Le Troiane

by Seneca, Fabio Stok (Editor/Translator)

Testo latino a fronte.

In una Troia ancora avvolta dalle fiamme si intrecciano le dolorose vicende delle morti di Polissena, immolata sulla tomba di Achille per placarne lo spirito, e di Astianatte, figlio neonato di Ettore, alle quali le donne troiane assistono attonite e impotenti. Ma la vera protagonista della tragedia è la guerra, con il suo strascico infinito di lutti e dolori per i vincitori non meno che per i vinti. E attraverso gli orrori della guerra lo stoico Seneca mette in scena un universo segnato dalla perdita del controllo sulle passioni, in cui anche gli dèi sono presenze così lontane e inconsistenti da sembrare addirittura insignificanti e in cui l’uomo vive in una sempre maggiore e disperata solitudine. Fabio Stok, cui si deve anche l’elegante traduzione, indaga acutamente nell’introduzione i temi portanti dell’opera.

Genres: Plays, Classics, Mythology, Theatre, Drama, Ancient, Poetry

163 pages, Paperback

First published January 1, 54

About the author

Lucius Annaeus Seneca (often known simply as Seneca or Seneca the Younger); ca. 4 BC – 65 AD) was a Roman Stoic philosopher, statesman, and dramatist of the Silver Age of Latin literature. He was tutor and later advisor to emperor Nero, who later forced him to commit suicide for alleged complicity in the Pisonian conspiracy to have him assassinated.

Reviews

[Amir · Rating 5 out of 5]

"نگاه کن فرزندم، خاکستر تروای ما تابناک است
بنگر آن دودپیچان را در ابرهای ظلمانی.
بنگر به آفاق دور دست، بنگر!
این تنها نشانه از سرزمین ما خواهد بود."

فروپاشی


زنان تروا و توئستس از سنکا را اگر بخواهم با کلمه ای توصیف کنیم خواهم گفت: شکوهمند. سوگواری و ماتم و بی پناهی در زنان تروا به اوج می رسد و جنایت و خون ریزی و میل بی حد به انتقام در توئستس. اما درباب زنان تروا می توان بیشتر هم گفت. زنان تروا قصه‌ی انسان هایی است که اندک اندک از دست می دهند هر امیدی که تکه های وجودشان را در کنار یکدیگر نگه می دارد‌. زنان تروا قصه فروپاشی است. فروپاشی وطن و متعاقبش فروپاشی هویت. زنان تروا، قصه‌ی زنانی است که از تروایی که هویتشان را می ساخته  "جز دود پیچانی در ابر ظلمانی" و خاکستر تیره ای" چیزی باقی نمانده.

زنان تروا در زبان‌انگلیسی و فارسی به شکل ترکیبی وصفی ترجمه می شود. از لفظ لاتین Troades که اسم جمع سوم شخص مونث Trōăs است. از ترکیب "زنان‌ تروا"، "تروا" را حذف کردن به تمامی همچنان "زن" را باقی می‌گذارد. و این باقی ماندن، این فاصله میان فرد سوگوار و  موضوعِ سوگواری اش همان چیزی است که به فرد سوگوار اجازه می دهد تا این امکان را در گذر زمان متصور شود که روزی می تواند با وجودی تازه به زندگی ادامه دهد. اما در لفظ لاتینی نمایشنامه (Troades) چنین حذفی جز به نیستی راهی ندارد. چطور می شود شرح داد وضعیت موجودی را که هر آنچه که او را می ساخته از او می‌گیرند؟ موجودی که نه ریشه ای در خاکی دارد و نه دیگر هویتی مستقل و به انتظار نشسته است تا قرعه ای او‌ را نصیب خصمش کند. از او هیچ چیز باقی نمی ماند تا بتواند تکه های هویت تازه ای را بسازد‌. او یک‌هیچ است و این هیچ دقیقا توصیف وضعیت هکوبه و آندروماخه است. از تکه های جدا افتاده‌ی هر دو هیچ هویت تازه ای سر نخواهد کشید. وضعیت ناامیدی مطلق؛ همچون بیماری که آرزوی مرگ می‌کند اما مرگ نیز او‌ را‌ ناکام می‌گذارد.

[Mahnam · Rating 4 out of 5]

حظ ادبی اصیل در همراهی با اساطیر و تأملات رواقی سنکا.

