ทำไมแฮมเบอร์เกอร์จึงไม่มีแฮม

by ชัชพล เกียรติขจรธาดา

หนังสือเล่มนี้เริ่มจากคำถามง่ายๆ ว่า ทำไมชื่อแฮมเบอร์เกอร์แต่กลับไม่มีแฮม? จากคำถามนี้ก็นำไปสู่คำถามอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมาย เช่น คำว่าบิดา พ่อ และ father มีรากศัพท์ที่เกี่ยวข้องกันไหม? คำว่า octo แปลว่า 8 แต่ทำไม October จึงเป็นเดือน 10? คำว่า castle ที่แปลว่า ปราสาท คำว่า caste ที่แปลว่าวรรณะ และคำว่า castration ที่แปลว่า การตอน เกี่ยวข้องกันอย่างไร? คำว่า orchid แปลว่า กล้วยไม้ แล้วทำไม orchidectomy จึงแปลว่า การตัดอัณฑะ? คำว่า pen, penis และ penicillin มีรากศัพท์ร่วมกันได้อย่างไร? วานิลลาเกี่ยวข้องกับ vagina ไหม? ทำไม break ที่แปลว่า หยุด รวมกับ fast ที่แปลว่า เร็ว แล้วได้คำว่า breakfast ที่แปลว่า อาการเช้า? เฟรนช์ฟรายส์กับแฟรนไชส์ ออกเสียงคล้ายๆ กัน สองคำนี้เกี่ยวกันไหม? ทำไมคนไทยจึงเรียกชาวตะวันตกผิวขาวว่าฝรั่ง?

คำถามทั้งหมดนี้เกี่ยวโยงกันได้อย่างไร? ทั้งหมดเริ่มต้นมาจากแฮมเบอร์เกอร์ที่ไม่มีแฮมครับ

Genres: Nonfiction

248 pages, Paperback

Published February 1, 2017

Reviews

[Seamonkey · Rating 4 out of 5]

อ่านแล้วนึกถึงเกมโชว์ที่ให้คนต่อแถวกันแล้วกระซิบบอกประโยคต่อๆ กันไป คนแรกกับคนสุดท้ายมันกลายเป็นคนละคำไปเลย บางทีก็มีเพิ่มเติมเองอีก
รึคำในภาษาไทยบางคำอย่าง ซากุไร ที่เพี้ยนมาจาก screwdriver
คำว่า โช้ค ที่กร่อนมาจาก โช้คอัพ ที่เพี้ยนมาจาก shock absorber ฯลฯ

ประมาณนั้น

เพราะเรื่องของภาษามันเกิดขึ้นมาควบคู่กับการใช้งาน การออกเสียง การฟัง ซึ่งมันก็แตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น ความเคยชิน/ความไม่คุ้นหู การรับมาใช้และผสมผสาน ซึ่งการที่คำแต่ละคำกว่าที่มันจะกลายเป็นอีกคำนึง กลายเป็นอีกความหมายไปได้ มันต้องผ่านเหตุผลเหล่านี้ และที่สำคัญคือ มันต้องผ่านกาลเวลาอีกประมาณนึง (ก็ไม่ประมาณนึงเท่าไหร่นะ เพราะบางคำนี่สืบย้อนไปได้หลายพันปีเลย) และคำหลายคำเลยที่มีประวัติศาสตร์ในตัวของมันเอง

หนังสือเล่มนี้อธิบายเรื่องเหล่านั้นแหละ แต่เพราะมันต้องทำให้เห็นถึงการข้ามผ่านวันเวลา การที่จะเขียนเล่าให้จบภายในไม่กี่หน้ากระดาษมันเลยไม่สามารถอธิบายได้อย่างที่ควรจะเป็น เลยทำให้มีแต่การอนุมานและการอุปมานเต็มไปหมด (ส่วนอุปทานด้วยรึเปล่าอันนี้ไม่แน่ใจ 😆) และลักษณะการเขียนที่พักเรื่องนั้น โดดข้ามไปเรื่องนี้ แจมด้วยอีกเรื่องนึง แบบในเล่มอื่นๆ มันเลยยิ่งทำให้การอธิบายคำเหล่านี้ดูรีบๆ ลนๆ สื่อความหมายได้ไม่ชัดเจน หลายคำเลยที่อธิบายได้ไม่ดีเท่าไหร่ แต่ก็ต้องเออๆ ออๆ เพราะผู้เขียนไปคำอื่นแล้ว

แต่ถามว่าสนุกไหม ก็ยังสนุกอยู่ดีล่ะนะ แต่มันก็ยังไม่เท่าเรื่อง pop science เล่มอื่นของคุณหมอ เล่มอื่นนี่ให้ 5☆ แต่กับสองเล่มในซีรีส์นี้เลยให้แค่ 4☆

[Sirabhop · Rating 3 out of 5]

จากคำนำที่บอกว่า “กระตุ้นความสนใจของผู้ที่ไม่เคยสนใจด้านภาษา...” นั้นจากเนื้อหาแล้วผมคิดว่า คุณหมอไม่สามารถทำได้ครับ เพราะเนื้อหาบางส่วนยังขาดการปะติปะต่อให้ลื่นไหลกว่านี้ ศัพท์บางคำที่ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องพูดถึง ก็พูดถึงขึ้นมา

