La Débâcle

Les Rougon-Macquart #19

by Émile Zola, Elinor Dorday (Translator), Robert Lethbridge (Editor)

The penultimate novel of the Rougon-Macquart cycle, La Debacle (1892) takes as its subject the dramatic events of the Franco-Prussian War and the Commune of 1870-1. During Zola's lifetime it was the bestselling of all his novels, praised by contemporaries for its epic sweep as well as for its attention to historical detail.

La Debacle seeks to explain why the Second Empire ended in a crushing military defeat and revolutionary violence. It focuses on ordinary soldiers, showing their bravery and suffering in the midst of circumstances they cannot control, and includes some of the most powerful description Zola ever wrote. Zola skilfully integrates his narrative of events and the fictional lives of his characters to provide the finest account of this tragic chapter in the history of France. Often compared to War and Peace, La Debacle has been described as a "seminal" work for all modern depictions of war.

Genres: Classics, Fiction, France, French Literature, 19th Century, Historical Fiction, War

592 pages, Paperback

First published January 1, 1892

About the author

Émile Zola was a prominent French novelist, journalist, and playwright widely regarded as a key figure in the development of literary naturalism. His work profoundly influenced both literature and society through its commitment to depicting reality with scientific objectivity and exploring the impact of environment and heredity on human behavior. Born and raised in France, Zola experienced early personal hardship following the death of his father, which deeply affected his understanding of social and economic struggles—a theme that would later permeate his writings.
Zola began his literary career working as a clerk for a publishing house, where he developed his skills and cultivated a passion for literature. His early novels, such as Thérèse Raquin, gained recognition for their intense psychological insight and frank depiction of human desires and moral conflicts. However, it was his monumental twenty-volume series, Les Rougon-Macquart, that established his lasting reputation. This cycle of novels offered a sweeping examination of life under the Second French Empire, portraying the lives of a family across generations and illustrating how hereditary traits and social conditions shape individuals’ destinies. The series embodies the naturalist commitment to exploring human behavior through a lens informed by emerging scientific thought.
Beyond his literary achievements, Zola was a committed social and political activist. His involvement in the Dreyfus Affair is one of the most notable examples of his dedication to justice. When Captain Alfred Dreyfus was wrongfully accused and convicted of treason, Zola published his famous open letter, J’Accuse…!, which condemned the French military and government for corruption and anti-Semitism. This act of courage led to his prosecution and temporary exile but played a crucial role in eventual justice for Dreyfus and exposed deep divisions in French society.
Zola’s personal life was marked by both stability and complexity. He married Éléonore-Alexandrine Meley, who managed much of his household affairs, and later had a long-term relationship with Jeanne Rozerot, with whom he fathered two children. Throughout his life, Zola remained an incredibly prolific writer, producing not only novels but also essays, plays, and critical works that investigated the intersections between literature, science, and society.
His legacy continues to resonate for its profound impact on literature and for his fearless commitment to social justice. Zola’s work remains essential reading for its rich narrative detail, social critique, and pioneering approach to the realistic portrayal of human life. His role in the Dreyfus Affair stands as a powerful example of the intellectual’s responsibility to speak truth to power.

Reviews

[Luís · Rating 5 out of 5]

This Rougon-Macquart tome deals with the war, particularly the Franco-Prussian War of the 1870s, which ended the Second Empire. Zola tells in detail the lives of soldiers who lived through the humiliation of the French troops' defeat. We see in the details the arduous march of untrained soldiers against the well-oiled machine of future Germany. The author highlights the descriptions of injuries, ambitions, illnesses, and mutilations. This work is the best war book I have had the chance to read. All heads of state should read this book before sending our poor soldiers to unnecessary wars.

[sAmAnE · Rating 4 out of 5]

به نظرم فقط زولاست که میتونه شرایط سخت رو به بهترین نحو روایت کنه و به تصویر بکشه. چون فضاسازیش عالیه. کتاب روایتی از شکست فرانسه در برابر ارتش آلمان و جنگ با دولت پروس است. داستان سربازها، ستوان‌ها، سرهنگ‌ها و ... همسران و معشوقه‌های آن‌ها. روایتی از بی نظمی نظام فرانسه که مطابق با سلیقه‌های شخصی وارد جنگ با آلمان شدند که در جای جای کتاب این مسئله کاملا مشهوده. پراکندگی و عدم هماهنگی این ارتش که به آشفتگی تمام شخصیت‌های داستان دامن میزنه. قسمت‌های جدایی سربازان از همسران و معشوقه‌هاشون و مرگ آنها خیلی دردناک و غم‌انگیز بود. شخصیت اصلی داستان ژان ماکار است که شخصیت اصلی یک رمان دیگه از زولا به نام "زمین" هم بوده که در آن از جنگ ایتالیا بازگشته و دوباره در رمان شکست بعد از ازدواجش راهی میدان جنگ می‌شود.

[Jesús De la Jara · Rating 4 out of 5]

LA DEBACLE, de Émile Zola

"Él, nacido en 1841, educado como un señorito, hecho un abogado, capaz de realizar las mayores tonterías y de abrigar los más grandes entusiasmos, vencido en Sedán, en una catástrofe que adivinaba era inmensa, que acababa un mundo, y aquella degeneración de la raza, que explicaba de qué modo la Francia victoriosa con los abuelos, habían podido ser derrotada con los nietos, le oprimía el corazón, como una enfermedad de familia"

Es la primera novela que leo de Zola y lo hice sabiendo que es la penúltima de las del ciclo de los Rougon - Macquart. Claro, sabía que podría ser problemático al no haberme leído algunas previas pero sabiendo bien el tema que trataba (la Guerra Franco - prusiana) quise empezar por esta obra.
En efecto, la historia nos narra el conflicto que tuvo la Francia imperial de Napoleón III y el reino de Prusia en el año 1870, conocida guerra, que causó la catástrofe de Francia a todo nivel y se convirtió en uno de los eventos más traumatizantes en la historia de aquel país.
Para ello Zola nos cuenta las vivencias de Jean Macquart, quien luego de sus experiencias en "La Tierra", una novela de este ciclo que desde ya quiero leer, va voluntariamente ante el llamado a la guerra a sus 39 años y es nombrado inmediatamente cabo y con ese cargo lo vemos desde un inicio. La novela empieza con la marcha del ejército francés y de Jean a través de los departamentos de provincias. Él es una persona relativamente poco cultivada, sin habilidades intelectuales impresionantes, pero noble y sobre todo experimentado y de pensamiento claro; no es un gran militar pero sí tiene mucha valentía y sentido del orden. Ahí nos presentan al grupo de su batallón donde están otros soldados entre ellos el teniente Rochas, el capitán Beaudoin y el coronel Vineuil; Loubet, Lapoulle, Chouteau, Pache y Maurice Levasseur (que es el segundo gran personaje de la novela) . El grupo no es digamos muy "militar" por lo cual Zola no nos presenta fundamentalmente las hazañas o tácticas militares sino más bien las vivencias de personajes no profesionales del ejército y que se encuentran de alguna manera poco predispuestos para poder desempeñarse óptimamente. Este detalle le quitó para mí interés sobre todo en la primera parte de la novela pues sentía los sucesos muy simples y poco conectados con todo el contexto.
Por su parte, Maurice es un joven abogado con algo de dinero y posición por lo que encuentra chocante el estar bajo el mando del humilde Jean. A medida que avanza la novela y los sucesos, ambos personajes van conociéndose más y ahí es donde Zola va pintando mejor los avatares de la guerra, del compañerismo y la impresión psicológica que puede tener la guerra a diferentes niveles.
Durante la primera parte de los acontecimientos que tratan básicamente de la terrible confusión y falta de previsión en el ejército francés durante su traslado a la frontera alemana no la pasé bien. Zola se detiene en describir el descontento, las riñas infantiles y el aburrimiento de estos personajes llanos que desde luego parece perder importancia a toda la obra, sin embargo, debió haber sido uno de sus principales intereses al relatar este acontecimiento. Ya después, cuando empiezan las refriegas las descripciones son muy buenas y las diversas situaciones por las que pasan los personajes y el impacto que reciben de ellas logran muy buenos cuadros aunque en general en la obra debo decir no pude contar muchas grandes frases que resaltar.
Allí vemos la confianza sin base de los franceses, el pánico que crece rápido, las maledicencias de los soldados rasos, la falta de disciplina, el egoísmo de muchos, la incredulidad de la posibilidad de la derrota, las terribles noticias que llegan de otros campos de batalla, el cansancio excesivo de los soldados y sus penurias durante las marchas muriéndose de hambre:

"¡Austria derrotada en Castiglione, en Marengo, en Austerlitz, en Wagram! ¡Prusia derrotada en Eylau, en Jena, en Lutzen! ¡Rusia derrotada en Friedland, en Smolensk, en Moscowa! ¡Derrotadas todas las naciones, en todas partes, y hoy nos iban a derrotar! ¿Por qué? ¿Cómo? ¿Había cambiado el mundo, acaso?"

Los soldados pierden la disciplina, arrojan sus fusiles para escapar más rápido, son insultados por los pobladores que son abandonados. Los jefes de este ejército como sucedió históricamente tuvieron un mal control de las tropas y ellos sufrieron mucho de hambre, falta de provisiones y marchas excesivas sin sentido.

"Aquella indisciplina, aquella rebeldía de los soldados en los primeros contratiempos, hacían de ejército una facción sin lazos de ningún género, desmoralizada y dispuesta para todas las catástrofes. Allí, bajo los muros de Belfort, no habían visto aún a los prusianos y ya estaban vencidos"

Ya durante los combates Zola pinta las desgracias con toda su crudeza, habla de miembros siendo acumulados en los depósitos luego de las amputaciones, rostros desfigurados, sesos derramándose, mujeres volviéndose locas viendo agonizar a niños que entraron en combate, caballos volviéndose locos del hambre y arrollando todo a su paso, soldados delirando de dolor, queriendo los sobrevivientes asesinar a sus jefes.
El ejército prusiano es descrito pero de lejos, el autor apenas menciona a los jefes enemigos lo que me pareció bien pues no es del todo una novela histórica súper inventada, o una narración histórica de los acontecimientos distante de la novela como Víctor Hugo hablando de la batalla de Waterloo. Nos describe más bien las vivencias de personajes comunes en medio de aquella guerra, aunque sí me pareció algo artificial sobre todo en la primera parte que tanto menciono.
A Napoleón III se le pinta como una sombra, un hombre enfermo sin control de nada, pero a pesar de ello se nombra su valentía y su nobleza.
También los civiles tienen un espacio. En el pueblo de Sedán donde Maurice es oriundo está su hermana Henriette y su esposo Weiss. También viven algunos empresarios como Delaherche y otros personajes que interaccionan con los personajes principales y sufren como todos en el pueblo el ataque prusiano con sus granadas tan destructivas como nunca se había visto en esa época.
Hay muchas subtramas dentro de la historia que pintan cuadros muy importantes de aquella época, el espía prusiano, los franceses que están dispuestos a vender su patria, los generales egoístas, los desertores a los que sólo les interesa salvarse a sí mismo, los empresarios inescrupulosos, los comunistas vehementes, Etc. Pero sin lugar a dudas la más interesante y mejor pintada es la de la amistad de dos soldados que se vuelven hermanos y que están dispuestos a ayudarse mutuamente hasta el final.
Luego de la parte bélica viene la defensa de París y los acontecimientos de la Comuna, que aunque pedía antes de leer el libro que sean poco extensos luego me parecieron muy cortos, porque creo que Zola los desarrolla demasiado rápido y eso le baja un poco al realismo y al peso en la historia. Se cuenta las atrocidades tanto del bando del gobierno como de la Comuna que lamentablemente incendió muchos edificios de valor incalculable en Francia.
En fin, la tragedia de todo un país, de un imperio, retratado en todos los niveles casi posibles. Sin embargo hubieron varias cosas que hicieron que no me llegue a parecer una obra de 5 estrellas: la artificialidad se nota por momentos, algunos episodios fueron desarrollados muy rápidos y el estilo no me llegó a sorprender tanto. El final tiene algo del de "Crónica del reinado de Carlos IX" de Mérimée, pero no le puedo censurar demasiado eso.

