What do you think?
Rate this book
Il segreto
Il romanzo-verità sull'Italia dei giorni del rapimento Moro, per anni tenuto nascosto.
“Quando si dice la veritànon bisogna dolersi di averla detta.La verità è sempre illuminante.Ci aiuta a essere coraggiosi”Aldo Moro“Antonio un guastafeste della memoria”Sergio RomanoMarzo 1978: l’Italia si trova al centro di uno dei più grossi complotti internazionali del dopoguerra. Il romanzo sul rapimento Moro che per 35 anni nessuno ha voluto pubblicare. Troppo vero e troppo imbarazzante. Per tutti. Tutto ha inizio al “Marriott hotel” di Washington. Nessuno dei convocati sa qual è veramente la posta in gioco e il ruolo che ciascuno di loro avrà nel più grosso complotto internazionale degli ultimi decenni.Non lo sa nemmeno Ron J. Stewart, agente segreto americano, pronto a tutto, una vita segnata da missioni impossibili. Ma questa che sta per essergli affidata è la più mefitica e delicata in assoluto. In gioco c’è il futuro politico dell’Italia e i rapporti tra Stati Uniti e Unione Sovietica. Fermare l’entrata al governo del PCI usando qualsiasi mezzo, anche le Brigate questo l’obiettivo. Tra Praga, Parigi, la Berlino attraversata dal Muro, Milano, Genova, in accordo con altri agenti segreti dell’Est e dell’Ovest, al di fuori dei canali ufficiali, Stewart dovrà infiltrarsi e aiutare i terroristi nella loro azione eversiva e destabilizzante. A farne le spese, l’uomo politico italiano più famoso. Un agente segreto francese, scoprendo la trama che si stava tessendo, cercherà invano di salvare il leader democristiano. Invano, perché “lui” doveva morire. Commissionato a Ferrari con non poche pressioni dal “Corriere della Sera” devastato dallo scandalo P2, tenuto nel cassetto per anni, questo romanzo avvincente e coraggioso anticipava quanto poi in parte confermato da nuove testimonianze e dalle commissioni d’indagine sul delitto Moro. Un vero caso editoriale. “Tanti ‘dettagli’ che sembravano indimostrabili e figli della dietrologia – sostiene oggi l’autore – purtroppo o per fortuna si sono dimostrati veri. Fu davvero un orrendo complotto, che oggi non fa più paura raccontare, o forse ne fa molta meno”.
“Quando si dice la veritànon bisogna dolersi di averla detta.La verità è sempre illuminante.Ci aiuta a essere coraggiosi”Aldo Moro“Antonio un guastafeste della memoria”Sergio RomanoMarzo 1978: l’Italia si trova al centro di uno dei più grossi complotti internazionali del dopoguerra. Il romanzo sul rapimento Moro che per 35 anni nessuno ha voluto pubblicare. Troppo vero e troppo imbarazzante. Per tutti. Tutto ha inizio al “Marriott hotel” di Washington. Nessuno dei convocati sa qual è veramente la posta in gioco e il ruolo che ciascuno di loro avrà nel più grosso complotto internazionale degli ultimi decenni.Non lo sa nemmeno Ron J. Stewart, agente segreto americano, pronto a tutto, una vita segnata da missioni impossibili. Ma questa che sta per essergli affidata è la più mefitica e delicata in assoluto. In gioco c’è il futuro politico dell’Italia e i rapporti tra Stati Uniti e Unione Sovietica. Fermare l’entrata al governo del PCI usando qualsiasi mezzo, anche le Brigate questo l’obiettivo. Tra Praga, Parigi, la Berlino attraversata dal Muro, Milano, Genova, in accordo con altri agenti segreti dell’Est e dell’Ovest, al di fuori dei canali ufficiali, Stewart dovrà infiltrarsi e aiutare i terroristi nella loro azione eversiva e destabilizzante. A farne le spese, l’uomo politico italiano più famoso. Un agente segreto francese, scoprendo la trama che si stava tessendo, cercherà invano di salvare il leader democristiano. Invano, perché “lui” doveva morire. Commissionato a Ferrari con non poche pressioni dal “Corriere della Sera” devastato dallo scandalo P2, tenuto nel cassetto per anni, questo romanzo avvincente e coraggioso anticipava quanto poi in parte confermato da nuove testimonianze e dalle commissioni d’indagine sul delitto Moro. Un vero caso editoriale. “Tanti ‘dettagli’ che sembravano indimostrabili e figli della dietrologia – sostiene oggi l’autore – purtroppo o per fortuna si sono dimostrati veri. Fu davvero un orrendo complotto, che oggi non fa più paura raccontare, o forse ne fa molta meno”.
