Những bài khảo cứu của giáo sư Hoàng Xuân Hãn

by Hoàng Xuân Hãn, Tập San Sử Địa (Collector)

Trong phạm vi cuốn sách này, bạn đọc sẽ được tiếp cận với các đề tài lịch sử sau:

Gốc tích của chúa Trịnh và một bức thư Nôm của Trịnh Kiểm
Trịnh Nguyễn phân tranh
Vụ Bắc sứ năm Canh Thìn đời Cảnh Hưng với Lê Quý Đôn và bài trình bằng văn Nôm
Những lời thề của Lê Lợi (Văn Nôm đầu thế kỷ XV)
Bắc Hành Tùng ký
Phe chống đảng Tây Sơn ở Bắc với tập Lữ Trung ngâm
Việt Thanh chiến sử
Đồ biểu đối chiếu lịch xưa và công lịch
Một vài ký vãng về Hội nghị Đà Lạt
Quần đảo Hoàng Sa

563 pages, Paperback

Published June 1, 2017

About the author

Giáo sư Hoàng Xuân Hãn sinh ngày 14 tháng Giêng năm 1908 (1), nguyên quán tại Kẻ Trổ (tên chữ là Bình Lỗ), xã Nhân Thọ, tổng Yên Hồ, huyện La Sơn, phủ Đức Thọ, nay là xã Đức Nhơn, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Thưở nhỏ, ông học chữ Hán và Quốc ngữ trong gia đình có truyền thống Nho học, rồi vào trường Quốc học Vinh.

Giáo sư Hoàng Xuân Hãn đã từng cộng tác với các báo: Khoa học, Thanh Nghị (Hà Nội); Văn Lang, Sử Địa, Bách Khoa (Sài Gòn); Đoàn kết, Diễn Đàn, Tập san Khoa học Xã hội (Pa-ri) ...

Giáo sư Hoàng Xuân Hãn được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về Cụm công trình Lịch sử và Lịch pháp Việt Nam: Lý Thường Kiệt; La Sơn Phu Tử; Lịch và Lịch Việt Nam. Lý Thường Kiệt là một công trình khoa học được nghiên cứu có hệ thống, không chỉ viết về một nhân vật Lý Thường Kiệt, mà còn mở rộng ra các lĩnh vực chính trị, quân sự, ngoại giao thời nhà Lý. La Sơn Phu Tử là tác phẩm đã làm sáng rõ về một giai đoạn quan trọng: giai đoạn Lê - Mạt Tây Sơn trong lịch sử nước ta về một nhân cách trí thức chân chính, nhân cách La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, người đã giúp Anh hùng Nguyễn Huệ với tư cách cố vấn...Lịch và Lịch Việt Nam là công trình nghiên cứu công phu, phát hiện quá trình đích thực của việc sử dụng lịch ở nước ta, qua các triều đại trong mối tương quan với lịch sử Trung Quốc cùng thời kỳ.

Giáo sư Hoàng Xuân Hãn còn được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì về công lao to lớn trong các lĩnh vực chính trị, khoa học, văn hoá, giáo dục của đất nước.

Giáo sư mất ngày 10-3-1996 tại Pa-ri, hưởng thọ 88 tuổi. Thi hài được hoả táng tại Nghĩa trang L’Orme des Moineaux Les Ulis (Pháp).

Tác phẩm:
Danh từ khoa học;
Lý Thường Kiệt;
Một vài ký vãng về Hội nghị Đà Lạt;
Thiên Tình Sử Hồ Xuân Hương;
Thi văn Việt Nam;
La Sơn Phu Tử;
Chinh Phụ Ngâm Bị Khảo;
Nghiên cứu Kiều.

Cùng nhiều công trình nghiên cứu, biên tập, chú thích các tác phẩm văn cổ như:

Đại Nam Quốc sử Diễn Ca (Lê Ngô Cát);
Mai Đình Mộng ký (Nguyễn Huy Hổ);
Văn tế thập loại chúng sinh (Nguyễn Du)...

Reviews

[Vu K · Rating 4 out of 5]

Hoàng Xuân Hãn là một nhà nghiên cứu cẩn trọng. Để tìm hiểu một sự kiện, ông tham khảo nhiều tài liệu khác nhau, từ đó đánh giá tài liệu nào có sự tin cậy ở chi tiết nào, kể cả đính chính những chỗ có thể do chép sai, đọc nhầm, từ đó ông dựng lại giúp ta các sự kiện theo gần nhất so với sự thực dựa trên các tài liệu, văn bản đã có, và biện bác cho những lý giải của ông cũng như thuyết phục ta các tác giả, tài liệu đã có thể sai như thế nào. Bài viết về cách đổi lịch âm dương, lịch can chi, lịch theo năm của các thời đại cho ta thấy phuong pháp làm việc khoa học đầy công phu của ông. Những bài về dòng họ Trịnh, cuộc phân chia và trận chiến tiêu biểu Trịnh - Nguyễn, hành động của các bên Trịnh, Nguyễn, Tây Sơn (Nguyễn Huệ, Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ), cuộc lưu đày của Lê Chiêu Thống, dưới ngòi bút của ông thật rõ ràng, mạch lạc. Bài viết về Hội nghị Pháp - Việt tại Đà Lạt tháng 4-5.1946 cũng là một tư liệu quý.