[Zahra · Rating 5 out of 5]

«و در آخر از این جنگ شوم، تنها جنون اقدام آن مانده بود»

شکست، نوزدهمین کتاب از مجموعه بیست جلدی روگن ماکاره و دنباله مستقیم کتاب زمین محسوب میشه. داستان کتاب در سال های ۱۸۷۰ تا ۱۸۷۱ اتفاق میوفته و تمرکز اصلی داستان روی جنگ فرانسه و پروس و عواقب فاجعه بار این جنگه (شکست ارتش فرانسه در نبرد سدان، کمون پاریس و فروپاشی عصر طلایی ناپلئون سوم). شکستی که نتایج فاجعه بارش برای فرانسه سنگ بنای بلایی به مراتب بدتر به نام جنگ جهانی اول شد.

«شکست، داستان مصیبتی به نام جنگ است. داستان تحقیر یک ملت»

زولا توی این کتاب، تصویری واضح و روشن از جنگ رو ترسیم می‌کنه، به مضامینی مثل وظیفه، سرخوردگی، یأس و واقعیت های خشن زندگی نظامی می‌پردازه، هزینه های انسانی، مادی و ویرانگر شکست نظامی و سیاسی رو بررسی می‌کنه و از طریق تجربیات دوتا از شخصیت‌ های اصلی خودش، ژان و موریس، نقدی قدرتمند از تشکیلات نظامی فرانسه و عوامل اجتماعی و سیاسی که منجر به شکست فرانسه شدن رو ارائه میده.
زولا این کتاب رو در سال ۱۸۹۲ منتشر کرد و اوایل انتشارش با خشم و انتقاد شدید بناپارتیست ها، سلطنت طلب ها و به خصوص جانبازان ارتش فرانسه رو به رو شد. با این وجود کتاب شکست بزرگترین موفقیت تجاری زولا بود و در عرض پنج ماه پس از انتشار، صد و پنجاه هزار نسخه از کتاب رو فروخت.
پ.ن: موقع خوندن کتاب مدام شعر boots از Rudyard Kipling تو ذهنم میومد. به همه این شعر رو پیشنهاد میکنم خصوصاً فایل معروف صوتیش با صدای تیلور هلمز که انگار از این نسخه برای تمرین های استقامت روانی توی مدارس نظامی آمریکا هم استفاده میکنن.

[Peter · Rating 5 out of 5]

This is the ultimate book about the evil and senseless futility of war. It is set during the Franco-Prussian war and the Paris Commune following France’s humiliating defeat. The book describes in graphic detail, from the viewpoint of ordinary soldiers, the brutality of war, especially in the second part, which is about the battle of Sedan.

[E. G. · Rating 5 out of 5]

Introduction
Note on the Translation
Select Bibliography
A Chronology of Émile Zola
The Franco-Prussian War and the Commune
Maps
The Fictional Characters

--La Débâcle

Explanatory Notes

[Jan-Maat]

Underfed soldiers are led apparently haphazardly about Northern France. At one point on their continual marching they see Napoleon III on horseback, the make-up not able to hide that he is dying of cancer and as such a symbol of the second empire on horseback - slowly dying but trying to cover things up with a brightly painted exterior. Eventually the Germans put them all out of their misery.

As this is part of Zola's great cycle several of the main characters are related to characters in other books and the family resemblances and inherited characteristics are significant. However it's not essential to have read any other work by Zola to enjoy this book.

[Nataša · Rating 5 out of 5]

Sinoć sam pročitala „Slom“. Nisam bila u stanju napisati adekvatnu recenziju, pa odložih za danas, verujući da će mi biti lakše, kad malo sumiram utiske. Nije mi lakše. Niti mislim da mogu sročiti sve što bih rekla o ovom neverovantom delu.

Počelo je sporo, usudiću se da kažem i dosadno...čini mi se da se u prvih 200 stranica nije dogodilo ništa konkretno. Na ovo sam već bila upozorena, pa mogu reći i da sam se psihički pripremila. Čitam lagano, bez nekog mučenja, istovremeno i bez gušta. Kroz maglu se sećam „Seoba“ Crnjanskog i njegovog kolektivnog junaka – tako je i ovde, u prvom planu, svakodnevica čitavog puka, gde retko koji pojedinac dolazi do izražaja.

Onda lagano počinjem da primećujem lepotu pisanja, na neke pasuse se vraćam više puta, iščitavam ih uživajući i otvaram se za mogućnost da me, po ko zna koji put, roman ratne tematike oduševi. Iako se trudim da iste izbegavam. Očito veoma neuspešno.

U drugom delu knjige akcenat je na ljubavi, prijateljstvu i čovečnosti, koju je, gle čuda, ipak moguće sačuvati i u trenucima najveće bede i potpunog srozavanja ljudskog bića, zarobljenog, izmučenog glađu, umorom i pride psihički slomljenog pretrpljenim porazom.

O surovim opisima užasa rata ovde ne bih, to ionako nije ništa novo. Samo bih pomenula podatak iz pogovora, gde se, prvenstveno Tolstoj, zatim Gete i Stendal, navode kao neprikosnoveni, kada je ova tema u pitanju...s tim što su oni, citiram „pratili vojske čije su bitke opisivali“. Za razliku od njih, Zola nikada nije stupio u vojsku niti kročio na front, što čitaocu deluje neverovatno, upravo zbog pojedinosti i detalja koje je zasigurno mogao primetiti samo onaj koji je svim tim užasima lično svedočio. Razlog više za moj dubok naklon ovom geniju - iako nam bolje upoznavanje tek sledi, ishitreno ću odreagovati i složiti se sa svima koji su „Slom“ proglasili za njegov magnum opus.

Završetak me je totalno dotukao i naterao da se ponovo zamislim i zapitam čuči li u meni skriveni mazohista, i kako to da, uprkos mom krajnje pozitivnom pogledu na svet (često i kroz izrazito ružičaste naočare), toliko uživam u ovako turobnom i teškom štivu...

Šalu na stranu, smatram da ova knjiga oplemenjuje, širi vidike, podiže svest na viši nivo. Kao i mnogi drugi antiratni romani, govori o apsurdu ljudskih sukoba i pokušava nam ukazati na nepotrebnost istih, što, nažalost, nikako da usvojimo. Uzalud sve istorijske činjenice, napamet učeni datumi i pročitane lektire, fakat je da još uvek ništa nismo naučili. Dvadeset prvi je vek, a nikada se nismo više mrzeli i podlije međusobno uništavali.

Želeći da ostanem dosledna, završiću u pozitivnom duhu, citatom koji je ostavio jedan od jačih utisaka: „Okrenuvši glavu, Moris se silno iznenadio kad je ugledao, na dnu udaljene doline, zaštićene strmim brežuljcima, kako neki seljak ore i, ne žureći se, korača za plugom u koji je bio upregnut krupan beli konj. Zašto da izgubi jedan dan? Ako se vodi borba, niti će žito prestati da raste niti ljudi da žive.“

[David · Rating 5 out of 5]

Les Rougon-Macquart #19

“Un gravier dans la chair d'un homme, et les empires s'écroulent.”
(Some grit in the flesh of a man, and the empires fall apart.)

There is nothing worse than watching an empire fall apart. Especially when you are Napoleon III and believe you will always be powerful. After decades as the emperor, everything seemed to be in your favour. When the Prussian states wanted to unify, you just had to step in and straighten that matter out. You are on top of your game.

Oblivious to history you send in your groups to cross the Rhine. 150,000 strong. It’s the summer of 1870. It will be a “cake walk.” Except the Prussians under Otto von Bismarck jumped the gun and invaded France. Nothing like underestimating your enemy.

As the Emperor all you could do was to watch your massive army fall apart. After witnessing all the dead soldiers, those canons that never ever stopped, there was only one thing to do. Raise the white flag. Your last stand is at Sedan, France.

Much to the horror of your poor citizens, who are so loyal to your crown, they watch you give up. But when your land is burnt and your homes destroyed, all you want is to cry (or lay down and die or better yet, flee to another country).

The entire book is seen from the perspective of two soldiers, Maurice Levasseur and caporal Jean Macquart. War like all wars is hell. It’s even worse when you are defeated like the French were. There is a great scene when the young Maurice just wanted to die after seeing so many die. He wanted to give up like his emperor.

Jean, on the other hand knows war. He served in Italy and Morocco and knows it from the perspective of the conqueror. Except Jean went through a personal war in Le Terre, the previous book. This is where he married a younger woman but was bullied by her brother, his wife and the townspeople. He had to leave after a fiasco, and promptly rejoined the army. This experience keeps Maurice in check.

Like all wars a lot of bad things happen. The chain of command, sergeant, lieutenant and captain are all wiped out. Another captain loses his leg, a wife loses her husband (he promised her to return if things got bad), a brother and sister are separated, and entire families are wiped out. The surgeons were kept busy while the nurses did what they can. The trauma they saw. The stench of dead horses everywhere. Entire forests razed to the ground and fields strewn with bodies. In the nearby town of Sedan, the sewers were overflowing after 100,000 men used the latrines for three days. Zola doesn’t mince words here.

After the battle family members looked for their loved ones in a sea of corpses. Their grief unstoppable. When the fighting was over hunger raged the survivors. What could they eat when so much had been destroyed. And then came disease, dysentery. Of course, during war some hope to save their own skins as prisoners or now occupied by the victors. While others take advantage, as mistresses and spies. The will to survive is great.

The Prussians weren’t done with France. By late 1870 Paris is surrounded by the Prussians and desperation takes hold of the citizens. Sadly there is no clear sight ahead and sides are taken. The Paris Commune of 1871 divided the people, including our two main characters. The Commune wanted to tear down the old and start anew. One side wanted the return of Napoleon; one side wanted the Republic; the city wanted progress; the country wanted to return to what made France strong. Some supported the Church, others wanted to get rid of it. Anger turned to more violence, and the fires began. Paris brûle!

This book was published in 1892, only twenty years after the events in this book. At the time, his book was a best seller, selling over 150,000 copies. Judging by the book sales it seems that the public wanted to know what happened.

Maurice comes to a realization that war is necessary to clear out the past, to start society again. It started with the French Revolution, the rise of Napoleon, and the end of Napoleon III. It seems that history keeps repeating itself. Do we ever learn from our past? War is not pretty. All it does is divide us, destroys us and only the survivors can pick up the pieces. There is nothing like the astute eye of Zola.

“Ah! les pauvres bêtes!” Are we nothing more than poor beasts?

[Jonathan · Rating 5 out of 5]

Better than War and Peace? Maybe. Certainly belongs on any list of great novels about the brutality of war. Some scenes felt to me akin to those in the great WW1 novels which would not come for another 30 years or so.

The end felt a little rushed - I would have liked more time in the Commune etc. One of those rare books where one actually wishes for another 200 pages…

Highly recommended. Ideally read Earth first, but not essential.

[William2 · Rating 5 out of 5]

This is superb. A historical novel about the astonishing failure of the French at Sedan on Prussia's 1870 invasion. I've read it two or three times, and will read it again. What greater praise can there be than that?

[Nataša Bjelogrlić · Rating 5 out of 5]

Postoje meni draži Zolini romani ali Slom mu sigurno jeste objektivno jedan od najboljih.

[Rygard Battlehammer · Rating 5 out of 5]

Zola daha önce de akıcı üslubundan, hikayeciliğinden ve sınıf mücadelesini ele alma biçiminden etkilendiğim “zaten ne yazsa okunur,” diye düşündüğüm bir yazardı. Yıkılış’a da bunun verdiği güvenle, en azından keyifli zaman geçiririm beklentisiyle, kitap hakkında pek fikrim olarak başladım. Ve beklentilerimin çok ötesinde bir başyapıt ile karşılaştım.

Rougon-Macquart dizisi, Fransa Tarihinin en enteresan dönemlerinden biri olan İkinci İmparatorluk sürecini, aynı köklerden (bkz: Adélaide Fouque) doğan iki ailenin bireyleri etrafından anlatan, yirmi kitaplık devasa bir seri. 18 yıl devam eden İkinci İmparatorluğu, sınıfsal çalkantılar, alt kuşaklara aktarılan sosyal ve genetik kalıtımlar ve sevimli dostlarımızın (Fransızlar!) türlü manyaklıkları etrafında, oldukça gerçekçi ve çirkinlikleri örtmeye gerek duymayan (bkz: naturalizm) bir üslupla anlatıyor.

