Vilko vaikas. Neįtikėtina Rytprūsių mergaitės Liesabeth Otto gyvenimo istorija

by Ingeborg Jacobs, Dalia Kižlienė (Translator)

Rytų Prūsija, 1945 metai.
Su vaikais bėgdama nuo sovietų armijos, badu miršta septynmetės Lyzabetės mama. Lyg to būtų maža, ieškodama maisto mergaitė pasimeta nuo vyresniųjų brolio ir sesers ir vienui viena atsiduria Lietuvoje. Čia metų metus klajoja, nakvoja daržinėse, tvartuose arba po tiltais, elgetauja, vagiliauja, stengdamasi išgyventi. Jos niekam nereikia, ji niekam nerūpi. Ją pjudo šunimis, vietiniai vaikai žaisdami bando mergaitę pakarti, aštuonerių ji išžaginama ir vos nepaskandinama. Penkiolikmetė už vagiliavimą atsiduria nepilnamečių kolonijoje. Po kelių laisvės savaičių – vėl lageris, o paskui prasideda klajonės po Sovietų Sąjungą. Tačiau Lyzabetė niekada nepraranda vilties vieną dieną rasti savo šeimą ir su neįtikėtina ištverme pakelia visus likimo siunčiamus išbandymus.

Genres: Nonfiction, German Literature, History

328 pages, Hardcover

First published January 1, 2010

Reviews

[Santiago F. Moreno Solana · Rating 4 out of 5]

Dieses Buch war eine Entdeckung. Durch das Coronavirus, findet man auf der Straße ziemlich oft Bücher, die die Leute einfach verschenken wollen. Das ist so wie so in Deutschland üblich. Nun scheint mir es in dieser Zeit öfters passiert als üblich.

Manche sind ja ganz uninteresante oder wohl nicht Bücher für mich. Als ich mir vor ein paar Wochen eine Kiste voller Bücher zu verschenken anschaute, war ich zuerst von dem Titel nicht so sehr aufgerecht ('Wolfskind"). Danach habe ich aber etwas reingeguckt. Die Reisekarte ganz am Ende und die schwarz-weiss Fotos in der Mitte des Büches gewonnen meine Aufmerksamkeit.

Langsam began ich eine Reise zusammen mit Liesbeth/Maria und entschied dabei zu bleiben, bis zum Ende. Ein sehr hartes Leben voller Vorkommnisse wie ich niemals geahnt hätte. Da für mich war die deutsche Geschichte meistens nur bis zum 01.05.1945 interessant. Auf die kleine Meschen habe ich meine Aufmerksamkeit nie geschenkt. Was der einfache Leute passiert ist habe ich nicht gewusst, wohl kaum was mit den Kindern, die Waisen, nach dem Kriegt passiert ist.

Mir hat diese Geschichte die Augen aufgemacht. Kein Mensch sollte das Leben so schwer haben. Für Liesbeth war es bis 2010, das Jahr an dem das Buch veroffentlicht worden war, immer so schwer und trotzdem hat sie immer geschafft durch dicht und dünn weiter zu (über)leben. Diese Frau hat meinen vollen Respekt gewonnen und hoffe, dass solche Geschichten möglichst nicht mehr (oder nicht mehr so oft) passieren.

[Trijntje · Rating 4 out of 5]

8

[Jolieg G · Rating 5 out of 5]

Een boek wat veel indruk op me heeft gemaakt.
Sommigen vinden het boek "koel" overkomen maar het lijkt me dat als je dit hebt meegemaakt dat het ook niet anders kan.
Vond het daardoor juist erg aangrijpend.

"Het waargebeurde verhaal, verteld in de ik-vorm door journaliste Jacobs, over de jaren durende omzwervingen van de Oost-Pruisische Liesabeth Otto uit Wehlau die in 1945, als ze zeven jaar oud is, door omstandigheden alleen achterblijft. Ze lift mee met een goederentrein in de hoop dat die haar naar huis zal terugbrengen, maar het is het begin van jarenlange omzwervingen door onder meer Duitsland, Litouwen, Polen en de Sovjet-Unie. Ze lijdt honger en kou, slaapt onder bruggen en struiken, steelt om in leven te blijven, vindt soms tijdelijk bij boeren onderdak, doet allerlei werk, wordt uitgebuit, mishandeld (hierbij speelt haar 'Duits-zijn' een belangrijke rol), verkracht, verblijft jarenlang in Goelag kinder- en vrouwenstrafkampen en maakt nog vele andere dingen mee. Nooit geeft ze de hoop op eens haar familie terug te vinden. Een goed geschreven en gedocumenteerd, indrukwekkend en soms ongelofelijk verhaal dat een goed beeld geeft van het lot van de vele 'wolfskinderen' die na WO II alleen door Europa zwierven. Voorin een kaart met daarop aangegeven de omzwervingen van Liesabeth. De auteur en documentairemaakster leerde Liesabeth kennen toen zij in Kaliningrad bezig was met een documentaire over Duitsers die na WO II door omstandigheden in Rusland moesten blijven."

