De kerken verkondigen het geloof en de wijsgeren geloven in de rede. Daarnaast heeft in het Westen vanaf het begin van onze jaartelling altijd een stroming bestaan, die uitging van de religieuze ervaring en zich uitdrukte in beelden. Zij wordt Gnosis of Gnostiek genoemd, afgeleid van het Griekse woord voor kennis. Recente vondsten van handschriften in Egypte, maar ook Chinees Turkestan, hebben aangetoond dat deze Gnosis in Alexandrië is ontstaan en in Azië in de derde eeuw een wereldgodsdienst is geworden. Daaruit zijn ook de middeleeuwse Katharen voortgekomen. De Gnosis van de moderne tijd begint in 1600 met de schoenmaker Jacob Boehme en heeft grote invloed gehad in later eeuwen. GILLES QUISPEL studeerde Klassieke Talen en Theologie en promoveerde in 1943 op een proefschrift over een geschrift van Tertullianus. Hij publiceerde in 1956 een vertaling van het Evangelie van Thomas. Na zijn emeritaat verschenen van zijn hand De hermetische Asclepius en Het Evangelie van Thomas en samen met R. van den Broek Het Corpus Hermeticum.
See also G.C. Quispel for works on 20thC migration, racism and anti-Semitism.
Gilles Quispel was a Dutch theologian, and historian of Christianity and Gnosticism. He became professor emeritus of early Christian history at Utrecht University. After studies at Leiden and Groningen, his 1943 doctorate at Utrecht was on Tertullian's sources. He worked on the Gospel of Thomas, and was closely associated with the editing of the Nag Hammadi Library. He became quite famous after one of his statements with regard to gnosticism and early Christianity: "Gnosticism is about to become the 21st century world religion," having in view that most scholars and young researchers manifest a great interest in this religious-philosophical system, focused on esoteric knowledge as means of salvation, during a summer seminar at the University of Amsterdam, in 2000.
Het boek laat je een reis maken door de geschiedenis waarin de gnosis op directe zowel als op indirecte wijze een indruk achtergelaten heeft. De introductie dient als een bodem waaruit de lezer kennis (opzettelijke woordspeling, gnosis = kennis) op kan doen om beter deel te kunnen nemen aan de analysen die worden gedaan op de niet direct gerelateerde werken of overtuigingen van de behandelde personen, zoals in het werk van G.W.F. Hegel of het persoonlijke leven van C.G. Jung.
De informatiedichtheid in de bodem kan erin resulteren dat de lezer zich enigszins verloren kan voelen tijdens het lezen, indien deze nog maar weinig kennis genoten heeft van het onderwerp of van de esoterische stromingen in de algemene zin. Complementair aan dit boek is dan ook de documentaire over de geschiedenis van de gnosis. Een vierdelige documentaire met een soortgelijke structuur, enkel werken de aanhalingen van teksten beter in de documentaire. Door het gebrek aan witregels wordt het de lezer lastig gemaakt aangezien de hoofdtekst en het geciteerde zich al snel gaan vermengen, er is niks wat ze van elkaar onderscheid op een korte introductie na van het citaat. (wat zich allemaal afspeelt in dezelfde alinea).
Ondanks het kleine punt van kritiek valt het boek te prijzen om de bundeling van schrijvers die een ieder vol overgave geschreven hebben over hun gebied van expertise wat in relatie staat tot de gnosis of die hier direct over schreven.