Anlatılan İkinci İmparatorluk, tuhaf bir dönem olsa da, hem Fransa hem de tüm kıta için belirleyici olmuş bir zaman dilimi. Sonraları 20.yy’ın faşist diktatörlüklerin kökeni olacak Bonapartizm pratiklerinin uygulamaya geçirildiği ama yapılan her şeyin sakil ve derme çatma biçimde uygulandığı, çoğunlukla da halk için sonunda pahalıya patladığı bir dönem. Ancak bir yandan Fransa’nın en büyük ikinci ticaret filosuna sahip hale geldiği, demiryollarını yaygınlaştırdığı, ekonomik olarak büyüdüğü bürokratik elitin alabildiğine semirdiği yıllar. Aynı zamanda Avrupa’yı birinci dünya savaşına götüren temel çatışmaların yaşandığı, yüz yıllık yıkım ve katliam politikalarının temel taşlarının döşendiği bir zaman.

Bu dönemin baş kahramanı olan III. Napolyon ise bir oportünist ve popülist. 1851’de Cumhuriyet’in kontrolünü bir darbe ile geçirmiş, ardından iktidarını meşrulaştırmak için plebisit düzenlemiş (tanıdık geldi mi?) ve anayasayı lağvederek kendini imparator ilan etmiş, elde ettiği iktidarı dibine kadar sömürmüş biri. Bir taraftan da amcasının çarpık bir karikatürü, fetih hayalleri kuran ama giderek kontrolü yitiren bir zavallı. “Tarihte olaylar ilkinde trajedi, ikincisinde komedi olarak tekerrür eder…” diyor Marx Bonapartizm’i anlatırken; Louis Napoleon da komedi kısmına yakışan bir figür hakikaten. Güya sosyal reformlara girişmiş ama bu reformların tamamı göstermelik, aslında devlet kontrolünü sürdürmeyi ve genişletmeyi amaçlayan politikalar. Şehirlerde ve özellikle Paris’de (normal olarak) pek sevilmiyor ancak taşrada köylülerden, cahil kırsal nüfustan destek gören, popüler de bir yönetici. Elbette bu “popülaritenin” önemli nedenlerinden biri, kendisini alenen eleştirmeye cüret edenlerin kendini son derece hızlı biçimde zindanlarda buluyor oluşu.

Yıkılış ise, İmparatorluğun sonunun, Fransa-Prusya Savaşı ile birlikte III. Napolyon’un fetih düşlerinin, Alman Savaş Makinesi karşısında yanıp kül oluşunun hikayesi. Aslında bu savaş uzun zamandır beklenen, her iki tarafın yönetici eliti için de çekici bir olasılık. Elbette savaşlara karar verenler ile savaşlarda ölenlerin aynı kişiler olmayışı önemli bir etmen bunda. Fransa İmparatorluğu için Prusya Şansölyesi Otto Von Bismarck’ın varlığı ve tüm Germen topluluklarını bir araya getirme çabası, 1866’dan beri(Prusya yedi hafta savaşında Avusturya’yı yendiğinden beri) büyüyen bir tehdit. Daha önemlisi, Fransa’da işler hiç de iyi gitmiyor. Uygulanan baskı politikası feci biçimde ters tepmek üzere. İmparator, varlığının bir devrim tetikleyeceğinden korktuğu için Paris’e bile gidemiyor. Halkı ortak bir düşmana karşı birleştirecek, kenetleyecek dış tehdit, muazzam bir nimet. Fransa’nın Kıta Avrupası üzerindeki etkisinin azaldığı yönündeki endişeye karşı da savaş, son derece faydalı bir çözüm gibi duruyor. Bismarck’ın tarafından bakıldığında ise Fransa, zaten eninde sonunda savaşa girilmesi gereken bir hedef, hem Kuzey hem de Güney Almanya’da milliyetçiliği ateşleyebilecek, sonunda birleşik bir Almanya yaratabilecek bir fırsat. Fransa’yı izole etmek, Avusturya-Macaristan veya Rusya ile ittifak kurmasını önlemek de uzun vadeli öncelikli hedeflerinden Bismarck’ın ve bunun yolu da eninde sonunda savaştan geçiyor.

Ancak Fransa savaş yorgunu bir ülke, ortada ordunun yeterliliği ile ilgili ciddi sorunlar var ve her ne kadar milliyetçilik insanları ateşlese de savaşın zamanlaması ile ilgili tereddütler söz konusu. Fakat yüksek öz güvene ve düşük öz farkındalığa sahip ahmakların görevde olduğu her kurum gibi Fransız Ordusu’nun komuta kademesi, sağlıklı bir değerlendirme yapabilir durumda değil. Napolyon’un şüpheleri, Generalleri tarafından verilen teminat ve sözlerle, özenle gideriliyor. Bu sırada Wilhelm’in yazdığı bir mektubun tonunu hafifçe değiştiren ve bunu provokasyon için kullanan Bismarck’ın tahrikleri de işe yarıyor ve Fransız İmparatorluğu, 19 Temmuz 1870’de, Otto von Bismarck’ın önderliğindeki hem asker gücü hem de teknik yeterlilik bakımından çok daha güçlü Kuzey Alman Konfederasyonu’na savaş ilan ediyor.

Yıkılış’ta anlatılan olayları 106. alayın askerlerinin gözünden izliyoruz. Zola’nın diğer kitaplarında olduğu gibi burada da zengin bir kadro söz konusu karakterler konusunda. Ana kahramanlarımızın birliğindeki diğer askerler, savaştan etkilenen siviller, aile üyeleri, yaralıları tedavi eden doktor ve revir çalışanları veya savaşın kaosunun dokunduğu diğer kurbanlar zaman zaman sahneyi devralabiliyor. Toplumsal değişimlerin, sınıf mücadelelerinin ilk elden şekillendirdiği ve değiştirdiği, son derece kanlı canlı karakterleri var Zola’nın, ister istemez bağlanmış buluyor insan kendini.

Baş kahramanımız, Zola’nın Toprak kitabında köylü olarak karşımıza çıkan Jean Macquart. Savaşın patlak vermesiyle ülkesi için savaşmaya koşmuş, daha önce savaş görmüş, tecrübeli bir asker. 7. tümende görevli bir onbaşı olarak çıkıyor karşımıza. Kırsal yaşamın zorluklarına, köylülerin yaşadığı ekonomik sıkıntılara tanıklık etmiş, 39 yaşında, dayanıklı, sert ama adil bir karakter Jean.

Jean’in birliğindeki Maurice Levasseur ise genç ve idealist bir burjuva, yirmilerinin sonunda bir avukat. Savaşı, Fransa’nın mutlak biçimde haklı olduğu bir dava olarak görüyor ve haklı olanın her zaman galip olacağına dair çocukça bir inanç taşıyor. Kültürlü, iyi eğitimli ve savaşın başlarında çevresindekilere yukarıdan bakan bir adam Maurice. Başlangıçta Jean’dan feci şekilde rahatsız oluyor, bu “elleri hala gübre kokan köylünün” işine burnunu sokmasından rahatsız oluyor, “komutanı olan kör cahil, kaba saba köylüye karşı içinde bir tiksinti” hissediyor. Kitap boyunca, savaşla birlikte Maurice’in karakterinin de sarsılışını, sorgulanamaz bulduğu ideallerin, sınıflara bakışının, savaşı algılama biçiminin, düşünce ve aidiyetlerinin gün be gün değiştiğini görüyoruz. Jean ile aralarındaki ilişki de değişiyor ve gelişiyor. Önce birbirlerine saygı duymayı, desteklemeyi öğrenen iki adam, savaşın zorluklarıyla, hava koşullarıyla, dağlar ve bayırlar aşan millerce yol ve eninde sonunda vahşice ve dizginsiz bir şiddetle sınandıkça yoğun, bir dostluk ve sevgiyle (hatta belki de tutkuyla) birbirlerine bağlanıyorlar.

Üç bölüme ayrılmış bir yapısı var kitabın. Ren vadisi boyunca yaşanan bitmek bilmez manevraları ve 106. alayın Sedan’a giden yolda yaşadıklarını okuyoruz İlk bölümde. Başta acemi askerlerin kapıldığı savaş coşkusu ve milliyetçi propagandanın yarattığı hava hızlıca dağılıyor. Fransızların beklediği hızlı zaferin gerçekleşemeyeceği anlaşılınca da saflarda korku yayılmaya başlıyor. Ardından düşmanın yakında olduğu, çok büyük bir orduyla üstlerine çökmek üzere olduğu dedikodusu paniğin fitilini ateşliyor. İşgalin, sadece fısıltıyla yayılan haberi, dedikodunun yıkıcı etkisi dudak uçuklatıcı. Bir anda ordunun tamamı korkunç bir kovalamacanın içinde, görünmez düşmandan canhıraş şekilde kaçarken buluyor kendini. Birlik düzenleri dağılıyor, karmakarışık olan alay komuta zincirini yitiriyor, körlemesine bir koşturmanın içinde, hiç ateşlenmemiş silahlar fırlatılıp atılıyor, ağırlık yapan çantalar bırakılarak kaçış devam ediyor. Erzakların olmadığı, yiyecek dağıtılmayan, düzensiz kaçışın sonunda bir molaya kavuştuğunda fark ediyorlar ki aslında onları kovalayan bir ordu yok ama bu korkunç panik içinde çok önemli mevziler düşmana terk edilmiş.

Ardınan trenlere çuval gibi istiflenmiş binlerce Asker önce Paris’e, sonra da Reims’e taşınıyor. Yine geçici olarak yükselen “milli duyarlılıklar,” burada başka kovalamacalar, ileri geri yapılan anlamsız manevralar, Generallerin birbirleriyle çelişen emirleri yüzünden bir kez daha perişanlığa dönüşüyor. Bir hamster tekerleriğinde döner gibi hareket eden ordunun faydasızlığı ve çaresizliği görülmeye değer. Uzaktan çatışma seslerini duyan kolordu, bir türlü düşmana ulaşmayı başaramıyor. Önce bir mevziyi tutmak için millerce yürüyor, yarı yolda aldıkları bir emirle başka bir mevziye doğru geri çekiliyorlar. Gıda dağıtımı kontrolden çıkıyor, yağmur, çamur ve açlıkla iradelerinin son noktasına kadar sınanıyor ve daha düşmanla hiç karşılaşmadan yenilmeyi başarıyorlar.

Muazzam bir ustalıkla yazılmış tüm bu bölümler. Günlerce yürüyen askerlerin yaşadığı yorgunluğu, açlığın vuruculuğunu, zaten savaştan yorgun bir halkın içinde kalan tek kıvılcımı da yitirdiği zaman hissettiği muazzam bunalımı iliklerinize kadar hissettiriyor Zola. Tüm savaş boyunca bir kez bile ateş edememiş, aynı yerlerde dönüp durmaktan sinirleri bozulmuş, sonunda katledilmek -ki kuvvetle muhtemel- olsa bile düşmanla karşılaşmak ve eyleme geçmek için deliren askerlerin psikolojisi muhteşem biçimde yansıyor sayfalardan. Koşullar zorlaştıkça da herkesin karakterinde ne varsa fışkırıyor. Kimisinin ufacık kazanımlar için yapmayacağı şerefsizlik yok, kimisi ise her adımda yoldaşlarını tutup ayağa kaldırmaya çalışıyor. Generallerin tüm bu süreçte yaptıkları hatalar, kendi içlerindeki çatışmalar ve oynadıkları iktidar oyunları ise feci şekilde sinir bozucu. Yaptıkları hataların sonuçlarından en az kendileri etkilenen komuta kademesi, hata yaptıklarını kabul etmemek adına veya eylemlerinin getireceği bürokratik bedeli ödemek iiçin son derece değerli zamanı boşa harcıyor, tekrar alınması için yüzlerce insanın canını feda etmesi gereken mevzileri düşmana bırakıyor, her şeyin biteceği Sedan cehennemini kendi elleriyle hazırlıyorlar.

Bu cehennemin içinde Jean ve Maurice’in ilişkisi, kitabın tamamı boyunca devam eden, dönüşen ve hikayenin üzerinden aktığı bir sahne işlevi gören, sıcak ve etkileyici bir anlatı. Bazen dostluk ve kardeşlik sınırlarını da zorluyor ikili. Fazlaca gaza gelip öpüşüyorlar ama zannedersem “Fransızlık tam da böyle bir şey, dilli milli öpüşmeye bayılırız biz, dostluktan o dostluktan” diyor Zola, biz de çok uzatmıyoruz. Ama Jean’in sırf Maurice’e benziyor diye bacısına yazması da biraz manidar açıkçası... Zola zaman zaman başka karakterlere odaklansa, savaşı iki askerin yakınındaki diğer gözlerden anlatsa da eninden sonunda Maurice ve Jean’a geri dönüyor.

