ร้านหนังสือแมวฮกเกี้ยน

by นฤพนธ์ สุดสวาท

ผู้เขียนให้ความสำคัญกับการวางโครงเรื่องการจัดองค์ประกอบเรื่อง การตัดต่อบรรยากาศภาพแบบภาพยนตร์ การตัดปะเชื่อมร้อยแบบจิตรกรรมร่วมสมัย โดยเฉพาะการจัดฉาก นับเป็นความชาญฉลาดในการใช้ความจริง มาอิงความลวง สร้างบรรยากาศกึ่งฝันกึ่งพิศวงโน้มนำให้ผู้อ่านพลัดหลงเข้าไปในเรื่องเล่าเก่าก่อนที่ซ้อนเข้ามา ตำนานปรัมปราที่ผูกเรื่องวิทยานิพนธ์ ผู้คนพื้นเมืองข่าวหนังสือพิมพ์ รูปธรรมของสถานที่ที่มีอยู่จริง เพื่อนำไปสู่แก่นของเรื่องที่ผู้เขียนซ่อนไว้อย่างมีชั้นเชิง

293 pages, Paperback

Published December 1, 2016

Reviews

[Nhischarnun Nunthadsirisorn · Rating 4 out of 5]

ร้านหนังสือแมวฮกเกี้ยน
นฤพนธ์ สุดสวาท
สำนักพิมพ์ผจญภัย

ตามชะตากรรมของเรื่องสั้นทั่วไป ย่อมได้ลงตีพิมพ์ตามนิตยสารอื่น ๆ มาก่อนหน้านี้ เรื่องสั้นของนฤพนธ์ก็เช่นกัน และรวมเรื่องสั้น ร้านหนังสือแมวฮกเกี้ยน ก็ได้ลงรายละเอียดทั้งเดือนปีที่เขียน ที่ได้ตีพิมพ์ครั้งแรก และการปรับปรุงครั้งถัด ๆ มา การทำเช่นนี้ย่อมเป็นประโยชน์ต่อผู้ศึกษาวรรณกรรมไทยอย่างยิ่ง เพราะทำให้ได้เห็นเส้นทางของเรื่องสั้นเรื่องหนึ่ง ๆ และหากเวลาผ่านไปในอนาคต คนที่มาศึกษาก็ไม่ต้องสืบค้นให้วุ่นวายว่าแต่ละเรื่องพิมพ์เมื่อใดที่ใด นี่คือข้อดีประการแรกของหนังสือเล่มนี้ที่ฉันเห็นได้อย่างชัดเจน

เรื่องสั้นทั้ง 8 เรื่อง ล้วนบรรจุบรรยากาศประวัติศาสตร์ไทยที่ติดต่อสัมพันธ์กับคนชาติต่าง ๆ ภูเก็ต สองแคว ปัตตานี ปีนัง นฤพนธ์ไม่ได้นำประวัติศาสตร์มายัดใส่ปากตัวละคร แต่พรรณนาฉากและบรรยายเหตุการต่าง ๆ พอให้ผู้อ่านได้กลิ่นอ่อน ๆ เท่านั้น ขณะที่นฤพนธ์ประดับประดาให้เรื่องสั้นของเขามีสีสันด้วยเศษเสี้ยวของประวัติศาสตร์ที่ค่อนไปทางคำบอกเล่าและตำนาน

