Nei quattro scritti qui raccolti, Stefan Zweig offre al lettore una sintesi profonda e toccante della sua idea di Europa unita, un'Europa che trova nell'Umanesimo e nella cultura le radici comuni del proprio spirito. Particolarmente disattesi all'epoca del loro concepimento, negli anni Trenta del Novecento - Zweig vivrà la distruzione della civiltà europea e la guerra come vere tragedie personali - questi testi, nei nostri anni euroscettici e poco sensibili agli ideali, si rivelano di un'attualità sconcertante, offrendo non pochi spunti di riflessione e di slancio a chi cerchi di superare l'impasse nella quale il progetto di un'Europa unita sembra essersi arenato.
Stefan Zweig was one of the world's most famous writers during the 1920s and 1930s, especially in the U.S., South America, and Europe. He produced novels, plays, biographies, and journalist pieces. Among his most famous works are Beware of Pity, Letter from an Unknown Woman, and Mary, Queen of Scotland and the Isles. He and his second wife committed suicide in 1942. Zweig studied in Austria, France, and Germany before settling in Salzburg in 1913. In 1934, driven into exile by the Nazis, he emigrated to England and then, in 1940, to Brazil by way of New York. Finding only growing loneliness and disillusionment in their new surroundings, he and his second wife committed suicide. Zweig's interest in psychology and the teachings of Sigmund Freud led to his most characteristic work, the subtle portrayal of character. Zweig's essays include studies of Honoré de Balzac, Charles Dickens, and Fyodor Dostoevsky (Drei Meister, 1920; Three Masters) and of Friedrich Hölderlin, Heinrich von Kleist, and Friedrich Nietzsche (Der Kampf mit dem Dämon, 1925; Master Builders). He achieved popularity with Sternstunden der Menschheit (1928; The Tide of Fortune), five historical portraits in miniature. He wrote full-scale, intuitive rather than objective, biographies of the French statesman Joseph Fouché (1929), Mary Stuart (1935), and others. His stories include those in Verwirrung der Gefühle (1925; Conflicts). He also wrote a psychological novel, Ungeduld des Herzens (1938; Beware of Pity), and translated works of Charles Baudelaire, Paul Verlaine, and Emile Verhaeren. Most recently, his works provided the inspiration for 2014 film The Grand Budapest Hotel.
Eerste kennismaking met het werk van de Oostenrijkse schrijver en eurofiel Stefan Zweig.
Aan de Europeanen van vandaag en morgen bestaat uit drie (verrassend actuele) lezingen die Zweig in de loop van de jaren dertig van de vorige eeuw gaf. Ze behandelen hetzelfde onderwerp: hoe kunnen we ons losmaken van de vergiftiging van het gedachtengoed dat de Eerste Wereldoorlog veroorzaakte? Hoe kunnen we eenheid realiseren, binnen Europa en binnen de wereld?
De visionaire Zweig doet voorstellen die in de loop der jaren gerealiseerd zijn: een Europees uitwisselingsprogramma voor studenten, een alternerende Europese hoofdstad. Enigszins beperkend is dat hij in de eerste plaats vertrekt van een culturele Europese eenheid, die zich ver van de politiek houdt, maar in de eerste plaats door de burgers gerealiseerd moet worden. In de eerste lezing overheerst het optimisme nog, maar in de laatste lezing waart het spook van de dreiging van de Tweede Wereldoorlog al volop door Zweigs woorden en worden zijn verwachtingen getemperd:
Ik weet niets in ons korte leven dat meer genoegdoening kan geven dan het bewustzijn om op onopvallende wijze bijgedragen te hebben aan vrede en aan de eenwording van de wereld. En hoe machteloos wij als groep of als individueel persoon ook zijn, dan alsnog is geen enkele poging voor niets geweest; zelfs wanneer we de wereld niet met ons geloof of met onze inzet hebben kunnen veranderen, dan hebben we minstens onszelf veranderd en verbeterd, en wordt een ieder op zich een wereld.
Drie lezingen van Zweig uit de jaren dertig die interessant zijn als historische brontekst, maar vandaag de dag - door het hoge apolitieke ‘Alle Menschen werden Brüder’- gehalte - niet zouden misstaan in een D66 of Volt-manifest.