Kitabın sık gördüğümüz karakterlerinden bir diğeri de Maurice’in ikiz kız kardeşi Henriette. Ama Henriette’den bahsetmeden önce Zola’nın kadın karakterleri için bir parantez açmak gerekiyor. Aslında Zola son derece güçlü, özgün kadın karakterler yaratabilen, çağdaşlarına göre kadınların edebiyat eserlerinde temsili konusunda gözle görülür biçimde ileride bir yazar. Ancak kitabın bir savaş anlatısı olması doğal olarak Yıkılış’ın karakterleri üzerinde hayli kısıtlayıcı bir etki yaratıyor. Kadın karakterler olayların odağında olmaktan çok destekleyici rollerde bulunuyor. Henriette ise bilinçli olarak sinik biçimde tasarlanmış, büyürken kendisine pek de adil davranılmamış bir karakter. Maurice ailenin imkanlarından yararlanmış, hukuk eğitimi almış, tüm sosyal ilişkiler ile kapılar önünde açılmış. Henriette ise kül kedisinin makus kaderini tatmış, evinin kapıları ardında kalmış. Ardından dürüst bir çocuk olan Weiss ile evlenmiş. Kocası tarafından saygı görmüş ama çok da sevilmemiş. Kendini çevresindeki erkeklere adayarak var eden de biri Henriette. Kocası, babası, kardeşi, hep etrafında ilgilenilmesi gereken, talepleri ve ihtiyaçları daha önemli ve Henriette’in kendisini adayacağı biri olmuş.

Bu gerçekten insanın kalbini kıran bir döngü açıkçası. Sedan savaşında, Alman askerlerinin elinde kurşuna dizilmek üzere olan kocasının önüne geçebilecek kadar gözü pek, hatta pervasız hale gelebiliyor kadın ama bu sarmaldan asla kurtulamıyor. Sonraki aylarda gizlilik içinde saklandığı bir evde tedavi ettiği Jean ile duygusal bir yakınlık kuruyor ama eninde sonunda kendini bir erkeğin ihtiyaçlarından bağımsız olarak var etmeyi başaramıyor, hak ettiği sona ulaşamıyor, “kurban ve yalnız” rolü üstüne yapışıp kalıyor.

Bu arada, Sedan Savaşı’nı anlatan ikinci bölüm, ilkine göre çok daha sert ve irkiltici. Upuzun bir gerginliğin ardından yaşanan korkunç patlama. 180 sayfa boyunca sürünen, oradan oraya sürüklenen, moralleri bozulan, umutlarını yitiren askerlerin bir anda kendilerini cehennemin ortasında buluyor. Fransızlar kendilerinden çok daha kalabalık, topları çok daha güçlü bir düşman tarafından çevrelenmiş ve üstlerine düşen havan mermileriyle parçalanıyor, süverilerce biçiliyor, iç organları demir bilyelerle bedenlerindne koparılıyor. Bitkin bir çaresizliğin yarattığı gerilim, bir anda parçalanan bedenlerin, kopan uzuvların, şehrin dar yollarını kaplayan kan göllerinin eşlik ettiği muazzam bir teröre dönüşüyor. Sedan muharebesi benim bir kitapta okuduğum en vahşi, en gerçek, en doğal savaş anlatılarından biri. Savaşın hem 106. alayın askerlerine, hem de Sedan’ın sivil halkına etkilerini görüyoruz.

Zola’nın emekle oluşturduğu karakterleri hikayesi için kurban edişini izlemek başlı başına üzücü bir durum. Kiminin kemikleri Bavyera topçu ateşi altından etlerinden ayrılıyor, kimi kendini bir revirin giderek Dante’nin cehennemine dönüşen, kesilmiş uzuv dağlarıyla gölgelenen lanetli gerçekliğinde buluyor, kimi delik deşik olmuş biçimde Sedan sokaklarından akan kan nehirlerini besliyor. Atını çok seven süvari Prosper’ın hücumu ve cesur at Zephyr’i okumak ise gerçekten güç ve dokunuyor insana. Topçu Honore’nin ateş altında yinelenen mekanik cesareti, heyecanlı yüzbaşının ani katli, topçu ateşi altında aldırışsız gezinen, kendi hayatına dair tüm beklentileri tamamen hayatından silmiş Albay gibi çok sayıda, kendi başına etkileyici öykülerle dolu Sedan. Birleştiklerinde yarattıkları sahne ise muazzam. Yıkıntıların arasında, kafatası topçu ateşiyle parçalanmış annesine ısrarla seslenen, “anne susadım!” çığlıkları atan küçük çocuk ise akıllara kazınacak bir an. Ancak asıl şok insana, tüm bu küçük öykülerin sadece bir kurgu unsuru olmadıklarını anladığında, anlatılanların Zola’nın gazetecilikle hikayeleştirdiği olaylar, görgü tanıklarının ifadeleri olduğunu idrak ettiğinde vuruyor. Tüm bunların yaşanmış ve okuduğumuzun tarihe edilen bir tanıklık oluşu hazmetmesi güç bir lokma.

Savaşın muazzam vahşeti dışında yarattığı askerlerin dayanmak zorunda kaldığı açlık da korkunç bir doğallıkla karşımıza çıkıyor bu bölümde. Günler boyunca aç kalmış bir ordunun biraz yiyecek bulma umuduyla karşılarına çıkan köye dalmaları dehşet verici. Yenilebilir herhangi bir şey bulmak her yönden akan, her taşın altına bakan, her bodrumu, kapı arkasını, kileri, odayı kemikleşmiş elleriyle arayan insan seli, ancak modern zombi filmlerinde görebileceğimiz bir sahne yaratıyor.

İmparator Napolyon’un kitaptaki varlığı ise müthiş bir öfke jeneratörü. Zaten zoraki bir tahammüle maruz kalan meczup İmparator, kıtlık ve savaş koşullarında olanca şatafatıyla dolaşıyor, yanında adeta mobil bir saray taşıyor. Özel muhafızlar, emir subayları, emir subaylarının emir erleri, gümüş yemek takımları, İmparator sofrasının özel malzemeleri, kasalar dolusu şarap ve şampanya, aşçılar, arabacılar ve hepsinin yüklendiği saltanat konvoyu ve çevrelerinden akıp giden dünya, akıl dondurucu tezatlıklıkta. Pahalı giysileri ve sırtındaki imparator kaftanı ile kötü bir şakadan ibaret imparatora en ufak bir sempati duymak için gerçekten satılmış bir yalaka olmak gerekiyor.

Ardında binlerce ceset bırakarak sona eren savaşın (140.000 Fransız ve 30.000 Alman) devamında yaşananlar da son derece dramatik. Sedan savaşının sonunda ağır koşullarla teslim oluyor İkinci İmparatorluğun ordusu ve binlerce asker silahlarını teslim ettikten sonra savaş esirleri Almanya’daki kaderlerine gönderilmek üzere derme çatma bir kampa tıkılıp beklemeye başlıyor. Beş yüz bine yakın savaş esirinin kıtlık, hastalıklar, korkunç yaralar ve ezilmiş ulusal gururları ile mücadelesini Maurice’in perspektifinden izliyoruz ve Paris Komünü’nü yaratacak olan psikolojik koşullar daha da anlam kazanıyor aslında. Ölen insan ve atların cesetleri ile açlıktan ölmek üzere olan insanlar yan yana getirmesi tehlikeli bir kombinasyon ve tüm nüfusu kırabilecek bir veba salgını son derece korkutucu bir tehlike.

Yaralı olan Jean ise, Alman İşgali altında gizlendiği bir evde, Henriette‘in ellerinden şifa bulmaya çalışıyor. İşgal günlerinde farklı sınıftan insanların gösterdiği farklı tepkiler, gerilla mücadelesine başlamış olan başıbozuklar, karakterlerine göre çeşitli yönlere savrulan askerlerin hikayeleri ilgi çekici. Ama beni en çok etkileyen savaş alanında kalmış olan sahipsiz atlar. Açlığın, tüm yöreye çökmüş muazzam ceset kokusunun ve süvari koşullandırmalarının etkisiyle bir araya gelmiş at, saf terör içinde, vahşi, dizginlenemeyen bir sürü oluşturmuş durumda. Önlerine ne çıkarsa ezip, parçalayarak geçen sonsuz bir koşuda sıkışmışlar, ağzınlarından köpükler saçarak, durdurulamayan hareketlerini sürdürüyorlar. Ta ki çatlayarak ölecek ve savaş alanını daha da boğucu, daha da dayanılmaz hale getiren bir başka çürümüş cesede dönüşene dek.

Kitabın son bölümünde ise Paris’e geri dönüyoruz. Yenilgiyi kabullenen yönetici sınıfa rağmen Paris boyun eğmek istemiyor...
Bu bölümün devamı için; (bkz:Üçüncü Bölüm, Paris ve Komün)

...

Romanın sonunda üç kahraman, Jean, Maurice ve Henriette, beklenmedik koşullar altında, değişmiş ve hayat tarafından beklenmedik yönlere savrulmuş halde, alevlerle yıkanan Paris’in tam ortasında buluşuyor, insanlığın umutlarının külünü birlikte soluyorlar.

Her yönüyle büyük, etkileyici, heyecanlı, üzücü, karanlık, zor ama muhteşem bir kitap Yıkılış. En başta söylediğim üzere, Zola ne yazsa okuyacağım bir yazar. Ama bu sefer beni derinden etkiledi. Bu kitapla birlikte Rougon-Macquart’ı en baştan, yazıldığı sırayla okumaya karar verdim. Tüm serinin birlikte oluşturduğu aileyi ve hikayenin bütün halini de artık görmek istiyorum. Ancak bu da Yıkılış’ı hemen şimdi okumamak için, geciktirmek için bir neden olmamalı bence. İstisnasız herkese, her koşulda öneriyor, milliyetçi eğilimler gösteren, savaşı kutsayan ve savaşın kendisinden onur devşiren insanlara ise özellikle okutulması gerektiğine inanıyorum.

[Dagio_maya · Rating 4 out of 5]

"Oh, la guerra,
com'è atroce la guerra!"


Credo di non andare molto lontano dal vero affermando che molti francesi riferendosi a La Disfatta sappiano già a quale momento della propria storia ci si stia riferendo.
Le maiuscole determinano l’importanza che ha avuto non solo nella storia francese ma di tutta l'Europa.

Questo diciannovesimo romanzo del Ciclo dei Rougon- Maquart fu pubblicato esattamente dodici anni dopo l’amara, nonché tragica, sconfitta subita a Sedan che determinò da un lato la caduta del secondo Impero, dall’altro, la nascita di quello Tedesco.




"Bande di soldati scatenati avanzavano urlando in mezzo al fumo e alle scintille, nello spaventoso frastuono che era fatto da tutti i rumori: lamenti di agonizzanti, spari, improvvisi crolli di edifici.
Ci si vedeva a malapena: nuvoloni di polvere livida nascondevano il sole diffondendo un insopportabile puzzo di sego e di sangue, come se fossero pregni di tutti gli orrori della strage.
In ogni angolo di strada ancora si ammazzava, ancora si distruggeva: era la bestialità sfrenata, la collera demente, la pazzia furiosa dell'uomo che divora l'uomo."


In questo romanzo prevalentemente a tema militare, Zola, mette in scena errori madornali da parte dell’esercito francese nonché di intrighi che coinvolgono le alte cariche e che si ripercuotono sugli esiti della guerra.
A dire il vero, poi, questo conflitto franco- prussiano fu, ancor prima di esplodere un ingegnoso tranello forgiato da Bismark.

L’accerchiamento, l’altalena tra sentimenti ottimistici e disperazione che serpeggia tra i soldati, la cruenta battaglia di Sedan (di cui Zola non ci risparmia alcun dettaglio seppur raccapricciante..), fanno da sfondo a minuziose descrizioni di luoghi e tattiche militari che non aiutano la lettura.