[amin akbari · Rating 2 out of 5]

به نام او

از سری نمایشنامه های یونان باستان که توسط عبدالله کوثری ترجمه شده
ترجمه اثر به مانند سایر کارهای کوثری بسیار خوبه و برای لذت بردن از زبان فارسی هم که شده باید کتاب را خواند ولی خود نمایشنامه ها چنگی به دل نمی زنه نمایشنامه هایی با دیالوگها و مونولوگهایی مطول و ملال آور که بیشتر شبیه بیانیه است تا نمایشنامه

[Mohammadreza · Rating 5 out of 5]

سنکا بی شک در امر نگاشتنِ تراژدی دو شاهکارِ بی نهایت ارزشمند چه به لحاظ ادبی و چه فلسفی خلق کرده است. جدا از موضوع دو نمایشنامه ای که در این کتاب آورده شده، فلسفه رواقیِ آمیخته در هر دو تراژدی بسیار به جا ، تأثیرگذار و عمیق کار شده است. تراژدی «زنان تروا» به روایتِ وضعیتِ تروا پس از ویرانی و فتحِ آن توسط یونانیان می پردازد و تراژدی «توئستس» هم روایتی است از خیانت, انتقام و جنایتی بی پایان. دیالوگ ها بین شخصیت های هر دو تراژدی بسیار تکان دهنده اند و بخشِ مربوط به «همسرایان» کاملا با فلسفه نابِ رواقی ترکیب و مزین شده که لذت خوانش متن را دو چندان می کند.

[Ilgen · Rating 4 out of 5]

" Merhem olur yas tutana, acı şeken insanlar,
Merhem olur, halkın feryat figan ağlaması;
Istırap, gözyaşı, daha hafif dağlar o an,
aynı şekilde ağlayıp bağırırken kalabalıklar.
Her zaman, ah her zaman kıskanç şu insanın acısı,
sevinir, kendisi gibi elem çeken gördü mü,
tek başına ceza çekti mi, üzülür"

[Saaye Tafreshi · Rating 3 out of 5]

کتاب خوبی بود اما چون داستان زنان تروا رو قبلا خوندم بودم با قلم اورئپيدس تفاوت نگارش و بیان داستان کاملا میشد احساس کرد و در مقایسه با اونکار نسبتا ضعیف بود اما خواندن این داستان حماسی در هر صورت لذت بخشه

[Wolf Vanlaer · Rating 4 out of 5]

Trojaanse vrouwen gaat over waarom literatuur nog relevant is, hoe boeken je kunnen emoveren. Het toont perfect het leed van oorlogsslachtoffers.

(Euripides zijn versie is wel beter maar bon)

[امیر لطیفی · Rating 4 out of 5]

درباره‌ی "زنان تروا و توئِسْتِس" اثرِ سنکا، ترجمه‌ی عبدالله کوثری

"چه سَبُک می‌بود بارِ مصیبتِ ما اگر اندوهمان به اشک شسته می‌شد."
— سِنِکا، زنان تروا و توئِسْتِس، ترجمه‌ی عبدالله کوثری

۱. در مقدمه آمده که سِنِکا شاعرانِ یونانی را در محاق افکند و مهمّ‌ترین عاملِ شکل‌گیری تراژدی عصرِ رنسانس بود.

۲. دورانِ وی، قرنِ اوّل، دورانِ رواجِ صحنه‌های غم‌انگیز و رعب‌آور است. دو نمایشنامه‌ای که در این مجلد آمده هر دو انباشته از صحنه‌های فجیع، خشن و غیرانسانی‌ا‌ند. اگر تماشای پررنگِ خشونتِ از پنجره‌ی سینما این تصور را در شما پدید آورده باشد که نمایشِ خشونتِ افسارگسیخته گرایشی مدرن است، این دو نمایشنامه‌‌ی دو هزار ساله تصورِ شما را مخدوش خواهند کرد.

۳. ترژادیِ اوّل، زنانِ تروا، داستانِ مصائبی است که بر زنان و کودکانِ بازمانده‌ و اسیرِ تروایی می‌گذرد بعد از شکستِ در جنگ. معمول است که روایت با جنگ‌ها شروع با پایانِ جنگ‌ها می‌سرانجامند و بازماندگان را در خاکسترِ خاموشی رها می‌کنند، امّا این نقطه‌ی پایانِ معمول دقیقاً همان‌جایی است که زنان تروا از آن می‌آغازد.