[Loreta Griciutė · Rating 5 out of 5]

Džiaugiuosi, kad turėjau galimybę paimti į savo rankas ir perskaityti šią knygą. Vis dar sunku patikėti, kad tai tikra istorija, ir sunku suvokti, ką teko patirti ir išgyventi Lyzabetei. Jos gyvenimas tikrai nelepino, teko daug ką patirti ir išgyventi, tokios drąsos ir stiprybės bei ryžto turi ne kiekviena,nuo 7m. jos dešimtmečius trukusi žūtbūtine kova už būvį,kuri ją pavertė geležine ir plienine moterimi. Kaip ji pajėgė ištverti ekstremalias salygas ir nugyventi neįtikėtiną gyvenimą nesugniuzusi ir neisprotejusi. Knyga tikrai įdomi ir įtraukianti, ir dar labai patiko, kad buvo nuotraukų joje.

[piet van genderen · Rating 5 out of 5]

Een bijzonder boek met de adembenemende belevenissen van een jong meisje dat tijdens en na de verwarrende oorlogssituatie in het voormalige Oost Pruisen, haar eigen weg moet zien te vinden. Zij blijft staande bij vernedering, mishandeling en uitstoting, opname in werkkampen en gevangenissen, omgeven door constante armoede. Zij vertelt haar levensverhaal aan Duitse journalisten die haar weg kruisen.

[Carcassonna · Rating 5 out of 5]

really unlucky fate of one tough child and later woman. I couldnt stop reminding myself that this was real and all these horrible things happened to one woman.

[Ada · Rating 4 out of 5]

V mrazivém ruském světě, kde až do pádu režimu lidé poztrácené pohraniční Němce zdraví nekompromisním Heil Hitler, kde se probodávají krávy kvůli tomu, že jsou hezčí než moje a navíc patří té fašistce a špiónce, přežívala a přežila malá Němka Lisbeth Otto, Marie, nebo taky Železná Marie. Na základě jejího vyprávění vytvořila německá dokumentaristka v devadesátých létech silný příběh ženy, která, přestože zažila všechny hrůzy světa, nedočkala se vykoupení ani klidu, ale pokračovala v nekončícím koloběhu životních katastrof. Lisbeth měla to neštěstí, že se těsně před největším světovým konfliktem narodila ve Východním Prusku, kdysi německém území, po válce přivlastněném Rusy. Její národnost ji doprovází celým životem jako hutný černý stín tvořený z ostudy a hanby, kterou na sebe v poválečném Rusku bere cokoliv německého. Desetileté děti malé německé holčičce, která ztratila oba rodiče i sourozence, opálí všechny vlasy, přimalují jí hitlerovský knírek a pokusí se ji oběsit na stromě, brutální násilník malou Němku znásilní, potom ji sváže, zabalí do koberce a vhodí do řeky, aby se o jeho činu už nikdy nikdo nedozvěděl. Lisbeth všechno přežívá. Zlo a lidské tragédie se na ni lepí, s ničím jiným se nesetkává, přesto nepřestává klepat u cizích dveří a prosit o jídlo. Divoké, nespoutané a hrdé vlčí dítě - to je Lisbeth Otto. Tam kde by si ostatní smyčku kolem krku navlékli sami, tam se ona nenechává přejet životem, ale pokračuje v něm - i když k neméně dramatické budoucnosti.
Krutý příběh mrazí absencí „happy endu“ - nebo alespoň jakéhokoli smíření. Místo toho nastává totální deziluze z celoživotního klamavého přátelství a z vlastní rodiny. Malá Němka vyrůstá v dospělou ženu, babičku, přesto zůstává tou samou osobou - obětním beránkem a cizačkou - tou, která nese vinu - ať na rozkládajícím se manželství dcery, tak na tragédii celého sovětského lidu.