Per contro, coinvolgono i protagonisti a cui ci si aggrappa.
Jean Macquart (già presente nel precedente “La terra”) e Maurice Levasseur , entrambi nel 106° reggimento diventano amici fraterni e sono il perno attorno a cui ruotano uomini e donne.
Presenze che ci danno la misura di come un dramma nazionale s’insinua nel privato di chiunque.

Ma non è finita: dopo Sedan, Metz e dopo Metz Parigi.



Una forma di autogoverno libertario s’instaura a Parigi a seguito della sconfitte subite dal governo Repubblicano e della sua intenzione di restaurare il regime monarchico.
L’esperienza durò due mesi: dal 18 marzo al 28 maggio 1871 data in cui Mac- Mahon entrò in città con l’esercito massacrando in una settimana almeno 20 000 parigini compromessi con la rivolta durante la cosiddetta semaine sanglante, settimana sanguinosa.


"Ah, la guerra, l'orribile guerra!", disse a mezza voce Henriette, di fronte a quella città di stragi, di sofferenze e di morte.
Era l'atto ultimo e fatale, la follia del sangue, iniziata sui capi delle sconfitte di Sedan e di Metz, l'epidemia di distruzione scoppiata durante l'assedio di Parigi, la crisi suprema di una nazione in pericolo di vita, in mezzo a distruzioni e a omicidi."

[Jim · Rating 5 out of 5]

Emile Zola takes as his subject one of the most searing moments in French history: The defeat at Sedan in the abortive Franco-Prussian War, followed by the Paris Commune, in which the inhabitants of Paris, in effect, rose up and nullified the Versailles government under Adolphe Thiers. The action is seen through the eyes of two soldier friends, Jean Macquart and Maurice Levasseur.

Although the breadth of the subject matter makes it difficult for The Debacle not to appear to be too diffuse, Zola never loses the thread of his story. We see the massive confusion and demoralization of the badly-led French Army; the precision with which the Germans under von Moltke defeated them utterly; the cruelty of the occupation; and the fury of the Communards as they responded to the defeat by burning down Paris.

This is not an easy book to read, as Zola does not avoid describing in full the horrors of war and rebellion. Yet I think it stands as one of the greatest books about war ever written.

[Bettie · Rating 5 out of 5]

http://www.bbc.co.uk/programmes/b07zv3gp

Description: Adelaide Fouque (Dide) is 104 years old, trapped in her small room in the local asylum, but omniscient as she broods over her extended family. As a young woman, she gave birth to two dynasties that exemplified French society - one legitimate, rich, powerful, obsessive and corrupt; the other illegitimate, poor, vulnerable, weak and depraved. France is on the brink of a new Empire. Her family is a turbulent mix of the good, the bad and the misguided.

Damaged by a lifetime of seizures and her mind scarred by trauma but Dide cannot forget her family. "What did I bring into this world? Wolves... I have raised a family of Wolves... I have watched their years. I will tell their story. Crime by crime. Blood by blood."

The Rougon-Macquart saga, themed around Blood, Sex and Money, is a mash-up of Zola's 20 novels, drawing us into 19th century France and the tragic, farcical reign of Napoleon III, as it marches forward towards a modern, industrialised society.

Episode 1: Crash: Dide engages in a desperate bid to stop daughter-in-law Félicité Rougon's unscrupulous plans to make the family the ultimate in wealth and politics in all of France. Meteoric rise and spectacular fall of Aristide Rougon, whose wild money making speculations in 19th century France are almost an exact mirror of the money markets of today. As he struggles with Bourse, Dide starts to hatch a plan to get out and reveal the truth about the Rougon Macquart evil deeds to the world.

Dide Glenda Jackson
Aristide Samuel West
Caroline Frances Grey
Felicite Fenella Woolgar

Episode 2: Massacre: In a radical re-imagining of Zola's classic novel Germinal, the powerful Rougon brothers - Eugene and Aristide - become embroiled in a volatile miners' strike in North East France, whilst their grandmother plots her escape from the asylum at Tulettes.

Dide Glenda Jackson
Eugene Robert Jack
Aristide Samuel West
Etienne Richard Fleeshman

Episode 3: Trapped: Continuing our radical re-imagining of Zola's classic novel Germinal, following the violent collapse of the Montsou miners' strike, Etienne Lantier heads back to work determined to find love where revolution has failed. As his great grandmother contemplates the true nature of struggle, Etienne faces a greater reckoning than he could ever have imagined.

Dide Glenda Jackson
Etienne Richard Fleeshman
Catherine Sally Messham
Chaval Philip Correia
Souvarine Raad Rawi

Episode 4: Swindle: Return of the award winning series. Double Oscar winning actress Glenda Jackson, with Pippa Heywood and Mathew Horne lead this wonderfully wicked episode. Jackson stars as the 104 year old matriarch trapped in a lunatic asylum, whilst her relatives wreak havoc in their greedy endeavours to acquire and make money. Sidonie, takes in her orphaned niece, Pauline, and manages to siphon off her considerable fortune.

Dide Glenda Jackson
Sidonie Pippa Heywood
Actor Mathew Horne
Pauline (younger) Sydney Wade
Pauline (older) Gracie Kelly

Episode 5: Inheritance: First of a two part drama set in the depths of rural France where families fight over ownership of land, and the earth takes precedence over humanity. An unflinching and gritty account of rural life in 19th century France, inspired largely by Zola's novel The Earth.

Dide Glenda Jackson
Jean Matthew McNulty
Lise Angela Griffin
Francoise Emma Rigby
Fouan David Schofield

Episode 6: Reap: Concluding part of drama set in the depths of rural France where families fight over ownership of land, and the earth takes precedence over humanity. Francoise lies dying on her farm, after being attacked by her cousin and sister, husband and wife, Buteau and Lise. An unflinching and gritty account of rural life in 19th century France, inspired largely by Zola's novel The Earth.

Dide Glenda Jackson
Fouan David Schofield
Lambourdieu David Schofield
Jean Matthew McNulty
Lise Angela Griffin
Buteau Jason Done
Francoise Emma Rigby
Jesu Danny Kirrane

Episode 7: Fate: Two Rougon brothers, Eugene and Aristide, head to Prussia. One on a diplomatic mission to prevent war, one chasing an arms deal. When their worlds clash, the repercussions are monumental.

Dide Glenda Jackson
Eugene Robert Jack
Aristide Samuel West
King of Prussia John Bett

Episode 8: Apocalypse: The forces of Blood, Sex and Money come to violent fruition in the author's visceral exploration of the Franco Prussian War. Precipitated in the corridors of power, the war is for ordinary men to fight. Land worker Jean Macquart returns to the army where he makes an unlikely emotional connection with a young soldier under his command. Meanwhile, his Grandmother is on the brink of escape from the asylum at Tulettes.

Dide Glenda Jackson
Jean Matthew McNulty
Maurice Luke Newberry
Pascal Jonathan Tafler
Henriette Karen Bartke
Weiss Stephen Critchlow

Episode 9: Dide escapes from the asylum and sets about stopping daughter-in-law Félicité Rougon's unscrupulous plans to make the family rule supreme in wealth and politics across France. Her third grandson, Pascal, unites his scientific research with her family memories to publish a book that will blow the whistle on all the appalling misdeeds and weaknesses of Dide's family line. But Félicité will stop at nothing to prevent publication. When Pascal falls in love, to his great surprise, Félicité finds a chink in his armour - with disastrous results.

Dide Glenda Jackson
Felicite Fenella Woolgar
Antoine Adrian Scarborough
Pascal Jonathan Tafler
Clotilde Elizabeth Boag
Mayor David Bamber




Available on Gutenberg

Opening: In the middle of the broad, fertile plain that stretches away in the direction of the Rhine, a mile and a quarter from Mulhausen, the camp was pitched. In the fitful light of the overcast August day, beneath the lowering sky that was filled with heavy drifting clouds, the long lines of squat white shelter-tents seemed to cower closer to the ground, and the muskets, stacked at regular intervals along the regimental fronts, made little spots of brightness, while over all the sentries with loaded pieces kept watch and ward, motionless as statues, straining their eyes to pierce the purplish mists that lay on the horizon and showed where the mighty river ran.

[Claudia · Rating 5 out of 5]

(Italiano sotto)

La Débâcle, avant-dernière étape de la fresque des Rougon-Macquart, fut, à sa publication en 1892, un succès de librairie. La première partie raconte la « drôle de guerre » de l’été 1870, vue par le prisme de Jean Macquart, frère de Gervaise (L'Assommoir), veuf de Françoise (La Terre).

Caporal, ancien de Solferino, Jean a quitté Rognes en Beauce dans des circonstances dramatiques et s’est engagé à la déclaration de guerre contre la Prusse. Le récit insiste sur le chaos, l’impréparation et la désorganisation de l’armée française, qui semble jouer à cache-cache avec l’ennemi. A travers certains personnages très hétéroclites, Zola souligne la faiblesse des troupes et l’absurdité de la propagande, face à des armées prussiennes équipées et organisées. Le récit insiste de manière récurrente sur la faim des soldats, privés d’une intendance efficace, contraints sans arrêt de se replier selon les ordres et les contre-ordres. En Champagne et dans les Ardennes, l’errance des troupes est extrême, ce que Zola montre parfaitement.

Après une inimitié initiale, Jean Macquart, maintenant âgé de 39 ans, s’est lié d’une très forte amitié avec un intellectuel de dix ans son cadet, Maurice Levasseur, engagé volontaire à la suite de ses égarements passés. A plusieurs reprises surgit dans le récit la silhouette raide et souffrante de Napoléon III, commandant en chef, quasi burlesque mais totalement inutile, gravement malade et entouré d’une suite et d’une intendance pléthorique, monopolisant à lui seul les infrastructures. Dans le texte, apparaît la métaphore de cet empereur sur le déclin, trimballé tel un encombrant bagage dont on ne sait que faire.

La seconde partie, fait revivre, magistralement, l’humiliante défaite de Sedan après le bref encerclement de la ville ardennaise, les combats de rues à Bazeilles, les tirs dans les forêts alentour – on pense ici au Dormeur du Val de Rimbaud, originaire de Charleville-Mézières - les bombardements, la reddition et la capture par les armées prussiennes d’environ 100000 soldats français, effectif dérisoire par rapport aux forces ennemies. Zola peut, à juste titre, rivaliser avec La Guerre et la Paix I. Il utilise différentes perspectives pour éclairer, sur 200 pages, une seule journée vue par les militaires et les différents personnages civils déjà présents dans la première partie. Dès le 2 septembre, Napoléon III est fait prisonnier, et le 4 septembre 1870, le Second Empire s’effondre. Maurice et Jean se perdent, se retrouvent, et comme les autres prisonniers, confinés en plein air dans les environs de Sedan, connaissent la faim et l’humidité, la dysenterie mais aussi, surtout une forme de folie, jusqu’à ce qu’ils parviennent à s’évader, au prix d’une grave blessure qui contraint Jean à se cacher.

La troisième partie raconte les suites de la défaite de Sedan et ses conséquences pour les personnages principaux. Zola peint avec minutie les effets de la guerre sur les individus, qui tous réagissent différemment, et se transforment, certains en héros, d’autres en personnages vils. Tandis que Jean se remet, avec difficulté, de sa blessure, Maurice a quitté la région et s’est réengagé. A la suite de l’éprouvant siège de Paris qui affama la population durant cinq mois, il participe à la guerre civile de la Commune de Paris réprimée dans le sang et notamment par les exécutions au Mur des Fédérés du Cimetière du Père-Lachaise. Jean a entretemps repris ses galons de caporal et participe, mais dans le camp de l’armée des Versaillais, à la répression. Les dernières pages, poignantes et tragiques, se referment sur les impressionnants incendies de Paris, allumés par les insurgés.