- GenresHistorical FictionCrime
418 pages, Kindle Edition
First published September 14, 2017
3 people are currently reading
69 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 11 of 11 reviews
January 18, 2020
Δείτε επίσης και στο Chill and read
Ένα από τα στοιχεία που με εξιτάρουν σαν αναγνώστρια είναι οι δόσεις αλήθειας που υπάρχουν στα βιβλία, ειδικά όταν πρόκειται για κρυμμένες αλήθειες του παρελθόντος που πονάνε. Αυτό το στοιχείο υπάρχει έντονο στο βιβλίου του Antonio Ferrari με τίτλο «Το μυστικό».
Μία ή περισσότερες αλήθειες είναι κρυμμένες πίσω από την απαγωγή και τελικά τη δολοφονία του Άλντο Μόρο, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και γραμματέα του κόμματος της Χριστιανικής Δημοκρατίας, το 1978. Ο δημοσιογράφος της Corriere della Sera μιλά μυθιστορηματικά για τα γεγονότα που έπληξαν την Ιταλία και συγκλόνισαν τον πολιτικό κόσμο. Μια εποχή που η τρομοκρατία δρούσε με καταιγιστικούς ρυθμούς και πάλευε για όσα θεωρούσε σωστά, ο Ιταλικός λαός θρηνούσε νεκρούς κάθε λίγο, μέχρι που ήρθε η ώρα να θρηνήσει και έναν από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς πολιτικούς της χώρας.
Το Μάρτιο του 1978, στο ξενοδοχείο Μάριοτ της Ουάσινγκτον, μια μεγάλη συνωμοσία είναι στα σκαριά. Τέτοια που εξαπλώνεται σε αρκετές χώρες και θυμίζει πολύ από τα πολιτικά και επιχειρηματικά παιχνίδια της σημερινής εποχής. Αμερικανοί, Γάλλοι και Ιταλοί παίζουν τον κύριο ρόλο. Μέσα στο παιχνίδι όμως μπλέκονται ακόμα ένας Τσεχοσλοβάκος με τη γυναίκα του, ένας Ρουμάνος και τουλάχιστον ένας Ισραηλινός. Τα διεθνή συμφέροντα είναι τόσο μπλεγμένα και οι εκβιασμοί κρατούν γερό χαρτί στο τραπέζι που στήθηκε η παρτίδα. Όταν δεν έχεις τίποτα να χάσεις, δεν μπορεί να σε αγγίξει κανένας. Όταν όμως έχεις πολλά, τότε πρέπει να κάνεις ότι σου ζητηθεί.
Κάπως έτσι ο Αμερικανός Ρον Τ. Στιούαρτ, πρώην πράκτορας της CIA, μεταβαίνει στο Παρίσι, τη Γένοβα και το Μιλάνο ακολουθώντας οδηγίες και εκτελώντας διαταγές. Όλες οι αποφάσεις έχουν παρθεί και δεν μπορεί να κάνει πίσω. Τα νήματα κινούν άλλοι, που δε γνωρίζει και δεν μπορεί να αντιληφθεί τα συμφέροντα που τα υποκινούν. Όμως ξέρει πολύ καλά πως δεν μπορεί να κάνει πίσω, γι’ αυτό και βοηθάει τις Ερυθρές Ταξιαρχίες να αποκτήσουν τα όπλα που χρειάζονται για τον αγώνα τους, αλλά και για την επίτευξη του μεγάλου στόχου τους. Την απαγωγή του γραμματέα της Χριστιανικής Δημοκρατίας.
Το βιβλίο αυτό, όπως μας γνωστοποιεί ο ίδιος ο συγγραφέας, έμεινε κρυμμένο βαθιά σε σκοτεινά συρτάρια για τριάντα πέντε ολόκληρα χρόνια. Όταν γράφτηκε, ήταν πολύ νωρίς για να θιχτεί το συγκεκριμένο θέμα και άλλωστε, εκείνη την εποχή, τα περισσότερα που περιγράφονται είναι εικασίες του Ferrari. Μετά από τόσα χρόνια όμως, πολλά έχουν έρθει στο φως και πολλές από τις εικασίες επιβεβαιώθηκαν. Πλέον, είναι ένα κομμάτι της μεταπολεμικής ιστορίας της Ιταλίας και έχει φύγει από τη σφαίρα των θεμάτων ταμπού. Με μια λογοτεχνική λοιπόν ματιά, ο συγγραφέας επιχειρεί να ρίξει φως στην υπόθεση Μόρο, μέσα από μια ατμόσφαιρα που αντικατοπτρίζει τη σημερινή εποχή. Τόσο προφητικός ήταν στην εκδοχή του, που με τη σημερινή σκέψη ο αναγνώστης μπορεί άνετα να δεχτεί την συγκεκριμένη εκδοχή σαν πραγματικότητα.