۴. تراژدی دوّم، توئِستِس، سرگذشتِ تبهکارترین خاندانی است که یونان به خود دیده، خاندانی با پسافکندِ مستمرِ فرزندکشی، پدرکشی و خانواده‌کشی. توئِستِس از زنانِ تروا هم خشن‌تر و فجیع‌تر است.

۵. زنانِ تروا، مرثیه‌ای برای شهری سوخته که به خاکسترش هم خون خورانده می‌شود، و توئِستِس، شرحِ کینه‌توزی، بدخواهی و بی‌رحمیِ بی‌حدوحصر قدرمندان، افسوس که هر دو همچنان برای مخاطبِ امروزی ساکنِ شهرهای در بندِ دستانِ حاکمانِ بی‌مروت خواندنی است.

۶. سنکا فیلسوفی است رواقی. هر از گاهی پندهای رواقی می‌دهد: دعوت به صبر و توصیه به آرامشِ درونی در هنگامه‌ی رنجِ می‌کند. سبک‌بالی حاصل از سبک‌باری را می‌ستاید و در توئِستِس می‌نویسد "راستی را که پادشاهی آن کس دارد که بی‌پادشاهی خرسند است".

۷. سنکا به شاعرانه نوشتن شهره است. این دو تراژدی به نحو حظّ‌آمیزی آهنگین‌ و پرتصویری پرداخته‌ شده‌اند. آنچه از هومر، اوریپیدس، سوفوکلس، آریستوفانس و امثالهم خوانده‌اید در مقامِ شاعرانگی به گردِ پای سنکا نمی‌رسند.

۸. ترجمه را با اصل مقایسه نکرده‌ام امّا انصافاً که عبدالله کوثری در ترجمه هیچ کم‌ نگذاشته. سخن را به افاده‌ی بی‌جا نیالوده به آهنگِ موزون و دلنشین آراسته.

امیر لطیفی
نهم تیر ۱۴۰۱

[Jesús De la Jara · Rating 4 out of 5]

"Las troyanas" de Séneca es una tragedia que aborda igual que la pieza homónima de Eurípides el destino de las cautivas troyanas una vez que los griegos arrasan Troya. La versión de Séneca es a mi gusto mucho más lírica, tiene frases mejor logradas y hace participar a gran número de personajes sin que la obra pierda su ritmo.
Así se observa el destino de Astianacte, hijo de Héctor y Andrómaca, los lamentos de ésta, el destino de Políxena, pedida por Pirro a Agamenón para contentar a su padre y finalmente el de Hécuba, la madre de Héctor. Toda una pieza formidable sobre las desgracias del vencido y la impiedad de los vencedores, graficado en Pirro y el mismo Ulises.

[Berkant Bağcı · Rating 5 out of 5]

Romalı düşünür, devlet adamı ve oyun yazarı Lucius Annaeus Seneca'nın (MÖ 4 - MS 65) yazmış olduğu Troyalı Kadınlar (Troades) kitabıyla geldim bugün. Keyifli okumalar diliyorum.

L. A. Seneca'nın üstün bir söz yeteneği ve söylem yeteneği var. Yazdığı kelimeleri bir anda çok yönlü boyutlara getirebiliyor. Oyunlarında da bu şekilde çok yönlü boyut unsurunu kullanıyor. Özellikle de karakterlerine bunu işliyor. Eserlerinde bunu hemen fark edebiliyoruz. Ayrıca kendisi Romalı bir yazar olsa da, yazdığı oyunlar/tragedyalar Yunan mitolojisine ait olayları ve dönemi de kapsıyor. Bu oyunları/tragedyaları Agamemnon, Thyestes, Oedipus, Phaedra, Medea ve Troades şeklinde sıralayabiliriz. Roma tragedyası olan Octavia'yı da diğer oyunları arasına alabiliriz.
Seneca yazmış olduğu bu "Troades - Troyalı Kadınlar" oyununda, Antik Yunan mitolojisinde önemli bir yere sahip olan Truva (Troya) Savaşı'ndan sonra geriye kalanı, yani yıkımı ve sonuçları ele almış.
Okuduğum baskıda 2 ayrı parçayla giriş yapıyoruz Troyalı Kadınlar'a. İlk olarak "Seneca'nın Yaşamı ve Tragedyaları Üzerine" başlıklı makale niteliğinde bir araştırmayı, ardından "Troyalı Kadınlar Üzerine" başlıklı araştırmayı (çevirmen tarafından yapılan araştırmalar) okuyoruz. Bunlarla bilgilendikten sonra asıl bölüme, "Troyalı Kadınlar" bölümüne başlıyoruz ve burada yolculuğumuza atılıyoruz.
Agamemnon, Pyrrhus, Ulixes (Odysseus), Calchas, Talthybius, Astyanax, Hecuba, Andromacha, Helen ve Polyxena gibi mitolojik karakterlerin bulunduğu bu oyunda en ilgi çekici unsursa, başkahramanın olmamasıdır. Seneca burada karakterlerden ziyade, olaylara dokunmak istediğinden bir başkahraman oluşturmamış. Aksine başkahramanı, temalar (izlekler) olarak belirlemiş. Oyunun bu temalarını/kahramanlarını da acı, ölüm, keder, güvensizlik ve çaresizlik şeklinde düşünebiliriz. Bu şekilde ilerleyen harika bir oyunu izliyoruz/okuyoruz.
Bu tragedyayı kesinlikle ve KESİNLİKLE ÖNERİYORUM. Okumanızı çok isterim, çokça tavsiye ediyorum.