J’ai particulièrement aimé ce roman pour une foule de raisons, dont l’histoire personnelle des protagonistes, étroitement mêlée à l’histoire d’une guerre peu évoquée, presque oubliée, cependant importante car elle fut, par l’abandon de l’Alsace et de la Lorraine au Reich allemand, une des causes profondes de la Première Guerre Mondiale que nous commémorons aujourd’hui. Cette guerre, comme toutes les guerres, fut horrible, ce que Zola souligne avec le réalisme que nous lui connaissons. Il en aborde les différents aspects, même les moins glorieux, et dépeint avec force la débâcle, celle de l’armée errant lamentablement dans les Ardennes, mais la débâcle, aussi, du Second Empire qui s’achève dans le sang, les larmes et la boue. Le terme de débâcle ressurgit par deux fois dans le texte et souligne la fuite en avant, vers l’écroulement de tout un monde, la fin d’un cycle qui s’achève dans le sang et le feu de la Commune de Paris. Ce roman comporte des scènes très fortes, dramatiques, émouvantes, mais aussi époustouflantes quand les personnages se révèlent, à leur façon, héroïques (Weiss), ou inattendus (Mme Delaherche). Peut-être les chapitres qui mettent en lumière le Siège de Paris puis les premiers temps de la Commune sont-ils un peu touffus, mais la Semaine Sanglante et les incendies des édifices, notamment ceux situés en bord de la Seine enflammée (le Styx?) sont magistralement dépeints.

Dans La Débâcle, comme dans L'Assommoir, dans Germinal, et également dans Nana et dans Au Bonheur des Dames, on ressent ici l'action d'une force inexorable qui avale tous les êtres, à la manière de la locomotive folle du dernier chapitre de La Bête Humaine, sans conducteur ni mécanicien, livrée à elle-même et tractant ses wagons pleins à craquer de soldats partant pour la guerre.

----

La Débâcle, penultima tappa della saga dei Rougon-Macquart, fu un successo editoriale alla sua pubblicazione nel 1892. La prima parte del romanzo racconta una "strana guerra" dell’estate del 1870, vista attraverso gli occhi di Jean Macquart, fratello di Gervaise (protagonista di L'Assommoir) e vedovo di Françoise (protagonista di La Terre).

Caporale veterano di Solferino, Jean ha lasciato il villaggio di Rognes nella pianura della Beauce in circostanze drammatiche e si è arruolato quando è stata dichiarata la guerra alla Prussia. Il racconto insiste sul caos, l'impreparazione e la disorganizzazione dell'esercito francese che gioca a nascondino con il nemico. Attraverso personaggi molto eterogenei, Zola sottolinea la debolezza dell’esercito e l'assurdità della propaganda di fronte agli eserciti prussiani, equipaggiati e organizzati. Il racconto insiste in modo ricorrente sulla fame dei soldati, privati di un approvvigionamento efficiente e costretti a continui ritiri, secondo ordini e controordini. In Champagne e nelle Ardenne, il vagabondaggio delle truppe è estremo, cosa che Zola mostra perfettamente.

Dopo un'iniziale inimicizia, Jean Macquart, ora trentanovenne, stringe una forte amicizia con l'intellettuale Maurice Levasseur, di dieci anni più giovane, che si è arruolato volontario dopo aver commesso degli errori in passato. Nel corso della narrazione, compare più volte la figura rigida e sofferente di Napoleone III, comandante in capo, quasi burlesco ma totalmente inutile, gravemente malato e circondato da un seguito e da un apparato pletorico che monopolizza da solo le infrastrutture. Nel testo compare la metafora di questo imperatore in declino, trascinato come un ingombrante bagaglio di cui non si sa che fare.

La seconda parte fa rivivere magistralmente l'umiliante sconfitta di Sedan, dopo il breve accerchiamento della città, i combattimenti nelle strade di Bazeilles, gli spari nei boschi circostanti (qui viene in mente il poema, scritto nell’ottobre del 1870, Le Dormeur du Val di Rimbaud, lui stesso originario di Charleville-Mézières), i bombardamenti, la resa e la cattura da parte delle armate prussiane di circa 100.000 soldati francesi, un numero irrisorio rispetto alle forze tedesche presenti. Zola può competere a ragione con Guerra e Pace. Utilizza diverse prospettive per illuminare, in 200 pagine, un solo giorno, visto dai militari e da diversi personaggi civili già presenti nella prima parte. Il 2 settembre Napoleone III viene fatto prigioniero e il 4 settembre 1870 il Secondo Impero crolla. Maurice e Jean si perdono, si ritrovano e, come gli altri prigionieri, confinati all’aperto nei dintorni di Sedan, soffrono la fame, l’umidità, la dissenteria, ma anche, soprattutto, una forma di follia, finché non riescono a fuggire, ma Jean rimane gravemente ferito e deve nascondersi.

La terza parte racconta le conseguenze della sconfitta di Sedan e il loro impatto sui personaggi principali. Zola descrive minuziosamente gli effetti della guerra sugli individui che reagiscono in modo diverso e subiscono trasformazioni: alcuni diventano eroi, altri personaggi vili. Mentre Jean si riprende a fatica dalla ferita, Maurice ha lasciato la regione e si è nuovamente arruolato. Dopo il difficile assedio di Parigi, che ha affamato la popolazione per cinque mesi, partecipa alla guerra civile della Comune di Parigi, repressa nel sangue, in particolare con le esecuzioni al ormai chiamato « Muro dei Federati » nel cimitero del Père-Lachaise. Nel frattempo, Jean ha ripreso il grado di caporale e ha partecipato alla repressione nel campo dell'esercito dei Versaillais. Le ultime pagine, struggenti e tragiche, si chiudono sugli incendi di Parigi, appiccati dagli insorti.

Ho particolarmente apprezzato questo romanzo per diversi motivi, tra cui la storia personale dei protagonisti, strettamente intrecciata con quella di una guerra poco evocata e quasi dimenticata, ma importante, perché l'abbandono dell'Alsazia e della Lorena al Reich tedesco fu una delle cause profonde della prima guerra mondiale che oggi commemoriamo. Questa guerra, come tutte le guerre, fu orribile, cosa che Zola sottolinea con il realismo che gli è proprio. Zola affronta i diversi aspetti di questa guerra, anche quelli meno gloriosi, e descrive con forza la disfatta dell'esercito francese che vaga miseramente nelle Ardenne, ma anche la disfatta del Secondo Impero, che finisce nel sangue, nelle lacrime e nel fango. Il termine francese "débâcle" ricorre due volte nel testo e sottolinea la fuga in avanti verso il crollo di un intero mondo, la fine di un ciclo che si conclude nel sangue e nel fuoco della Comune di Parigi. Il romanzo contiene scene molto forti, drammatiche e commoventi, ma anche mozzafiato, in cui i personaggi si rivelano, a modo loro, eroici (Weiss) o inaspettati (Mme Delaherche). Forse i capitoli che descrivono l'assedio di Parigi e i primi tempi della Comune sembrano a prima vista di essere un po' confusi, ma la Settimana Sanguinosa e gli incendi lungo le rive della Senna (dello Styx ?) sono descritti in modo magistrale e indimenticabile.

In La débâcle, come in L'assommoir, in Germinal e anche in Nana e Au bonheur des dames, si percepisce l'azione di una forza inesorabile che travolge tutti gli esseri, come la locomotiva impazzita dell'ultimo capitolo di La Bête Humaine, senza macchinista né capotreno, abbandonata a se stessa e trainante i suoi vagoni stracolmi di soldati in partenza per la guerra.

[Mohsen Rajabi · Rating 5 out of 5]

شکست. در ابتدا چیزی که برایم جالب بود، نام ساده‌ کتاب بود. عادت کرده‌ بودم نام کتاب‌های زولا، کمی کوبنده یا خاص باشد، مانند گناه کشیش موره، آسوموار (شرابخانه)، نانا و کتاب ویژه او با آن اسم عجیب و غریبش: ژرمینال. اما این یکی، خیلی ساده: شکست. خب، کتاب خیلی مرتب و دست‌به‌سینه مثل شاگردهای مؤدب آن بالا در قفسه‌های کتابخانه دانشگاه نشسته بود. حجم خوبی داشت (حدود 500 صفحه) و با آن اسم ساده‌اش اصراری هم در خوانده‌شدن نداشت. همه اینها باعث شد تا کتاب انتخابی بعدی از زولا، همین باشد.
دیگر این عبارت برایم کهنه شده که بگویم کتاب فوق‌العاده‌ای بود یا خیلی خوب بود. به هر حال، نویسنده یکی از محبوب‌ترین نویسندگان من است و کتاب هم در زمینه‌ای کاملا تاریخی روایت می‌شود. البته تاریخی بودن یک کتاب برایم چندان اهمیت ندارد، اما این که زولا کتابش را بر این پایه بنا نهاده شوق خواندن را دوچندان می‌کند.
اینجا هم زولا هنرمندی چیره‌دست است. قلمش بهتر از هرچه نقاش و هرچه کارگردان، صحنه‌هایی را در ذهن طرح می‌زند که گویی زنده‌اند و باز می‌توان جادو و افسون داستان را از خلال صفحات کتاب درک کرد. ریتم کتاب دقیقا مطابق شرایط داستان است. آن‌جا که سربازان سرگردان‌اند و حوصله‌شان سر رفته،‌ داستان هم تاحدودی یکنواخت و کند روایت می‌شود و آن جا که جنگ است و شورش است و همه‌چیز سریع دگرگون می‌شود، روایت نیز لحن تندی به خود می‌گیرد. شخصیت‌های داستان هرکدام حساب‌شده در سر جای خود قرار دارند و بنا به تأثیر هر شخصیت، به اندازه‌ اهمیتش به وی بها داده می‌شود. ناتورالیسم موشکاف خاص زولا، در جای‌جای کتاب نقشی برعهده گرفته است. چه در ابتدای کتاب و شرح سردرگمی سربازان و چه در انتها و شرح قیام‌های پاریس و چه در میانه و داستان جنگ و بعد بی‌خبری. در هر جا، طبیعت نیز به مثابه شخصیتی کلان ظاهر می‌شود و گاه نقش می‌پذیرد و گاه نقش بازی می‌کند، آنچنان که چشم و ذهن انسان طبیعت را می‌بیند.
درسرتاسر کتاب، سایه جنگ را بر سر داستان و خودتان حس می‌کنید. تیرهای شلیک‌نشده در جیب شما هم سنگینی می‌کند، بوی باروت دماغتان را آزار می‌دهد، و خون‌ها و لاشه‌ها حال شما را هم به هم می‌زند. با ژان و موریس گرسنگی می‌کشید و تمامی حوادث را با آنها تجربه می‌کنید و در انتها، شکست، تنها شکست ژان، موریس، پاریس و فرانسه نیست. شکست، شکست شما و شکست انسانیت است.
جنگ جنگ جنگ. طبلی که صدایش از دور هم خوش نیست. و آدمیزاد باز با آدمیزاد درگیر جنگ می‌شود تا شاید مشکلات حل شوند... بشر، این موجود حقیر و خرد، بدون گرفتن درسی از گذشته‌های دور و نزدیک، باز وارد جنگ می‌شود تا مردمانی ساده را تبدیل به سربازانی قاتل کند شاید حاکمان به اهدافی که دارند برسند و شاید هم نرسند. به هر حال، جان دیگران گرفته می‌شود و مدال‌ها به ما می‌رسد. نرسید هم، به کشوری دیگر می‌رویم و به لطف امپراطوربودن و شاه‌بودن و در کل رئیس‌بودن، از منابعی که تا به حال جمع کرده‌ایم استفاده می‌کنیم.
شکست، فقط داستان یک شکست نیست. شکست ارتش فرانسه است در ابتدا، سپس شکست فرانسه و پاریس، و در نهایت شکست محتوم و گریزناپذیر ارزش‌های انسانی است و عامل همه اینها جنگ است و جنگ. در واقع پیروز نبردها و جنگ‌ها، هرگز یکی از طرفین نیست، بلکه این خشونت و وحشیگری جنگ است که هربار علم پیروزی‌اش را بلند می‌کند و این را می‌توان به خوبی از ویرانه‌ها و کشته‌های کشور «فاتح» دریافت. در نهایت نیز، باز این سربازان سابق هستند که باید به «کار پرفراز و نشیب بازسازی سرتاسر» کشورشان بپردازند.

[Greg · Rating 4 out of 5]

Perhaps the oddest of the Rougon-Macquart novels — nineteen down, one to go — it is better and more impactful immediately upon finishing. With time, however, the memories of the flaws and leaps of improbable faith tend to overpower those of its poetry and grittiness. But first, the good stuff. He describes the players and major events of an historical event, in this case the Franco-Prussian War, in much more detail than in the other novels. Indeed, other than the figure of Napoleon III and its attachment to the Second Empire, Zola ignored details like this until he got to The Debacle. Zola had to connect it closely to historical facts because the war still reverberated through society when the book was published in 1894. It was an open wound not ready to be assessed through fiction.

