What do you think?
Rate this book
On Relationship
In 1950, Krishnamurti "If we are concerned with our own lives, if we understand our relationship with others, we will have created a new society; otherwise, we will but perpetuate the present chaotic mess and confusion." Providing a far-reaching basis for solving many of the world's crises, On Relationship brings together Krishnamurti's most essential teachings on the individual's relationship to other people and institutions. The renowned teacher makes clear that the way we handle personal crises and relationships links us to the problems of all people and has a larger, global meaning. Ending the causes of war, for instance, cannot truly begin until we perform simple, but often ignored, tasks such as reconciling with estranged family members, keeping our homes in order, and respecting others.
176 pages, Paperback
First published May 22, 1992
50 people are currently reading
680 people want to read
About the author
J. Krishnamurti
1,334 books4,267 followersJiddu Krishnamurti was born on 11 May 1895 in Madanapalle, a small town in south India. He and his brother were adopted in their youth by Dr Annie Besant, then president of the Theosophical Society. Dr Besant and others proclaimed that Krishnamurti was to be a world teacher whose coming the Theosophists had predicted. To prepare the world for this coming, a world-wide organization called the Order of the Star in the East was formed and the young Krishnamurti was made its head.
In 1929, however, Krishnamurti renounced the role that he was expected to play, dissolved the Order with its huge following, and returned all the money and property that had been donated for this work.
From then, for nearly sixty years until his death on 17 February 1986, he travelled throughout the world talking to large audiences and to individuals about the need for a radical change in humankind.
Krishnamurti is regarded globally as one of the greatest thinkers and religious teachers of all time. He did not expound any philosophy or religion, but rather talked of the things that concern all of us in our everyday lives, of the problems of living in modern society with its violence and corruption, of the individual's search for security and happiness, and the need for humankind to free itself from inner burdens of fear, anger, hurt, and sorrow. He explained with great precision the subtle workings of the human mind, and pointed to the need for bringing to our daily life a deeply meditative and spiritual quality.
Krishnamurti belonged to no religious organization, sect or country, nor did he subscribe to any school of political or ideological thought. On the contrary, he maintained that these are the very factors that divide human beings and bring about conflict and war. He reminded his listeners again and again that we are all human beings first and not Hindus, Muslims or Christians, that we are like the rest of humanity and are not different from one another. He asked that we tread lightly on this earth without destroying ourselves or the environment. He communicated to his listeners a deep sense of respect for nature. His teachings transcend belief systems, nationalistic sentiment and sectarianism. At the same time, they give new meaning and direction to humankind's search for truth. His teaching, besides being relevant to the modern age, is timeless and universal.
Krishnamurti spoke not as a guru but as a friend, and his talks and discussions are based not on tradition-based knowledge but on his own insights into the human mind and his vision of the sacred, so he always communicates a sense of freshness and directness although the essence of his message remained unchanged over the years. When he addressed large audiences, people felt that Krishnamurti was talking to each of them personally, addressing his or her particular problem. In his private interviews, he was a compassionate teacher, listening attentively to the man or woman who came to him in sorrow, and encouraging them to heal themselves through their own understanding. Religious scholars found that his words threw new light on traditional concepts. Krishnamurti took on the challenge of modern scientists and psychologists and went with them step by step, discussed their theories and sometimes enabled them to discern the limitations of those theories. Krishnamurti left a large body of literature in the form of public talks, writings, discussions with teachers and students, with scientists and religious figures, conversations with individuals, television and radio interviews, and letters. Many of these have been published as books, and audio and video recordings.
This author also writes under: Jiddu Krishnamurti
In 1929, however, Krishnamurti renounced the role that he was expected to play, dissolved the Order with its huge following, and returned all the money and property that had been donated for this work.
From then, for nearly sixty years until his death on 17 February 1986, he travelled throughout the world talking to large audiences and to individuals about the need for a radical change in humankind.
Krishnamurti is regarded globally as one of the greatest thinkers and religious teachers of all time. He did not expound any philosophy or religion, but rather talked of the things that concern all of us in our everyday lives, of the problems of living in modern society with its violence and corruption, of the individual's search for security and happiness, and the need for humankind to free itself from inner burdens of fear, anger, hurt, and sorrow. He explained with great precision the subtle workings of the human mind, and pointed to the need for bringing to our daily life a deeply meditative and spiritual quality.
Krishnamurti belonged to no religious organization, sect or country, nor did he subscribe to any school of political or ideological thought. On the contrary, he maintained that these are the very factors that divide human beings and bring about conflict and war. He reminded his listeners again and again that we are all human beings first and not Hindus, Muslims or Christians, that we are like the rest of humanity and are not different from one another. He asked that we tread lightly on this earth without destroying ourselves or the environment. He communicated to his listeners a deep sense of respect for nature. His teachings transcend belief systems, nationalistic sentiment and sectarianism. At the same time, they give new meaning and direction to humankind's search for truth. His teaching, besides being relevant to the modern age, is timeless and universal.
Krishnamurti spoke not as a guru but as a friend, and his talks and discussions are based not on tradition-based knowledge but on his own insights into the human mind and his vision of the sacred, so he always communicates a sense of freshness and directness although the essence of his message remained unchanged over the years. When he addressed large audiences, people felt that Krishnamurti was talking to each of them personally, addressing his or her particular problem. In his private interviews, he was a compassionate teacher, listening attentively to the man or woman who came to him in sorrow, and encouraging them to heal themselves through their own understanding. Religious scholars found that his words threw new light on traditional concepts. Krishnamurti took on the challenge of modern scientists and psychologists and went with them step by step, discussed their theories and sometimes enabled them to discern the limitations of those theories. Krishnamurti left a large body of literature in the form of public talks, writings, discussions with teachers and students, with scientists and religious figures, conversations with individuals, television and radio interviews, and letters. Many of these have been published as books, and audio and video recordings.
