เจ้าเมือง

เจ้าพ่อ เจ้าเมือง เจ้าแม่ #2

by อาจินต์ ปัญจพรรค์

ท่ามกลางบรรยากาศแห่งสายน้ำ และตำนานลูกผู้ชาย...คนหนึ่งสร้างอำนาจด้วยกฎหมายอีกคนสร้างอำนาจด้วยบารมี

................

ข้าพเจ้ามีความสุขที่เขียนเรื่องนี้...ข้าพเจ้าค้นหอสมุด ค้นหอจดหมายเหตุ พบความปากจัดของหนังสือการเมืองสมัยรัชกาลที่ 7 พบราชกิจจานุเบกษาประกาศสั่งของเจ้าพนักงาน ห้ามมีและห้ามจำหน่ายหนังสือที่เป็นภัยต่อการปกครอง...ค้นประวัติคนเก่ารุ่นปู่รุ่นพ่อจากหนังสืองานศพของนายทหาร ตำรวจ นายอำเภอ เจ้าเมือง พ่อค้า คหบดี สนุกมาก นกจากเขียนเรื่องนี้แล้ว ข้าพเจ้าเก็บไว้เล่าด้วยปากราวกับไปพบบ่อเพชรบ่อพลอยมา ข้าพเจ้าเขียนนวนิยายเรื่องนี้แบบที่ฝรั่งเรียกว่า more atmosphere than plot. นวนิยายเรื่องนี้ เป็นแบบกลั้วกันไปด้วยความคิดฝันกับความจริง กระเดียดไปพิถีพิถันในข้อมูลและบรรยากาศ ยิ่งกว่าพล็อต

400 pages, Paperback

First published November 1, 2011

About the author

อาจินต์ ปัญจพรรค์ เกิดเมื่อ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2470 ที่อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม เป็นบุตรชายของขุนปัญจพรรค์พิบูล อดีตนายอำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี และข้าหลวงจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และจังหวัดนครปฐม (มาติณ ถีนิติ) กับนางกระแส ปัญจพรรค์ (โกมารทัต) มีพี่น้องร่วมบิดามารดา คือ ชอุ่ม ปััญจพรรค์ พล.ต.ท.ลัดดา ปัญจพรรค์ และวัฒนา ปัญจพรรค์

เรียนชั้นประถมที่โรงเรียนพระปฐมวิทยาลัย แล้วมาต่อมัธยมที่โรงเรียนอำนวยศิลป์ ปากคลองตลาด โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาและเข้าเรียนต่อในคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในช่วงเวลาตอนที่อาจินต์กำลังเรียนอยู่ชั้นปีที่สองนั้นเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ขึ้น ทำให้มหาวิทยาลัยงดการเรียนการสอน นิสิตต่างพากันกลับบ้านเกิดเพื่อหนีการทิ้งระเบิดเพื่อทำลายจุดยุทธศาสตร์สำคัญในกรุงเทพ เมื่อภาวะสงครามสงบอาจินต์กลับมาเรียนอีกครั้ง แต่การใช้ชีวิตในช่วงหลบหนีนั้นกลับทำให้อาจินต์ไม่สามารถเรียนได้ดีจึงถูกรีไทร์ บิดาจึงส่งอาจินต์ไปทำงานหนักในเหมืองแร่เพื่อดัดนิสัยที่จังหวัดพังงา อาจินต์ได้เก็บเกี่ยวประสบการณ์ในช่วงเวลาดังกล่าวมาเขียนในเรื่องสั้นชุดเหมืองแร่

เคยเป็นบรรณาธิการหนังสือฟ้าเมืองไทย นิตยสารรายสัปดาห์ที่ได้รับความนิยมอย่างสูงเมื่อ พ.ศ. 2512-2531 ชีวิตส่วนตัว อาศัยอยู่ที่บ้านสุทธิสาร กับภริยา ไม่มีบุตร คติคือ "ทำอะไรทำจริง"

Reviews

[ดินสอ สีไม้ · Rating 3 out of 5]

