periods of time in this way, and sense more of their temporal relation to one another. It also has a disorienting effect – one doesn’t know how far through the book one is for example – and gives the book a labyrinthine feel: both of which suit the subject matter and are intended by Lindqvist (in his ‘How to Read This Book’ introduction he calls it a ‘labyrinth’ and a ‘horrifying puzzle’).
Fairly quickly however I found this structure frustrating on two levels. Firstly, practically, it was easy to get lost (mistake a page number for a fragment or vice versa, or misread one without keeping your previous place) and one then has to retrace one’s steps. I found myself engaged in a similar irritating process whenever I picked up the book after stopping reading. Having been intrigued by it, I was bored and irritated by the structure on this simple practical level by the fourth narrative.
The structure of parallel narratives and its fragmentary presentation also seem to damage Lindqvist’s ability to sustain focus and coherence. Lots of interesting themes and areas are passed over, but the consideration quickly moves on. For example when he talks about area bombing (fragment 345) he notes that in this approach: ‘The risk is passed off to the people on the ground. The pilot and the crew save their own skins’, and he occasionally returns to approach the ethical elements of this risk transfer character of bombing – noting in the Allied bombing of Germany , for example, that many cities were reasonably well defended, so they weren’t simply bombing helpless targets (in comparison to the targets of the Nazi genocide). But he only ever approaches the issue, and his structure prevents, or allows him to escape, sustained thought on what this actually means. Is there somehow an obligation for warfare to be in some sense ‘fair’? At what point does warfare degenerate towards slaughter and even genocide? How does bombing (and even more so, drone bombing) factor into this? Interesting and important questions that Lindqvist does not seem to want to answer. (I found myself thinking about Martin Shaw’s work on risk transfer war, and war and genocide, quite a bit while reading it).
This is a continual problem for the book. Lindqvist covers interesting material and the combination of different genres of though on bombing can be stimulating - there is a lot on fiction themed around bombing and genocide, and especially race, considered here. However all of this is very much Lindqvist’s take on these histories, and I increasingly found him a shallow commentator: maybe even naively pacific, and too callowly horrified by the nature of bombing to get effectively beyond his own feelings and outrage to deal with the questions he provokes.
The point where this crystallised for me was his consideration of Allied bombing in the Second World War. As mentioned above, he considers how far it is comparable to the Nazi genocide. During this consideration, one section stuck out, where he suggests as a great failing that Churchill and Roosevelt ‘never considered an offer to stop bombing German cities in exchange for he lives of the Jews’ (fragment 207). His support in the end notes for this as a serious central consideration is his own reflection on a comment in George Quester’s Deterrence before Hiroshima. Quester writes that a transition to precision bombing could have been used ‘to deter other obnoxious practices in Nazi Germany’, and Lindqvist continues: ‘Does Quester mean to imply that a halt in the bombing of German civilians would have been a possible way to rescue Jews?’ This discussion felt entirely inadequate to me, reflecting a queasy even-handedness, that to me at least, reminded me that I was being given a very Swedish view on the war.
Many aspects of the Allied bombing campaign are certainly questionable and Lindqvist does a good job bringing these out in an engaging way, and in highlighting that how it is characterised and its clear differentiation from the Holocaust in Western discourse can be obfuscatory. However, that is as far as the structure of his book (or his thinking) will allow him to go – bringing up issues and highlighting problematic discourses and their history. This is not without merit, but I found myself wanting him to engage more deeply with the issues he identified.
The final paragraph of the last narrative sums up the problem. Certainly all the relationships he asserts are worth considering, and it is powerfully written, but it begs all kind of questions. The book has been building up to this, but throughout he has largely described his own assumptions about all of this:
‘Out of this violence, both that which has already been committed and that which is still dormant, the century’s dreams of genocide emerge. The injustice we defend forces us to hold on to genocidal weapons, with which our fantasies can be realized whenever we like. Global violence is the hard core of our existence.’
Lindqvist has produced a sophisticated and interesting howl of moral outrage against bombing. He gives a provocative impressionistic tour of the troubling links to racism and genocide of both the practice of bombing and the mental structures and patterns that support it. If this is not an area you have read much on before it could unsettle you in a useful way – just don’t expect too many answers to the questions it provokes.
I read the bulk of this on a camping holiday about a year ago. I enjoyed it, but didn’t pick it up again when I got home. I think by that time the frustrating faults – mainly due to its structure – had sapped much of the pleasure and interest out of it for me. (I only picked it up again, and finished it, earlier this week.)
Lindqvist has used an unusual structure in the book, fragmenting each of his narratives into small paragraph or two long sections, and then distributing them through the book in a chronological order, so the narratives physically interweave. So for example, the narrative on ‘Living with the Superweapon’ runs through fragments 15, 246-248, 251, 254-255, 262-266, which you follow through like a linear ‘choose your own adventure’ book.
Initially I found this effective. One can feel the different narratives moving through the same periods of time in this way, and sense more of their temporal relation to one another. It also has a disorienting effect – one doesn’t know how far through the book one is for example – and gives the book a labyrinthine feel: both of which suit the subject matter and are intended by Lindqvist (in his ‘How to Read This Book’ introduction he calls it a ‘labyrinth’ and a ‘horrifying puzzle’).
Fairly quickly however I found this structure frustrating on two levels. Firstly, practically, it was easy to get lost (mistake a page number for a fragment or vice versa, or misread one without keeping your previous place) and one then has to retrace one’s steps. I found myself engaged in a similar irritating process whenever I picked up the book after stopping reading. Having been intrigued by it, I was bored and irritated by the structure on this simple practical level by the fourth narrative.