This author also writes under: Jiddu Krishnamurti
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 24 of 24 reviews
April 8, 2014
Sobre as relações humanas a a necessidade de mudanças positivas na sociedade global...
December 12, 2013
Krishnamurti the master! I am always stunned by the precision of his words, the depth of his understanding of the human mind and his clarity of perception into the human condition.It takes a while to get a grip on the language he uses because specific terms have meanings different to those often attached to them in the general course of conversation but once that is achieved he opens up a whole new way of seeing. Everything I have ever read by him has changed me in some way and this book is no exception. I struggle with the difficulties of relationships, something I have always had trouble with without understanding why; the insights are here.There is much for me to contemplate and it comes now just as the realisation that my attempts at isolation and retreat from others are not really working for me. If I am to ever be free of the chains which bind me then relationship is the working ground.I see that now though I have suspected it for sometime, the next question for me is how to translate that understanding into my every day life.
At the same time however Krishnamurti just tears to shreds the nonsense we (particularly in the west) use to define relationships, particularly love. He takes issue with the idea that there is anything but self interested image involved as the active agent. This idea of "image" not only in respect to relationship but in every human experience of self, world and other intrigues me. What to do? How do we begin to see clearly enough to distinguish between the demands of the images we have created and things as they truly are. A life's work!
At the same time however Krishnamurti just tears to shreds the nonsense we (particularly in the west) use to define relationships, particularly love. He takes issue with the idea that there is anything but self interested image involved as the active agent. This idea of "image" not only in respect to relationship but in every human experience of self, world and other intrigues me. What to do? How do we begin to see clearly enough to distinguish between the demands of the images we have created and things as they truly are. A life's work!
March 28, 2022
There are a few books that have convinced me to re-read with the unusual stories and artistic narration. Krishnamurthi's books have nothing in common with my taste to re-read, simplicity in his approach, and the inability to implement what I have learned always draws me back to the ocean of knowledge as the solo sailor in the ships to an unknown destination looking for the treasure. Every chapter offers wealth, But it's too simple to follow and reap the benefits wholly.
Started re-reading this book again, which explains the same concept repeatedly in every chapter from a various standpoint. The author mainly focused on the subject of love and relationship.
Rather than confusing us with fancy words and complicated explanations, He makes us question our ideas about life, relationship, and love. Realizing flaws in no hurry to correct, free me from all struggles that arise in the face of a pattern of inconsistency.
The book is not only about the relationship between man and woman, the wisdom you gain here cover the entire spectrum of relationships helpful to measure life seriously.
Reading this book can make us come out of self-centered modern life devastation in all types of relationships.
Started re-reading this book again, which explains the same concept repeatedly in every chapter from a various standpoint. The author mainly focused on the subject of love and relationship.
Rather than confusing us with fancy words and complicated explanations, He makes us question our ideas about life, relationship, and love. Realizing flaws in no hurry to correct, free me from all struggles that arise in the face of a pattern of inconsistency.
The book is not only about the relationship between man and woman, the wisdom you gain here cover the entire spectrum of relationships helpful to measure life seriously.
Reading this book can make us come out of self-centered modern life devastation in all types of relationships.
July 20, 2013
Deep and very enlightening read. Krishnamurti is an independent school of thought beyond this world.
July 14, 2020
J Krishnamurti's philosophy ,his precision of words and depth of understanding are all intellectual dissection which is very immense.His sole intention is to bring about a radical transformation in the human mind, which is completely free from the known(which are acquired psychological content) and bring about a changed world ,which is free from crisis and turmoil ,which has been continuing from time immeasurable.
K's perspective of looking at relationship is completely different and it has created a huge impact on my view of human relationship.When I picked this book I was expecting description on interpersonal relations but this is a very tangential view, and he emphasises on humans to have self knowledge and then that extrapolated is the outer world ,which is the part of the observer.
Author inquires into the human relationship very deeply and points out the conflict ,misery and suffering in it and how we can end them, How can i not mention K's methodology in inquiring this whole problem ,which is a great ammunition he has in bringing about the reader to not just follow verbally but see the fact by experiencing it by oneself.
Understanding the relationship is the key focus and it comes by watching ,learning the relationship with others or society without forming any image or relate that to our past(knowledge ,remembrance, memory) ,then only comes true love ,which is beyond time and thought and an entirely different dimension ,its not the attachment( where one is dependent on the other for money, sexual pleasure , desire, and so on).Krishnamurti says that there is always a factor of possessiveness, domination, etc is present in these and hence contradiction arises.(Division is created)
All these phenomena create self centred and separate individuals ,who are all forming relations for mutual benefit and there is no compassion for the betterment of the world.
So there are many more in depth analysis in the book ,which are not just specified but makes the reader travel through to see the actuality of it. JK is simply awesome!
Lastly ,his entire philosophy runs on affirming that Thought is a response from the memory and comes from our acquired knowledge and is always limited and it can't be helpful in meeting our present problem.Religious mind is the one which is always diligent in seriousness and constantly learning,Watchful with no image formation.
K's perspective of looking at relationship is completely different and it has created a huge impact on my view of human relationship.When I picked this book I was expecting description on interpersonal relations but this is a very tangential view, and he emphasises on humans to have self knowledge and then that extrapolated is the outer world ,which is the part of the observer.
Author inquires into the human relationship very deeply and points out the conflict ,misery and suffering in it and how we can end them, How can i not mention K's methodology in inquiring this whole problem ,which is a great ammunition he has in bringing about the reader to not just follow verbally but see the fact by experiencing it by oneself.
Understanding the relationship is the key focus and it comes by watching ,learning the relationship with others or society without forming any image or relate that to our past(knowledge ,remembrance, memory) ,then only comes true love ,which is beyond time and thought and an entirely different dimension ,its not the attachment( where one is dependent on the other for money, sexual pleasure , desire, and so on).Krishnamurti says that there is always a factor of possessiveness, domination, etc is present in these and hence contradiction arises.(Division is created)
All these phenomena create self centred and separate individuals ,who are all forming relations for mutual benefit and there is no compassion for the betterment of the world.