«Το μυστικό» είναι στην ουσία ένα πολιτικό θρίλερ, με έντονα τα κομμάτια της τρομοκρατίας, δεδομένου και του θέματος που πραγματεύεται και που το κάνει τόσο ζωντανό, ειδικά σε όσους έχουν ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη εποχή ή την ίδια την οργάνωση των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Επηρεασμένος από την αποκάλυψη της μεγάλης μασονικής στοάς της Ιταλίας (Propaganda Due ή P2) το Μάρτιο του 1981, δημιούργησε μια διεθνή οργάνωση που κατάφερε να διεισδύσει και να ελέγξει τουλάχιστον κάποιους από τους πυρήνες των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ή να διαψεύσει ένα τέτοιο σενάριο. Άλλωστε για την κοινή γνώμη, υπεύθυνοι για το θάνατο του Μόρο είναι οι τρομοκράτες. Το τρομακτικό είναι, ξαναλέω, πόσο προφητικός είναι ο συγγραφέας για την κατάσταση που πλέον επικρατεί. Οι διεθνείς συνωμοσίες πλέον είναι γεγονός και όσο και να θέλουν κάποιοι να τις καλύψουν, πολλές από αυτές πλέον αποκαλύπτονται.
Η διήγηση κυλάει σαν νερό και παρόλο που έχει γραφτεί από δημοσιογράφο, δεν θυμίζει καθόλου δημοσιογραφικό κείμενο. Είναι ένα μυθιστόρημα με πολλά ψήγματα αλήθειας και ιστορικά στοιχεία που πλέον έχουν επαληθευτεί. Η συμβολή των Γαλλικών αρχών στη διαλεύκανση της υπόθεσης έχει πια αποδειχτεί. Όπως και το γεγονός ότι οι παρακολουθήσεις συνέβαιναν και συνεχίζουν να συμβαίνουν. Δεν είναι προτέρημα των μυθιστορημάτων ή των κινηματογραφικών ταινιών μόνο, αλλά δυστυχώς μέρος της πραγματικότητας.
Ένα από τα στοιχεία που με εξιτάρουν σαν αναγνώστρια είναι οι δόσεις αλήθειας που υπάρχουν στα βιβλία, ειδικά όταν πρόκειται για κρυμμένες αλήθειες του παρελθόντος που πονάνε. Αυτό το στοιχείο υπάρχει έντονο στο βιβλίου του Antonio Ferrari με τίτλο «Το μυστικό».
Μία ή περισσότερες αλήθειες είναι κρυμμένες πίσω από την απαγωγή και τελικά τη δολοφονία του Άλντο Μόρο, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και γραμματέα του κόμματος της Χριστιανικής Δημοκρατίας, το 1978. Ο δημοσιογράφος της Corriere della Sera μιλά μυθιστορηματικά για τα γεγονότα που έπληξαν την Ιταλία και συγκλόνισαν τον πολιτικό κόσμο. Μια εποχή που η τρομοκρατία δρούσε με καταιγιστικούς ρυθμούς και πάλευε για όσα θεωρούσε σωστά, ο Ιταλικός λαός θρηνούσε νεκρούς κάθε λίγο, μέχρι που ήρθε η ώρα να θρηνήσει και έναν από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς πολιτικούς της χώρας.
Το Μάρτιο του 1978, στο ξενοδοχείο Μάριοτ της Ουάσινγκτον, μια μεγάλη συνωμοσία είναι στα σκαριά. Τέτοια που εξαπλώνεται σε αρκετές χώρες και θυμίζει πολύ από τα πολιτικά και επιχειρηματικά παιχνίδια της σημερινής εποχής. Αμερικανοί, Γάλλοι και Ιταλοί παίζουν τον κύριο ρόλο. Μέσα στο παιχνίδι όμως μπλέκονται ακόμα ένας Τσεχοσλοβάκος με τη γυναίκα του, ένας Ρουμάνος και τουλάχιστον ένας Ισραηλινός. Τα διεθνή συμφέροντα είναι τόσο μπλεγμένα και οι εκβιασμοί κρατούν γερό χαρτί στο τραπέζι που στήθηκε η παρτίδα. Όταν δεν έχεις τίποτα να χάσεις, δεν μπορεί να σε αγγίξει κανένας. Όταν όμως έχεις πολλά, τότε πρέπει να κάνεις ότι σου ζητηθεί.
Κάπως έτσι ο Αμερικανός Ρον Τ. Στιούαρτ, πρώην πράκτορας της CIA, μεταβαίνει στο Παρίσι, τη Γένοβα και το Μιλάνο ακολουθώντας οδηγίες και εκτελώντας διαταγές. Όλες οι αποφάσεις έχουν παρθεί και δεν μπορεί να κάνει πίσω. Τα νήματα κινούν άλλοι, που δε γνωρίζει και δεν μπορεί να αντιληφθεί τα συμφέροντα που τα υποκινούν. Όμως ξέρει πολύ καλά πως δεν μπορεί να κάνει πίσω, γι’ αυτό και βοηθάει τις Ερυθρές Ταξιαρχίες να αποκτήσουν τα όπλα που χρειάζονται για τον αγώνα τους, αλλά και για την επίτευξη του μεγάλου στόχου τους. Την απαγωγή του γραμματέα της Χριστιανικής Δημοκρατίας.