[S h a y a N · Rating 5 out of 5]

“راستی را که ارواح برخواسته از تن منزل کجا می‌جویند؟
بگذار تا نامدگان به هستی این پرسش را پاسخ گویند.”
سنکا بدون شک از بهترین نمایشنامه‌نویس های دوران باستان بوده

[Navidno70 · Rating 4 out of 5]

چه سبک می بود بار مصیبت ما اگر
اندوهمان به اشک شسته می شد.

زنان تروا

[Fatih · Rating 4 out of 5]

Schliemann'ın 1871'de keşfettiği Troia'nın şehir kalıntılarının olduğu bölgeye ilk defa geçtiğimiz sene gitmiştim, şimdi keşke diyorum bir şu kitabı ve Homeros'un İlyada'sını okusaydım, bir filmi izleseydim de öyle gitseydim. Zira ilk intibalar her zaman farklı oluyor.

Neyse kitaba dönelim, oldukça iç yakıcı, buram buram feryat kokan bir eser. Hecuba ve Andromacha'nın yakarışları sanki bir an gerçek oluyor, siz de o sahnede yer alıyorsunuz gibi hissettiriyor.

Her şey bittiğinde Hecube şöyle seslenir Yunanlara:
"...Nereye kusayım, ihtiyar yaşımda hâlâ çıkmayan bu canımı?
... Ah ölüm, tek ümidim..."

"Vaktidir artık göster sanatını, ey aklım, hilelerini, hünerlerini,
vaktidir, tam bir Ulysses ol artık; hakikat asla yok olmaz."

[Caroly · Rating 1 out of 5]

a faculdade vai acabar com meu gosto pela leitura esse filme eu ja vi

[Alp Turgut · Rating 4 out of 5]

Truva Savaşı'ndan sonra kocası Hector'u kaybeden Andromacha ile Hector'un annesi Priam'ın karısı Hecuba'nın trajedisine odaklanan "Troades / The Trojan Women / Troialı Kadınlar"da Andromacha oğlu Astyanax'ın, Hecuba ise kızı Polyxena'ın kurban edilmesi anlatılıyor. En az Sophocles'in trajedileri kadar etkili olmayı beceren eserde Seneca, Euripides'in trajedelerinin izinden gitmeyi de başarıyor. Antik Roma'nın başarılı oyunlarından biri olduğuna kuşku yok.

16.07.2015
İstanbul, Türkiye

Alp Turgut

http://www.filmdoktoru.com/kitap-labo...

[Jim · Rating 5 out of 5]

Seneca's The Trojan Women takes us to the ruin of Troy after the Trojan Horse and its aftermath had destroyed the city. Priam has been slain by Pyrrhus and Cassandra raped by Ajax of Oileus and gone insane as a result. There is a chorus of women led by Hecuba (widow of Priam) and Andromache (widow of Hector) look forward to two final tragedies, the sacrificial murder of Polyxena (daughter of Hecuba) and Astyanax (son of Anromache).

Like all of the Senevca plays I have read to date, it is far grimmer than the Athenian originals. Yet Seneca's grouping of events which in the original were disparate serves to darken the gloom of the Trojan defeat.