„Náš soused nás zdravil většinou ‚Heil Hitler‘, Eleně nadávali do fašistek, trpět musela dokonce i naše kráva. Kolikrát jsem si říkala, že byla chyba vracet se do Sovětského svazu. Němci byli neoblíbení, pokud nebyli stíháni přímo nenávistí. Přesto nám zároveň řada sovětských občanů záviděla. V ruštině existují dva druhy závisti: ‚bělaja zavist‘ a ‚čornaja zavist‘, nepřejícnost spojená s nenávistí. Němci jsou pilní, dokážou pořádně pracovat, vždycky se něčeho domůžou, ti druzí jen sedí a hledí. To je ta ‚bílá závist‘, a ta druhá je černá, zlá: Proč to mají lepší než my? Proč má Maria tak dobrou krávu? Měla jsme velmi dobrou krávu, říkali jsme jí Milka, a byla to tehdy nejkrásnější a nejlíp udržovaná kráva ve vsi. Když byla březí, vrazili jí do břicha vidle na hnůj.“

[Gil Glorieus · Rating 3 out of 5]

In 1994 trekt de Duitse journaliste Ingeborg Jacobs door het voormalige Oost-Pruisen, de huidige Russische Oblast Kaliningrad, op zoek naar Duitsers die niet verdreven werden uit de Sovjet-Unie na de Tweede Wereldoorlog. Liesabeth Otto is één van hen. Haar levensverhaal slaat werkelijk alles. Sinds haar zevende was ze op zichzelf aangewezen om te overleven. Ze trok decennia lang door de hele Sovjet-Unie en legde in totaal meer dan 43 000 kilometer af. Ingeborg Jacobs maakte twee documentaires over haar en besloot uiteindelijk om een boek te schrijven over het leven van deze bijzondere dame.

In 1945 verovert de Sovjet-Unie Oost-Pruisen op Duitsland. De kleine Liesabeth Otto probeert tevergeefs samen met haar moeder, halfbroer en halfzus te vluchten. Als Liesabeth nauwelijks zeven jaar oud is, raakt ze gescheiden van haar familie. Ze moet alleen zien te overleven en er begint een lange zwerftocht door de hele Sovjet-Unie, waar Duitsers niet gewenst zijn. Liesabeth leidt een erg hard leven met veel tegenslagen. Ze is en blijft een ‘fascistische Duitse’ voor de meeste mensen, hoewel ze na jaren niet eens meer Duits spreekt en ze zich eerder Russische of Litouwse voelt. Liesabeth komt gedurende haar hele leven terecht in moeilijke situaties, onder meer door haar opvliegende karakter. Desondanks verliest ze haar gevoel voor rechtvaardigheid niet en probeert ze zich steeds recht te houden.

Het levensverhaal van Liesabeth Otto is erg aangrijpend en meeslepend. Dat verhaal wordt echter het hele boek door op een nogal koele manier verteld, op bepaalde momenten mist er een beetje emotie. Soms is het boek ook erg chaotisch en gaat het snel over bepaalde gebeurtenissen. Het verhaal geeft een goed beeld van het harde leven van de gewone burgers in de Sovjet-Unie. Onvermijdelijk bij zo’n lange zwerftocht als die van Liesabeth zijn de vele plaatsnamen, maar er zit een kaart in het boek. Er worden ook veel Duitse, Litouwse en Russische woorden gebruikt, die gelukkig meestal vertaald worden. De vreemde woorden zorgen er op de een of andere manier voor dat het verhaal toch een beetje persoonlijker lijkt.

Hoewel het boek niet altijd even goed geschreven werd, is het toch een aanrader. Al is het maar omdat iedereen het ongelooflijke en waargebeurde verhaal van de sterke Liesabeth Otto moet kennen, want het leven van deze vrouw is echt indrukwekkend.

[Puslapių Žavesys · Rating 5 out of 5]

Knyga yra verta dėmesio. Kodėl? Metai visai kitokie nei dabar. Todėl yra labai įdomu paskaityti ir sužinoti kaip tuo metu gyveno žmones. Sužinojau keletą dalykų apie Rusiją, Vokietija ir senesnius laikus. Tai buvo žiauru.

Visa istorija virpina širdį. Moteris patyrė tiek daug, bet nepasidavė, užaugino vaikus, padėjo auginti ir anūkus. Ji tapo nuo benamės iki savarankiškos moters, kuri ištverė pragarą. Net negalėčiau įsivaizduoti ką aš daryčiau jos vietoje.