The structure of parallel narratives and its fragmentary presentation also seem to damage Lindqvist’s ability to sustain focus and coherence. Lots of interesting themes and areas are passed over, but the consideration quickly moves on. For example when he talks about area bombing (fragment 345) he notes that in this approach: ‘The risk is passed off to the people on the ground. The pilot and the crew save their own skins’, and he occasionally returns to approach the ethical elements of this risk transfer character of bombing – noting in the Allied bombing of Germany , for example, that many cities were reasonably well defended, so they weren’t simply bombing helpless targets (in comparison to the targets of the Nazi genocide). But he only ever approaches the issue, and his structure prevents, or allows him to escape, sustained thought on what this actually means. Is there somehow an obligation for warfare to be in some sense ‘fair’? At what point does warfare degenerate towards slaughter and even genocide? How does bombing (and even more so, drone bombing) factor into this? Interesting and important questions that Lindqvist does not seem to want to answer. (I found myself thinking about Martin Shaw’s work on risk transfer war, and war and genocide, quite a bit while reading it).
This is a continual problem for the book. Lindqvist covers interesting material and the combination of different genres of though on bombing can be stimulating - there is a lot on fiction themed around bombing and genocide, and especially race, considered here. However all of this is very much Lindqvist’s take on these histories, and I increasingly found him a shallow commentator: maybe even naively pacific, and too callowly horrified by the nature of bombing to get effectively beyond his own feelings and outrage to deal with the questions he provokes.
The point where this crystallised for me was his consideration of Allied bombing in the Second World War. As mentioned above, he considers how far it is comparable to the Nazi genocide. During this consideration, one section stuck out, where he suggests as a great failing that Churchill and Roosevelt ‘never considered an offer to stop bombing German cities in exchange for he lives of the Jews’ (fragment 207). His support in the end notes for this as a serious central consideration is his own reflection on a comment in George Quester’s Deterrence before Hiroshima. Quester writes that a transition to precision bombing could have been used ‘to deter other obnoxious practices in Nazi Germany’, and Lindqvist continues: ‘Does Quester mean to imply that a halt in the bombing of German civilians would have been a possible way to rescue Jews?’ This discussion felt entirely inadequate to me, reflecting a queasy even-handedness, that to me at least, reminded me that I was being given a very Swedish view on the war.
Many aspects of the Allied bombing campaign are certainly questionable and Lindqvist does a good job bringing these out in an engaging way, and in highlighting that how it is characterised and its clear differentiation from the Holocaust in Western discourse can be obfuscatory. However, that is as far as the structure of his book (or his thinking) will allow him to go – bringing up issues and highlighting problematic discourses and their history. This is not without merit, but I found myself wanting him to engage more deeply with the issues he identified.
The final paragraph of the last narrative sums up the problem. Certainly all the relationships he asserts are worth considering, and it is powerfully written, but it begs all kind of questions. The book has been building up to this, but throughout he has largely described his own assumptions about all of this:
‘Out of this violence, both that which has already been committed and that which is still dormant, the century’s dreams of genocide emerge. The injustice we defend forces us to hold on to genocidal weapons, with which our fantasies can be realized whenever we like. Global violence is the hard core of our existence.’
Lindqvist has produced a sophisticated and interesting howl of moral outrage against bombing. He gives a provocative impressionistic tour of the troubling links to racism and genocide of both the practice of bombing and the mental structures and patterns that support it. If this is not an area you have read much on before it could unsettle you in a useful way – just don’t expect too many answers to the questions it provokes.
April 20, 2025
This is a magnificent book about bombing! Part history, part essay, part personal remembrance, this book explores the evolution of the concepts, tactics, and practices of bombing (mainly aerial bombing) until the end of the 20th Century (the book was first published in 1999). It also has many references to books, mainly science fiction ones, where bombing is used as centre theme of the plot. It is organized into 400 sections arranged chronologically, but the authors suggestion is that the book is to be read thematically, following the 22 named sections at the start of the book and following the trajectory pointed out therein. Covering major historic developments well remembered today, like
Guernica, Hamburg, Dresden, Hiroshima or Vietnam, and important ones that are today all but forgotten, like the use of aerial bombing for "policing" in colonial empires and conquests, like in crushing revolts in Morrocco, Iraq, or many places in Africa and Asia, as well as attempts at regulating or banning bombardment of civilians, and the progressively more deranged military plans for the ultimate weapon in a war that will end all war, this book is a at once a brilliant work and a rather depressing one. And when it ends there was still no drones piloted from somewhere in Nevada and striking death and destruction thousand kilometres away, or those that at the time I read this (early 2025) will likely be the next generation military innovation in bombing: drones equipped with Artificial Intelligence software that allows them to essentially operate most of the time independently from a human command.
Guernica, Hamburg, Dresden, Hiroshima or Vietnam, and important ones that are today all but forgotten, like the use of aerial bombing for "policing" in colonial empires and conquests, like in crushing revolts in Morrocco, Iraq, or many places in Africa and Asia, as well as attempts at regulating or banning bombardment of civilians, and the progressively more deranged military plans for the ultimate weapon in a war that will end all war, this book is a at once a brilliant work and a rather depressing one. And when it ends there was still no drones piloted from somewhere in Nevada and striking death and destruction thousand kilometres away, or those that at the time I read this (early 2025) will likely be the next generation military innovation in bombing: drones equipped with Artificial Intelligence software that allows them to essentially operate most of the time independently from a human command.
January 30, 2016
In equal parts about bombing and how it changed warfare itself but also the history of European colonialism. The non-linear (choose-your-own-adventureesk) style is not too useful though. I just read the chapters in the order the author wanted me to read them in any case, so I just had to jump around for no good reason.