So there are many more in depth analysis in the book ,which are not just specified but makes the reader travel through to see the actuality of it. JK is simply awesome!
Lastly ,his entire philosophy runs on affirming that Thought is a response from the memory and comes from our acquired knowledge and is always limited and it can't be helpful in meeting our present problem.Religious mind is the one which is always diligent in seriousness and constantly learning,Watchful with no image formation.
October 14, 2008
Krishnamurti is a modern day philosopher. He does not subscribe to any religion or believe system. He challenges our judgements, shocks our current beliefs, and makes us strip ourselves down so we can take an honest look at the way we view ourselves and others. This is not a self-help book but I believe it can transform the self. He examines the conflict between relationships and society as a whole. Anything by Krishnamurti is great!
Read
August 17, 2012A deep, insightful look into how everything is contingent on our relationship to ourself. It affects every other interaction we have in this existence. Often painful to read, it is very liberating. This is the first Krishnamurti collection of writings I have read...looking forward to reading others.
June 9, 2022
Creating a map/image of the person you aim to love creates suffering & disconnection to the degree you are unable to put down the map/image to observe & accept the person as they are now.
Hold your expectations lightly, practice close observation and acceptance of what you find.
We can only love and know another to the degree we love and know ourselves.
Relating to someone by assuming they are how you imagine them creates suffering and disconnection.
The opposite of this is immediate sensitive relationship.
Deepest unitive connection with another involves having no image of yourself or them at all, only residing in the now.
Go have an awakening, know your Self, it will transform the way you relate to yourself and others.
Hold your expectations lightly, practice close observation and acceptance of what you find.
We can only love and know another to the degree we love and know ourselves.
Relating to someone by assuming they are how you imagine them creates suffering and disconnection.
The opposite of this is immediate sensitive relationship.
Deepest unitive connection with another involves having no image of yourself or them at all, only residing in the now.
Go have an awakening, know your Self, it will transform the way you relate to yourself and others.
February 25, 2025
It can feel really repetitive if you read it daily, but if you draw it out over the course of a few months it's great. This might be my favorite chapter https://www.krishnamurti.org/transcri... - all chapters are transcriptions of different talks Krishnamurti gave back in the day.
April 27, 2020
While I certainly appreciate some of the ideas that Jiddu brings out in this book, its an anthology of speeches rather than a body of work which essentially boils down to the same message. That you gotta figure it all out for yourself.
That being said, Jiddu does have a way with his rhetoric that is sometimes provocative, and sometimes a bit off putting- he does comes across as if he's sitting on a cloud. Having read about him though, it seems as if he's an unwilling king- he was a cult of personality that didn't want to be a cult of personality.
The message that he brings forth, of a man not being an island, that you have to examine the relationships you have with everyone, that all conflict stems from relationship and therefore you have to examine your relationships with your family, your favorite waiter, etc etc.. the way Jiddu puts it, you'll probably notice and examine these things.
After awhile though, the message becomes very repetitive. It would have been better if he talked more about his own relationships, and how he came to these revelations. And maybe if its possible if relationships become a collaborative process, where we have conversations, all of us, to better understand ourselves.
That being said, Jiddu does have a way with his rhetoric that is sometimes provocative, and sometimes a bit off putting- he does comes across as if he's sitting on a cloud. Having read about him though, it seems as if he's an unwilling king- he was a cult of personality that didn't want to be a cult of personality.
The message that he brings forth, of a man not being an island, that you have to examine the relationships you have with everyone, that all conflict stems from relationship and therefore you have to examine your relationships with your family, your favorite waiter, etc etc.. the way Jiddu puts it, you'll probably notice and examine these things.
After awhile though, the message becomes very repetitive. It would have been better if he talked more about his own relationships, and how he came to these revelations. And maybe if its possible if relationships become a collaborative process, where we have conversations, all of us, to better understand ourselves.
May 29, 2008
Krishnamurti is a very important light on the road. I recommend everybody to read him, even though it could be hard to understand completely, mainly for the kind of person who is too attached to certain philosophical and/or religious beliefs. Krishnamurti would let you with a very healthy uncertainness, a sense of wondering, and no limits for your thought.
October 15, 2015
Brainf**k
March 30, 2016
One of the best masterpieces...and the biggest reassurances of my life!
October 24, 2020
Brilliant...!!! I love him...
November 28, 2010
Boring.
July 15, 2017
Fascinerend gedachtegoed over relaties, tussen individuen en samenlevingen maar ook tussen mensen en ideeën; uit de mode maar nog verrassend actueel in onze woelige tijden.
"Geluk is niet genot, het is orde."
(Italics in de tekst: selectie inzichten uit de filosofie van Krishnamurti.)
Waarom is denken over relaties belangrijk?
Geen mens kan bestaan in isolement; iedereen verhoudt zich tot anderen, de natuur, ideeën, bezit etc. Dat zijn relaties. Het inzicht in relaties, dwz hoe een mens zich verhoudt tot anderen en de wereld, omvat de gehele betekenis van het menselijke bestaan.
Inzicht in relaties door observeren
Volgens Krishnamurti zijn de meeste relaties tussen mensen gebaseerd op hebzucht (naar bezit, macht, domineren) en angst (om te verliezen), maar realiseren mensen zich dat niet. Om dit te kunnen zien, moet je jezelf met oprechte belangstelling observeren. Als wij verblind zijn door vooroordelen, opvattingen, hoop, traditie of geloof, dan kunnen wij niet helder zien. De meeste mensen hebben geen inzicht in deze verstoringen, waardoor zij proberen wat ze waarnemen te veranderen of vast te houden; dit is de oorzaak van veel weerstand en verdriet. Onze eerste zorg is dus niet om wat wij waarnemen te veranderen of te accepteren, maar om ons bewust te worden van de vele verstoringen van onze waarneming. Dat is niet zozeer een kwestie van tijd (veel en lang oefenen), maar wel van belangstelling en concentratie.