แนวเรื่องสำคัญที่ปรากฏให้เห็นแทบทุกเรื่องจากรวมเรื่องสั้นเล่มนี้คือ ความสัมพันธ์ที่ไม่สมบูรณ์แบบ ซึ่งมีส่วนประกอบของการจากพรากและการรอคอย ตัวละครของนฤพนธ์มีบุคลิกหลากหลาย ทั้งเด็ก หนุ่ม แก่ ปนเปกันไป แต่ตัวละครแทบทุกตัวมีสิ่งที่เหมือนกัน คือการมีชีวิตอยู่กับการรอคอย รอว่าใครคนนั้นจะกลับมา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "พ่อ" เป็นตัวละครที่นฤพนธ์เอ่ยถึงบ่อยครั้งในหลายเรื่องหลายสถานการณ์ ลักษณะเช่นนี้ชวนให้นึกถึงคาฟคากับพ่อของเขาด้วย ดูเหมือนว่าโดยทั่วไปแล้วนักเขียนมักจะมีก้อนความคิดจำเพาะที่มันจะกล่าวถึงออกมาโดยไม่รู้ตัว และเราสามารถเห็นได้ชัดจากการอ่านรวมเรื่องสั้นของพวกเขา

อย่างไรก็ดี นฤพนธ์ยังมีแนวการเขียนคล้ายนักเขียนไทยร่วมสมัยคนอื่น ๆ ด้วยในแง่ที่เขาเว้นพื้นที่เบลอ ๆ ไว้ให้ผู้อ่านปะติดปะต่อและจินตนาการเพิ่มเติม กระนั้นช่องว่างหรือความเบลอที่นฤพนธ์ได้สร้างขึ้นก็ไม่ได้มีมากเสียจนกลายเป็นเรื่องเล่าที่ไม่รู้เรื่องหรือเข้าใจยาก ฉันว่าร่องรอยเบลอ ๆ ของหนังสือเล่มนี้พอเหมาะพอดีแล้ว

นอกจากนี้ ฉันคิดว่ารวมเรื่องสั้นเล่มนี้ ไม่จำเจ เพราะมีสีสันบรรยากาศต่างประเทศ ต่างจังหวัด ทั้งต่างพื้นที่และต่างเวลา ไม่จำเจจำกัดกรอบเรื่องไว้แต่เพียงเมืองหลวงอย่างกรุงเทพฯหรือช่วงเวลาปัจจุบันเท่านั้น ส่วนภาษาที่ใช้ก็กระชับสั้น สื่อรายละเอียดได้โดยไม่ต้องประดิษฐ์ถ้อยคำเกินจำเป็น

ส่วนเรื่องปก ฉันคิดว่าน่าสนใจในแง่ที่ว่าวรรณกรรมไทยมีชื่อเรื่องและชื่อผู้แต่งเป็นภาษาอังกฤษอยู่บนปกด้วย และอยู่ในตำแหน่งที่เห็นได้ชัดเจน เทียบเท่ากับชื่อเรื่องและชื่อผู้แต่งในภาษาไทยด้วย ดังนั้นหน้าปกจึงยิ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างต่างชาติต่างภาษาซึ่งเป็นเนื้อหาสำคัญของเรื่องสั้นแต่ละเรื่อง ทั้งยังอาจหมายถึงการที่สำนักพิมพ์ผจญภัยตั้งใจโปรโมตให้หนังสือเล่มนี้เป็นที่รู้จักแก่ผู้อ่านชาวต่างชาติด้วยก็เป็นได้

[nananatte · Rating 4 out of 5]

ออกตัวก่อนเลยว่าไม่ได้อ่านวรรณกรรมไทยนานมาก และเป็นคนอ่านเรื่องสั้นไม่เก่งด้วย ดังนั้นพอได้อ่าน 'ร้านหนังสือแมวฮกเกี้ยน'​ เลยรู้สึกถูกเบิกเนตรกลายๆ ว่านักเขียนไทยก็มีแบบนี้ด้วยนะ

ไม่ใช่วรรณกรรมตามขนบจ๋าๆ แต่มีความไซไฟ การเมือง หลงทาง ความเขลา ความดื้อรั้น และโรแมนติกแบบคนหนุ่ม ทุกเรื่องตัวละครคล้ายจะดูแข็งแกร่ง แต่ภายในเห็นแต่ความใกล้แหลกสลายเต็มที