[Zarrin · Rating 5 out of 5]

پس بادا که کس به نیکبختی خود غره نباشد
و بادا که آن فرو افتاده از تخت نیز
عنان به نومیدی نسپارد.
چرا که نیک و بد در هم سرشته اند
و آن الههٔ گماشته بر بخت،
چرخ گردون می‌گرداند و هیچ چیز بر قرار خود نمی ماند.
باری، مهر و لطف خدایان چندان دیرپا نیست که کس به فردا دل ببندد.
هشدار که آن چرخ می گردد و قرعه نیکبختی به هر چرخش به نامی می افتد.

[Talie · Rating 3 out of 5]

زنان تروا اشکم را درآورد.
تسئوس از بس غریب بود زیاد تکان دهنده نبود. توصیفات خوب. تانتاروس شبیه روح پدر هملت بود.
بعضی صحنه ها که دیدگاه رواقی سنکا را بیان می کرد گیرا بود.
مانند پایان دادن مرگ بر همه چیز، بیان صفات پادشاه، گذرنده بودن عمر و ناپایداری بخت.

[Illiterate · Rating 5 out of 5]

Less intense but almost as sad as Euripides.

[Atefeh · Rating 4 out of 5]

هر دو نمایشنامه رو خیلی دوست داشتم، قلم سنکا بدجور به دلم نشست.
درباره موضوع نمایشنامه هم باید بگم که روانی تر از این شخصیت ها من توی آثار کلاسیک نخوندم.
خوندن ده صفحه آخر کتاب که به راستی شکنجه بود، انقدر که این آترئوس دهن سرو- یا به قول فحش جدیدی که از کتاب یاد گرفتم بهره نابرده از فر آدمی، بود!
چیز دیگه ای که برام ارزش داشت، دیالوگ های عاشقانه ای بود که آندروماخه به همسرش، هکتور می‌گفت.
کمتر جایی دیدم که توی نمایشنامه های کلاسیک دیالوگ عاشقانه انقدر پر رنگ باشه، بیشتر دیالوگ ها در برگیرنده جنگ و تباهی و غم و اندوهه یا نبرد و دشمنی، ولی توی نمایشنامه زنان تروا عشق هم جایگاه کما‌بیش استواری داشت.
درباره نمایشنامه توئِستِس هم.. بزرگوار آترئوس خوب دنیل راکوییدسی بوده برای خودش اون زمان.

[Mert · Rating 3 out of 5]

Puanım 3/5 (%64/100)

Birçok yerde Seneca'nın en ünlü eseri olarak geçen ve yine Euripides'den esinlenip yazdığı bir oyun. Euripides'in Troyalı Kadınlar ve Hekabe eserlerinden esinlenmiş ve bir yönden aslında bunları harmanlayıp yazdığı bir oyun. Genel olarak hoşuma gitse de Medea kadar etki bırakmadı bende. Yine de 2 yazar arasındaki farkları görmek güzeldi. Hatta farklarını araştırırken 2007 yılında yazılan ve Euripides ile Seneca'nın oyunlarını karşılaştıran bir yüksek lisans tezi okuma fırsatım da oldu. Özellikle uzunluk ve karakterler konusunda bariz farklar vardı. Truva'nın (Troia) yıkılışının sonrası, Kraliçe Hekabe'nin her şeyi kaybetmesi ve savaşın getirdiği zorlukları işleyen Seneca'nın (ve tabi Euripides'in) en iç karartıcı oyunlarından. Tümünü düşündüğümde hoşuma gittiği için okunmasını tavsiye ediyorum.

[Bookish Dervish · Rating 5 out of 5]

صباح تشريني رائق هو هذا الذي أقتحم فيه مأساة الطرواديات و التي كنت أتهيبها و أتجنبها مدة غير يسيرة من الزمن. وجدت الكتاب سهلا هينا متاحا بفضل الشروحات المثبتة في آخره و الحواشي المرافقة للنص و كذلك بفضل معرفتي المسبقة بإليادة هوميروس و قرائتي ل Andromaque بقلم Jean Racine.