Een boek dat drie speeches omvat van le grand Européen, Stefan Zweig. Hoewel een kleine eeuw geleden geschreven, nog steeds actueel, activerend en nodig. Ik hield al van Europa, Erasmus versterkte dit en na dit boek voel ik me eerder Europeaan dan Belg, laat staan Vlaming.
"En zelfs als we ons vergist hebben en de mogelijkheid tot de eenheid van de mensheid slechts een waanbeeld is geweest, dan hebben we alsnog niemand kwaad gedaan terwijl we leefden in de mooiste droom van de wereld."
‘Desondanks ontbreekt nog het het gevoel Europeaan te zijn. Daarom, zo zou Zweig stellen, is het tijd voor ideeën, verbindende verhalen en actie. ‘Genoeg klaagzangen, over crises, de ondergang van het Avondland of de oorlog van morgen’ zo stelt hij in een interview van 1932, ‘nu willen we positieve geluiden en bruikbare ideeën, die de weg openen naar een nieuw Europa’ zijn praktische voorstellen van de lezingen zijn daarom niet alleen een begin, een eerste stap op weg naar het Europese identiteitsgevoel, maar dragen ook bij aan de nog steeds ontbrekende publieke ruimte - waar Europeanen niet alleen hetzelfde nieuws volgen en andere volkeren leren kennen, maar ook het gevoel hebben deel uit te maken van een gemeenschap die verder reikt dan hun eigen landsgrenzen. [….] een klinkende symfonie van de gehele mensheid.’
— Dit heeft Thomas Huttinga heel goed gedaan. En Zweigs lezingen zijn heel interessant.
"Wij, die geloven in de toekomst van Europa en ook in de geest daarnaar leven, zijn verplicht ons diegenen te herinneren die te vroeg op deze wereld zijn gekomen, tevergeefs voor deze gedachte hebben gestreden en daarmee minachting en haat over zich hebben afgeroepen."
In dit boek zijn drie lezingen van Zweig gebundeld. Zweig, een uitgesproken Europeaan, pleit voor samenwerking en een gezamenlijke culturele appreciatie. Deze kwam er in zijn levensjaren echter niet. Toch hebben de lezingen qua strekking ook anno 2022 niet aan betekenis ingeboet. Bijzonder om te lezen.
"On ajoute foi aux mauvaises nouvelles plus facilement qu'à celles qui rendent l'espoir, et les individus autant que les Etats, plus qu'à d'autres époques du passé, semblent prêts à se haïr."
Très beau livre avec beaucoup d'observations sur le besoin d'intégrer l'Europe autour de la paix, la harmonie et un respect collectif pour l'art et la liberté.
Reading Stefan Zweig's conference compilation "Appels aux Européens" was like reading a blue print made in the 30s of everything that holds dear to me in the nowadays Europe and the feeling of being an European citizen. But the most amazing thing was how many of those things where thought in a period where nationalisms were at sky high in popularity and Europe was once again preparing for war. It breaks my heart knowing that after Europe ignoring his advises and turned again to war, Zweig took his own life and wasn't to able to see his ideias came to life. It is hard to imagine a Europe without the Erasmus programme, but the ideia behind it is in Zweig's notes as well as other concepts such as a rotative capital and the elevation of our common cultural history. Still, the current European Union still falls in some of the risks that Zweig mention as avoidable but nevertheless, the foresight he reveals is absolutely astonishing and his words are a true delight for every Europeist like me!
Mooi nawoord van de vertaler! De eerste lezing over de culturele eenheid van Europa vond ik de mooiste. De paperback-uitgave is wel wat irritant geplakt. De pagina's zitten veel te dicht op elkaar, waardoor ik hem steeds met geweld open moest drukken om alle letters te kunnen lezen.
Wat zou het fijn zijn als deze indringende, bevlogen lezingen met plezier gelezen konden worden omdat ze zo'n prachtige beschrijving vormen van de geschiedenis die achter ons ligt. De lezingen blijven prachtig; de problemen blijven weerbarstig.
Ik vond het eerste essay over de morele ontgifting mooi. De andere essay's resoneerden een stuk minder, toen al in een soort idealistische bubbel die ik niet helemaal begrijp.
Een belangrijke oproep aan Europeanen om over landsgrenzen – niet alleen tussen de lidstaten, maar ook daarbuiten – heen te blijven kijken en van elkaar te leren. We moeten als een orkest samenwerken om de individuele krachten te bundelen tot iets dat meer is dan de som der delen.