O İyi Kitaplar Olmasaydı

by Emin Özdemir

Edebiyatımızın gelişmesi ve Türkçenin doğru kullanılması yönünde özgün ve yetkin çalışmalara imza atan Emin Özdemir bu kitabında okuma, yazma, yaratma odaklı denemeleriyle nitelikli edebiyatın izini sürüyor.

Nobel Ödüllü Perulu yazar Mario Vargas Llosa şu sözleriyle aynı zamanda kitabın ismini de koymuş:

"Okuduğumuz o iyi kitaplar olmasaydı şimdikinden daha kötü durumda, daha uzlaşmacı, daha itaatkâr olurduk. İlerlemenin motoru olan eleştirel ruhun esamesi bile okunmazdı... (...) Edebiyatın bizi yalnızca güzellik ve mutluluk düşlerine daldırmakla kalmadığı, aynı zamanda her türlü baskıya karşı gözümüzü açtığından kuşku duyanlar, yurttaşların davranışlarını beşikten mezara kadar denetim altında tutmaya kararlı tüm rejimlerin edebiyattan niçin bu kadar korktuklarını ve neden gözlerini bağımsız yazarların üstünden ayırmadıklarını sorsunlar kendilerine..."

Kitabın özgün yanlarından biri edebiyatın yazarlık, yaratıcılık yönüyle birlikte okurluk yönünü de ele alması. Emin Özdemir "Okumanın Gizemli Gücü" başlıklı bölümde de nitelikli okuma üzerine denemelerine yer veriyor.

"Edebiyat ne işe yarar?" diye düşünenler, edebiyat üzerine araştırma yapanlar için iyi bir yardımcı kitap.

Yazar veya okur olarak edebiyatla ilgilenen herkes için ise bir başucu kitabı.

380 pages, Paperback

Published January 19, 2017

About the author

1931 yılında Kemaliye'de doğdu. Pamukpınar Köy Enstitüsü'nden sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü, bugünkü adıyla Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi (1953). Bitirdiği bölüme asistan ve öğretim görevlisi oldu (1957). Milli Eğitim Bakanlığınca açılan bir sınavı kazanarak Amerika'ya gönderildi (1960). Amerika'da Columbia ve Indiana üniversitelerinde "değişik düzeylere göre metin hazırlama ve anlatım teknikleri" konusunda eğitim gördü (1960-1963). Hacettepe Üniversitesi Temel Bilimler Fakültesi Temel Türkçe Bölümü'nde bölüm başkanı ve öğretim görevlisi olarak çalıştı (1968-1972). Ankara Üniversitesi Basın ve Yayın Yüksekokulu, bugünkü adıyla İletişim Fakültesi öğretim görevliliğine geçti (1974). Bu görevinden emekliye ayrıldı (1996). TÜBİTAK Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk dergilerinde yayın danışmanı olarak görev aldı (1997). Bu görevlerini sürdürürken Türk Dil Kurumu'nun çalışmalarına etkin biçimde katıldı. TDK'nin Yönetim ve Yürütme Kurulu üyeliklerinde bulundu ve Terim Kolu Başkanlığını yaptı (1966-1983). Türkçenin özleştirilmesi, geliştirilmesi ve zenginleştirilmesi savaşımını sürdürdü. Bu bağlamda edebiyat yapıtının dille ilişkisi, dilin işlevi ve kullanım düzeyleri, toplumsal yapıyla bağları gibi sorunları ele aldı. Bunları Dil ve Yazar (1972), Öz Türkçe Üzerine (1973), Türk ve Dünya Edebiyatı (1980), Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler-Yönelimler (3. basım, 1999), Yazı ve Yazınsal Türler (4. basım, 1999) adlı yapıtlarında işledi. Bunun yanı sıra dil ve edebiyat bilgilerinin bir donanım ve beceri olarak yaşama uygulanması yollarını gösterme konusuna yöneldi. Bu yolları Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı (6. basım, 2001), Anlatım Sanatı (11. basım, 2002), Okuma Sanatı (3. basım, 1976), Eleştirel Okuma (4. basım, 2000), Okuma ve Metin İnceleme (1991) adlı yapıtlarıyla ortaya koydu. Dil devrimine ve Türkçenin doğurganlığına yönelik çalışmalarını da Dil Devrimimiz (3. basım, 1980), Terim Hazırlama Kılavuzu (1973), Erdemin Başı Dil (Genişletilmiş 2. basım, 2000) adlı kitaplarında topladı. Türkçenin söz varlığıyla ilgili çalışmalar yaptı: Öz Türkçe Kılavuz Sözlük (1976), Edebiyat Bilgileri Sözlüğü (1991), Türkçe Deyimler Sözlüğü (Genişletilmiş 8. basım, 2000), Atasözleri Sözlüğü (Genişletilmiş 7. basım, 2000)... Emin Özdemir'in başka alanlara yönelik çalışmaları da vardır: Mustafa Nihat Özön (İnceleme 1982), Düşüncenin Toprağı (Denemeler, 1990), Bizler Büyüyünce (Çocuk romanı 1983), Sözcük Sözcük İçinde (1996), Öykülerle Atasözleri (2002), Türkçe Öğretimi (1987).

Reviews

[Ercan · Rating 4 out of 5]

Kitabın adı ve alıntılandığı paragraf gerçekten güzel olsa da, burada kitaptan kastedilen daha çok edebi kitaplar, romanlar, öyküler ve şiirler. Kurgu olmayan diğer kitaplar için pek fazla bir söz bulmak imkansız bu eserde.

Ama yine de Emin Özdemir'in bu kitabını severek okudum. Özellikle romanlar için söylediklerini güzelce not ettim. "Ne okumalı?" "Nasıl okumalı?" gibi okumaya dair sorulara cevap bulunabileceği gibi, "Neden yazmalı?" "Nasıl yazmalı?" gibi yazma niyetinde olanlara da yol gösteren bir eser.

[Sengul Soytas · Rating 5 out of 5]

Edebiyat okurlarının , yazmayı sevenlerin, yazay adaylarının başucu kitabı olabilecek nitelikte bir eser
Edebiyatın amacı nedir, okur kimdir, iyi okur nasıl olunur, iyi kitaplar bize ne kazandırır, yazar kimin icin yazar, yaratıcılık donanımını olusturan ögeler yaratıcılık sürecindeki sancıları nelerdir gibi konularda bircok eser ve yazara gondermeler yaparak yazılan deneme yazılarından oluşuyor
Ufuk açıcı, eğitici, düşündürücü, yol.gösterici