Conflict in relaties - individueel en collectief
Waarom is er zoveel conflict in relaties? De eerste verklaring is misschien verschillen in zintuigelijke en emotionele responsen, maar die zijn oppervlakkig. Dieper zijn onze gehechtheid aan de ander met angst en bezit als gevolg. Fundamenteel is het besef van gescheidenheid en individualiteit alsof de twee mensen als rails zijn die langs elkaar liggen maar elkaar nooit ontmoeten. De kernvraag is nu: is die individualiteit reëel of een aangeleerde illusie? K stelt dat mensen fysiek van elkaar verschillen, maar psychologisch gezien niet. Dat leidt tot één van de moeilijkste stellingen uit de filosofie van K: mijn bewustzijn is het bewustzijn van de rest van de wereld. Wat zou er in een relatie gebeuren als het stel de illusie van individualiteit opgeeft - niet alleen mentaal, maar er naar gaat leven? K stelt dat als al één van de twee dat doet, niet meer de ruimte betreedt van conflict, agressie en wil, dan zal dat langzaam maar zeker ook de ander transformeren. Daarom stelt K dat als je jezelf verandert, je uiteindelijk de gehele mensheid verandert: "in India lijdt men, in Azië, in de Arabische wereld, in de Joodse wereld, in Rusland, mensen lijden overal! Er is wereldomvattend lijden. En ook ons kleine zelf lijdt. (...) de wereld dat bent u." Volgens K willen mensen altijd hun samenleving veranderen, maar laten ze de relaties tussen mensen links liggen; terwijl volgens hem een samenleving een abstractie is, en relaties realiteit zijn. Eerlijk gezegd, denk ik dat hij op dit punt ('u bent de wereld - door u zelf te veranderen, verandert u de wereld') te theoretisch is. Hij legt dat zelf eigenlijk al uit:
Afzondering en macht
De meeste mensen zijn helemaal niet geïnteresseerd in anderen. Ze zoeken in relaties genot, een schuilplaats, bevrediging. Dit betekent afzondering van elkaar: 'de ander is er voor mijn bevrediging.' Mensen die grenzen aanhouden, zonderen af van dat wat afgezonderd wordt, wat onvermijdelijk leidt tot conflict. Het antwoord is niet om te gaan leven volgens een ideaal, want idealen zijn fictief en staan inzicht in de weg. Het echte inzicht is dat iedereen streeft naar macht en positie ten opzichte van anderen en dus naar afzondering en conflict. Kunnen we leven zonder streven naar macht? In ieder geval door ons niet meer te identificeren met iets dat groter is dan ons: partij, land, religie, ras etc. En door de volgende paragraaf goed te begrijpen:
Activiteit en handelen
De meeste mensen zijn altijd actief, bezig iets te bereiken, iets na te streven op basis van wil, ambitie en idee. Op het moment dat ze niet langer actief zijn overvalt ze een gevoel van nerveuze bezorgdheid. Veel relaties zijn niet meer dan een activiteit en worden gebruikt als afleiding, in plaats van een proces om jezelf te ontdekken. K onderscheidt handelen van activiteit: activiteit is gebaseerd op een idee en wil, handelen is direct, spontaan, rechtstreeks ín het moment. Dat is iets anders dan ideaal gedrag, want ideaal betekent vluchten voor wat er is, voor wat je bent: er is wat er is, maar er zou het ideaal moeten zijn - waarbij het ideaal een idee is, fictie. Dit is conflict (tussen het fictieve ideaal en de realiteit). Wat wel mogelijk is, is adequaat gedrag: een onmiddellijk, werkelijk en oprecht handelen in het moment zonder conflict. Voor dat gedrag is zelfkennis - niet abstract, maar praktisch - nodig. Die vorm van zelfkennis impliceert een geest die vrij is:
Vrije geest
Inzicht is onmogelijk als de geest is geconditioneerd met dogma's, religie, politiek, conditionering etc. Het volgen van dogma's is comfortabel, wij willen liever niet gestoord worden; maar het leven verstoort altijd het oude. Wij zijn het resultaat van ons verleden, dat ligt vast in ons geheugen waarop weer ons denken is gebaseerd. De grote vraag is dus: hoe pakken we een nieuwe uitdaging fris aan? "De wereld is niet het probleem, maar u, in de relatie met uw medemens, schept een probleem." We kunnen onze problemen niet oplossen door de ene ideologie te vervangen door de andere. Ideeën brengen mensen niet bij elkaar; ze helpen wel om een groep te vormen, maar die groep is tegen een andere groep met een ander idee... Rituelen en tradities helpen ook niet; dat zijn voortdurende herhaling, conformisme met het verleden en dogma's. Waarheid openbaart zich alleen als we er niet naar streven, wanneer onze geest zonder vooroordelen is: vrij en creatief. De uitdaging is hoe we zo'n vrijheid kunnen bereiken:
Eenzaamheid, alleen-zijn en massa
A priori bestaat er niet zoiets als de massa. Pas als we ons laten indoctrineren door verlangens en ideeën worden wij massa. Eenzaamheid is als je je niet verbonden voelt. Vaak komt eenzaamheid voort uit een eigen afzondering in relaties, als die zijn gebaseerd op behoeften, voordeel en eigenbelang. Meestal wordt dat opgelost met afleiding: amusement, rituelen etc; allemaal afleiding, ontsnappen aan wat er is. K bepleit dat eenzaamheid tot conflict leidt zolang het ego zich er tegen verzet, 'iemand' die de leegte van de eenzaamheid wil vullen. Als men in staat is om het moeilijke gevoel van eenzaamheid enkel te ervaren, dan is er geen conflict meer. Door heel nauwkeurig te onderzoeken, te observeren, word je vrij van afhankelijkheid van ideeën, meningen en visies van anderen; echter dat betekent dat je totaal alleen bent. De meeste mensen zijn niet alleen, die zijn het resultaat van leren, conditionering, cultuur etc; als je alle conditionering aan de kant zet, dan ben je alleen. In dit alleen-zijn kan niets je raken, geen vleierij, roem, vermogen, geschenk. Dit alleen-zijn is licht en stil, niet pijnlijk; eenzaamheid, isolement, is pijnlijk. Dit alleen-zijn is schoonheid, de kwaliteit van een geest die voorbij is gegaan aan propaganda en conditionering en die niet handelt vanuit genot. Alleen in stilte kun je schoonheid ervaren: "Als u kletst over uw problemen en dergelijke, zult u de kerkuil nooit horen." In deze stilte is nog steeds kennis, want anders kun je niet praten of functioneren. Echter het handelen vanuit stilte is direct, zonder tussenkomst van denken en conditionering, ongecompliceerd, niet verward of angstig. Deze stilte en dit handelen is niet te bereiken via oefening of discipline, maar ontstaat uit inzicht, ín het moment.