โดยรวมๆ เราชอบเจ้าพ่อมากกว่านะ
เพราะเนื้อเรื่องสละสลวยกว่า
สำหรับเล่มนี้ เราว่าเนื้อเรื่องไม่ค่อยปะติดปะต่อกัน
เรื่องดำเนินไปเร็ว
เนื้อเรื่องกำลังมาถึงตอนสนุกๆ จะได้ลุ้นทีไร
รอจังหวะสะใจทีไร
คุณอาจินต์ก็เล่าข้ามไปเสียเฉยๆ ทุกทีไป
คุณอาจินต์ไปเน้นเล่าเรื่องที่เป็นประวัติศาสตร์
และเกี่ยวกับราชการมากกว่า
ได้ความรู้แปลกๆ ดี แต่ไม่ค่อยสนุกเท่าเล่มแรก

[Klin กลินท์ · Rating 4 out of 5]

“โบราณว่า แล้วแต่กรรมแต่เวร ‘กรรม’ คือ การกระทำของแต่ละคน ‘เวร’ คือจังหวะชีวิตของแต่ละคน” , น. ๒๔๖

อ่าน/ 2563 กับ “เจ้าเมือง” งานของ “อาจินต์ ปัญจพรรค์” เล่มต่อจาก “เจ้าพ่อ “ ในซีรี่ส์ “เจ้าพ่อ เจ้าเมือง เจ้าแม่ “ ซึ่งในขณะที่เจ้าพ่อนั้นได้บอกเล่าเรื่องราวเส้นทางชีวิตของมนุษย์ผู้หนึ่งที่กลายไปเป็นเจ้าพ่อ เรื่องราวดำเนินต่อไปเพื่อเล่าเรื่องราวเส้นทางชีวิตอีกสายหนึ่งของมนุษย์อีกผู้หนึ่งในยุคสมัยเดียวกันที่จะกลายเป็นไปเป็น “เจ้าเมือง” ในที่สุด

“…ปถพินทร์ ถิ่นฐาน สะท้านสะเทือน
กว่าจะถึง ปีเดือน ได้เป็นใหญ่
ลำบากกาย แต่สบาย ซึ่งจิตใจ
จึงจะถึง ธงชัย ได้แน่เอยฯ “ , น. ๓๕๐

“เจ้าเมือง” นำข้าพเจ้าเดินทางต่อเนื่องย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์หลาย ๆ ช่วงสำคัญ ๆ ของประเทศไทยซึ่งส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงการบริหารราชการแผ่นดินของประเทศ โดยเฉพาะในช่วงยุคสมัยการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ๒๔๗๕ ที่คน ข้าราชการในระบบเจ้าจะต้องเปลี่ยนแปลงไปสู่ระบบรัฐธรรมนูญซึ่งมิใช่เพียงแต่หน้าที่ ระบบ การทำงานที่ทั้งชีวิตถวายแก่เจ้าแผ่นดินเท่านั้น หากทว่ายังรวมไปถึงความรู้สึก ขวัญ จิตใจและการต้องเลือกในสภาวะของการสลายการปกครอง ‘ราชาธิปไตย’ มาเป็น ‘ประชาธิปไตย’ เส้นทางอันยาวนานของลูกบ้านนอกจนกลายเป็นเจ้าเมืองเต็มไปด้วยเรื่องราวของความมุ่งมั่น ความตั้งใจ การอุทิศชีวิต ฝ่าฝันอุปสรรคต่าง ๆ นานานับประการ หากทว่าเป็นแรงบันดาลใจที่มีชีวิต มีลมหายใจอีกผู้หนึ่งแม้จะเป็นเพียงเจ้าเมืองในนวนิยายก็ตาม

นอกจากนี้ภาพบรรยากาศต่าง ๆ ของวิถีชีวิตของผู้คนที่แวดล้อมอบอวลในระหว่างเส้นทางของเจ้าเมืองในยุคนั้นเต็มไปด้วยรายละเอียดมากมายเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของท้องถิ่นที่ในตำแหน่งแห่งที่ต่าง ๆ ที่เจ้าเมืองนั้นได้ประสบพบเจอ เจ้านาย ข้าราชการ พ่อค้า ชาวเมือง ชาวบ้าน ชาวนา โจร... สะท้อนสภาพสังคมแห่งยุคสมัย โดยเชื่อมโยงอยู่ระหว่าง “เจ้าเมืองกับเจ้าพ่อ” ที่ดำเนินขนานกันไป แม้จะค่อย ๆ ล้มหายตายจากกันไป... ทำให้เรื่องของเจ้าเมืองที่ให้รายละเอียดมากมายในเชิงประวัติศาสตร์การบริหารราชการแผ่นดิน ขั้นตอนระบบราชการ โดยเฉพาะในส่วนของอำเภอ มีความสละสลวยมากขึ้นไปอีก สิ่งที่ต้องทำเพิ่มเติมเช่นเดิมคือการค้นหาความหมายของ คำท้องถิ่น คำโบราณ เพื่อให้เข้าใจในความหมายแห่งยุคสมัยนั้น