September 14, 2023
I can not understand why the author decided to write this in a choose your own adventure type way. This is so unserious
April 7, 2025
An in-depth analysis of the history of bombing—from stories and sci-fi novels, through the concepts and development of bombs (and their delivery systems), to the bombings themselves—both the well-known and the lesser-known ones.
Amid all this are questions about the impact on history, societies, and individual people—soldiers, activists, the bombed, and even those seemingly unconnected to the crimes.
A frustrating read, because what happened was horrific and often predictable. It also made me angry, because “history keeps repeating itself.” The same excuses, the same problems, and the same clumsy (or deliberately harmful) solutions.
Amid all this are questions about the impact on history, societies, and individual people—soldiers, activists, the bombed, and even those seemingly unconnected to the crimes.
A frustrating read, because what happened was horrific and often predictable. It also made me angry, because “history keeps repeating itself.” The same excuses, the same problems, and the same clumsy (or deliberately harmful) solutions.
December 23, 2025
6 stars
December 17, 2024
Ocena 5 ⭐️
Format audiobook
To nie jest książka do słuchania, dlatego czytam ją jeszcze raz w ebooku ale po za tym jestem pod wielkim wrażeniem
Kawał ciekawej, wnikliwej analizy nie tylko historii i przemian polityczno-społecznych ale też studium wojny i przemocy. Dużo tu dat, dużo tu miejsc i konfliktów ale na prawdę warto zainwestować czas w tą lekturę
Format audiobook
To nie jest książka do słuchania, dlatego czytam ją jeszcze raz w ebooku ale po za tym jestem pod wielkim wrażeniem
Kawał ciekawej, wnikliwej analizy nie tylko historii i przemian polityczno-społecznych ale też studium wojny i przemocy. Dużo tu dat, dużo tu miejsc i konfliktów ale na prawdę warto zainwestować czas w tą lekturę
Read
August 9, 2022pang
April 28, 2023
Cios w samo miętkie.
October 26, 2019
Az egyik legkülönlegesebb történeti munka, amivel eddig találkoztam.
Különcsége már abban megnyilvánul, hogy nincsenek benne oldalszámok, helyette minden oldal két vagy három, sorszámmal ellátott bekezdést tartalmaz. A bekezdések végén pedig – akárcsak a lapozgatós Kaland Játék Kockázat sorozatban – utasítást kapunk, melyik számhoz lapozzunk, ha folytatást szeretnénk. Huszonkét történetszál van, huszonkét külön narratíva és szemszög. A bombázások története így számos szilánkra hull (a legkülönbözőbb idők és terek bombázásairól beszélnek nekünk az áldozatok: Drezdától Hirosimáig, Koreától Tripoliig), amelyeket reménytelen próbálkozás összeilleszteni egy nagy elbeszéléssé.
Bármennyire is posztmodern történetíró Lindqvist, mégis van egy átfogó gondolati sémája – ez persze nem különlegesség, a mesternarratívákat tagadó posztmodernnek azért van egy „mesternarratívája”, ami a modernség bírálatában nyilvánul meg.
A szerző szerint a nyugati demokratikus országok, ha terrorbombázásról volt szó, nem különböztek a náciktól, kommunistáktól és más diktatúráktól. Főleg, ha a gyarmatokról és más, alsóbbrendűnek tartott népcsoportokról volt szó. Legyen szó a terrorbombázást először az arabok elleni bosszúként alkalmazó olaszokról (1911 – Tripoli), vagy az irakiakat elrettenteni vágyó britekről (1923 – Bagdad), az emberélet nem számított ebben a vonatkozásban. A bombázás volt a gumibot, amivel a civilizált népek megfenyítették a „barbárokat”: japánok, koreaiak, afrikaiak, mindegy.
A szerző részletesen elemzi a nyugati sci-fi irodalmat a huszadik század első feléből, amelyek szerinte bőven megjósolták az atombomba ledobását – nyugati kulturális elvárás volt, hogy egy csodafegyver „rendet tegyen” a szörnyekkel, idegenekkel és más furcsa lényekkel szemben. Hirosima beleillett ebbe az elváráshorizontba.
Amellett, hogy fragmentált történelem, mégis nagyon gazdag tényekben, hiszen a gyarmati háborúktól napjainkig számos konfliktust ölel fel egy-egy történetszál.
A posztmodern viszont óhatatlanul bajba kerül, ha a huszadik századról van szó. A bombázások áldozatainak szemszögéből végülis nem mindegy, hogy milyen politikai rendszer dobja le a gyilkos eszközt? Diktatúra és demokrácia között így elmosódik a határvonal, s ez súlyos erkölcsi dilemma elé állítja az írót, ugyanis nyilvánvaló, hogy azért van – nem is kevés – különbség e rendszerek között. Ezt a problémát érezhette is Lindqvist, mert külön ír a holokauszt és a terrorbombázások morális különbségéről a második világháborút tárgyalva. Szerinte nem ugyanaz védtelen milliókat elgázosítani, mint egy háború során terrorbombázást végrehajtani (ld. a „drezdai holokauszt” közbeszédben gyakran felbukkanó jelszavát), azaz egyfajta erkölcsi imperatívusza mégis van a szerzőnek az atombomba-ellenessége és a modernitás kritikája mellett. A posztmoderrel kapcsolatos problémákat, a sokfajta narratíva okozta „galibát” remekül szemléltei a mű – kár, hogy magyar történészek ritkán írnak ilyen izgalmas és bátor munkát.