Knyga labai įkvepia, labai jautri. Taip pat įdomi savo istorija. Manyčiau, kad šį knygą patiktų daugumai. Susiskaitė gan greitai kaip pdf failas. Nes pdf knygas galiu skaityti tik tikrai labai įdomias.

Be to, pradžia nėra tokia įtraukiantį, bet kažkur apie 30-40 puslapių prasideda visa istorija. Buvo net nuotrauku, kurias žiūrėti buvo tikrai įdomu, nes tai senesni laikai. Vien žmonės atrodė kitaip.

[Jurgita Dalgedienė · Rating 4 out of 5]

Dar viena neįtikėtina vieno žmogaus gyvenimo istorija. Tiek išbandymų užtektų ir 10-čiai, o gal net visai 20-čiai žmonių...
Vėl žmogiško gerumo ir žiaurumo kova, lydėjusi Lyzabetę visą gyvenimą. Vilko vaikas. Be namų. Be artimųjų. Be mokslo. Niekas?!
Knyga, tarsi dokumentinis filmas. Kai kur nėra eiliškumo laike, tačiau tikrai neįtikėtina, kad tai patyrė vienas žmogus ir jis dar vis gyvas ir neišprotėjęs...

[Lina Dikšaitė · Rating 4 out of 5]

Sunku patikėti kiek žmogus gali savo gyvenime iškęsti ir kiek žmonių likimų karas gali sugadinti.... Knygos tekstas labai dokumentinis, emocijos lieka "už kadro", todėl komplekte būtų verta perskaityti Šlepiko "Mano vardas Marytė".

[Friederike · Rating 5 out of 5]

Eine unglaubliche Geschichte von einem kleinen Mädchen das nach dem zweiten Weltkrieg allein im Wald aufwächst, als sie einmal in der Nähe einer Wolfsfamilie schläft, wünscht sie sich, auch so eine Mutter wie die Welpen zu haben. Was dieses Kind aushalten musste ist unvorstellbar. Nie wieder Krieg!

[Cassandra Lemmens · Rating 4 out of 5]

Een boek met een heel naar verhaal waarvan je denkt dat zulke dingen nooit kunnen gebeuren. Toch zijn ze gebeurd, en ben ik zelfs bang dat ze nog steeds gebeuren.
Petje af voor de dame in de hoofdrol.

[Eglė · Rating 5 out of 5]

Be galo stipri ir įdomi knyga. Kiek išgyvenimų, potyrių, neteisybės ir kovos už būvį. Neįtikėtina, kiek žmogus gali iškęsti. Be abejo, mums tai tolima ir nesuvokiama, bet tokia buvo realybė...
Tikrai rekomenduoju perskaityti.

[Renske Steenhof · Rating 4 out of 5]

Indrukwekkend waargebeurd verhaal over een kind dat in de oorlog gaat zwerven en weet te overleven en na een aantal zware periodes in verschillende gevangenissen nog ontzettend veel meemaakt.

[Birute · Rating 5 out of 5]

Perskaičiusi šią knygą galiu džiaugtis, kad nėra karo...

[Gabrieele Mažeikaitė · Rating 5 out of 5]

Labai patiko. Giliai sukrečianti knygą pagal tikrus faktus. Protu nesuvokiama ką žmonės turėjo iškęsti karo metais. Labai rekomenduoju paskaityti.

[Toma Juknienė · Rating 5 out of 5]

Liūdna, skaudi našlaitės mergaitės istorija po antrojo pasaulinio karo.

[Kim · Rating 3 out of 5]

Ongelooflijk verhaal. Maar soms wat vreemd dat het zo koel verteld wordt.

[mano_knyga_ · Rating 5 out of 5]

Pilna išgyvenimų knyga!

[Rūta Sipavičiūtė · Rating 4 out of 5]

Istorija apie mažai aprašytus įvykius Mažojoje Lietuvoje. Mergaitės gyvenimo kelionė aprašyta labai smulkiai ir ganėtinai įdomiai.

[Amanda Tuinstra ( Liefde voor boeken Amanda) · Rating 3 out of 5]

Recensie volgt op mn website

[Laura Paura · Rating 5 out of 5]

Tokios istorijos išlieka atmintyje labai ilgai...ir pasidaro gėda, kad esi žmonių padermės...

[Helena · Rating 4 out of 5]

Opravdu děsivý reálný životní příběh ženy, která byla po válce teprve malým dítětem. Strašné poměry v SSSR.