[Gary · Rating 5 out of 5]

Seneca based his own Trojan Women on Euripides’ play of the same name written 470 years earlier. While Seneca follows the general plan of the older play, he changes it in important ways. He adds characters, the most notable being Ulysses, who commands the detail sent to enforce the decisions of, and the lots cast by, the leaders of the Greek army. True to form Ulysses matches wits with the women and ultimately prevails, if only on the basis of force. The priest Calchas is here too, he who had demanded that Agamemnon sacrifice his daughter so the Greek fleet might sail to Troy, he who now says that Agamemnon must sacrifice Polyexna and Astyanax, Priam’s daughter and grandson respectively, so the fleet can sail back. As in Iphigenia at Aulis, Agamemnon resists, but the Greek army demands the sacrifices. In Secena’s telling Polexna and Astyanax go to their deaths knowingly and heroically as noble Trojans/Romans. Seneca’s Helen also plays a more important role in the play and is complicit with her fellow Greeks after the fall of Troy, yet she is more self-aware than in the earlier play. Seneca’s characters, in general, are more self-aware than Euripides’.

I read Seneca’s Trojan Women immediately after Euripides’, which enriched my experience of both. I strongly recommend reading the plays as a pair. Overall, I found Seneca’s play more philosophical, and Euripides’ more emotional. I never thought I would say this, but I preferred Seneca’s version. The overwhelming sweep of the Greek play is of suffering and profound grief. Seneca’s is more measured and reflective, which spoke to me more — or perhaps I could only relate to it better given my privileged American life experience — than Euripides’.

This translation is by poet Frederick Ahl, and is part of Cornell’s “Masters of Latin Literature” series. His introduction is well worth attending to. As translated the play is eminently readable and the volume itself, even in softcover, is a pleasure to hold.

[Dmk · Rating 5 out of 5]

I'm coming to conclusing that this is my favourite part of a Trojan myth, both Euripides' account I love and Seneca's version is great too.
Here he (similarly like in Hecuba but without that claustrophobic focus on her that Euripides had) focuses only on two events – Hecuba's grandson Astyanax has to be sacrificed in order for greeks to sail away (like in Iphigenia in Aulis - it seems to me that greeks have serious problems in building reliable ships...) and my most favourite of all post-Trojan events "marriage" of Polyxena with (now dead) Achiles...every aspect of this is great.
I especialy appeciate "greek-only act" when long dialoque between Pyrrhus and Agamemnon took place, Agamemnon diagreeing with Polyxena's sacrifice recieves cold responce from Pyrrhos "Since when it is wrong to sacrifice a maiden?" (pointing out to sacrifice of Iphigenia) – surely one of the most powerful lines in tragedy I ever read.
Here comes strong moving myth that perfectly fits with violent and gruesome nature of Seneca's plays and suprising quality of dialoque (which is not usual in Seneca) and combines in one of the greatest and most tragic tragedies I've read.


Second reading:
Now I love this even much. Now I got more allusion and generaly got deeper understanding of many passages. Inspired me to re-read more of my favourite tragedies.

[Inge de Waard · Rating 5 out of 5]

Deze mooi vertaalde toneeltekst leest vlot en roept verschillende emoties op. De auteur gebruikt een rijke taal, terwijl ze haar Nederlandstalige versie getrouw en dicht laat aanleunen bij de originele tekst van Seneca.
Het thema van Trojaanse vrouwen is spijtig genoeg van alle tijden. Aan de hand van de verschillende personages krijg je zicht op de ultieme machtshonger aan het eind van de Trojaanse oorlog. Machtsdrang en list stuwen de overwinnaars ertoe om de gevallenen uit te roeien zonder het geringste mededogen. De schrijfster kiest de juiste woorden om alle gevoelens krachtig over te brengen en de ruwheid van de oorlog bloot te leggen.

Doordat het boek een uitgave is van Uitgeverij P. kan je ook mooi de oorspronkelijke Latijnse tekst overlopen (linkerpagina) terwijl je de Nederlandse tekst doorneemt (rechterpagina). Deze authentieke toets verhoogt het leesplezier en het friste ook mijn Latijnse taal op die afgezwakt is doorheen de jaren. Het toneelstuk wordt ook mooi gekaderd door de auteur en is voorzien van verduidelijkende noten

Een mooie verrassing en ik hoop dat er nog vertalingen van haar hand zullen volgen.

[Catherine Gleghorn · Rating 5 out of 5]

I confess that I approached Seneca's Trojan Women with some prejudice. I am aware of the criticism of Seneca's works that began merely a generation after his death. I also adore Euripides' Trojan Women and couldn't imagine Seneca's poem matching Euripides' in any way.