Το βιβλίο αυτό, όπως μας γνωστοποιεί ο ίδιος ο συγγραφέας, έμεινε κρυμμένο βαθιά σε σκοτεινά συρτάρια για τριάντα πέντε ολόκληρα χρόνια. Όταν γράφτηκε, ήταν πολύ νωρίς για να θιχτεί το συγκεκριμένο θέμα και άλλωστε, εκείνη την εποχή, τα περισσότερα που περιγράφονται είναι εικασίες του Ferrari. Μετά από τόσα χρόνια όμως, πολλά έχουν έρθει στο φως και πολλές από τις εικασίες επιβεβαιώθηκαν. Πλέον, είναι ένα κομμάτι της μεταπολεμικής ιστορίας της Ιταλίας και έχει φύγει από τη σφαίρα των θεμάτων ταμπού. Με μια λογοτεχνική λοιπόν ματιά, ο συγγραφέας επιχειρεί να ρίξει φως στην υπόθεση Μόρο, μέσα από μια ατμόσφαιρα που αντικατοπτρίζει τη σημερινή εποχή. Τόσο προφητικός ήταν στην εκδοχή του, που με τη σημερινή σκέψη ο αναγνώστης μπορεί άνετα να δεχτεί την συγκεκριμένη εκδοχή σαν πραγματικότητα.
«Το μυστικό» είναι στην ουσία ένα πολιτικό θρίλερ, με έντονα τα κομμάτια της τρομοκρατίας, δεδομένου και του θέματος που πραγματεύεται και που το κάνει τόσο ζωντανό, ειδικά σε όσους έχουν ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη εποχή ή την ίδια την οργάνωση των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Επηρεασμένος από την αποκάλυψη της μεγάλης μασονικής στοάς της Ιταλίας (Propaganda Due ή P2) το Μάρτιο του 1981, δημιούργησε μια διεθνή οργάνωση που κατάφερε να διεισδύσει και να ελέγξει τουλάχιστον κάποιους από τους πυρήνες των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ή να διαψεύσει ένα τέτοιο σενάριο. Άλλωστε για την κοινή γνώμη, υπεύθυνοι για το θάνατο του Μόρο είναι οι τρομοκράτες. Το τρομακτικό είναι, ξαναλέω, πόσο προφητικός είναι ο συγγραφέας για την κατάσταση που πλέον επικρατεί. Οι διεθνείς συνωμοσίες πλέον είναι γεγονός και όσο και να θέλουν κάποιοι να τις καλύψουν, πολλές από αυτές πλέον αποκαλύπτονται.
Η διήγηση κυλάει σαν νερό και παρόλο που έχει γραφτεί από δημοσιογράφο, δεν θυμίζει καθόλου δημοσιογραφικό κείμενο. Είναι ένα μυθιστόρημα με πολλά ψήγματα αλήθειας και ιστορικά στοιχεία που πλέον έχουν επαληθευτεί. Η συμβολή των Γαλλικών αρχών στη διαλεύκανση της υπόθεσης έχει πια αποδειχτεί. Όπως και το γεγονός ότι οι παρακολουθήσεις συνέβαιναν και συνεχίζουν να συμβαίνουν. Δεν είναι προτέρημα των μυθιστορημάτων ή των κινηματογραφικών ταινιών μόνο, αλλά δυστυχώς μέρος της πραγματικότητας.
October 1, 2020
Ο αρθρογράφος Αντόνιο Φεράρι, που για χρόνια ασχολήθηκε με την δημοσιογραφική κάλυψη της τρομοκρατίας, μέσα από Το μυστικό, που είναι και το μοναδικό του μυθιστόρημα, δημοσιοποιεί λογοτεχνικά τα όσα κατάφερε να αποκαλύψει σχετικά με την υπόθεση της απαγωγής και της δολοφονίας του Άλντο Μόρο.
Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, η γραμμή ανάμεσα στην ιστορική πραγματικότητα και την διακριτική μυθοπλασία είναι εξασθενημένη, θολή, με αποτέλεσμα το ιδιότροπο αυτό ιστορικό και δημοσιογραφικό ντοκουμέντο να θυμίζει πολιτικό και συμμιγώς αστυνομικό θρίλερ. Η πολιτική αστάθεια, η γενικευμένη ροπή προς την βία και το αντιδραστικό πνεύμα του Ψυχρού Πολέμου, με αποκορύφωμα στην Ιταλία τις Ερυθρές Ταξιαρχίες που αποτελούν τον πυρήνα του μυθιστορήματος, έχουν σκιαγραφηθεί αναλυτικά και οι εμπλεκόμενες προσωπικότητες, όποιον ρόλο κι αν διαδραματίζουν στην ιστορία, έχουν δοθεί με προσοχή και σεβασμό. Η συνεχής αντιπαράθεση μεταξύ των διαπλεκόμενων και η αδιάκοπη αίσθηση του κινδύνου, όπως και οι πολύπλοκες σχέσεις που συνδέουν τις διάφορες πλευρές που ενεργούν παράλληλα και διασταυρώνουν τις δράσεις τους, διατηρούν το ενδιαφέρον αμείωτο και καθιστούν το κείμενο, αν και βαρύ ως ουσία, ένα ελαφρύ - για όσους ενδιαφέρονται - και γρήγορο ανάγνωσμα.