[Loreta · Rating 4 out of 5]

Verčianti susimastyti

[Nomeda · Rating 5 out of 5]

Puiki!!!

[Daiva Petkeviciene · Rating 5 out of 5]

Nereali knyga. puikiai atskleidžia pokario laikotarpį iki beveik 21a. Tragiškai liūdna reali istorija.

[Annemarie · Rating 5 out of 5]

Zwerfkind- Ingeborg Jacobs

Een indrukwekkend waargebeurd verhaal over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Een boek dat je raakt van begin tot einde.

Het verhaal begint toen Liesabeth Otto 7 jaar was. Haar moeder was overleden aan hongersnood en haar vader was zoek. Zij moest samen met haar oudere broer en zus zien te overleven.
Op het moment dat ze een ruzie met haar zus wilde goedmaken en een buurvrouw haar wilde helpen, werd ze door diezelfde buurvrouw belazerd en durfde niet meer naar huis. Als klein meisje ging ze zwerven en bedelde om eten en onderdak om te overleven. Lange tijd werkte dit goed. Sommige perioden kon ze langere tijd op één boerderij blijven en werken voor haar eten en onderdak. Maar helaas waren er ook perioden dat ze in de ijzige vrieskou onder een brug moest zien te overleven met weinig tot geen eten.
Indrukwekkend waren de tijden dat ze in een werkkamp als gevangene zat voor slechts het stelen van wat eten en later voor het stelen van kleding en eten.
Zelfs nadat ze zich als werkende vrouw met een dak boven haar hoofd als volwassenen in de wereld leefde, bleef ze tot het einde aan toe te maken hebben met armoede, vechten voor jezelf, vechten voor je veiligheid en vechten voor “normale” levensomstandigheden zoals wij die nu kennen. Dit laatste is lange tijd zelfs niet eens gelukt.

In deze recensie wil ik niet te veel kwijt over het verhaal in details. Het zou het verhaal te kort doen als ik daar dieper op in zou gaan.

Het verhaal is door Ingeborg Jacobs, journaliste, vastgelegd aan de hand van de vertellingen van Liesabeth Otto. Samen zijn zij op pad geweest naar de plaatsen uit haar verleden. Liesabeth Otto heeft al haar (verschrikkelijke) herinneringen naar boven gehaald om haar verhaal te delen met de rest van de wereld. Jacobs heeft op een mooie, eerlijke en pure manier het levensverhaal van Liesabeth Otto weer weten te geven in ‘Zwerfkind’.

Het boek is aangrijpend, onbegrijpelijke situaties worden beschreven, een eye-opener voor hen (waaronder ik) die nog niet weten wat voor een nasleep zich in Rusland nog tientallen jaren na de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld. ‘Zwerfkind’ geeft een nog ander licht op de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor veel mensen uit die gebieden.

Zeker door het waargebeurde verhaal, de manier waarop dit is vastgelegd en het aangrijpende van het verhaal, krijgt dit boek van mij 5 sterren.

[Petra · Rating 2 out of 5]

Ik heb dit boek meerdere keren willen wegleggen, ik vond het absoluut niet boeiend. Ik vond het eerder ongevoelig en kil en vooral heel deprimerend. Ook kon ik geen sympathie opbrengen voor het hoofdpersonage. Haar leven is een grote tragedie, deels door haar opvliegende karakter maar ook door pech en de periode dat ze leefde. Ik denk dat er wel meerdere zulke verhalen zijn, dat het leven toen voor niemand makkelijk was.
Wat me ook stoorde was dat het verhaal niet altijd even goed te volgen was, hier en daar zaten er fouten in de tijdslijn. Ook tegenspraak, eerst zegt ze dat ze niet knap is, dat ze niet weet waarom mannen zo'n interesse in haar hadden om dan een paar hoofdstukken later te verklaren dat ze best wel knap was. Ook werd er net iets te vaak herhaald hoe sterk ze wel niet was en ondanks alles toch de beste bedoelingen had en nooit iets kwaads in zin had.
Voor mij weer het bewijs dat trieste verhalen over het algemeen niet slecht gevonden mogen worden, dat je bewondering moet hebben voor de persoon met wie al die vreselijke dingen gebeuren. Dit is me spijtig genoeg niet gelukt....

[Aldi · Rating 4 out of 5]

An intense read and a truly tragic story, with a lot of interesting historical background (the Cold War was such a bizarre, terrifying era!). Some of what happened to this woman could be straight from the dark ages.