And it was another time. The World Wars were not yet conceivable; it seemed that war worse than what they had experienced was inconceivable. Like a tone poem of old, Zola tells this story in three equal parts of eight chapters each, roughly of the same length. In the first part, we meet the tenuous “connection” to the Rougon-Macquart through the character of Jean Macquart, one of the few sympathetic characters Zola created, whose experienced tragedy in Earth led him to want to escape into the comfort of the coming war with the Prussians. He had known soldiering in war in an earlier life. He befriends Maurice, one he would otherwise never had met in the socially stratified world of late 19th Century France. Their experiences of war intertwined with their retreat to Maurice’s family and home near Sedan create a bond deeper than brotherhood. Theirs is a platonic love defined first by overconfidence of the French army, then tragedy, and finally complete collapse of society.

Part two is the story of Sedan, which up until that time was one of the bloodiest battles in history, previewing the 20th century. Zola uses literary description in service of an anti-war message grounded in realism.

And this time, behind the two hundred fresh metres gained, the fields came back into view with dead and dying. There were some with their heads rammed into the ground. There was a big black horse, with its belly open and vainly trying to get back on to its feet because its legs were caught in its entrails.

As with Zola’s best writing, reading his descriptions bring smells and sounds along with the words. The futility, brutality, randomness, and hypocrisy of war is seen through the eyes of the people who must live it, even as they see their depressed emperor and incompetent generals halt military caravans as their regiments of butlers, footmen, china, and wine pass through.

But then comes the troublesome part, the third, which just seems rushed and filled with facts that still require some knowledge of the Paris Commune, why it existed, and how the war with Prussians become one between those claiming to represent France. Predictably Jean’s devotion to nation leads him to join the government, Maurice’s disgust with the army leads him to join the defenders of Paris, whose idealism never matches their actual situation. One can read it as a novice and get by, but then events become just too improbable and melodramatic near the end. Jean’s final walk into the unknown future of France is almost cartoonish.

All in all, this is two novels, the first two-thirds showing the gifts of Zola the storyteller, the final third seemingly the duty of Zola the chronicler and soap opera writer. The siege of Sedan is largely forgotten since all that most people know about the Franco-Prussian War was that its conclusion led to World War I, which was a big factor to the beginning of World War II,. But it deserves to be remembered for the way that Zola brings actual warfare to life. Although the methods have changed, the death and destruction they cause goes back in history. Nothing is glamorous about it.

Frivolously Interesting Addendum

It's always fun to find connections, inspirations, between things we didn't know about. In this case, a minor scene in the book involves a group of three bandits who were obviously the inspiration for the hapless pirates from Asterix comics. One constantly comments on everything with a Latin phrase. Just like the peg-legged pirate in the comic. Although the originals are anything but comical, it's obvious that Rene Goscinny saw something to inspire iconic characters known throughout much of the world today.

[AC · Rating 3 out of 5]

I’ve read 13 books by Zola now, and 12 volumes of the RM series. I have read most of the principal volumes and have not been reading them in order, though I do hope to get through them all. And to my shock and disappointment, this has been my least favorite. The first 2/3rds of this long novel is largely taken up with the pointless maneuverings of minor figures in the days prior and during Sedan. And even the final third, which deals with the Commune, does not quite work. As the canvas on which Zola is working, a few insignificant Frenchmen and women, is far too small and too narrow for the great events they are asked to reflect — the events of 1870 - 1871. This is a mistake which Tolstoy did not make when writing War and Peace.

[Álvaro Velasco · Rating 2 out of 5]

Primero de todo una reflexión. Hay casi 600 millones de personas en el mundo que hablan el idioma español. Con tal mercado, ¿cómo puede ser que muchos clásicos no estén traducidos al español? Especialmente cuando esos mismos clásicos están traducidos a lenguas mucho menos extendidas.

A mí me costó muchísimo encontrar este título. Contacté por internet con la librería Raíces de Alicante (simpatiquísimos) y me consiguieron de segunda mano un hermoso ejemplar de El desastre editado en 1967. La anterior edición databa de principios del siglo XX y, hasta donde yo sé, no se ha vuelto a editar. Este título no es para nada desconocido y fue tomo un best-seller en la época.

Respecto al texto, debo decir que me ha decepcionado. También debo aclarar que mi relación con los clásicos (anteriores al s.XX) no es lo que era y cada vez me cuesta más adaptarme a esa forma de contar tan de otra época.

Mi interés inicial estaba ligado a los acontecimientos que narra: la guerra franco-prusiana y la Comuna de París, todo ello a través de dos personajes, Jean y Maurice, que viven ambos conflictos. La sensación es que el autor ha desperdiciado esos hechos tan sangrientos. Más que transmitirme la emoción, me ha parecido un sentimentalismo acartonado que no me ha resultado creíble. Además, por lo que sé de la Comuna de París, su visión es parcial. De hecho, fue el cronista oficial de una de las facciones de la contienda. Y, por si eso fuera poco, al texto le sobran muchas páginas. Si la extensión fuese la mitad, contaría lo mismo siendo menos reiterativo.

[Phrodrick slowed his growing backlog · Rating 4 out of 5]

Emile Zola's La Debacle is his heavily researched novel about the sudden and complete failure of the French effort to win the Franco Prussian war. Sudden and complete failure being a text book definition of a debacle and hardly a spoiler. The war itself is generally understood to be the result of German Chancellor Bismarck’s plan to create a German, Protestant State firmly under the leadership of Prussia. That France let itself be so maneuvered is a question Zola will not address. In fact, it was France that declared the war. France was so certain of victory that the included notes tell us the field army was only issued maps of Germany. The failure of French Arms and leadership was such that the entire war lasted barely a year.

After many years of research, some say 20, Zola wrote La Debacle as his summation of the war with a coda that covers the proportionally bloody and failed Commune. Fair warning this is not going to be a light read. If you have little patience with male-centric military fiction you are going to miss a miss a well told tale, but your patience will not have been tried.

The novel is told in 3 very distinct parts. Part I, we meet the squad that will be the main focus of the novel. Part II is the Battle of Sedan and Part III the aftermath of battle ending with the failed revolution in Paris known as the Commune.
The infantry squad, a tiny unit in the7th Army Corps who will largely people the characters of the novel we meet our central characters.
Former farmer, experienced soldier, Jean Macquart who ties this book to the rest of Zola’s Rougan-Macquart series.
Educated and emotional new recruit Maurice Levasseur who will become a brother in arms to Jean

And what will become the usual collection of people who are the rest of the squad.
Along the way we will interact with a few civilians including Henriette, twin sister to Maurice who will have something like a romance with Jean.

Given the title and the history it is not a spoiler to say that the book is fatalistic in tone. Zola, or this translator (Elinor Donday) makes frequent use of the term illusion which will become a foreshadowing of the next disaster. We share the exhaustion of the soldiers marched and counter marched to no consistent plan (Part I) lead into the death trap of Sedan (Part II) and left to struggle for animal level survival as the remnant of a crushed army in a country that has lost faith in its government (Part III).

I have not the depth to be certain, but there is much about this novel that strikes me as somewhat new in war novel. His research is detailed. Perhaps too much so. Zola is reporting events he was alive to see, but he was a reporter and was not present for these events. This is the army at war from the trench line not as fought by lone heroes, or clever officers. In fact, anyone over the rank of Colonel can be assumed to be useless, by nature or by the inflexibility of the French command structure. This is an army of the people, giving us something like what will become the typical cross section of society to be found in Battle Cry or the Naked and the Dead. The tone is clearly anti-war and while hardly nationalistic, it is also anti-communist. A theme one cannot expect to find in earlier war novels.

The graphic depiction of battle field hospitals, the mistreatment of prisoners and the brutality of occupation are also topics for which I can cite no precedence, but at much more likely to be found in later novels. For all the argued parallels with Tolstoy’s War and Peace, the Count’s war is almost antiseptic compared with Zola’s. Then again Zola was an early adopter of Naturalism and such unblinking narrative could be expected.

Having mentioned that Le Debacle may have been too well researched, Zola gives us a realistic grunts view of the confusion and frustrations of fighting a lost cause. He also includes side skirmishes and related details not always necessary for the plot. Perhaps because of his research he had heard numerous times that the outcome was obvious. Perhaps this led him to have too many characters clearly envisioning the looming disaster. Why and how could the generals be so inept? The raw recruits seemed to see it all at a glance. Everyone except the commander knew that Sedan was a death trap. Everyone else knew exactly which escape route needed to be held so that a better defense was possible.

The initial response to Le Debacle was outrage that a person, Zola who could have volunteered and in fact avoided the war and much of the after math could be this critical. As the French absorbed that they had been failed, this became the top selling of Zola’s books. It may not be the best modern war, or anti-war novel, but is among the first.

[Laura Leilani · Rating 5 out of 5]

Wow, this was great. This has to be one of the best books ever written that describes what it's like to be in a war. War and Peace was a mess compared to this. How can people prefer War and Peace over this work? The characters are believable, the story is very simple, but the descriptions of the conditions are downright unforgettable. The book does a fantastic job of showing you how deeply people feel when put in life and death situations where their country, beliefs and entire way of life are at stake.

This translation was by Leonard Tancock and it was fantastic. The beauty and soul of Zolas writing were really captured. The book reads like poetry, if you know what I mean.

[Janelle · Rating 4 out of 5]

Zola goes into deep detail about the Franco-Prussian war of 1870, the fall of NapoleonIII and the second empire. The lead up to the Battle of Sedan shows the chaos within the French army, the lack of logistics and the ridiculousness of the Emperors entourage. And there’s plenty of detail in the horrors of war. For me this novel gets really dense from all the detail but there are the characters that keep it moving, the friendship between Jean and Maurice for example. The novel ends in Paris with the Commune and Paris burning.

[Sammy · Rating 4 out of 5]

"Jesus Christ! What bloody good's bravery?"

22 years after starting his Rougon Macquart series, Zola sat down to write its climax. There is still one book to go, but La Débâcle is the big action set piece of the series, a frontline look at the bloody war and concomitant civil strife which demolished the Imperial Age of France once and for all.

Excluding flashbacks, the series opened with Napoleon III's coup of December 1851 with The Fortune of the Rougons, and has taken us through life in the Second Empire from the political elite to the most worn-out of peasants. Three of the novels crept forward in time as far as July 1870: in the final pages of La Bête humaine we see young men in the port cities boarding trains to join the army; at the conclusion of Earth, peasant Jean Macquart joins this long march as it snakes its way to Paris; the last chapter of Nana sees the titular heroine dying of smallpox while, outside in the streets, that march has become an army of soldiers, proudly shouting: "On to Berlin! On to Berlin!". La Débâcle at last makes good on that promise, opening in August 1870 as Jean Macquart's squadron nears the border, at rural Sedan. As the soldiers plod toward their destination, we come to discover their varied motives and beliefs, and Jean develops a rivalry with a fellow soldier, Maurice, which softens into an alliance and ultimately an intimate friendship.

Maurice is wealthy and pro-war, but he is also physically weak, something of a coward, a man who has never questioned the moral superiority of France, or the role of violence as an arbitrator. Jean is the kind of man who will always end up in wars even against his will; poverty and institutional inequality will make sure of it. He is tough and fair, but also seeks peace and a quiet plot of land to call his own. Yet both men are at the mercy of their country's over-confidence and under-preparedness. The first part of the novel is a bit of a slog, to be honest, which feels deliberate - Zola is in peak naturalism mode here, accurately conjuring the feeling of the endless marching, the gradual uncertainty. The level of detail is rich and intense (see below) but, as the longest novel in the series, one feels that it didn't have to be.

By 1892, Zola was the most famous living author in France, and he was also under great scrutiny. For the first time in his career, he was writing a novel purporting to present accurate events from only two decades ago, and he devoted himself to research on a higher plane. "I hope that people will recognise my impartiality. While sweeping nothing under the rug, I sought to 'explain' our disasters. This seemed the wisest and most dignified attitude, commercial success aside... I would be quite happy if, in France and in German, I got proper credit for my effort at truth-telling". Nevertheless, although the novel was highly acclaimed by many - and was the best-selling of his books during Zola's lifetime - he of course faced criticism on both sides, from those who argued he was being unpatriotic in arguing that France lost the war in part because of her own foolishness, and from those who argued he was extolling war by the novel's seeming conclusion that the horrors of 1870-71 had to happen, to cleanse the corrupted state and allow its rebirth.