Αν και θα προτιμούσα να μην βαθμολογήσω το μυθιστόρημα, μιας και πρόκειται για μια πραγματική ιστορία που κατέληξε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο και που είναι, ωστόσο, διαμορφωμένη υπό το πρίσμα της λογοτεχνίας, θα επικεντρωθώ στον άψογο χειρισμό από τον κύριο Φεράρι μιας υπόθεσης που για χρόνια γνώριζε -επιεικώς- την λογοκρισία.
Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, η γραμμή ανάμεσα στην ιστορική πραγματικότητα και την διακριτική μυθοπλασία είναι εξασθενημένη, θολή, με αποτέλεσμα το ιδιότροπο αυτό ιστορικό και δημοσιογραφικό ντοκουμέντο να θυμίζει πολιτικό και συμμιγώς αστυνομικό θρίλερ. Η πολιτική αστάθεια, η γενικευμένη ροπή προς την βία και το αντιδραστικό πνεύμα του Ψυχρού Πολέμου, με αποκορύφωμα στην Ιταλία τις Ερυθρές Ταξιαρχίες που αποτελούν τον πυρήνα του μυθιστορήματος, έχουν σκιαγραφηθεί αναλυτικά και οι εμπλεκόμενες προσωπικότητες, όποιον ρόλο κι αν διαδραματίζουν στην ιστορία, έχουν δοθεί με προσοχή και σεβασμό. Η συνεχής αντιπαράθεση μεταξύ των διαπλεκόμενων και η αδιάκοπη αίσθηση του κινδύνου, όπως και οι πολύπλοκες σχέσεις που συνδέουν τις διάφορες πλευρές που ενεργούν παράλληλα και διασταυρώνουν τις δράσεις τους, διατηρούν το ενδιαφέρον αμείωτο και καθιστούν το κείμενο, αν και βαρύ ως ουσία, ένα ελαφρύ - για όσους ενδιαφέρονται - και γρήγορο ανάγνωσμα.
Αν και θα προτιμούσα να μην βαθμολογήσω το μυθιστόρημα, μιας και πρόκειται για μια πραγματική ιστορία που κατέληξε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο και που είναι, ωστόσο, διαμορφωμένη υπό το πρίσμα της λογοτεχνίας, θα επικεντρωθώ στον άψογο χειρισμό από τον κύριο Φεράρι μιας υπόθεσης που για χρόνια γνώριζε -επιεικώς- την λογοκρισία.
July 21, 2019
Il caso Moro. Una storia possibile.
"Io so i nomi del "vertice" che ha manovrato, dunque, sia i vecchi fascisti ideatori di golpes, sia i neofascisti autori materiali delle prime stragi, sia, infine, gli "ignoti" autori materiali delle stragi più recenti. (...)
Io so tutti questi nomi e so tutti questi fatti (attentati alle istituzioni e stragi) di cui si sono resi colpevoli.
Io so. Ma non ho le prove. Non ho nemmeno indizi."
Cos'è questo golpe. Io so. Pier Paolo Pasolini. 14 novembre 1974
Come Pier Paolo Pasolini, Antonio Ferrari, per tanti anni giornalista di punta al "Corriere della sera", sa molte cose ma non ha prove e allora mette nero su bianco tante sensazioni, suggestioni, suggerimenti che gli vengono dagli ambienti più diversi ma molto addentro al "caso Moro" e ci offre una sua visione degli avvenimenti che si discosta tantissimo dalla vulgata ufficiale che è stata cristallizzata nel tempo ed è divenuta un dogma per tutti.
Basandosi su intuizioni abbastanza credibili Antonio Ferrari in questo romanzo, che gli fu commisisonato dal giornale per cui scriveva ma che fu occultato e bloccato perché poneva seri dubbi sulla versione tutta nostrana della strategia della tensione, mette in primo piano un livello più alto e condiviso della gestione dell'Affaire Moro e subliminalmente stravolge la teoria passata alla storia di quel giorno in cui l'Italia perse l'innocenza.
Cambiando nomi, situazioni, ambienti ma mantenendo pienamente riconoscibili tutti i personaggi delll'avvenimento spartiacque dell'Italia del secolo scorso Antonio Ferrari ci fa riflettere su tanti particolari che non tornano nelle versioni dei brigatisti e degli investigatori e ci fa capire quanto "menti raffinatissime" abbiano complottato per sabotare un esperimento politico che poteva anche essere vincente.