เราอาจไม่ถนัดการเดินเรื่องแบบฉับๆๆ และต้องตั้งสติในการอ่านมากขนาดนี้ ถ้าเป็นภาพ เรานึกถึงงานคอลลาจเลย ถ้าใครชอบงานเน้นเสพย์ประสบการณ์ ชอบสาย exotic เราว่าเล่มนี้ตอบโจทย์

Must Read ของเล่มยกให้ 'ไปเก็บปลาดาว'​ ดีงาม อ่านง่าย(ที่สุดในเล่ม)​ พล็อต 10 คะแนนเต็ม และรสชาติหลังอ่านจบ... คุณไม่มีทางลืมมัน คะแนนความคิดสร้างสรรค์ให้ 10 เต็มด้วย บวกคะแนนพิเศษเพิ่มให้ เพราะนำเสนอเรียบง่ายด้วย

เกือบทุกเรื่องชูความดิสโทเปียของประเทศไทย อำนาจ ความเหลื่อมล้ำ ชนชั้นกลาง ชนชั้นล่าง ความยากจน สงครามที่ไม่มีวันจบ การเดินวนอยู่กับที่

สิ่งที่เราชอบเป็นพิเศษในเล่มนี้ ยกไว้ความคิดสร้างสรรค์และลูกเล่นเรื่องประสาทสัมผัส เพราะทุกเรื่องมีการผสมองค์ประกอบที่... ไม่น่าจะหยิบมายำรวมกันได้เลยให้กลายออกมาเป็นเรื่องไซไฟ เหนือจริง ด้วยฉากหลังเป็นประเทศไทยอีกต่างหาก(มีปีนัง มาเลเซียเรื่องนึง)​ การใช้สีและบรรยากาศในเล่มโดดเด่นมาก ส่งให้ 'ร้านหนังสือฮกเกี้ยน'​มีรสชาติเฉพาะตัว แบบที่ไม่รู้สึกว่าเคยอ่านอะไรทำนองนี้มาก่อนเลย

และปกสวยมากกกกก แต่น้องแมวในเล่มไม่ใช่แมวฟูอ้วนน่ารักหรอก จัดว่าแสบและดุ มีแมว 1 เรื่อง ส่วนอีก 7 เรื่องที่เหลือไม่มีแมวค่ะ

[Pawarut Jongsirirag · Rating 3 out of 5]

เป็นรวมเรื่องสั้น 8 เรื่องที่ธีมชัดเจน เกาะกลุ่มกันไปแนบแน่น แทบไม่มีเรื่องสั้นเรื่องไหนแตกแถวออกจากเลนที่สร้างเอาไว้เลย

ธีมหลักของทุกเรื่อง กล่าวถึงความปวดร้าวจากอดีตที่ทำให้ตัวเอก ต้องออกเดินทางเพื่อ "ตามหา" อะไรบางอย่าง อาจจะเป็นใครซักคนที่เขานึกถึง สถานที่บางแห่งที่ติดอยู่ในความทรงจำ หรือแม้กระทั่งไม่ได้หาอะไรเป็นพิเศษ เพียงแต่ต้องการหาความเงียบเพื่อขบคิดถึงสิ่งที่ทำให้เจ็บปวดจนต้องหลีกลี้ออกมา

เนื้อเรื่องที่แท้จริง หาใช่การตามหา แต่กลับเป็นผลที่เกิดขึ้นของการออกตามหา ว่าสุดท้ายแล้วจะนำพาตัวเอกไปในทิศทางใด เมื่อไปถึงจุดหมายปลายทางของถนนเส้นนั้นคือการเยียวยา การทิ่มแมงย้ำลงบาดแผล หรือความว่างเปล่าภายในอกที่ถ่างกว้างขึ้น

ภายใต้กระบวนการเพื่อไปถึงจุดหมาย ก็มีการสอดแทรกการเมือง ไซไฟ เรื่องเล่า ตำนาน ประวัติศาสตร์ ในแบบน้ำจิ้มข้างเคียงที่ไม่ได้รบกวนรสชาติของเรื่องเล่า เป็นเพียงส่วนเสริมเพิ่มเติมรสชาติให้หลากหลายมากยิ่งขึ้น