Verschil tussen innerlijke rust en disciplinering
Eén van de krachtige leerstukken van Krishnamurti's filosofie, is het volgende. Iedereen heeft verlangens. Het heeft geen zin om te denken "ik moet vrij zijn van verlangens" en deze te onderdrukken middels disciplinering (zen, mantra's, rituelen etc); de verlangens blijven, hooguit onderdrukt - en de moderne psychologie kan uitleggen wat daar voor ellende van komt. Verlangen is altijd naar iets, meestal naar genot of naar ontsnapping; je zou kunnen zeggen beide streven ernaar om te ontsnappen aan het monotone, vervelende, lelijke, stompzinnige, agressieve, betekenisloze dagelijkse leven. Verlangen begint met waarneming: het zien van een mooie auto, vrouw of zonsondergang. Dit verlangen is in het moment van waarnemen. Zodra denken zich bemoeit met verlangen en gaat streven naar genot en herhaling, dan ontstaat conflict: 'ik wil dit hebben, maar ben te arm; vorige keer had ik dit en nu wil ik het opnieuw en opnieuw'. Verlangen is dus niet verkeerd, maar het denken dat genot en herhaling nastreeft, creëert frustratie en conflict. Toch proberen veel mensen (en religies) om juist verlangen te onderdrukken. In plaats daarvan zou men zich moeten richten op het denken. Denken is mechanisch, gebaseerd op kennis, ervaring, imitatie, aanpassing en genot; denken is de respons op basis van herinnering die zoekt naar bevrediging, genot. Het denken zoekt naar herhaling van genot, op basis van herinnering daaraan. En juist in herhaling ga je vergelijken, neemt het genot af en ontstaat conflict. Als je dit doet, meten en vergelijken, met anderen, dan ontstaat afgunst.
Vrij van angst zijn
Angst staat niet op zichzelf, maar in relatie tot iets. Vrij zijn van angst impliceert dus vrij zijn van relaties en dat kan niet. Als je je relaties (met anderen, bezit, werk, etc) volledig begrijpt, dán word je vrij van angst. Angst verdwijnt dus met zelfkennis; dan is de geest rustig en niet gevuld met drukte en activiteit als afleiding. Zelfkennis ontstaat door jezelf in je relaties te observeren. Daardoor wordt de geest stil, niet de stilte van disciplinering en onderdrukking, maar een stilte van ruimte en rust die ontstaat wanneer de geest door inzicht in relaties niet langer het middelpunt van eigenbelang is.
Liefde en conflict
Waarom gaat liefde gepaard met conflict? In een liefdesrelatie hebben de partners een beeld van elkaar. Zij hebben geen echt direct contact maar een relatie met dat beeld. Als de werkelijkheid afwijkt van dat beeld, is er conflict - vrijwel altijd dus. Op dezelfde manier hebben mensen niet een relatie met zichzelf (zelfkennis) maar met het beeld dat ze van zichzelf hebben (ego, ik); ook dat beeld is meestal verstoord waardoor het individu in conflict is met zichzelf. Liefde is de afwezigheid van beelden en rechtstreeks contact - met de ander of met jezelf. Volgens deze definitie dus uiterst zeldzaam.
Zelf onderzoeken
Terwijl Krishnamurti deze en nog andere inhoudelijke kwesties behandelt, laat hij ook zien hoe je dat zelf kunt doen. "Als we streven naar onmiddellijk resultaat, vernietigen we de mogelijkheid tot volledig inzicht." Hij geeft geen antwoorden die je kunt accepteren of verwerpen, maar nodigt uit om een vraagstuk zelf te onderzoeken en stelt voor om geduldig te zijn, te aarzelen zodat de vraag "wortel kan schieten (...), haar weg kan vinden", zodat de vraag zelf wat naar voren brengt. Dat is waarnemen, bewust zijn. Zeg niet ja of nee tegen een idee, want dan zit je er aan vast, dan zie en denk je niet meer vrij. Vertrouwen op het antwoord van iemand anders betekent autoriteit; ook dan kan geen sprake meer zijn van vrij denken, voelen en ontdekken. Ongeduld betekent dat je onmiddellijk aan de kwestie wilt ontsnappen; dat voorkomt het bereiken van een diep inzicht in een kwestie. Geduld is niet enkel een kwestie van tijd, maar het afzien van het verlangen naar een onmiddellijk antwoord en je openstellen voor de complexiteit van een probleem, voorbij de oppervlakkigheden en uiterlijkheden. Voor K's filosofie is het essentieel om in te zien dat woorden niet hetzelfde zijn als wat zij beschrijven. Voor echt begrip is een fundamenteel (zelf)onderzoek nodig naar de aard van de werkelijkheid, niet een oppervlakkig (fictief) ideaal. Ben je niet geduldig en vermijd je feiten, dan betekent dat leven in onwetendheid, wat nooit echte harmonie in jezelf en met anderen voortbrengt. Als je onbevooroordeeld observeert, dan verdwijnt conflict; de geest maakt dan niet opzettelijk een eind aan conflict, het houdt gewoon op te bestaan.