"Io so i nomi del "vertice" che ha manovrato, dunque, sia i vecchi fascisti ideatori di golpes, sia i neofascisti autori materiali delle prime stragi, sia, infine, gli "ignoti" autori materiali delle stragi più recenti. (...)
Io so tutti questi nomi e so tutti questi fatti (attentati alle istituzioni e stragi) di cui si sono resi colpevoli.
Io so. Ma non ho le prove. Non ho nemmeno indizi."
Cos'è questo golpe. Io so. Pier Paolo Pasolini. 14 novembre 1974
Come Pier Paolo Pasolini, Antonio Ferrari, per tanti anni giornalista di punta al "Corriere della sera", sa molte cose ma non ha prove e allora mette nero su bianco tante sensazioni, suggestioni, suggerimenti che gli vengono dagli ambienti più diversi ma molto addentro al "caso Moro" e ci offre una sua visione degli avvenimenti che si discosta tantissimo dalla vulgata ufficiale che è stata cristallizzata nel tempo ed è divenuta un dogma per tutti.
Basandosi su intuizioni abbastanza credibili Antonio Ferrari in questo romanzo, che gli fu commisisonato dal giornale per cui scriveva ma che fu occultato e bloccato perché poneva seri dubbi sulla versione tutta nostrana della strategia della tensione, mette in primo piano un livello più alto e condiviso della gestione dell'Affaire Moro e subliminalmente stravolge la teoria passata alla storia di quel giorno in cui l'Italia perse l'innocenza.
Cambiando nomi, situazioni, ambienti ma mantenendo pienamente riconoscibili tutti i personaggi delll'avvenimento spartiacque dell'Italia del secolo scorso Antonio Ferrari ci fa riflettere su tanti particolari che non tornano nelle versioni dei brigatisti e degli investigatori e ci fa capire quanto "menti raffinatissime" abbiano complottato per sabotare un esperimento politico che poteva anche essere vincente.
December 31, 2017
Premetto che sto guardando in bocca ad un caval donato: Il Segreto mi é stato regalato per Natale, quindi non posso gridare il proverbiale «rivoglio i miei soldi! », anche se mi verrebbe voglia di dire « rivoglio il mio tempo », il tempo passato a leggere un libro che non lo meritava.
Non sono qualcuno di naturalmente incline al complottismo, mi viene più spontaneo credere che la spiegazione più lineare dei fatti è quella più probabile (il celebre rasoio di Occam...), ma ci sono situazioni in cui tali tesi “cospirazioniste” sollevano il mio interesse; un esempio è JFK di Oliver Stone: la sua tesi era trita e ritrita, ma l’autore è stato capace di presentarla in una nuova luce, di sostanziarla con nuovi elementi oggettivi che non mi hanno fatto cambiare idea ma hanno avuto il mio rispetto.
Invece Il Segreto di Antonio Ferrari mi ha deluso. Le mie considerazioni sono, ancor prima che a livello letterario (comunque non eccelso), a livello di metodo: quello che mi ha deluso del libro di Antonio Ferrari è il tradimento del contratto non scritto tra un autore e il suo lettore. Cerco di spiegarmi attraverso le domande che mi sono rimaste alla fine della lettura:
1. è questa un’opera di fiction ispirata a fatti reali? Se così è, come peraltro la definizione di copertina “Romanzo” fa credere, onestamente si tratta di un “romanzo” che ha tantissimi, troppi riferimenti alla realtà per considerarlo come tale
2. o è questo un lavoro di inchiesta giornalistica narrata sotto la forma di romanzo per renderlo più digeribile al lettore? Se così invece è, temo che il libro sia profondamente insufficiente nella corroborazione dei fatti e identificazione delle fonti. Questo è quello che fa la credibilità della miglior tradizione del giornalismo investigativo anglosassone, purtroppo qui assente.
Ecco, in questo consiste per me il suddetto “contratto”, nell’essere totalmente chiari e trasparenti su quello che si offre al lettore; e questo onere diventa ancora più critico quando il libro arriva da un giornalista e quando il soggetto è una materia così complessa come il caso Moro.
Invece qui Antonio Ferrari, confondendo le acque (come se ce ne fosse bisogno), mischiando finzione, immaginazione e non meglio specificate “rivelazioni” con i fatti reali, non chiarendo cosa è finzione romanzesca e cosa è realtà comprovata non offre un grande aiuta ai suoi lettori.
Alla fine viene il dubbio che questa ambiguità possa essere in effetti voluta, perché fornisce una comoda via d’uscita per chi vuole presentare la propria tesi complottista senza essere capaci di comprovarla oggettivamente, dunque veste da romanzo che in più viene da un bravo giornalista.....
Non sono qualcuno di naturalmente incline al complottismo, mi viene più spontaneo credere che la spiegazione più lineare dei fatti è quella più probabile (il celebre rasoio di Occam...), ma ci sono situazioni in cui tali tesi “cospirazioniste” sollevano il mio interesse; un esempio è JFK di Oliver Stone: la sua tesi era trita e ritrita, ma l’autore è stato capace di presentarla in una nuova luce, di sostanziarla con nuovi elementi oggettivi che non mi hanno fatto cambiare idea ma hanno avuto il mio rispetto.