Különcsége már abban megnyilvánul, hogy nincsenek benne oldalszámok, helyette minden oldal két vagy három, sorszámmal ellátott bekezdést tartalmaz. A bekezdések végén pedig – akárcsak a lapozgatós Kaland Játék Kockázat sorozatban – utasítást kapunk, melyik számhoz lapozzunk, ha folytatást szeretnénk. Huszonkét történetszál van, huszonkét külön narratíva és szemszög. A bombázások története így számos szilánkra hull (a legkülönbözőbb idők és terek bombázásairól beszélnek nekünk az áldozatok: Drezdától Hirosimáig, Koreától Tripoliig), amelyeket reménytelen próbálkozás összeilleszteni egy nagy elbeszéléssé.
Bármennyire is posztmodern történetíró Lindqvist, mégis van egy átfogó gondolati sémája – ez persze nem különlegesség, a mesternarratívákat tagadó posztmodernnek azért van egy „mesternarratívája”, ami a modernség bírálatában nyilvánul meg.
A szerző szerint a nyugati demokratikus országok, ha terrorbombázásról volt szó, nem különböztek a náciktól, kommunistáktól és más diktatúráktól. Főleg, ha a gyarmatokról és más, alsóbbrendűnek tartott népcsoportokról volt szó. Legyen szó a terrorbombázást először az arabok elleni bosszúként alkalmazó olaszokról (1911 – Tripoli), vagy az irakiakat elrettenteni vágyó britekről (1923 – Bagdad), az emberélet nem számított ebben a vonatkozásban. A bombázás volt a gumibot, amivel a civilizált népek megfenyítették a „barbárokat”: japánok, koreaiak, afrikaiak, mindegy.
A szerző részletesen elemzi a nyugati sci-fi irodalmat a huszadik század első feléből, amelyek szerinte bőven megjósolták az atombomba ledobását – nyugati kulturális elvárás volt, hogy egy csodafegyver „rendet tegyen” a szörnyekkel, idegenekkel és más furcsa lényekkel szemben. Hirosima beleillett ebbe az elváráshorizontba.
Amellett, hogy fragmentált történelem, mégis nagyon gazdag tényekben, hiszen a gyarmati háborúktól napjainkig számos konfliktust ölel fel egy-egy történetszál.
A posztmodern viszont óhatatlanul bajba kerül, ha a huszadik századról van szó. A bombázások áldozatainak szemszögéből végülis nem mindegy, hogy milyen politikai rendszer dobja le a gyilkos eszközt? Diktatúra és demokrácia között így elmosódik a határvonal, s ez súlyos erkölcsi dilemma elé állítja az írót, ugyanis nyilvánvaló, hogy azért van – nem is kevés – különbség e rendszerek között. Ezt a problémát érezhette is Lindqvist, mert külön ír a holokauszt és a terrorbombázások morális különbségéről a második világháborút tárgyalva. Szerinte nem ugyanaz védtelen milliókat elgázosítani, mint egy háború során terrorbombázást végrehajtani (ld. a „drezdai holokauszt” közbeszédben gyakran felbukkanó jelszavát), azaz egyfajta erkölcsi imperatívusza mégis van a szerzőnek az atombomba-ellenessége és a modernitás kritikája mellett. A posztmoderrel kapcsolatos problémákat, a sokfajta narratíva okozta „galibát” remekül szemléltei a mű – kár, hogy magyar történészek ritkán írnak ilyen izgalmas és bátor munkát.
June 2, 2024
3.5 ☆
very much the kind of book i came to expect from lindqvist: using literature and personal anecdotes to paint a picture & teach the reader some history, rather posing questions than answering them. it's the kind of book that is designed to make you think for yourself, so i wouldn't recommend going into it expecting to simply go out on the other end with fully-formed views. the idea of using a sort of "choose your own adventure" type of narrative was interesting, letting one physically feel how all the events are intertwined: the fragments are put together in chronological order, but you're reading them according to the author's instructions.
numerous times he uses isntreali thinkers & authors to showcase a point, which i absolutely wasn't a fan of. especially when it's describing a very specific point of view on warfare without a mention how it clearly stems from the zionist idea of violence.
very much the kind of book i came to expect from lindqvist: using literature and personal anecdotes to paint a picture & teach the reader some history, rather posing questions than answering them. it's the kind of book that is designed to make you think for yourself, so i wouldn't recommend going into it expecting to simply go out on the other end with fully-formed views. the idea of using a sort of "choose your own adventure" type of narrative was interesting, letting one physically feel how all the events are intertwined: the fragments are put together in chronological order, but you're reading them according to the author's instructions.
numerous times he uses isntreali thinkers & authors to showcase a point, which i absolutely wasn't a fan of. especially when it's describing a very specific point of view on warfare without a mention how it clearly stems from the zionist idea of violence.
December 5, 2023
I’ll give this book credit for making non fiction interesting and for giving an expansive and in-depth view of the history of bombing and related moral arguments.
That being said, the whole “choose your own adventure” thing we had going on here was soooo tedious. I see was Lindqvist was going for but at some point it just becomes excessive and repetitive and disrupts the reading flow.
Would have been outstanding if it didn’t feel like Lindqvist wrote it, cut it up, put all the pieces in a bowl, and randomly rearranged them.
That being said, the whole “choose your own adventure” thing we had going on here was soooo tedious. I see was Lindqvist was going for but at some point it just becomes excessive and repetitive and disrupts the reading flow.
Would have been outstanding if it didn’t feel like Lindqvist wrote it, cut it up, put all the pieces in a bowl, and randomly rearranged them.