“แม่น้ำที่เรือเมล์ลำหนึ่งทำให้คนกลุ่มหนึ่งได้นั่งร่วมกันเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๑ บัดนี้ปราศจากเรือใด ๆ นอกจากเรือตกปลาของชาวบ้าน เพราะว่าถนนรถยนต์ตัดผ่านตำบลริมแม่น้ำเป็นใยแมงมุมไปจนหมดสิ้นแล้ว แม่น้ำผู้เงียบเหงา แต่พูดภาษาใบ้ให้หลายชั่วคนฟัง แล้วแต่ว่าใครจะฟังมันออกหรือไม่ มันกำลังส่งภาษาของขุมทรัพย์ แอ่งน้ำมันให้คนริมแม่น้ำฟัง แล้วแต่ว่าใครจะฟังเป็นภาษาอังกฤษ จีน หรือญี่ปุ่น หรือภาษาไทย...ภาษาไทย!” น. ๔๐๐

"บางระกำ ลำพระยา บางปลา สองพี่น้อง บางประม้า เก้าห้อง ลอยละล่องขึ้นสุพรรณ"

ลองหาอ่านดูครับ 🙂 #เจ้าเมือง #อาจินต์ปัญจพรรค์ #เจ้าพ่อเจ้าเมืองเจ้าแม่ สำนักพิมพ์ : #มติชน #อ่าน #อ่านไปเรื่อยๆ #อ่านไปฟังไป #IntoTheBook #อ่านอีก #หนังสือ #ReadAgain #อ่านอีกครั้ง #BooksBAR #AtTheReader #กลินท์แลนด์ #KlinLand #กลินท์และหนังสือ #KlinAndBooks #อ่านในใจ #อ่านเพลิน #ThaiReader #ณอ่านTheReaderTheKlinLibrary Official Page : ณ อ่าน The Reader- The Klin Library

[Maneechan · Rating 4 out of 5]

ต้องยอมรับเลยว่า สนุกสู้ภาคแรกไม่ได้ เล่มนี้เนื้อหาค่อนข้างเยอะ ยาว ส่วนใหญ่บรรยายเรื่องการเติบโตตลอดสี่รัชกาลของขุนบรรจง ตรงกลางเรื่องน่าเบื่อนิดนึงมาสนุกก็ตรงช่วงเปลี่ยนแปลงการปกครอง ด้านหลังจากนั้นก็รู้สึกว่าเนื้อเรื่องดร็อปลงไปอีก คงจะเป็นอย่างที่เขาบอกกันว่า เน้นบรรยายบรรยากาศไม่เน้นพล็อตเรื่อง ถ้าเราอ่านแบบไม่ยึดติดกับการเติบโตของตัวละครตัวอื่นๆ ก็น่าจะอ่านได้สนุกอยู่ ได้ความรู้เยอะ โดยเฉพาะเรื่องการปกครองหลังยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง

[Bannarot · Rating 4 out of 5]

3/5 เล่มนี้จะโฟกัสไปที่ตัวละครอย่างปลัดบรรจงไปตลอดทั้งเรื่อง เห็นถึงความไม่แน่นอนของชีวิต เรารู้สึกว่าช่วงหลัง ๆ เรื่องแอบยืดเกินไป แล้วก็การจบเรื่องอาจจะผิดที่เราคาดหวังไปสักหน่อย แต่เพราะการสอดแทรกวิถีชีวิต, ขนบธรรมเนียมต่าง ๆ เลยพอจะดึงให้เราอ่านเรื่องต่อไปได้ เป็นเล่มที่ทั้งรักทั้งชังพระเอกที่สุด