"Geluk is niet genot, het is orde."
(Italics in de tekst: selectie inzichten uit de filosofie van Krishnamurti.)
Waarom is denken over relaties belangrijk?
Geen mens kan bestaan in isolement; iedereen verhoudt zich tot anderen, de natuur, ideeën, bezit etc. Dat zijn relaties. Het inzicht in relaties, dwz hoe een mens zich verhoudt tot anderen en de wereld, omvat de gehele betekenis van het menselijke bestaan.
Inzicht in relaties door observeren
Volgens Krishnamurti zijn de meeste relaties tussen mensen gebaseerd op hebzucht (naar bezit, macht, domineren) en angst (om te verliezen), maar realiseren mensen zich dat niet. Om dit te kunnen zien, moet je jezelf met oprechte belangstelling observeren. Als wij verblind zijn door vooroordelen, opvattingen, hoop, traditie of geloof, dan kunnen wij niet helder zien. De meeste mensen hebben geen inzicht in deze verstoringen, waardoor zij proberen wat ze waarnemen te veranderen of vast te houden; dit is de oorzaak van veel weerstand en verdriet. Onze eerste zorg is dus niet om wat wij waarnemen te veranderen of te accepteren, maar om ons bewust te worden van de vele verstoringen van onze waarneming. Dat is niet zozeer een kwestie van tijd (veel en lang oefenen), maar wel van belangstelling en concentratie.
Conflict in relaties - individueel en collectief
Waarom is er zoveel conflict in relaties? De eerste verklaring is misschien verschillen in zintuigelijke en emotionele responsen, maar die zijn oppervlakkig. Dieper zijn onze gehechtheid aan de ander met angst en bezit als gevolg. Fundamenteel is het besef van gescheidenheid en individualiteit alsof de twee mensen als rails zijn die langs elkaar liggen maar elkaar nooit ontmoeten. De kernvraag is nu: is die individualiteit reëel of een aangeleerde illusie? K stelt dat mensen fysiek van elkaar verschillen, maar psychologisch gezien niet. Dat leidt tot één van de moeilijkste stellingen uit de filosofie van K: mijn bewustzijn is het bewustzijn van de rest van de wereld. Wat zou er in een relatie gebeuren als het stel de illusie van individualiteit opgeeft - niet alleen mentaal, maar er naar gaat leven? K stelt dat als al één van de twee dat doet, niet meer de ruimte betreedt van conflict, agressie en wil, dan zal dat langzaam maar zeker ook de ander transformeren. Daarom stelt K dat als je jezelf verandert, je uiteindelijk de gehele mensheid verandert: "in India lijdt men, in Azië, in de Arabische wereld, in de Joodse wereld, in Rusland, mensen lijden overal! Er is wereldomvattend lijden. En ook ons kleine zelf lijdt. (...) de wereld dat bent u." Volgens K willen mensen altijd hun samenleving veranderen, maar laten ze de relaties tussen mensen links liggen; terwijl volgens hem een samenleving een abstractie is, en relaties realiteit zijn. Eerlijk gezegd, denk ik dat hij op dit punt ('u bent de wereld - door u zelf te veranderen, verandert u de wereld') te theoretisch is. Hij legt dat zelf eigenlijk al uit:
Afzondering en macht
De meeste mensen zijn helemaal niet geïnteresseerd in anderen. Ze zoeken in relaties genot, een schuilplaats, bevrediging. Dit betekent afzondering van elkaar: 'de ander is er voor mijn bevrediging.' Mensen die grenzen aanhouden, zonderen af van dat wat afgezonderd wordt, wat onvermijdelijk leidt tot conflict. Het antwoord is niet om te gaan leven volgens een ideaal, want idealen zijn fictief en staan inzicht in de weg. Het echte inzicht is dat iedereen streeft naar macht en positie ten opzichte van anderen en dus naar afzondering en conflict. Kunnen we leven zonder streven naar macht? In ieder geval door ons niet meer te identificeren met iets dat groter is dan ons: partij, land, religie, ras etc. En door de volgende paragraaf goed te begrijpen:
Activiteit en handelen
De meeste mensen zijn altijd actief, bezig iets te bereiken, iets na te streven op basis van wil, ambitie en idee. Op het moment dat ze niet langer actief zijn overvalt ze een gevoel van nerveuze bezorgdheid. Veel relaties zijn niet meer dan een activiteit en worden gebruikt als afleiding, in plaats van een proces om jezelf te ontdekken. K onderscheidt handelen van activiteit: activiteit is gebaseerd op een idee en wil, handelen is direct, spontaan, rechtstreeks ín het moment. Dat is iets anders dan ideaal gedrag, want ideaal betekent vluchten voor wat er is, voor wat je bent: er is wat er is, maar er zou het ideaal moeten zijn - waarbij het ideaal een idee is, fictie. Dit is conflict (tussen het fictieve ideaal en de realiteit). Wat wel mogelijk is, is adequaat gedrag: een onmiddellijk, werkelijk en oprecht handelen in het moment zonder conflict. Voor dat gedrag is zelfkennis - niet abstract, maar praktisch - nodig. Die vorm van zelfkennis impliceert een geest die vrij is:
Vrije geest