September 27, 2025
Autor w swojej książce udowadnia, że człowiek jeśli coś zbuduje to tylko po to, aby zniszczyć. To jak wiele cierpienia potrafi przynieść swoimi działaniami powoduje, że po raz kolejny zastanawiam się jakim cudem jeszcze się utrzymujemy na tej planecie. Co do samej książki to obejmuje ona historie różnych ataków, bombardowań, ktore miały miejsce w historii. Obfituje w wiele ciekawostek co jest dużym plusem. Niestety, w wielu miejscach jest bardzo chaotyczna co utrudnia przyswajanie. Niemniej jednak, to dobra pozycja dla zainteresowanych tematem geopolityki, i wojskowości.
April 15, 2019
Terrific, horrifying, timely. The structure was a challenge at first, but it eventually gets into your head. Each time I finish a Lindqvist book, I want to pick up another immediately.
January 31, 2025
Moja druga przeczytana książka tego autora i druga której daję pięć gwiazdek.
Przerażający reportaż. Ludzie to okropny gatunek.
Przerażający reportaż. Ludzie to okropny gatunek.
August 25, 2023
A disturbing, but very important book
March 16, 2023
loved the way this was divided up into sections it made it much more digestible and thank god cause obviously the subject matter was dark as hell
April 5, 2025
Kiedy połowę czasu czytania zajmuje przerzucanie stron i szukanie odpowiednich akapitów, to nie wiem czy jest to przyjemna lektura. Format jest ciekawy, ale wygląda jak wybawienie dla autora który nie musiał układać ciągłości narracji i zamiast tego rzucił garść faktoidów w osobnych akapitach (uporządkował je historycznie i uformował w 22 opowieści tematyczne). W dodatku jedna trzecia to przytaczanie książek i fikcji które zwiastowały i przewidywały opisywane zjawiska. Niemniej fragmenty bywają ciekawe, a temat samych bomb nie jest jakoś szczególnie brany na tapet.
„Rozwój lotnictwa miał przynieść same dobre skutki: demokrację, wolność, równość wszystkich ludzi. Przestworza były krainą wolności, nie potrzebowały torów, szlabanów i zawiadowców stacji. Lotniczki widziały w nich wspaniałą przyszłość. w której płeć nie będzie miała znaczenia. Ktoś inny przewidywał. że gdy samochody zostaną zastąpione przez samoloty, czamoskórzy szoferzy prędko się przekwalifikują i będą stanowili większość pośród podniebnych kierowców.
Wysokogórskie powietrze i słońce uznawano za najlepsze remedium na gruźlicę. Podróżowanie ponad chmurami miało więc mieć działanie terapeutyczne. W czystym, wolnym od zarazków powietrzu wysoko nad ziemią chorzy i cierpiący ludzie będą odzyskiwali zdrowie, kurując się w prywatnych lub państwowych podniebnych szpitalach"”
„angielski prawnik i pisarz James Anson Farrer. W swym zaliczanym do klasyki dziele zatytułowanym Military Manners and Customs (Zasady i zwyczaje wojennej, wydanym w 1885 roku, stwierdził, że konflikty zbrojne między ludźmi znajdującymi się na różnym poziomie cywilizacyjnym bar-dziej barbaryzują ucywilizowanych, niż cywilizują barbarzyńców"
[...]
Zdaniem Farrera wojny kolonialne przyzwyczaiły europejskich wojskowych i polityków do postrzegania każdej wojny jako ekspedycji karnej wymierzonej w rebeliantów i bandytów.
Nauczyli się oni postrzegać nieprzyjaciela jako przestępcę i domagać się od niego bezwzględnej kapitulacji na poniżają-cych warunkach, co przydawało wojnie dodatkowej goryczy i niepotrzebnie ją przedłużało. Ich zwyczajem stało się palenie miast i wsi”"
„Zażądano, by niemieccy piloci, którzy zbombardowali Londyn, stanęli przed sądem i odpowiedzieli za zbrodnie wojenne. Brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa zaprotestowało, zauważając, że wyroki tago typu założyłyby pętlę na szyje naszych lotników w przyszłych wojnach". Ponieważ celem brytyjskich bombardowań niemiec kich miast było osłabienie morale ludności" (i zarazem ich woll zwycięstwa) poprzez nawracające ataki, które nie tylko zabijały (cywili i wszystkich innych), ale w zamierzeniu miały też wywoływać pożary obracające całe dzielnice w proch, zastosowanie zapisów konwencji haskiej wobec sił powietrznych przekreśiłoby samą ideę i cel bombardowania”
„Prawo międzynarodowe sformułowało nawet rozróżnienie między walczącymi" a niewalczącymi". To już nieaktualne, bu użycie sil powietrznych umożliwia atakowanie wroga daleko za fortyfikacjami. Znosi tym samym różnicę między żołnierzem a cywilem.
Nie ma nadziei na to, że ataki z powietrza kiedykolwiek osiągną precyzję równą ostrzałowi artylerii. Nie jest to jed nak wcale konieczne - cele bombardowań zawsze będą dużo większe”
„Naloty na miasta nie przynosiły oczekiwanych efektów, lecz Niemcy bali się nasilenia bombardowań. Brytyjczycy dobrze o tym wiedzieli i trzymali w ręce kartę przetargową. Mogli za proponować zakończenie ataków na niemieckie kobiety i dzieci w zamian za zaprzestanie mordowania żydowskich kobiet i dae ci. Być może dałoby się wówczas zmusić Niemców do przestrzegania na wschodzie takich samych zasad postępowania z ludnością cywilną, jakie obowiązywały na zachodzie.
Gdyby w lutym 1942 roku w kolejce do komory gazowej czekało sześć milionów Brytyjczyków, gdyby Niemcy mieli wymordować dwa miliony brytyjskich jeńców wojennych, wówczas rząd Wielkiej Brytanii nie wahałby się ani przez sekunde. Nie ma jednak żadnych śladów świadczących o tym, by możliwości zaprzestania nalotów była w ogóle brana pod uwagę czy dyskutowana, a później odrzucona.”
