عنوان: صور خیال در شعر پارسی: تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریه بلاغت در اسلام و ایران؛ اثر: محمدرضا شفیعی کدکنی؛ مشخصات نشر: تهران، نیل، 1350، در 588 ص، دارای کتابنامه از ص 586 تا 561 و به صورت زیر نویس، نمایه، موضوع: شعر فارسی – تاریخ و نقد
دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، شاعر، پژوهشگر و استاد ادبیات، در سال ۱۳۱۸ در شهر کدکن چشم به جهان گشود. شفیعی کدکنی دورههای دبستان و دبیرستان را در مشهد گذراند، و چندی نیز به فراگیری زبان و ادبیات عرب، فقه، کلام و اصول سپری کرد. او مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات پارسی از دانشگاه فردوسی و مدرک دکتری را نیز در همین رشته از دانشگاه تهران گرفت. او اکنون استاد ادبیات دانشگاه تهران است.
Mohammad Reza Shafii Kadkani, known as Sereshk, was born in 1939 in Kadkan near Neishapur, Iran. His poems, reflecting Iran's social conditions during the 1940s and 1950s, are replete with memorable images and ironies. He has authored eight collections of poetry, eight books of research and criticism, two book-length translations from Arabic, one on Islamic mysticism from English. He has also published three scholarly editions of classical Persian literature. He is a professor of Persian literature at Tehran University. - from Poetry Salzburg Review.
در این کتاب کوشش بر آن بوده که شعر فارسی را فقط از جنبه ی خاص هنری فارغ از بحث کلمات و مضامین که بحثی عرضی و ثانوی-با توجه بموازین نقد ادبی جدید و همچنین توجه به اصول وعقاید علمای نقد وبلاغت اسلامی،مورد مطالعه قراردهد.بررسی شعرهای شاعران تا اواخر قرن پنجم است از نظر زیبایی و صور خیال که شامل تشبیه،استعاره ،مبالغه،کنایه،مجاز ،تشخیص وسایر صنایع است و بررسی ضعف وقوت این شاعران.این کتاب راغبم کرد که منظومه ی حماسی شاهنامه از فردوسی را بخوانم.
به پایان آمد این دفتر و تنها ناراحتیم اینه که چرا چنین کتاب خوب و قشنگی رو باید به عنوان منبع درسی و امتحان میخوندم... اگر دوست دارید راجع به خصوصیات شعر پنج قرن اول شعر فارسی در ایران، اطلاعات کسب کنید، این کتاب یقینا بهترینه...
در اين كتاب شعر فارسي از جنبهي بيان هنري، بيرون از بحث كلمات و مضامين، با توجه به موازين نقد ادبي جديد و همچنين توجه به اصول عقايد علماي نقد و بلاغت اسلامي مورد مطالعه قرار گرفته است. اين كتاب در دو بخش فراهم آمده است. در بخش نخست، به طرح كلي و عمومي مسائل مربوط به صور خيال و نقد و تحليل آراءِ علماي بلاغت اسلامي در باب بيان و شيوههاي مختلف آن پرداخته شده، و نويسنده كوشيده است كه سير عقايد متفكران اسلامي را در اين زمينه بهطور تاريخي نشان دهد و تازگيهاي فكري و نكتهيابيهاي ايشان را بررسي كند و بيش و كم ميراث ارسطويي و يوناني را در اين دگرگوني و تطور نشان دهد. در بخش دوم، مباحثي كه در بخش اول از آنها سخن گفته شده در مورد شعر يك يك شاعران برجستهي زبان پارسي ــ از آغاز پيدايش ادب دري تا پايان قرن پنجم هجري ــ مورد بررسي قرار گرفته است.
شفیعی کدکنی به شعر خراسانی: ALRIGHT LISTEN UP YOU LITTLE SHITS بازم شفیعی کدکنی: Not you, شاهنامه, you're an angel and we're thrilled to have you here
نه ولی جدی همینه یهصمحضکسم. این قانون رو یاد گرفتم که منوچهری خوب، معزی بد. معزی خیلی بد.
شفیعی کدکنی تو این کتاب عوامل به وجود اومدن صور خیال و نظرات مختلف متأخرین و متقدمین در مورد این موضوع رو توضیح میده، تمهای رایج تصویرهای ساخته شده توسط شاعرهای فارسی زبان از شروع شعر فارسی تا اول قرن ششم رو، در مقایسه با ادبیات عرب و با در نظر گرفتن شرایط تاریخی نشون میده و بعد تک به تک شاعرهای مهم این دوره رو از نظر صور خیال بررسی و نقد میکنه.
نقد خوندن همیشه لذتبخشه، اون به جای خود. اما اگر به خودم بود احتمالاً سراغ این کتاب نمیاومدم. حتی اگر میاومدم هم بعد از هیچی نفهمیدن از اونجایی که داشت تقسیمبندیهای آرایههای مختلف رو میگفت بیخیال میشدم. این طوری بود که میگفت ناقدهای عرب تو یه دورهای شعر رو به جای یه هنر یه صنعت میدیدن و اومدهن یه جدولهای بیخود و بیجایی ارائه دادهن که فقط صور خیال رو محدود کرده و باعث انحطاط شعر شده. بعد میگفت اصلاً لازم نیست اونا رو بگیم. بعد میگفتشون :/. و این تعریفها و تقسیمبندیها همیشه پر از کلمههای عربیِ برای من ناآشنا بودن و بیشتر وقتها مثالی هم براشون نمیآورد و مشخص بود که اصلاً اینا رو مهم نمیدونه که بخواد درست حسابی توضیحشون بده، و در حالت عادی خواننده فقط نگاهشون میکنه و میگه «عجب بیکارایی بودهنا». ولی خب وقتی قرار باشه یه کتابی رو امتحان بدی ماجرا فرق میکنه. امیدوارم بار دوم که میرم سراغ کتاب برام مفهومتر باشه همه چی. البته غیر از اون، از متن کتاب هم کاملاً مشخص بود که قبل از سال پنجاه نوشته شده. به خصوص از این که نشانههای نگارشی تقریباً توی کتاب قحطن. شاید من دارم زیادی سخت میگیرم، ولی اصلاً هم زیادی سخت نمیگیرم. کتاب به این مهمی! آدم انتظار زیادی ازش داره. نکتهی آخر هم این که اسم کتاب هست صور خیال در شعر فارسی و آدم فکر میکنه قراره کل تاریخ شعر فارسی توش مورد بررسی قرار بگیره، ولی همون طور که اشاره کردم به قرن ششم نرسیده تموم میشه. شاید هم از اولش در نظر نویسنده بوده که شعر فارسی رو به طور کلی بررسی کنه و بعد که دیده خیلیه (!) به همون سبک خراسانی قانع شده. که مسلماً اوکیه، به من چه اصن، ولی کاش اسم کتاب رو درست میکردن، وا.
مطالب آشفته و روش تحقیق بدون نظم است. منابع و ارجاعات هم متناسب نیستند و کتاب پروژهای رهاشده است. کتب دیگر شفیعی بسیار پختهتر و مناسبتر از این کتاب است.