Polderkoorts: hoe de Zuiderzee verdween

by Emiel Hakkenes

nan

Genres: History

464 pages, Paperback

First published October 1, 2017

Reviews

[Annette Koster · Rating 3 out of 5]

Interessant verhaal over de afsluiting van de Zuiderzee. Niet iedereen was daar blij mee en het was een eye-opener voor mij om te lezen wat het betekende voor de mensen/dorpen rond de Zuiderzee en welk verzet er was. Maar ook hoe de afsluiting en het creëren van de polders nationalistische gevoelens bij de voorstanders opriep.
Verder nog aardige verhalen rond de muggenplaag en de problemen met de paling. Soms wel wat rommelig en onoverzichtelijk.

[Jonas · Rating 3 out of 5]

Volledige recensie op Vreemder dan Fictie.

Van Nederlanders wordt weleens gezegd dat ze erin slagen om water in een vierde toestand te brengen: naast vast, vloeibaar en gasvormig kan het in Nederland ook in land veranderen. Die reputatie hoeft niet te verwonderen, als je weet dat de helft van het land vatbaar is voor overstromingen. De verbeten strijd die Nederland al van oudsher tegen de waterwolf voert, is stof voor straffe verhalen en verdient het om zorgvuldig gedocumenteerd te worden. Dat bewijst Trouw-redacteur Emiel Hakkenes met z’n meeslepende boek "Polderkoorts: hoe de Zuiderzee verdween".

De Afsluitdijk moest Nederland beschermen tegen overstromingen, maar was in geen geval een alleenstaand project. Het maakte deel uit van De Zuiderzeewerken, een omvangrijk waterbouwkundig plan dat driekwart eeuw in beslag nam en waardoor grote delen van de vroegere Zuiderzee werden ingepolderd. Nederland hield er onder meer zijn twaalfde provincie Flevoland aan over.

Het verhaal van de Zuiderzeewerken is doorspekt met kleurrijke protagonisten, van bonkige dijkenbouwers tot verwoede muggenvangers. Twee hoofdpersonages vormen echter de rode draad doorheen Polderkoorts. Aan de ene kant is er Cornelis Lely: waterbouwkundig ingenieur, minister én de grote bezieler van de Zuiderzeewerken. Lely tekende eind 19de eeuw de eerste plannen voor de afsluiting van de Zuiderzee, en die werden uiteindelijk ook grotendeels uitgevoerd. Zijn naam leeft verder in de hoofdstad van Flevoland: Lelystad.

De plannen van Lely gingen er echter niet overal in als zoete koek. In Harderwijk, een hanzestad in Gelderland die ooit aan de Zuiderzee lag, verzette de gewiekste en eigenzinnige ondernemer Eibert den Herder zich met hand en tand tegen de Afsluitdijk en de inpoldering. Als een moderne Cassandra waarschuwde hij niet alleen voor rampzalige overstromingen, maar ook voor sociale drama’s door het teloorgaan van de visserij. Tegendraads en koppig bleef hij tot zijn laatste snik zorgen voor tegenstroom in een land dat bevangen was door polderkoorts.

Polderkoorts is veel meer dan een feitelijke reconstructie van de Zuiderzeewerken. Emiel Hakkenes vertelt een verhaal waarin echte mensen de hoofdrol spelen en bekijkt de inpoldering door verschillende brillen. Zo belicht hij onder meer hoe het winnen van land op de zee nationalistische gevoelens (en ‘on-hollandse euforie’) aanwakkerde en gaat hij dieper in op de militair-strategische impact van de inpoldering.

Hoewel Eibert den Herder uiteindelijk aan het kortste eind trok, en hoewel hij de geschiedenis is ingegaan als een ietwat vreemde vogel, loont het de moeite ook naar afwijkende meningen en tegenstemmen te blijven luisteren.

Deze inhoudelijke hoofdlijnen van het boek worden afgewisseld met amusante petite histoire en smakelijke anekdotes, waardoor Polderkoorts nooit saai of langdradig wordt. Een aanrader voor iedereen die meer wil weten over de Zuiderzeewerken, zonder daarvoor een encyclopedisch boekwerk te hoeven openslaan.

[Daniël · Rating 4 out of 5]

Emiel Hakkenes weet op een passende wijze de overgang van de Zuiderzee naar IJsselmeer, polders en Afsluitdijk te beschrijven. Hakkenes vertelt het levensverhaal van een fervent tegenstander, Eibert den Herder, van het afsluiten van de Zuiderzee en een fervent voorstander, Cornelis Lely. Voor zijn boek raadpleegde hij een imposante lijst aan bronnen. Een belangrijk werk om een deel van onze vaderlandse geschiedenis te begrijpen. En het werk stelt ook actuele vraagstukken aan de orde, zoals het kweken van paling.

[Kees van der Meer · Rating 3 out of 5]

Een must voor ieder die wat meer wil weten over de geschiedenis en het ontstaan van polders en dijken. Bekeken vanuit het perspectief van overheid en belanghebbenden. Met name de ideeën en standpunten van Lely en Eibert den Herder worden belicht.

[Martijn van Es · Rating 4 out of 5]

Eerder las ik al 'Het nieuwe land' van Eva Vriend over de sociale geschiedenis van de IJsselmeerpolders, dit is een soort prequel, over de plannenmakerij en de aanleg. De focus op de fameuze voorstander Cornelis Lely en zijn onvermoeibare tegenstander Eibert den Herder werkt goed.

[Lysbeth Van Valkenburg-Lely · Rating 3 out of 5]

Een interessant boek als je iets hebt met die nieuwe polders. Voor een achter kleinkind van Cornelis Lely is dit beslist lezenswaardig

[Lieke Mulder · Rating 4 out of 5]

Interessant om over de inpoldering van de Zuiderzee te lezen niet met de kennis van nu maar vanuit het standpunt van toen. Leerzaam. Ook de tegengeluiden komen aan bod en dat maakt het dynamischer.

[Johan C van der Knijff · Rating 4 out of 5]

Must read, voor wie in de polders is grootgebracht.

[Marjolein · Rating 1 out of 5]

Mooi begin, maar kwam niet verder dan de helft. Jammer, want het onderwerp is erg interessant en belangrijk. Maar na een paar hoofdstukken werd het een 'en toen en toen en toen' verhaal die ze makkelijk hadden kunnen samenvatten