„Większość zwłok zalegała w stertach, skupionych u zablokowanych wyjść. Inne zastygły w czarnej masie własnego tłuszczu, stopionego i rozlanego na podłodze. Niemowlęta leżały w rządkach i wyglądały jak upieczone kurczaki. Z jeszcze innych ciał została tylko cieniutka warstewka popiołu,”
„Harris pękał z dumy, inni czuli się z tym źle. Freeman Dyson w przyszłości jeden z najznamienitszych fizyków jądrowych XX ku, zjawił się w gabinecie Harrisa jako młody cywilny analityk mniej więcej w czasie, w którym spłonął Hamburg. Otrzymał dostęp do wszystkich danych dotyczących nalotu oraz innych bombardowań niemieckich miast, tak skrzętnie skrywanych przed brytyjskimi obywatelami. Informacje te wzbudziły w nim wyrzuty sumienia. Czuł nieprzepartą potrzebę, by wykrzyczeć prawdę na ulicy, ale nie odważył się tego zrobić. Wracał więc do pracy i kontynuował obliczenia. Sjedziałem w biurze do s mego końca, skrupulatnie kalkulując, jak w mozliwie najbardziej ekonomiczny sposób zamordować kolejne sto tysięcy ludzi
Po wojnie porównał samego siebie do siedzących za biurka mi biurokratów morderców działających w śmiercionośnej machinie Eichmanna. „Siedzieli w gabinetach, sporządzali notatki i obliczali, jak efektywnie zabijać ludzi, tak samo jak ja. Jedyną różnicą między mną a nimi jest to, że ich wysłano do więzienia lub powieszono, a ja jestem wolny”
„Powieści science fiction z dwudziestolecia międzywojennego często opisywały sposób, w jaki cywilizowani ludzie, bombardując się nawzajem, cofają ludzkość z powrotem do czasów barbarzyńskich. W książkach traktujących o superbroni możemy zaobserwować odwrotną tendencję. Cudowny wynalazek zapewnia pokój i rozkwit cywilizacji.
Zarazem powieści te co rusz przestrzegają przed majstrowaniem przy prawach natury" albo ryzykiem dostania się superbroni w niepowołane ręce". Poza tym dominuje w nich na-strój triumfu. Jedynie w kilku przypadkach autorzy zauważają. że taki cudowny wynalazek może stanowić zagrożenie również dla zwycięzcy”
„Jest jedynym ocalałym na zgliszczach pozostałych po nuklearnej reakcji łańcuchowej. Przypadkowo wynalazł katalizator roz bijający atomy żelaza i wytwarzający w ten sposób gigantyczne ilości energii. Doświadczeni naukowcy go ostrzegali, lecz on nie słuchał ich rad. W konsekwencji zniszczył cały świat. Wszyscy ludzie zginęli, a wraz z nimi zniknęło całe życie na Ziemi. Krane zjada ostatni prowiant, jaki mu pozostał, i odrzuca puszkę. Ostatni posiłek ostatniej żywej istoty. Końcowy akt w dramacie metabolizmu".
Jego jedyną nadzieją jest dotarcie do oceanu, gdzie jego roz padające się ciało stanie się pożywieniem dla mikroorganizmów zdolnych odrodzić życie na Ziemi. „Miały strawić jego gnijące resztki. Miały pożreć się nawzajem. Miały się przystosować. (...) Miały rosnąć, pączkować, ewoluować". Wzbogacony ciałem Krane'a ocean, matka wszelkiego życia, znów miała wydać je na świat””
„W tym samym dniu ukazał się jeszcze jeden reportaż czeka jacy na właściwą okazję, napisany przez pracującego dla rządu dziennikarza Williama Laurence'a. Traktował on o tym, jak wspaniałe była bombardowanie Nagasaki. O bombie atomowej napisał tak: Świadomość, że jest się tak blisko niej i patrzy, jak przybiera formę czegoś żywego, tak wyszukaną, że nie powstydziłby się jej żaden rzeźbiarz, przywodziła na myśl przekraczanie granicy między rzeczywistością a tym, co nierzeczywiste, i można było poczuć się tak, jakby stało się w obliczu czegoś ponadnaturalnego"
Kolejnym środkiem zapobiegawczym było wysłanie przez generała Thomasa Farrella do Hiroszimy jedenastu uległych rządowi naukowców, by oficjalnie stwierdzili, że bomba nie pozostawiła po sobie żadnego skażenia radioaktywnego.
Generał Leslie Groves zapewnił Kongres, że promieniowanie nie przysporzyło ofiarom żadnego „niepotrzebnego cierpienia": było wręcz odwrotnie, jak podsumował, bo podobno to Całkiem przyjemna śmierć"
Amerykańscy obywatele nie mieli jednak okazji przekonać się re własne oczy, jakie formy przybierała owa przyjemna śmierć".”
„W dwudziestoleciu międzywojennym ludzie obawiali się bombardowań, które cofną ich do czasów barbarzyńców-do brudu, głodu i szczurów. Ale w okresie powojennym wielu ludziom, szczególnie amerykańskim mężczyznom, świat barbarzyńców jawił się jako kusząca wizja. Widmo totalnego zniszczenia otwierało drzwi dla męskich fantazji zakorzenionych w starych marzeniach o Dzikim Zachodzie.