I was utterly wrong. Seneca's Trojan Women is powerful and moving. The time that Seneca lived in comes through very vividly. I can practically hear the roar of the crowd at the amphitheatre on Talthybius' gruesome description of the death of Polyxena. The examination throughout the poem of who bears responsibility for an atrocity is fascinating.

I find it difficult to believe that this poem was ever performed in the theatre. Despite the excellent stage directions of Ahl, the arrival and departure of certain characters who do not speak is unsettling and rather baffling. The fact that Polyxena is silent through the scene where she is informed of her marriage to Pyrrhus and then that she is going to be sacrificed on Achilles' grave is maddening.

[Mohsen Nikbakht · Rating 4 out of 5]

مردن اگر هراس جانکاه مرگ به میان نباشد
خود به راستی سوری شادمانه است.

گوارا می نماید اندوه اگر آدمی بداند
که همگان از آن اندوه باری یکسان بر دل دارند.


در مورد زنان تروا میشه گفت که نمایشی هست در ستایشِ مرگ، عجیب منو یاد یه جمله با این مضمون از مارکوس اورلیوس رواقی میندازه که میگه هر وقت دیدی زندگی برات خیلی تیره و تار شده ترکش کن مثل کلبه ای پر از دود که وقتی دیگه نمیتونی توش بمونی ترکش میکنی.
و جالبتر اینکه مرگ خود سنکا هم شباهت زیادی به این نوع مرگ داره
وقتی بهش دستور میدن که خودش رو بکشه با کمایل میل پذیرا میشه و خودکشی رو برای مردنش انتخاب میکنه.

[Melika Khoshnezhad · Rating 3 out of 5]

بعد از خوندن از تراژدی‌نویس‌‌های بزرگ یونان، مواجهه با سنکا کمی سخت است چون هم می‌دانی خوب است، هم می‌دانی به پای آن بزرگان نمی‌رسد‌. ولی خب این سنکا بوده که روی نمایشنامه‌نویس‌های قَدَر بعدی مثل شکسپیر تأثیر به‌سزایی گذاشته و قطعاً آشنایی با شیوهٔ نگارش و سبکش بسیار روشنگر است. علاوه‌براین، درنظرداشتن فیلسوف رواقی بودن سنکا پیش از مواجهه با آثارش ضروری است چون اندیشه‌های رواقی چنان با ظرافت در تاروپود آثار سنکا تنیده شده است که اگر از پیش دست‌کم آشنایی مختصری با اصول فلسفهٔ رواقی نداشته باشیم، متوجه زیبایی‌ها و البته مهارت سنکا در بیان هنرمندانهٔ اندیشه‌هایش در خلال روایت نمایشی نخواهیم شد.

زنان تروا


«چون دودی پیچان، چون ابری فراروی آذرخش
آن روح جان‌بخش می‌گریزد و آنی نمی‌پاید.
باری، اکنون که هیچ هستی را ماندگاری نمی‌شاید
و مرگ واپسین منزل هستی‌ست که شتابان به دید می‌آید
گو تا آن‌کس که چنگ در دامن حیات افکنده
شور تمنا فروبنشاند و پیش تقدیر سر فرود آورد
و آن که از ظلمت دروغین مرگ در هراس است
گو جمله هول و تشویش به تنگنای گور سپارد
که زودا زودا زمانی ظلمانی و شبی دهان‌گشوده
فرومی‌کشاند ما را در ژرفایی نادیده و ناآزموده.»