Invece Il Segreto di Antonio Ferrari mi ha deluso. Le mie considerazioni sono, ancor prima che a livello letterario (comunque non eccelso), a livello di metodo: quello che mi ha deluso del libro di Antonio Ferrari è il tradimento del contratto non scritto tra un autore e il suo lettore. Cerco di spiegarmi attraverso le domande che mi sono rimaste alla fine della lettura:
1. è questa un’opera di fiction ispirata a fatti reali? Se così è, come peraltro la definizione di copertina “Romanzo” fa credere, onestamente si tratta di un “romanzo” che ha tantissimi, troppi riferimenti alla realtà per considerarlo come tale
2. o è questo un lavoro di inchiesta giornalistica narrata sotto la forma di romanzo per renderlo più digeribile al lettore? Se così invece è, temo che il libro sia profondamente insufficiente nella corroborazione dei fatti e identificazione delle fonti. Questo è quello che fa la credibilità della miglior tradizione del giornalismo investigativo anglosassone, purtroppo qui assente.
Ecco, in questo consiste per me il suddetto “contratto”, nell’essere totalmente chiari e trasparenti su quello che si offre al lettore; e questo onere diventa ancora più critico quando il libro arriva da un giornalista e quando il soggetto è una materia così complessa come il caso Moro.
Invece qui Antonio Ferrari, confondendo le acque (come se ce ne fosse bisogno), mischiando finzione, immaginazione e non meglio specificate “rivelazioni” con i fatti reali, non chiarendo cosa è finzione romanzesca e cosa è realtà comprovata non offre un grande aiuta ai suoi lettori.
Alla fine viene il dubbio che questa ambiguità possa essere in effetti voluta, perché fornisce una comoda via d’uscita per chi vuole presentare la propria tesi complottista senza essere capaci di comprovarla oggettivamente, dunque veste da romanzo che in più viene da un bravo giornalista.....
October 7, 2019
Tο Μυστικό είναι ένα πολιτικό θρίλερ, από τα λίγα τα οποίο με έχουν συναρπάσει. Γραμμένο από τον γνωστό αρθρογράφο της Corriere della Sera Antonio Ferrari, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, με πολύ "ψαγμένα" κι ακριβή ιστορικά στοιχεία, τα οποία όμως, πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να επιβεβαιωθούν. Μάλιστα, έγινε μεγάλος αγώνας από κάποιους, ώστε η ιστορία αυτή να μείνει θαμμένη στο χρόνο και να μην βγει στην επιφάνεια.
Ευχαριστήθηκα πολύ την ανάγνωσή του. Αν και πολιτικού περιεχομένου, δεν με κούρασε ούτε λεπτό, αφού η μυθοπλασία είχε μπλεχτεί τόσο αριστοτεχνικά με τα ιστορικά στοιχεία, που το κείμενο μόνο δημοσιογραφικό/ιστορικό ντοκουμέντο δεν θύμιζε. Προσωπικά, δε μπορώ να πω σε πιο σημείο ακριβώς ξεκινούν τα ιστορικά στοιχεία και που η φαντασία του συγγραφέα. Για μένα, θα μπορούσε να είναι αυτή ακριβώς η ιστορία της απαγωγής και δολοφονίας του Aldo Moro, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες (Brigate Rosse).
Ήταν πολύ γρήγορο, κινηματογραφικό μα συγχρόνως, μια σπουδή στην έκρυθμη μεταπολεμική κατάσταση της Ιταλίας. Το Μυστικό είναι ένα πολύ καλογραμμένο και χωρίς να κάνει κοιλιές, μυθιστόρημα. Μοναδική πληγή, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα στα πολιτικά θρίλερ, τα πολλά ονόματα! Ευτυχώς αρκετά από αυτά μου ήταν ήδη γνωστά κι έτσι η λίστα μου με τα ονόματα περιορίστηκε στην μια σελίδα Α4. :-)
Δεν σας λέω να το βάλετε όπως και δήποτε στην λίστα σας, γιατί δεν είναι πολύ εύκολο στην ανάγνωσή του, εκτός κι αν αρέσει αυτό το είδος λογοτεχνίας. Ωστόσο, αν το "τρακάρετε", μην το αγνοήσετε. Δώστε του την ευκαιρία και που ξέρετε... μπορεί να σας εκπλήξει!
Από μένα 10/10!
Καλές αναγνώσεις!
Σημείωση: Η κριτική δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο βιβλιοφιλικό blog "Βιβλιοσημεία".