[Froggie · Rating 4 out of 5]

ควรอ่านเล่ม "ทำไมเราเลี้ยง Pig แต่กิน Pork" ก่อน เพราะมีอ้างถึงอยู่หลายตอน อย่างเช่น การอธิบายเรื่องที่มาที่ไปของภาษาอังกฤษ คุณหมอเล่าประวัติเบื้องต้นแบบสรุปรวม เพราะเล่มแรกอธิบายไว้ยาวแล้ว เล่มนี้เป็นการเจาะรากศัพท์ไปถึงภาษาโปรโต-อินโดยูโรเปียน การกร่อนเพี้ยน แปลงสำเนียง บริบททางวัฒนธรรม คิดว่าถ้าอ่านเล่มนี้เลยก็คงรู้เรื่องแหละ แต่อ่านเล่มแรกแล้วต่อเล่มนี้ จะเข้าใจภาพรวม+รายละเอียดด้วย

สำนวนยังอ่านสนุกเหมือนเคย อาจจะเพราะชินกับวิธีเล่าของคุณหมอแล้วด้วยก็ได้ เลยอ่านลื่นกว่าเล่มแรกอีก เนื้อหาในเล่มนี้เราชอบทุกบท ข้อมูลเพียบบบบ ปิดเล่มแล้วรู้สึกได้อะไรมาเยอะมาก

เล่มที่แล้วครวญว่าอยากได้หนังสือแบบนี้แต่วิเคราะห์ภาษาไทย เล่มนี้ก็มีศัพท์สันสกฤตที่ใช้ในภาษาไทยโผล่มาบ้างนะ อย่าง บุรี, อัคระ, ตรี, ปัญจ, บิดา, ฝรั่ง, ปิยะ. สถานะ ฯลฯ ถือว่าพอหอมปากหอมคอ

4.5 ดาว

[Khomkrit Pongwikran · Rating 3 out of 5]

ติดตามหนังสือคุณหมอมาทุกเล่ม การเล่าเรื่องน่าติดตามและการอธิบายที่เข้าใจง่ายทำให้แต่ละเรื่องที่เล่าสนุกและน่าสนใจ แต่อาจเป็นเพราะเรื่องภาษาศาสตร์น่าจะไม่ใช่ field ทำให้การเล่าในครั้งนี้ไม่ลึกเท่าที่ควร หรืออาจเป็นเพราะว่ามีเรื่องเล่าเยอะ+พยายาม keep ให้จบใน pocket book ทำให้แต่ละ ‘คำ’ เล่าได้แค่ตื้นๆ และพอเจอเทคนิคของคุณหมอที่ชอบการเล่ากระโดดไปมา (ซึ่งเล่มอื่นสนุกนะ) ทำให้คนอ่านอาจยังไม่ทันอินหรือทันจะ get ก็อ่าว ไปคำใหม่แล้ว
แต่โดยรวมสนุกนะครับ อ่านเพลิน

[Noppon Anukunwithaya · Rating 4 out of 5]

เนื้อหาลึกไปนิดนึง แล้วดูซ้ำไปมา พวกประเด็นการที่คำเปลี่ยนรุป

[Kit Puangpit · Rating 4 out of 5]

ทำให้เข้าใจที่มาของคำภาษาอังกฤษมากขึ้น อ่านง่าย

[peppY · Rating 3 out of 5]

3.25 บางบทนึกถึงอาจารย์สงวน

[BK · Rating 3 out of 5]

อ่านเล่นๆก็สนุกดี ได้ความรู้ด้วย ถึงจะมีบางตอนที่รู้สึกว่ามันกระโดดไปมา และขาดความเชื่อมโยง อาจจะเป็นเพราะมีเรื่องให้เล่าเยอะ ข้ามไปตรงนั้น วกกลับมาตรงนี้ เลยเหมือนเนื้อหาไม่ลื่นไหลเท่าที่ควร

[Boon · Rating 4 out of 5]

เป็นหนังสือที่ดีอีกเล่มนึงของคุณหมอชัชพลครับ ช่วงแรกดีมากครับ แต่รู้สึกว่าช่วงหลัง คำศัพท์เยอะไป แล้วคำอธิบายห้วนไปหน่อยครับ แต่เหมาะกับทุกคนที่ต้องการเรียนรู้ประวัติศาสตร์จากคำศัพท์ รอเล่มต่อไปนะครับ

ผมได้กลับมาอ่านอีกทีตอนแปดปีผ่านไป รู้สึกเหมือนลืมเนื้อหาหลายเรื่องที่อยู่ในหนังสือเล่มนี้ครับ พอได้อ่านอีกรอบแล้วจำใด้ขึ้นเยอะเลย ประวัติศาสตร์ของชาติจะซ่อนอยู่ในภาษาที่ใช้ เปิดหนังสือเล่มนี้แสดงให้เราเห็นถึงเรื่องนั้นครับ

[Nattapan · Rating 3 out of 5]

Agree that learning about the background of each word can help you remember vocabularies more easily.