Zamanı ve dünyayı yaşamanın bambaşka bir yolu olarak tembel eylem!
“Duchamp kapitalist toplumdaki vazife, rol ve ölçülere teslim olmayarak hem sanatsal hem de ücretli işi inatla reddetmiş, üstelik sanatın ve sanatçının tanımlarına meydan okumakla da yetinmemiştir.” Onun radikal eylemsizliği kapitalist toplumun üç sacayağına birden meydan okumasından ileri gelir: Mübadele, mülkiyet ve emek.
Maurizio Lazzarato, Marcel Duchamp’ın yerleşik iktidar ilişkilerini askıya almanın, politik kırılmayı mümkün kılan koşulları yaratmanın ve yeni bir öznelliğin inşasının başlangıç noktası olarak tanımladığı “işin reddi” ve “tembel eylem” kavramlarını, hem sosyoekonomik bir eleştiri hem de felsefi bir kategori olarak ele aldığı kitabında, henüz çözülememiş bir ihtilafa işaret ederek Duchamp üzerinden yeni bir kapı aralıyor: “Amaçlanan çalışmama özgürlüğü müdür yoksa çalışarak özgürlüğe kavuşmak mıdır?”
“İşin reddi” ve “tembel eylem” bir olanağa işaret eder ve “Olanak bir zerreciktir,” der Duchamp. Artık aynı şekilde görüp aynı şekilde duymadığımız bu olanağa erişmekse başka bir yaşam biçimine bağlıdır, “zerreciğin tembel sakinleri” gibi.
Maurizio Lazzarato is a sociologist and philosopher in Paris. He is the author of Governing by Debt and Signs and Machines: Capitalism and the Production of Subjectivity, both published by Semiotext(e).
Bu kitap aracılığıyla Lazzarato'dan ziyade Duchamp ile ile tanışmış oldum daha çok. Sevdim her ikisini de, tembellik üzerine her şeyi seviyorum sanırım.
Son derece rahatlatıcı. Belki de bugün ile ilgili dünden daha fazla şey söylüyor. Zaten ne zaman Duchamp ile ilgili bir şey okusam içimi hem dev bir empati hem de -şimdiye baktığımda- dev bir antipati kaplıyor. Tek bir soru, SSK'sı dışarıdan mı yatıyormuş olabilir ama şayet yeterince kıvrak düşünebilirse insan, tembellik ederek de hayatta kalabilir.
"Hazır nesne bir tembel tekniğidir çünkü herhangi bir ustalık, özel uzmanlık, üretken faaliyet ve bedensel çalışma gerektirmez. Duchamp Çeşme [Fountain], Şişe Askılığı (Bottle Rack) ya da kar küreği gibi şeyleri 'tembelin hırdavat dükkanının rafından' kolayca topluyordu; zaten bunları oraya yerleştiren de seri üretim ve kitlesel tüketimdi."
“Quando descobri os ready-made, eu esperava desencorajar o carnaval do esteticismo. Mas os neodadaístas utilizavam o ready-made para descobrir nele um valor estético. Eu joguei na cabeça deles o porta-garrafas e o urinol para provocá-los e, surpreendentemente, eles admiram-nos como "beleza estética".”
“A arte contemporânea sem a recusa ao trabalho (artístico e assalariado) se torna uma presa fácil do capital, transformando-se em mais um dos recursos de estetização do consumo e de também da relação de poder. A repetição, a monetarização e a estetização, que em vão Duchamp procurou limitar, são assumidas por Andy Warhol e empregadas em suas obras, o qual, ao invés de recusar, promove uma adesão total aos valores e à lógica do mercado, do dinheiro e do consumo.”
podem falar o que quiser mas eu sigo achando duchamp um dos caras mais geniais do século XX