Inzicht is onmogelijk als de geest is geconditioneerd met dogma's, religie, politiek, conditionering etc. Het volgen van dogma's is comfortabel, wij willen liever niet gestoord worden; maar het leven verstoort altijd het oude. Wij zijn het resultaat van ons verleden, dat ligt vast in ons geheugen waarop weer ons denken is gebaseerd. De grote vraag is dus: hoe pakken we een nieuwe uitdaging fris aan? "De wereld is niet het probleem, maar u, in de relatie met uw medemens, schept een probleem." We kunnen onze problemen niet oplossen door de ene ideologie te vervangen door de andere. Ideeën brengen mensen niet bij elkaar; ze helpen wel om een groep te vormen, maar die groep is tegen een andere groep met een ander idee... Rituelen en tradities helpen ook niet; dat zijn voortdurende herhaling, conformisme met het verleden en dogma's. Waarheid openbaart zich alleen als we er niet naar streven, wanneer onze geest zonder vooroordelen is: vrij en creatief. De uitdaging is hoe we zo'n vrijheid kunnen bereiken:
Eenzaamheid, alleen-zijn en massa
A priori bestaat er niet zoiets als de massa. Pas als we ons laten indoctrineren door verlangens en ideeën worden wij massa. Eenzaamheid is als je je niet verbonden voelt. Vaak komt eenzaamheid voort uit een eigen afzondering in relaties, als die zijn gebaseerd op behoeften, voordeel en eigenbelang. Meestal wordt dat opgelost met afleiding: amusement, rituelen etc; allemaal afleiding, ontsnappen aan wat er is. K bepleit dat eenzaamheid tot conflict leidt zolang het ego zich er tegen verzet, 'iemand' die de leegte van de eenzaamheid wil vullen. Als men in staat is om het moeilijke gevoel van eenzaamheid enkel te ervaren, dan is er geen conflict meer. Door heel nauwkeurig te onderzoeken, te observeren, word je vrij van afhankelijkheid van ideeën, meningen en visies van anderen; echter dat betekent dat je totaal alleen bent. De meeste mensen zijn niet alleen, die zijn het resultaat van leren, conditionering, cultuur etc; als je alle conditionering aan de kant zet, dan ben je alleen. In dit alleen-zijn kan niets je raken, geen vleierij, roem, vermogen, geschenk. Dit alleen-zijn is licht en stil, niet pijnlijk; eenzaamheid, isolement, is pijnlijk. Dit alleen-zijn is schoonheid, de kwaliteit van een geest die voorbij is gegaan aan propaganda en conditionering en die niet handelt vanuit genot. Alleen in stilte kun je schoonheid ervaren: "Als u kletst over uw problemen en dergelijke, zult u de kerkuil nooit horen." In deze stilte is nog steeds kennis, want anders kun je niet praten of functioneren. Echter het handelen vanuit stilte is direct, zonder tussenkomst van denken en conditionering, ongecompliceerd, niet verward of angstig. Deze stilte en dit handelen is niet te bereiken via oefening of discipline, maar ontstaat uit inzicht, ín het moment.
Verschil tussen innerlijke rust en disciplinering
Eén van de krachtige leerstukken van Krishnamurti's filosofie, is het volgende. Iedereen heeft verlangens. Het heeft geen zin om te denken "ik moet vrij zijn van verlangens" en deze te onderdrukken middels disciplinering (zen, mantra's, rituelen etc); de verlangens blijven, hooguit onderdrukt - en de moderne psychologie kan uitleggen wat daar voor ellende van komt. Verlangen is altijd naar iets, meestal naar genot of naar ontsnapping; je zou kunnen zeggen beide streven ernaar om te ontsnappen aan het monotone, vervelende, lelijke, stompzinnige, agressieve, betekenisloze dagelijkse leven. Verlangen begint met waarneming: het zien van een mooie auto, vrouw of zonsondergang. Dit verlangen is in het moment van waarnemen. Zodra denken zich bemoeit met verlangen en gaat streven naar genot en herhaling, dan ontstaat conflict: 'ik wil dit hebben, maar ben te arm; vorige keer had ik dit en nu wil ik het opnieuw en opnieuw'. Verlangen is dus niet verkeerd, maar het denken dat genot en herhaling nastreeft, creëert frustratie en conflict. Toch proberen veel mensen (en religies) om juist verlangen te onderdrukken. In plaats daarvan zou men zich moeten richten op het denken. Denken is mechanisch, gebaseerd op kennis, ervaring, imitatie, aanpassing en genot; denken is de respons op basis van herinnering die zoekt naar bevrediging, genot. Het denken zoekt naar herhaling van genot, op basis van herinnering daaraan. En juist in herhaling ga je vergelijken, neemt het genot af en ontstaat conflict. Als je dit doet, meten en vergelijken, met anderen, dan ontstaat afgunst.
Vrij van angst zijn
Angst staat niet op zichzelf, maar in relatie tot iets. Vrij zijn van angst impliceert dus vrij zijn van relaties en dat kan niet. Als je je relaties (met anderen, bezit, werk, etc) volledig begrijpt, dán word je vrij van angst. Angst verdwijnt dus met zelfkennis; dan is de geest rustig en niet gevuld met drukte en activiteit als afleiding. Zelfkennis ontstaat door jezelf in je relaties te observeren. Daardoor wordt de geest stil, niet de stilte van disciplinering en onderdrukking, maar een stilte van ruimte en rust die ontstaat wanneer de geest door inzicht in relaties niet langer het middelpunt van eigenbelang is.
Liefde en conflict
Waarom gaat liefde gepaard met conflict? In een liefdesrelatie hebben de partners een beeld van elkaar. Zij hebben geen echt direct contact maar een relatie met dat beeld. Als de werkelijkheid afwijkt van dat beeld, is er conflict - vrijwel altijd dus. Op dezelfde manier hebben mensen niet een relatie met zichzelf (zelfkennis) maar met het beeld dat ze van zichzelf hebben (ego, ik); ook dat beeld is meestal verstoord waardoor het individu in conflict is met zichzelf. Liefde is de afwezigheid van beelden en rechtstreeks contact - met de ander of met jezelf. Volgens deze definitie dus uiterst zeldzaam.