W wielu opowieściach science fiction pisanych z męskiej perspektywy atak nuklearny staje się w jakimś stopniu wytęsknionym powodem do złamania reguł życia obowiązujących we współczesnych miastach”
„W tych historiach nie spotykamy zniszczonych białych krwi nek, nie chodzi w nich też o przemywanie ran u chorych dzieci. Wręcz przeciwnie. Zaraz po tym, jak żona ginie w wybuchu. mężczyzna odzyskuje wolność, staje się Tarzanem i rusza na lowy pośród bujnych lasów rychło wyrosłych na ruinach Manhattanu.”
„Rozwój lotnictwa miał przynieść same dobre skutki: demokrację, wolność, równość wszystkich ludzi. Przestworza były krainą wolności, nie potrzebowały torów, szlabanów i zawiadowców stacji. Lotniczki widziały w nich wspaniałą przyszłość. w której płeć nie będzie miała znaczenia. Ktoś inny przewidywał. że gdy samochody zostaną zastąpione przez samoloty, czamoskórzy szoferzy prędko się przekwalifikują i będą stanowili większość pośród podniebnych kierowców.
Wysokogórskie powietrze i słońce uznawano za najlepsze remedium na gruźlicę. Podróżowanie ponad chmurami miało więc mieć działanie terapeutyczne. W czystym, wolnym od zarazków powietrzu wysoko nad ziemią chorzy i cierpiący ludzie będą odzyskiwali zdrowie, kurując się w prywatnych lub państwowych podniebnych szpitalach"”
„angielski prawnik i pisarz James Anson Farrer. W swym zaliczanym do klasyki dziele zatytułowanym Military Manners and Customs (Zasady i zwyczaje wojennej, wydanym w 1885 roku, stwierdził, że konflikty zbrojne między ludźmi znajdującymi się na różnym poziomie cywilizacyjnym bar-dziej barbaryzują ucywilizowanych, niż cywilizują barbarzyńców"
[...]
Zdaniem Farrera wojny kolonialne przyzwyczaiły europejskich wojskowych i polityków do postrzegania każdej wojny jako ekspedycji karnej wymierzonej w rebeliantów i bandytów.
Nauczyli się oni postrzegać nieprzyjaciela jako przestępcę i domagać się od niego bezwzględnej kapitulacji na poniżają-cych warunkach, co przydawało wojnie dodatkowej goryczy i niepotrzebnie ją przedłużało. Ich zwyczajem stało się palenie miast i wsi”"
„Zażądano, by niemieccy piloci, którzy zbombardowali Londyn, stanęli przed sądem i odpowiedzieli za zbrodnie wojenne. Brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa zaprotestowało, zauważając, że wyroki tago typu założyłyby pętlę na szyje naszych lotników w przyszłych wojnach". Ponieważ celem brytyjskich bombardowań niemiec kich miast było osłabienie morale ludności" (i zarazem ich woll zwycięstwa) poprzez nawracające ataki, które nie tylko zabijały (cywili i wszystkich innych), ale w zamierzeniu miały też wywoływać pożary obracające całe dzielnice w proch, zastosowanie zapisów konwencji haskiej wobec sił powietrznych przekreśiłoby samą ideę i cel bombardowania”
„Prawo międzynarodowe sformułowało nawet rozróżnienie między walczącymi" a niewalczącymi". To już nieaktualne, bu użycie sil powietrznych umożliwia atakowanie wroga daleko za fortyfikacjami. Znosi tym samym różnicę między żołnierzem a cywilem.
Nie ma nadziei na to, że ataki z powietrza kiedykolwiek osiągną precyzję równą ostrzałowi artylerii. Nie jest to jed nak wcale konieczne - cele bombardowań zawsze będą dużo większe”
„Naloty na miasta nie przynosiły oczekiwanych efektów, lecz Niemcy bali się nasilenia bombardowań. Brytyjczycy dobrze o tym wiedzieli i trzymali w ręce kartę przetargową. Mogli za proponować zakończenie ataków na niemieckie kobiety i dzieci w zamian za zaprzestanie mordowania żydowskich kobiet i dae ci. Być może dałoby się wówczas zmusić Niemców do przestrzegania na wschodzie takich samych zasad postępowania z ludnością cywilną, jakie obowiązywały na zachodzie.
Gdyby w lutym 1942 roku w kolejce do komory gazowej czekało sześć milionów Brytyjczyków, gdyby Niemcy mieli wymordować dwa miliony brytyjskich jeńców wojennych, wówczas rząd Wielkiej Brytanii nie wahałby się ani przez sekunde. Nie ma jednak żadnych śladów świadczących o tym, by możliwości zaprzestania nalotów była w ogóle brana pod uwagę czy dyskutowana, a później odrzucona.”
„Większość zwłok zalegała w stertach, skupionych u zablokowanych wyjść. Inne zastygły w czarnej masie własnego tłuszczu, stopionego i rozlanego na podłodze. Niemowlęta leżały w rządkach i wyglądały jak upieczone kurczaki. Z jeszcze innych ciał została tylko cieniutka warstewka popiołu,”
„Harris pękał z dumy, inni czuli się z tym źle. Freeman Dyson w przyszłości jeden z najznamienitszych fizyków jądrowych XX ku, zjawił się w gabinecie Harrisa jako młody cywilny analityk mniej więcej w czasie, w którym spłonął Hamburg. Otrzymał dostęp do wszystkich danych dotyczących nalotu oraz innych bombardowań niemieckich miast, tak skrzętnie skrywanych przed brytyjskimi obywatelami. Informacje te wzbudziły w nim wyrzuty sumienia. Czuł nieprzepartą potrzebę, by wykrzyczeć prawdę na ulicy, ale nie odważył się tego zrobić. Wracał więc do pracy i kontynuował obliczenia. Sjedziałem w biurze do s mego końca, skrupulatnie kalkulując, jak w mozliwie najbardziej ekonomiczny sposób zamordować kolejne sto tysięcy ludzi
Po wojnie porównał samego siebie do siedzących za biurka mi biurokratów morderców działających w śmiercionośnej machinie Eichmanna. „Siedzieli w gabinetach, sporządzali notatki i obliczali, jak efektywnie zabijać ludzi, tak samo jak ja. Jedyną różnicą między mną a nimi jest to, że ich wysłano do więzienia lub powieszono, a ja jestem wolny”
„Powieści science fiction z dwudziestolecia międzywojennego często opisywały sposób, w jaki cywilizowani ludzie, bombardując się nawzajem, cofają ludzkość z powrotem do czasów barbarzyńskich. W książkach traktujących o superbroni możemy zaobserwować odwrotną tendencję. Cudowny wynalazek zapewnia pokój i rozkwit cywilizacji.