Ευχαριστήθηκα πολύ την ανάγνωσή του. Αν και πολιτικού περιεχομένου, δεν με κούρασε ούτε λεπτό, αφού η μυθοπλασία είχε μπλεχτεί τόσο αριστοτεχνικά με τα ιστορικά στοιχεία, που το κείμενο μόνο δημοσιογραφικό/ιστορικό ντοκουμέντο δεν θύμιζε. Προσωπικά, δε μπορώ να πω σε πιο σημείο ακριβώς ξεκινούν τα ιστορικά στοιχεία και που η φαντασία του συγγραφέα. Για μένα, θα μπορούσε να είναι αυτή ακριβώς η ιστορία της απαγωγής και δολοφονίας του Aldo Moro, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες (Brigate Rosse).
Ήταν πολύ γρήγορο, κινηματογραφικό μα συγχρόνως, μια σπουδή στην έκρυθμη μεταπολεμική κατάσταση της Ιταλίας. Το Μυστικό είναι ένα πολύ καλογραμμένο και χωρίς να κάνει κοιλιές, μυθιστόρημα. Μοναδική πληγή, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα στα πολιτικά θρίλερ, τα πολλά ονόματα! Ευτυχώς αρκετά από αυτά μου ήταν ήδη γνωστά κι έτσι η λίστα μου με τα ονόματα περιορίστηκε στην μια σελίδα Α4. :-)
Δεν σας λέω να το βάλετε όπως και δήποτε στην λίστα σας, γιατί δεν είναι πολύ εύκολο στην ανάγνωσή του, εκτός κι αν αρέσει αυτό το είδος λογοτεχνίας. Ωστόσο, αν το "τρακάρετε", μην το αγνοήσετε. Δώστε του την ευκαιρία και που ξέρετε... μπορεί να σας εκπλήξει!
Από μένα 10/10!
Καλές αναγνώσεις!
Σημείωση: Η κριτική δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο βιβλιοφιλικό blog "Βιβλιοσημεία".
January 2, 2018
A metà tra il romanzo e l'inchiesta, leggendo anche (e soprattutto) gli eventi narrati nella postfazione viene da chiedersi se le cose non siano andate veramente come descritto nel libro, per quanto riguarda l'affare Moro.
Probabilmente non lo sapremo mai, perchè chi sa si guarda bene dal confermare o smentire le ipotesi, però ci sono una serie di indizi, purtroppo non provati, che fanno pensare che la storia narrata nel romanzo non sia proprio solo un'invenzione.
Probabilmente non lo sapremo mai, perchè chi sa si guarda bene dal confermare o smentire le ipotesi, però ci sono una serie di indizi, purtroppo non provati, che fanno pensare che la storia narrata nel romanzo non sia proprio solo un'invenzione.
August 5, 2020
Πολύ καλό αν διαβαστεί σαν αστυνομικό μυθιστόρημα ή μυθιστόρημα κατασκόπων με ιστορικό background . Από κει και πέρα προφανώς και ο συγγραφέας εξιδανικεύει έως και αγιοποιεί τους πρωταγωνιστές που θέλει να φανούν συμπαθητικοί σαν προσωπικότητες οπότε χάνει λίγο σαν ιστορικό ντοκουμέντο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν διαβάζεται με μεγάλη ευχαρίστηση και χωρίς να βαριέσαι λεπτό.
November 7, 2020
Δυστυχώς μια αληθινή ιστορία. Καλογραμμένο.
April 10, 2021
Romanzo ispirato alla realtà, oppure resoconto puntuale di un grave episodio della Repubblica, pur romanzato?
Avevo questo libro sullo scaffale da ormai tre anni, e la precedente lettura di “Amen” (per nulla piaciuto) mi aveva spinto a lasciarlo lì ancora un po’… Ed ora l’ho finalmente letto in pochi giorni, non riuscendo a posarlo sul tavolo, per voler conoscere l’evoluzione del racconto.
Scritto in maniera scorrevole ed avvincente, con chiarezza, pone uno dei fatti più gravi degli anni di piombo, se non il più grave in assoluto, sotto una luce totalmente nuova e meno semplicistica di quanto la storiografia recente ci abbia trasmesso.
Avevo questo libro sullo scaffale da ormai tre anni, e la precedente lettura di “Amen” (per nulla piaciuto) mi aveva spinto a lasciarlo lì ancora un po’… Ed ora l’ho finalmente letto in pochi giorni, non riuscendo a posarlo sul tavolo, per voler conoscere l’evoluzione del racconto.
Scritto in maniera scorrevole ed avvincente, con chiarezza, pone uno dei fatti più gravi degli anni di piombo, se non il più grave in assoluto, sotto una luce totalmente nuova e meno semplicistica di quanto la storiografia recente ci abbia trasmesso.
January 30, 2021
Il segreto - Ferrari 6 - difficile raccontare la vicenda Moro cambiando luoghi e nomi dei protagonisti e di fatto alterando anche alcuni fatti di cronaca per sostenere una trama carina ma un po’ forzata. Complottista arzigogolato.
This entire review has been hidden because of spoilers.
May 19, 2022
Molto interessante
Displaying 1 - 11 of 11 reviews