Waterjager

by Chris Polanen

Paramaribo, ergens in de nabije toekomst. Na een dijkdoorbraak is de stad onder water komen te staan. De bewoners zijn weggetrokken: alleen de goudzoekers, prostituees en criminelen zijn gebleven. De stad wordt geregeerd door eigen wetten, met in het middelpunt Jean Christoph, die met harde hand de orde probeert te handhaven.

Dan verschijnt zijn broer Joshua in de stad. Twintig jaar eerder vertrok hij met zijn moeder naar Nederland, op de vlucht voor het water. Hij heeft nooit kunnen aarden in het koude land en probeert na de dood van zijn moeder een nieuw thuis te vinden. Joshua wordt ondergedompeld in een chaotische samenleving waarin het recht van de sterkste geldt. Hij maakt kennis met flamboyante figuren als de adembenemende Aparecida, de flegmatieke schipper Ralph en de gewelddadige tweelingbroers Roy en Ray. Ambrose, een overleden jongen die in hun dromen verschijnt, doet verontrustende voorspellingen die telkens uit lijken te komen. Als de situatie in de stad steeds grimmiger wordt, verandert Joshua's concrete zoektocht naar een thuis in een spirituele zoektocht naar de zin van het leven.

In Waterjager schept Polanen een exotische, droomachtige wereld en neemt hij de lezer mee in een wervelend verhaal over broederliefde, ontheemding en heimwee.

Genres: Fiction, Science Fiction, Literature

288 pages, Paperback

Published May 15, 2017

About the author

Chris Polanen is een Nederlands schrijver van Surinaamse komaf. Naar eigen zeggen doet hij het schrijven erbij; zijn beroep is dierenarts. Zijn schrijven komt voort uit heimwee naar Suriname. In 2001 was hij een van de winnaars van de Kwakoe Literatuurprijs voor beginnende auteurs.

Reviews

[Marcia · Rating 4 out of 5]

Zeer origineel post-apocalyptisch verhaal waarin de focus ligt op het persoonlijke en onderlinge relaties. De setting in een ondergelopen Paramaribo geeft het verhaal een bijzondere sfeer mee. De manier waarop Joshua zich nergens thuisvoelt, niet in Nederland en niet in Suriname is erg interessant. Hij verschilt bovendien enorm met zijn broer JC. De mooie cover sprak me direct aan en ook de schrijfstijl leest erg vlot. Enkel het einde wist me niet 100% te overtuigen, maar verder een geweldig mooi, ontroerend, realistisch en herkenbaar verhaal. Zeker ook een aanrader voor niet-science fiction fans.
Mijn complete recensie lees je op Oog op de Toekomst.

[Mieke Schepens · Rating 4 out of 5]

Voor in het boek staat 'Tan tiri' te lezen in het Surinaams.
Nieuwsgierig als ik ben ging ik op zoek naar de Nederlandse vertaling en las in Digitale bibliotheek voor de Nederlandse Letteren het volgende:
"‘Tan tiri’ is een van de mooiste klaagliederen ooit om Suriname geschreven."
Klik op de gekleurde tekst voor de vertaling van dit werk van de vader van de auteur.

"Hij voelt zich door zijn hangmat en daarna door de vloer heen zakken. Bang om onder water terecht te komen, probeert hij nog één keer diep adem te halen. Maar in de slaap is er onder het huis geen water, slechts leegte."

Het verhaal speelt zich af in Paramaribo, ergens in de nabije toekomst.
Na een dijkdoorbraak is de stad onder water komen te staan.
In de jaren dat het waterpeil bleef stijgen zijn de bewoners die het konden betalen weggetrokken naar een nieuwe stad: Nieuw Paramaribo, 100 km landinwaarts.
Alleen de Braziliaanse goudzoekers, vissers en prostituees zijn gebleven. De stad wordt geregeerd door eigen wetten, met in het middelpunt Jean Christoph (JC) die met harde hand de orde probeert te bewaren want zonder orde is de stad tenslotte helemaal onleefbaar.
Lees mijn recensie hier verder https://graaggelezen.blogspot.com/201...