Zarazem powieści te co rusz przestrzegają przed majstrowaniem przy prawach natury" albo ryzykiem dostania się superbroni w niepowołane ręce". Poza tym dominuje w nich na-strój triumfu. Jedynie w kilku przypadkach autorzy zauważają. że taki cudowny wynalazek może stanowić zagrożenie również dla zwycięzcy”
„Jest jedynym ocalałym na zgliszczach pozostałych po nuklearnej reakcji łańcuchowej. Przypadkowo wynalazł katalizator roz bijający atomy żelaza i wytwarzający w ten sposób gigantyczne ilości energii. Doświadczeni naukowcy go ostrzegali, lecz on nie słuchał ich rad. W konsekwencji zniszczył cały świat. Wszyscy ludzie zginęli, a wraz z nimi zniknęło całe życie na Ziemi. Krane zjada ostatni prowiant, jaki mu pozostał, i odrzuca puszkę. Ostatni posiłek ostatniej żywej istoty. Końcowy akt w dramacie metabolizmu".
Jego jedyną nadzieją jest dotarcie do oceanu, gdzie jego roz padające się ciało stanie się pożywieniem dla mikroorganizmów zdolnych odrodzić życie na Ziemi. „Miały strawić jego gnijące resztki. Miały pożreć się nawzajem. Miały się przystosować. (...) Miały rosnąć, pączkować, ewoluować". Wzbogacony ciałem Krane'a ocean, matka wszelkiego życia, znów miała wydać je na świat””
„W tym samym dniu ukazał się jeszcze jeden reportaż czeka jacy na właściwą okazję, napisany przez pracującego dla rządu dziennikarza Williama Laurence'a. Traktował on o tym, jak wspaniałe była bombardowanie Nagasaki. O bombie atomowej napisał tak: Świadomość, że jest się tak blisko niej i patrzy, jak przybiera formę czegoś żywego, tak wyszukaną, że nie powstydziłby się jej żaden rzeźbiarz, przywodziła na myśl przekraczanie granicy między rzeczywistością a tym, co nierzeczywiste, i można było poczuć się tak, jakby stało się w obliczu czegoś ponadnaturalnego"
Kolejnym środkiem zapobiegawczym było wysłanie przez generała Thomasa Farrella do Hiroszimy jedenastu uległych rządowi naukowców, by oficjalnie stwierdzili, że bomba nie pozostawiła po sobie żadnego skażenia radioaktywnego.
Generał Leslie Groves zapewnił Kongres, że promieniowanie nie przysporzyło ofiarom żadnego „niepotrzebnego cierpienia": było wręcz odwrotnie, jak podsumował, bo podobno to Całkiem przyjemna śmierć"
Amerykańscy obywatele nie mieli jednak okazji przekonać się re własne oczy, jakie formy przybierała owa przyjemna śmierć".”
„W dwudziestoleciu międzywojennym ludzie obawiali się bombardowań, które cofną ich do czasów barbarzyńców-do brudu, głodu i szczurów. Ale w okresie powojennym wielu ludziom, szczególnie amerykańskim mężczyznom, świat barbarzyńców jawił się jako kusząca wizja. Widmo totalnego zniszczenia otwierało drzwi dla męskich fantazji zakorzenionych w starych marzeniach o Dzikim Zachodzie.
W wielu opowieściach science fiction pisanych z męskiej perspektywy atak nuklearny staje się w jakimś stopniu wytęsknionym powodem do złamania reguł życia obowiązujących we współczesnych miastach”
„W tych historiach nie spotykamy zniszczonych białych krwi nek, nie chodzi w nich też o przemywanie ran u chorych dzieci. Wręcz przeciwnie. Zaraz po tym, jak żona ginie w wybuchu. mężczyzna odzyskuje wolność, staje się Tarzanem i rusza na lowy pośród bujnych lasów rychło wyrosłych na ruinach Manhattanu.”
June 6, 2009
Another amazing Lindqvist book that tells the tale of aerial bombing and its moral effect on civilization. The structure is wild and experimental, kind of like a nonfiction choose your own adventure, with the author's usual melange of memories, dreams, history and literary criticism. Lindqvist does a great job of demonstrating how the greater technology of modern warfare has actually increased our collective barbarism. This is cultural history with a passionate moral compass.
December 13, 2015
A work of true genius: it's unique labyrinthine structure is gimmicky but fun, while the mix of memoir, literature review and history is fascinating, ironic, furious and infuriating -- providing a balanced but terrifying overview of the horror inflicted by man, while tearing apart the moral self-righteousness in which the West has always basked.
August 20, 2009
A brutal book. Every American should read it. It did make me feel nauseaus reading it.
April 27, 2025
Thought provoking and maddening in equal measures.
Highly recommend, but not for the faint of heart.
Highly recommend, but not for the faint of heart.
Displaying 1 - 30 of 89 reviews