ماجرای زنان تروا رو پیش از این از زبان اوریپید عزیزم خوانده بودم و راستش را بگویم به چندین دلیل اوریپید را از همه لحاظ به سنکا ترجیح می‌دهم. اوریپید در نمایشنامه‌اش واقعاً به شرح آن‌چه پس از جنگ بر سر زنان می‌آید می‌پردازد ‌و این کار را واقعاً از زبان زنان و از زوایه‌دید آن‌ها انجام می‌دهد؛ درحالی‌که زنان در نمایشنامهٔ سنکا حضور چندان پررنگی ندارند. کاساندرا که به کل حذف شده، هکوبه کم‌رنگ و ضعیف شده و آندروماخه و هلن گرچه حضور پررنگ‌تری دارند، تسلیم و رضای رواقی چنان در آن‌ها موج می‌زند که باعث می‌شود شخصیت‌های چندان قوی‌ای به‌نظر نرسند. اضافه شدن آگاممون و پوروس به روایت چندان منطقی ندارد و شخصیت آگاممنون تفاوت فاحشی با شخصیتی دارد که در آثار آیسخولوس و اوریپید دیده بودیم. به‌طور کل شخصیت‌ها در برابر زندگی و البته مرگ بسیار تسلیم‌اند و حتی با آغوش باز به استقبال مرگ می‌روند؛ این روی گردانی از زندگی حتی در شخصیت خردسال نمایشنامه، آستیاناکس، پسر آندروماخه و هکتور، هم به چشم می‌خورد که البته ناشی از همان تفکرات رواقی سنکاست. به‌شخصه چون تقدیرگرایی و سر تسلیم فرود آوردن در برابر وضع موجود و پذیرفتن بی‌چون‌چرای رواقی توی ذوقم می‌زند، این همه انفعال و پذیرش از سوی شخصیت‌ها را دوست نداشتم.
اما قسمت‌های هم‌سرایان بسیار زیبا و شاعرانه‌اند و در این قسمت‌ها گویی خود سنکا مستقیماً با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند.



توئستس

«بامدادان فلان را بر اریکهٔ قدرت می‌بینی
و شامگاهان فروافتاده بر خاکش.
پس بادا که کس به نیکبختی خود غره نباشد
و بادا که آن فروافتاده از تخت نیز
عنان به نومیدی نسپارد.
چرا که نیک و بد درهم‌سرشته‌اند
و آن الههٔ گماشته بر بخت
چرخ گردونه می‌گرداند و هیچ‌چیز بر قرار خود نمی‌ماند‌.
باری، مهر و لطف خدایان چندان دیرپا نیست
که کس به فردا دل ببندد.
هشدار که آن چرخ می‌گردد
و قرعهٔ نیکبختی به هر چرخش به نامی می‌افتد.»

این نمایشنامه روایت یکی از غریب‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای است؛ روایت نفرین خاندان تانتالوس که بنیاد تبارشان بر فرزندکشی و فرزندخواری است. مضمون اصلی نمایشنامه را می‌توان قدرت، انتقام و حسادت‌های به‌ویژه خانوادگی دانست و البته اندیشه‌های انتقادی رواقی در نسبت با این مسائل که با ظرافت در تاروپود روایت و اعمال و گفتار شخصیت‌ها تنیده شده‌اند. راستش هولناکی این نمایشنامه که نه‌تنها به فرزندکشی بلکه به فرزندخواری مرتبط است در ظاهر چنان شدید می‌نماید که باعث تعجب است چرا سنکای رواقی این روایت خاص را انتخاب کرده است؛ من فکر می‌کنم اما می‌توان به این عمل کشتن و خوردن به‌صورت نمادین نگاه کرد. خود کشتن به‌تنهایی می‌تواند به‌مثابه به‌تصویر کشیدن قدرت داشتن بر دیگری درنظرگرفته شود، اما وقتی دیگری را به معنای استعاری کلمه «می‌خوری» گویی از سوژه بودن ساقطش کرده‌ای و صرفاً به‌عنوان ابژه‌ای درنظرش گرفته‌ای و این از سوژه انداختن دیگری اوج قدرت داشتن بر اوست. این نمایشنامه را از «زنان تروا» بیشتر دوست داشتم و به‌نظرم سنکا هنرمندانه‌‌تر و ماهرانه‌‌تر و بدون آن‌که چندان توی ذوق بزند از اندیشه‌های رواقی‌ش به‌عنوان نقدی بر تمایل انسان بر دست‌یابی به قدرت و چیره‌شدن بر دیگری استفاده کرده است.

[Evan · Rating 5 out of 5]

Roman drama about a Greek tragedy written by a Spanish playwright in the 1st century. Ahl says in his introduction that Seneca’s works have largely been scorned by both modern critics and contemporaries of his, evident by this being like the only English translation out there. Idk I thought it was really good. Def not a happy story

[Mustapha · Rating 4 out of 5]

بدان که قدرت اگر به مهارش برنبندی دیر نمی پاید
لیک آن کس که خویشتنداری آموخت اگر چه زمانی به لرزه
افتد پایدار می ماند
چندان که سازگاری بخت امید آدمی را فراتر و فراتر می کشاند
آن نازپرورده بخت می باید که بندی گران تر بر پای غرور سرکش
بگذارد