[Anna · Rating 5 out of 5]

Deze recensie verscheen eerder op Anna Husson

Niemand kan zonder de toekomst.

Dierenarts en schrijver Chris Polanen (1963) kwam jaren geleden vanuit Suriname naar Nederland. Hij was gevlucht voor de Decembermoorden in 1982 die tot de verdeeldheid binnen Suriname hebben geleid. Vanaf dat moment ging het steeds meer bergafwaarts met het mooie land. Ondertussen had Polanen veel moeite om zich aan te passen aan de Nederlandse samenleving die zo veel verschilt met die van Suriname. Het moge duidelijk zijn dat het niet eenvoudig is om van de warme plek die je thuis noemt naar een land met weinig warmte en herkenning te moeten verhuizen. Polanen besloot te gaan schrijven en zijn gevoelens en heimwee op papier te zetten. Helemaal van de wereld afgesloten, schreef hij jarenlang aan zijn debuutroman Waterjager (2017).

Het verhaal in Waterjager speelt zich in de nabije toekomst af en gaat over de broers Joshua en JC (Jean-Christoph) die uit elkaar worden gehaald als hun moeder besluit om vanuit Suriname naar Nederland te vertrekken. Deze keuze kwam voort uit de steeds verslechterende situatie in Paramaribo. De stad is namelijk onder water gelopen en er komt nauwelijks hulp op gang. Veel mensen besluiten de stad te verlaten en de overblijvers bestaan vooral uit pooiers, vissers, hoeren en drugsdealers. JC en zijn vader blijven ook in de stad en proberen met man en macht de orde te handhaven, terwijl Joshua en zijn moeder een thuis in Nederland proberen te creëren. Hoewel Joshua zijn uiterste best doet en het wel goed lijkt te gaan, moet hij elke dag leren om te gaan met zijn ongemak. Hij voelt zich in Nederland niet thuis en heeft moeite om zichzelf te zijn. Na twintig jaar besluit Joshua om naar Paramaribo terug te keren, uit heimwee voor het land waarin hij is geboren, maar ook om zijn broer en vader weer te zien. Als Joshua de situatie in Paramaribo observeert, vraagt hij zich af of het ooit nog zoals vroeger kan worden.

'De tijd maakt zijn eigen selectie uit herinneringen, maar hij heeft nooit begrepen wat de criteria zijn. Waarom ze de ene herinnering laat blijven en de andere niet. Waarom ze de woorden van een vreemde haarscherp vast kan leggen, maar gezichten van geliefden, die ooit de tijd stilzetten, wegvaagt. Sommige beelden verwerven moeiteloos een plek, andere vinden nooit hun plaats. En hoe sterk het geheugen ook is, de ruimte is altijd beperkt. Maar misschien dragen we alles wat verdween toch onbewust mee. Misschien weet de tijd beter dan wijzelf wat het waard is om te onthouden en wat niet'.

Polanen heeft voor een dreigende en donkere sfeer in zijn roman gekozen, maar wisselt zijn duistere decor af met de persoonlijke wereld van zijn personages. De omgeving waarin het verhaal zich afspeelt, lijkt symbool te staan voor de innerlijke worstelingen van zowel Joshua als JC. Het wordt Joshua bijna onmogelijk gemaakt om zich in het thuisland weer op zijn gemak te voelen en het wordt pijnlijker als je weet dat hij in het gastland zich ook al niet thuis voelde. Wat blijft er dan van je over? Wie ben je dan? Hoe moet je je gedragen? Joshua zit gevangen in zijn hoofd en zijn ongemak wordt in de nieuwe situatie in Paramaribo alleen maar versterkt doordat zijn vroegere beeld van de stad niet meer bestaat. Daartegenover is zijn broer JC een harde en sterke man geworden. Mensen zijn bang voor hem en als het moet gebruikt hij veel geweld om zijn zin te krijgen. Toch heeft Polanen van hem geen beest gemaakt. De innerlijke worstelingen en de diepste ziel van JC komen in het verhaal ook bloot te liggen, bijvoorbeeld in zijn dromen maar ook in de kleine, liefdevolle en goedwillende bewegingen richting zijn broer en zijn vrienden. Na twintig jaar is JC van een jongen naar een gekwelde man getransformeerd en hij voelt net zoveel ongemak als zijn broer Joshua.