Zelf onderzoeken
Terwijl Krishnamurti deze en nog andere inhoudelijke kwesties behandelt, laat hij ook zien hoe je dat zelf kunt doen. "Als we streven naar onmiddellijk resultaat, vernietigen we de mogelijkheid tot volledig inzicht." Hij geeft geen antwoorden die je kunt accepteren of verwerpen, maar nodigt uit om een vraagstuk zelf te onderzoeken en stelt voor om geduldig te zijn, te aarzelen zodat de vraag "wortel kan schieten (...), haar weg kan vinden", zodat de vraag zelf wat naar voren brengt. Dat is waarnemen, bewust zijn. Zeg niet ja of nee tegen een idee, want dan zit je er aan vast, dan zie en denk je niet meer vrij. Vertrouwen op het antwoord van iemand anders betekent autoriteit; ook dan kan geen sprake meer zijn van vrij denken, voelen en ontdekken. Ongeduld betekent dat je onmiddellijk aan de kwestie wilt ontsnappen; dat voorkomt het bereiken van een diep inzicht in een kwestie. Geduld is niet enkel een kwestie van tijd, maar het afzien van het verlangen naar een onmiddellijk antwoord en je openstellen voor de complexiteit van een probleem, voorbij de oppervlakkigheden en uiterlijkheden. Voor K's filosofie is het essentieel om in te zien dat woorden niet hetzelfde zijn als wat zij beschrijven. Voor echt begrip is een fundamenteel (zelf)onderzoek nodig naar de aard van de werkelijkheid, niet een oppervlakkig (fictief) ideaal. Ben je niet geduldig en vermijd je feiten, dan betekent dat leven in onwetendheid, wat nooit echte harmonie in jezelf en met anderen voortbrengt. Als je onbevooroordeeld observeert, dan verdwijnt conflict; de geest maakt dan niet opzettelijk een eind aan conflict, het houdt gewoon op te bestaan.
Read
July 23, 2020Is all relationship a need out of a kind of isolation? Can there be relationship as long as there is any separateness, division? Can there be relationship if there is no contact, not only physical but at every level of our being, with another? One may hold the hand of another and yet be miles away, wrapped in one's own thoughts and problems. One may be in a group and yet be painfully alone. So one asks: can there be any kind of relationship with the tree, the flower, the human being, or with the skies and the lovely sunset, when the mind in its activities is isolating itself? And can there be any contact ever, with anything at all, even when the mind is not isolating itself?
Each lives within his own tissue, you in yours, he in his. And is there any possibility, ever, of breaking through this tissue? Is it made up of your concern with yourself and his with himself, your desires opposed to his? Is this capsule the past? It is all of this, isn't it? It isn't one particular thing but a whole bundle which the mind carries about. You have your burden, another has his. Can these burdens ever be dropped so that the mind meets the mind, the heart meets the heart? That is really the question, isn't it?
Each lives within his own tissue, you in yours, he in his. And is there any possibility, ever, of breaking through this tissue? Is it made up of your concern with yourself and his with himself, your desires opposed to his? Is this capsule the past? It is all of this, isn't it? It isn't one particular thing but a whole bundle which the mind carries about. You have your burden, another has his. Can these burdens ever be dropped so that the mind meets the mind, the heart meets the heart? That is really the question, isn't it?
Read
December 3, 2020Hint filozof Jiddu Krishnamurti'nin "İlişki Üzerine" kitabı, Ayna Yayınevi tarafından yayınlanmış bir "seçme yazılar, söyleşiler" kitabı! Krishnamurti'nin "İlişki Üzerine" kitabı, Krishnamurti'nin çeşitli yıllarda yaptığı söyleşilerden derlenmiş bir kitap, Krishnamurti'nin dünyaya bakışını yansıtan bir felsefe kitabı. "İlişki" kavramı çevresinde bir "hayat felsefesi" oluşturan Krisnamurti, "birey"in "toplumsal ilişkiler"i "bireysel" geleceği için değiştirmesinin temelinde "birey" olarak "birey"lerle, "toplumsal yapılar"la "ilişki"lerini değiştirmesinin olduğunu, farklı felsefî izlenimlerle, bir toplum filozofu olarak "toplumsal değişim"le ilgili edindiği izlenimlerle açıklıyor. Krishnamurti, "birey"in "toplumsal ilişkiler"den "bağımsız" olmadığını yazıyor, "birey", "toplumsal ilişkiler"le "uyumlu" ya da "çelişkili"dir, ama, değişkenlikleri içinde, "birey" değişir, "toplum" da değişir! "Birey"in "toplumsal yapılar"ı değiştirmesi, "ilişki" kavramı ile Krishnamurti'nin tartıştığı bir "toplumsal değişim süreci"ni belli eder.
December 27, 2023
nails it beautifully
He well describes in such a deep way the problem of human relationships. We create images of ourselves and each other. Consequently we are not relating to each other but a thought created image. Two images cannot relate. He’s right! It resonates deeply with me but what I find depressing is that it’s rare and hard to do. Very much worth your time because he has such compassion for the human condition that on some level it will make you feel ok,
He well describes in such a deep way the problem of human relationships. We create images of ourselves and each other. Consequently we are not relating to each other but a thought created image. Two images cannot relate. He’s right! It resonates deeply with me but what I find depressing is that it’s rare and hard to do. Very much worth your time because he has such compassion for the human condition that on some level it will make you feel ok,
August 31, 2021
Some really great ideas in this book. The book contains a collection of parts of talks by Jiddu Khrishnamurti on the topic of 'Relationship' so the book can feel repetitive. But if you are patient and you don't seek something new on every page, I believe you will find the book enjoyable and worth reading.
March 6, 2018
Notable insight into human relationships - I loved it. Very thought-provoking.
December 9, 2020
can no tfinish the book. it is so wide. but this book inspired me to convert my eating habbits mostly to vegetaric food.
October 29, 2021
tiene propuestas muy interesantes, pero als er un recopilatorio de conferencias el tema es muy repetitivo y aburre, fue muy largo el libro solamente
August 8, 2022
Fascinating, even if a bit repetitive (though I suspect that may be the point).
Displaying 1 - 24 of 24 reviews