I'm not able to answer that, but the details of Zola's research are included here on a sometimes exhausting scale. The French soldiers are given detailed maps of Germany, but when the battle takes place at Sedan - in France - they are disoriented and underprepared. Captured soldiers go weeks with almost no food, and then binge themselves when an entire caravan of supplies arrives; the resulting health impact from the overeating kills more of them than the starvation did. The constant use of dates and locations in Part I requires a great deal of footnotes, and the modern reader - who may be more interested in an overview of how France fell - might be disappointed to feel so locked in to a single platoon in a single part of a single battle in a single location. But Zola was not seeking to detail the entire war. He saw Sedan's failure as the pivotal moment, and he knew that his audience would be deeply familiar with their own recent history. A novel in the style of Tolstoy, purporting to examine a war synoptically, would be a very different undertaking.

Part II of the novel is a greater success, focusing on the Battle of Sedan from all possible angles. As in the greatest of the novels in the series, no character has a complete viewpoint of what is going on. Jean and Maurice, trapped behind enemy lines; Maurice's sister Henriette, wandering through broken, blood-filled villages; the Emperor himself, an ashen face glimpsed through windows and doors - a stark contrast from the earlier, more harsh portrayals of Napoleon III, suggesting that with hindsight Zola viewed even this man as a complex figure of circumstances. (Modern historians give him more credit than the fiercely anti-Imperial author did.) At the same time, one can't help but feel compelled by the stark inequality that runs throughout the book. "It's revolting", says one character, "sending a lot of brave lads off to their deaths for some rotten business they don't even know the first thing about". While the Emperor's caravan exhausts entire villages like a plague, when thousands of his followers descend and consume everything in sight, soldiers are left to squabble over single loaves of bread, while rivers become swamped with the dead bodies of horses and men. At one point, Jean says that in his experience, war always smells "scorched... like singed wool". These tiny moments of realism give great power. Alongside this are some of Zola's trademark heightened uses of symbolism, nowhere more so than the army captain who is shot to death while furled in the French flag - an image that calls to mind the death of the young heroine of The Fortune of the Rougons oh, so many books ago. And the sequence in which a German spy is brutally avenged by the French is sickening and intoxicating at the same time.

La Débâcle is quite an achievement (Henry James thought it on par with War and Peace), and I rate it very highly. At the same time, this falls into the same category as some of the other novels in the series - notably Money - which would have had a more immediate power over contemporary readers. The Franco-Prussian War was seen as the ultimate downfall of France. The crush to French morale that followed permanently upset the balance of power in Europe and the loss of the provinces of Alsace and Lorraine left a deep imprint in the country's psyche. Four decades later, when Europe was again a pressure-cooker, French fears of Germany and desire for revenge played a role in exacerbating WWI. The modern reader cannot properly recapture how this novel must have felt to its first discoverers, and as a result some of the length feels gratuitous. While Part III is gorgeous (see below), it again feels frustrating to spend so much time with these individual voices trapped within a wider web, when we naturally - after 18 previous novels - want to understand the web as a whole. (It's worth noting also the unusual intersection of fact and fiction here. One of the main characters of the series, Eugene Rougon, is based on a real figure named Eugene Rouger. But here, in a novel that needs to present verisimilitude to advance the author's aims, we have the real Rouger mentioned instead!)

Still, Part III of this book is surely one of the highlights of the entire series. While the survivors of Sedan are routed by the Germans, Jean and Maurice are separated to two very different journeys, which culminate in the horrors of the Paris commune, the four month siege of Paris by the Prussians, which was followed by a brief but bloody civil conflict as the centrist and conservative parties fought to take back the city from the radicals. It seems strange, actually, to only give the commune two chapters, since it feels like the real end-point of Zola's broad narrative. But the author packs so much into this sequence that - although extensive footnotes are needed due to the "24/7 news cycle" aspect of it all - the reader comes away reeling.

I noted in my reviews of the preceding novels that Zola has become more didactic, more preachy. The voice of the author which he had often sought to disguise now emerges from nooks and crannies to present itself as the voice of the spirit of the land. So I was pleasantly surprised that there is little of this here. Indeed, there's no need for it. The graphic sequences in the war hospital say more than an essay ever could. Although Zola preaches in the final two chapters, he expresses his disgust with both sides in the commune, and one feels that they have been treated fairly.

At the heart of the novel is the Jean/Maurice friendship, which feels deeply allegorical. The honest peasant and the decadent man of good birth, overcoming their differences to rely upon one another. The relationship's intimacy is unusual, for two heterosexual men, from an English perspective, although beautifully treated! Without spoiling the friendship's final fate, this feels like Zola's final commentary on change and rebirth.

Of course, there is one final novel in the series - Doctor Pascal - and I am bursting at the seams to read this in the new Oxford translation, due out next month. Here, Zola will attempt to bring together the strands of his expansive series, as he looked back on the 100th anniversary of the Revolution that had begun the tormented progress of France from monarchy to republic. On to Berlin!

[Ezgi · Rating 5 out of 5]

Zola, Fransa’nın Prusya’ya ilan ettiği, başarısızlıkla sonuçlanan savaşın romanı ile Rougon Macquart serisini bitiriyor. Titizlikle çok uzun süre hazırlanarak yazılan bir roman Yıkılış. Savaşın özeti ya da kroniği gibi yakıştırmalar yapılıyor. Zola, serisinde bir Fransa panoraması çıkarmaya çalıştığı için savaşın ardından Paris Komünü’nü de okuyoruz.

Genel olarak savaş romanlarını sevmem. Savaşın anlatıldığı ya da savaş karşıtı olması fark etmez pek okuduğum tür değil. Zola olduğu için bu önyargımı bir kenara bıraktım ve iyi ki de yapmışım. Zor bir okuma esasen. Zola’nın akıcı dili bile bunu hafifletmeye yetmiyor bazı noktalarda.

Roman üç bölümden oluşuyor. İlk bölümde karakterlerle tanışıyoruz. Küçük bir birlikte yer alan, daha önce başka romanlarda da gördüğümüz Jean Macquart, Jean’ın asker arkadaşı olan Maurice Levasseur en önemli karakterler. Maurice’in kardeşi Henriette de duygusal ilişkileriyle birçok kez romanda görünüyor. İkinci bölümde savaşı, Sedan Muharebesi’ni okuyoruz ve final bölümünde ihtişamıyla Komün geliyor.

Bir savaş romanından çok daha fazlasını taşıyan bir kitap Yıkılış. III. Napolyon’un darbeyle başa geldikten sonra ülkeyi sürüklediği felaket olarak gördüm savaşı. Fransız Devrimi’nden bu yana ulus devleti tadan halkın inancını yitirmiş bir ordu oluşturması da bunun ilk göstergesiydi. Savaşa sürüklenen bu kitlenin insanca olmanın yakınından bile geçmeyen koşullarını çok detaylı bir şekilde görüyoruz. Zola gazeteciliğe sıkça başvuran bir yazar. Zafer ya da mağlubiyetten ziyade siperde nelerin yaşandığına odaklanıyor. Zamanı için devrimci bir perspektif. Ivan Hoe ya da Üç Silahşörler gibi savaş anlatılarından sonra yeni bir dönemi açıyor neredeyse.

Sedan Muharebesi’ni anlattığı ikinci bölüm çok zorlayıcıydı. Yıkımı iliklerimde hissettim. Açlık, tıbbi ve hijyenik yoksunluk her şeyi büyük bir açıklıkla tasvir ediyor. Bunların yanı sıra savaş yorgunluğunu da iyi yansıtıyor. Kaybedildiği bilinen bir savaşta olmanın huzursuzluğu hem askerlerde hem karşılaşılan köylülerde hissediliyor. Generallerin ısrarını tarih kitabında okusam bu kadar rahatsız olmazdım ama psikolojik yönü olan bir metinde sinir bozucuydu.

Savaşta mahvolan insanlar bir şekilde evine sürüklüyor kendini. Bu sefer karşılaştığımız manzara Paris Komünü. Sedan Muharebesi için ülkeden giden askerlerin yarattığı boşluğu fırsat bilip yaratılan bu isyan çok kısa anlatılıyor. Radikalleşmiş kadın erkek işçiler, sanatçılar hatta fahişelerin dahi katıldığı bu kısa süreli deneyimin kıvılcımlarını görüyoruz romanda. Resmi binalar ele geçiriliyor, Courbet Vendome Sütunu’na kafayı takıyor, kısacası Paris yanıyor. Konudan sapıp burada Komün övmek istemiyorum. Ama Zola muazzam bir dönemi seçerek serisini sonlandırmış. Roman tam anlamıyla savaş karşıtı. Celine gibi bireyselci bir mizaha kayarak yapmadığı için daha çok sevdim. Zola Komün’ü açıktan desteklemiş mi hiçbir fikrim yok. Ama romandaki sahneler okunmaya değer. Hacimli bir roman ve içinde zorlayıcı sahneler olmasına karşın büyük bir keyif verdi bana.

[J.M. Hushour · Rating 3 out of 5]

The penultimate novel in Zola's Les Rougon-Macquart is one of the rare ones I found uninteresting to a certain degree. More than any other of the twenty novels of the series, here Zola immerses himself in his meticulous attention to historical detail. This is arguably necessary from the point of view of his goal writ large: to portray the downfall and final, disastrous end of the Second Empire and Napoleon III. So, yes, yes, he has to cover the endless marches across northern France, Sedan and its horrors, with a rushed final act discussing both far-removed and in-thy-face the stupidity of the Commune and the government reaction to it.
As a work of fiction of this kind, with a clear social and historical goal, one can expect a certain degree of this kind of thing, the detail and misplaced characterization which fixates on the 7th Corps as a whole while most of its individual foci are bland and soulless. Jean Macquart (of "La Terre") and his subordinate Maurice are the real soul of the book and Zola doesn't spend nearly enough time on them. When he does, the novel shines. Throw in Maurice's twin sister, Henriette, whose husband gets shot in the face by Prussians, and you've got the whole, holy triumvirate of Marianne, the peasant, and the mad-dog revolutionary with a heart of gold. Their story was what I liked the most and their ill-fated and ill-timed resolution at the end was outstanding.
Don't misunderstand: much of the historical bits detailing the horror of the siege of Paris, the virtual garrison prison of Sedan, and the little terrible things here and there that occur in the heat and wake of battle, were just great. But as a literary whole, the book tends to peak and trough.

[Teresa · Rating 4 out of 5]

The catastrophe of the Franco-Prussian war according to Zola. Even if I went to a French school and I did learn about this war, it is only reading this book that I have realised what it meant for France and its people, as well as for Napoleon III. Zola mercilessly describes the chaos and lack of organisation inside the French army (compared to the efficiency of Prussia), during and before the war. It particularly concentrates on the battle of Sedan, a battle when it became clear that France was going to lose.
The novel has also its fair amount of personal drama through the lives of Maurice (a young and idealistic bourgeois) and Jean (the farmer who was also one of the main characters of The Earth), and their tragic friendship.
Despitemy lack of enthusiasm for Military History, I enjoyed this book and it is certainly among the best of the saga.

[Craig Werner · Rating 5 out of 5]

Working my through (not sequentially) Zola's epic cycle and developing a deep sense of how it's collectively better than any single volume. Having said that, I'm giving La Dèbâcle a five star rating mostly to encourage anyone interested in 19th and 20th century fiction a nudge to put Zola on your list if he's not already there. Anyway, La Débâcle is one of the very best (anti)war novels I've ever read; I thought often of Karl Marlantes's Matterhorn as I read the battle sequences. He captures the insane tension between drudgery, hardship and the terrors of bombardment that define the individual experience of combat. But the novel is also engages the impact of war on civilians, the political chaos that emerges from the stupidities of the leaders. Zola isn't really a stylist, but the writing does precisely what it needs to do, so I guess maybe he is?

Probably not the best place to start with the series. I'd read Germinal many years ago, but was inspired to begin my reading by this essay by African American novelist Brandon Taylor, who wrote if for the London Review of Books after spending two years in full Zola immersion. It will give you an idea of what your best point of entry might be.

https://www.lrb.co.uk/the-paper/v46/n...

[Armin · Rating 4 out of 5]

Herkulesarbeit, muss erst mal ordentlich durchschnaufen.