Polanen heeft in zijn roman een doembeeld van Suriname geschetst en dit lijkt op een metafoor voor het wanbeleid en de uitzichtloze situatie in Suriname van vandaag de dag. Doordat het verhaal het maatschappelijke engagement en het belang daarvan benadrukt, kan de lezer bijna niet meer wegkijken en worden we geconfronteerd met de situatie. Maar Polanen zou geen goede schrijver zijn als hij niet weet hoe hij het ongemak van de lezer kan versterken. Door het verhaal zo persoonlijk mogelijk te maken, weet hij ons echt te raken. Het kan bijna niet anders dat je aan het denken wordt gezet wanneer de vader van Joshua liever in Paramaribo blijft omdat hij zich dan op z'n minst geen tweederangsburger in Nederland voelt of wanneer Joshua zich hulpeloos voelt als hij merkt dat hij migranten niet kan helpen met hun geestelijke problemen. Daarnaast is het knap dat het verhaal apocalyptische, magisch realistische elementen bezit en dat de lezer dan toch kennis maakt met hoe het echte Suriname is en wie de Surinamers werkelijk zijn. Deze elementen maken de roman niet alleen goed geschreven, maar ook zeer relevant en leerzaam.

'Armoede verdeelt problemen niet gelijkmatig over een heel leven, maar propt de jeugd er direct mee vol'.

Polanen schrijft levendig en beeldend zodat je als lezer alles voor je ziet: van de omschrijving van de piranha's in het water tot de magisch realistische omschrijving van een geest die het dorp bezighoudt. De schrijver is ook niet vergeten om een stuk spanning in het verhaal te verwerken. De moordenaar waar de hele stad voor vreest, is een goede aanvulling voor het verhaal. Het maakt niet alleen het decor voor de roman veel indrukwekkender, maar de relaties en de verhoudingen tussen verschillende personages komen op het spel te staan. De bijfiguren van de roman krijgen opeens een veel grotere rol en dit draagt zeker bij aan de originaliteit van het verhaal.

Chris Polanen is een auteur om in de gaten te houden. Zijn debuutroman is van zeer hoge kwaliteit en toch zo moeilijk in een genre te plaatsen.  Het is een thriller die je bijna niet kan wegleggen, het is een magisch realistische roman die enigszins doet denken aan de romans van Gabriel García Márquez en bovenal is het literatuur omdat het verhaal de menselijke aard op een originele en persoonlijke manier onderzoekt. Waterjager is dus een prachtig verhaal met een meeslepende thematiek.

Met dank aan Chris Polanen en uitgeverij Lebowski Publishers voor dit recensie-exemplaar!

Boekgegevens
Titel: Waterjager
Auteur: Chris Polanen
Uitgeverij: Lebowski Publishers
Aantal bladzijdes: 256
ISBN: 9789048837137

[Ineke · Rating 4 out of 5]

In een dystopisch verhaal staat Paramaribo metershoog onder water. Goudzoekers, dealers en hoertjes blijven achter, of trekken juist naar deze godverlaten plaats. Twee broers, de één altijd in Suriname gebleven, gehard, de ander al jong met moeder naar Nederland vertrokken, arts geworden, ontmoeten elkaar na twintig jaar weer. In een filmisch decor van ondergelopen huizen, modderig water en piranha’s vinden de broers elkaar terug. Het lijken twee zielen van een en dezelfde man: de geharde vechtersbaas die geprobeerd heeft het recht te handhaven in de ondergelopen stad, de ander die zich ontwikkeld heeft als arts, geweld verafschuwt. Beiden willen het goede, beiden zijn ongelukkig in het leven dat zij leiden. Een spannend boek, een origineel boek.