เอาเข้าจริงผมว่ายังมีอีกสิ่งหนึ่งที่ถูกนำเสนอแบบไม่ได้ชัดเจนนัก อย่างที่เกริ่นไว้ข้างต้น เป็นการนำเสนอถึงสภาวะของคนที่กลับก็ไม่ได้ แต่ให้ก้าวไปต่อข้างหน้าก็ไม่มีความกล้าพอ เป็นสภาวะของการติดอยู่ในห้วงเวลาที่รู้สึกว่า ณ ตอนนี้่เวลนี้ มันไม่ใช่สถา��ที่ของตนเอง ไม่อาจคงอยู่บบเดิมโดยไม่ได้ทำอะไรได้ แต่หากจะให้เปลี่ยนแปลงแก้ไข ก็กลัวเกินกว่าจะลงมือทำ เพราะไม่อาจแน่ใจได้ว่าความเปลี่ยนแปลงที่จะตามมามันจะดีขึ้นหรือเลวร้ายกว่าที่เป็นอยู่นี้

ความคิดและสภาวะแบบนี้แหละครับที่ผมว่ามันทำงานกับคนยุคปัจจุบันได้ดี (หากเราเห็นภาพสังคมทุกวันนี้ในแบบเดียวกัน) และอาจทำงานได้ดียิ่งขึ้นด้วยซ้ำเมื่อเวลาข้างหน้าได้เดินทางมาถึง

ช่วงเวลาที่สังคมและผู้คนเปลี่ยนแปลงเร็วกว่าเราจะตั้งตัวได้ทัน แล้วเราจะทำอะไรได้มากไปกว่าออกตามหาอะไรบางอย่างเพื่อยึดตัวเองไว้ไม่ให้ถูกเหวี่ยงออกไปจนเท้าไม่อาจแตะพื้น...

[Ninnartsang · Rating 3 out of 5]

ไม่เลวค่ะ 3.5/5 ไม่รู้เพราะเพิ่งไปอ่านสิงโตนอกคอกที่แย่มากมาหรือเปล่า
ทำให้เรื่องนี้ดีกว่าไปเลย เรื่องแรกๆ จะดีมาก มีสไตล์ดี ชอบนะ
น่าเสียดายพอช่วงกลางถึงหลังจะรู้สึกยืดน่าเบื่อไปหน่อย พลังตก
แต่ถือว่าน่าสนใจค่ะ น่าติดตามผลงานต่อไป

[Dheerapol · Rating 3 out of 5]

รวมๆก็อ่านสนุกดีเลย

อินเพิ่มนิดหน่อยกับเรื่องราวเกี่ยวกับสังคมภาคใต้ที่พอจะนึกภาพตามได้อยู่บ้าง

[Sarawut Watpana · Rating 3 out of 5]

ชอบเรื่องแรกๆของเล่มมาก
เสียดายว่าเรื่องกลางๆ ที่เอาเรื่องสั้นหลายเรื่องมารวมกัน
มันสับสนอยู่สักหน่อยแทนที่จะออกมาดี

[PKG TRY TO READ · Rating 4 out of 5]

เนื่องจากไม่ค่อยว่างอ่าน จึงอ่านๆหยุดๆ พอมีเวลาได้อ่านต่อเนื่องยาวๆ วางไม่ลงเลย เหมือนดูหนังผจญภัยอะไรบางอย่าง บางตอนดูเหงา เศร้า และหดหู่ ขนาดรูปเล่มพอดีมือมากชอบเป็นการส่วนตัวเลย

[Nutdanai · Rating 3 out of 5]

พล็อทไม่ได้เด่นโดน แต่ชอบบรรยากาศของทุกเรื่องเลย