[Annegida · Rating 3 out of 5]

Goed geschreven, maar er was weinig spanning, het werkte niet echt ergens naar toe

[Peter Boot · Rating 4 out of 5]

Heel bijzonder boek. Paramaribo is door overstromingen en regenbuien onder water verdwenen. De enigen die er nog leven zijn Braziliaanse goudzoekers, boeven en hoeren. En een paar rechtschapen mensen, waaronder JC, een vechtersbaas die met zeer harde hand de orde handhaaft. Joshua, de jongere en zachtaardigere broer van JC, is voor de apocalypse met zijn moeder naar Nederland vertrokken, terwijl zijn vader en JC bleven. Nu is zijn vader overleden, en hij wil terug, zijn broer zien, voordat die ook verdwijnt.
Het leven in het overstroomde Paramaribo bestaat uit vechtpartijen, liefde en weemoed. En veel aanleiding voor Joshua om na te denken over waar hij nu eigenlijk thuishoort. In Nederland heeft hij zich nooit geaccepteerd en nooit veilig gevoeld. In het Suriname van dit boek is het ook niet veilig, maar geaccepteerd wordt hij wel. Veel overwegingen over hoe Surinamers zijn, en hoe Nederlanders, en hoe Surinaamse mannen en vrouwen met elkaar omgaan.
Iedereen in dit boek heeft wel één of ander verlies te dragen. Het symbool voor dat verlies is het jongetje Ambrose, in het water gevallen en verslonden door de pierengs, maar in dromen, hallucinaties of bovennatuurlijke gebeurtenissen zien veel karakters het jongetje terug.
Aan het slot loopt het allemaal een beetje uit de hand, met wel heel veel vechtpartijen. Terwijl het boek eigenlijk gaat over loyaliteit, liefde en gemis. Er zitten ook wel een paar gaten en inconsistenties in de vertelling. Desondanks zeer de moeite waard.

[Geert van Rooijen · Rating 2 out of 5]

Misschien ben ik te zeer een bakra, maar het was teveel ineen. En een zondvloed die te weinig toevoegde (de setting had ook een achterbuurt van Paramaribo kunnen zijn). Bijpersonages die nogal karikaturaal neergezet zijn. Een magisch realistisch tintje dat wel erg veel invloed lijkt te hebben op de realiteit. Een Rambo-achting slot waarbij de slechterik tot driemaal toe blijft terugkomen en hij van eerder opgelopen geen last lijkt te hebben.

Blijft over een aardig verhaal van een zoektocht naar thuis en wat thuis nu echt is.

[Irma Maes · Rating 4 out of 5]

Waterjager is een prachtig boek over Paramaribo. De sfeer van het land, de natuur en de spritualiteit wordt zeer genuanceerd verwoord. De personages zijn in mijn ogen geloofwaardig en geven een kijkje in de manier van denken in de Surinaamse cultuur , al is dit maar beperkt. Ik hoop dat Chris Polanen hier nog meer over gaat schrijven. Zijn schrijfstijl is voor mij heel pakkend en neemt me echt mee.

[Charlotte · Rating 3 out of 5]

Het is erg beeldend geschreven, makkelijk om de ondergelopen stad voor je te zien en de vreemde woorden te begrijpen. Het boek ademt naast de natuur bevreemding en ongemak, paranormaliteit en ongelovelijke dingen. Zowel interessant als afstotend. Richting het einde veel actie, dat was wel erg spannend en goed geschreven, maar soms ook gewoon ongeloofwaardig toevallig allemaal.

[Michelle · Rating 3 out of 5]

Goed concept, een soort post-apocalyps maar dan net even anders. Goede character study. Wat minder overtuigd van het einde en van het feit dat Nederlanders om de één of andere reden altijd expliciet maar klinisch seks moeten beschrijven in hun boeken (láát het), maar in het grote geheel mocht dat de pret niet drukken. Als je het zo mag noemen.

[BellaGBear · Rating 3 out of 5]

Het boek begon heel sterk met het beeldend neerzetten van een setting. Aan het eind raakte ik de draad van het verhaal een beetje kwijt.

Desalniettemin is het boek absoluut de moeite waard voor de eerste helft. Waan jezelf in een Paramaribo dat anders is dan je je ooit zelf had kunnen bedenken.

[Leesdame · Rating 3 out of 5]

Auteur Chris Polanen schrijft erg beeldend over de omgeving. Het is gemakkelijk om de ondergelopen stad voor je te zien. Ook schrijft hij beeldend over Joshua, hoe hij hier in Nederland zich nergens thuis voelt. Hij is onzeker en gevoelig. Uiteindelijk studeert hij af als huisarts, maar ook dan voelt hij zich nog steeds niet op zijn plek. De contrasten tussen Nederland en Suriname zijn enorm.

Lees verder op mijn blog :)

[Marlie Verheggen · Rating 3 out of 5]

Origineel gegeven en met wat Surinaamse magie maar het voelt nog niet helemaal af. Het vele grove geweld strooit voor mij veel roet in het eten.

[Anouk Kortekaas · Rating 3 out of 5]

Sterk begin, maar het einde was minder.

[Jitske van Luit · Rating 4 out of 5]

Ik denk dat ik heel enthousiast ben over dit boek? Maar ik weet het niet helemaal zeker?

[Inge · Rating 2 out of 5]

Heel mooi geschreven maar niet mijn type boek. Het voelde een beetje leeg en langdradig.

[Karen · Rating 3 out of 5]

Paramaribo overstroomt. De bewoners vertrekken naar Nederland of naar een nieuw Paramaribo een paar honderd kilometer verderop. Over blijven de moedelozen, de hardnekkigen en de avonturiers op zoek naar achtergelaten kostbaarheden. In hun kielzog handelaars, dealers en vrouwen die hopen. Voor mij zet Chris Polanen deze waterwereld prachtig en overtuigend neer (beeldend en sensitief, ik voelde het water en rook de verrotting) en op de een of andere manier ook liefdevol. Ik had er geen moeite mee om te geloven dat je van deze ondergelopen stad zou kunnen houden. Goed is dat deze context – die me deed denken aan ‘De verdronken aarde’ van J.G. Ballard – méér is dan alleen het decor van een spannend verhaal. Herinneringen gaan over iets dat voorbij is en niet meer terug kan komen, lijkt Polanen te zeggen. Het verlangen van de in Nederland opgegroeide arts Joshua naar Suriname gaat uit naar een Suriname dat niet meer bestaat. Andere thema’s zijn de relatie tussen broers, natuur en ook masculiniteit. In interviews zegt Polanen dat de Surinaamse man ‘aan de bak moet’. Hij doelt dan op het (bijna cliché geworden) ontlopen van verantwoordelijkheid voor vrouw en kinderen. Maar daarnaast beschrijft hij – ontroerend mooi – de zuigende werking van een cultuur die voorschrijft dat mannen nooit zwakheid of gevoel tonen. Een minpuntje is beslist het vele gedetailleerd beschreven geweld. Misselijk makende trappen, vuisten vol in het gezicht, het bloed spuit alle kanten op. Voor mij had dat wel een tandje minder gemogen, al begrijp ik dat Polanen mij als lezer wakker wil houden: dit is geen sprookje. En ja, het is waar, er komt ineens wel heel veel tot ontlading, maar dat heeft me niet gestoord. Mooi, interessant, spannend.

[Jacqueline · Rating 3 out of 5]

Rauw en heftig verhaal over je nergens meer thuis voelen. Terugkomen is iets anders dan thuisblijven. Een broeder lovestory in een setting van geweld in een deprimerende omgeving die heel beeldend beschreven wordt en je zo voor je ziet. Pakkend spannend naar het einde toe. Is dit echt zoals het is gegaan in Paramaribo? De overstromingen, de verlaten stad? Ik kon er niets over terugvinden.