What do you think?
Rate this book
Verzet! Pleidooi voor communisme
Revolutionair pamflet waarin Gustaaf Peek decennia van kapitalistische indoctrinatie ondermijnt
Een kind van de Koude Oorlog kent het communisme alleen als de repressieve ideologie van totalitaire staten met geheime diensten die bepaalden wat mensen moesten denken en moesten doen. Na de val van de Berlijnse Muur had "onze' manier van leven, het kapitalisme, gewonnen. Die triomf heeft een tijdperk ingeluid van groeiende ongelijkheid, van regeringen die markt boven rechtstaat stellen en van burgers die steeds zelfdestructiever stemmen. Het onvermijdelijk lijkende kapitalisme weet zijn roofzuchtige aard nauwelijks meer te camoufleren. Tijd voor verzet!
In dit pamflet pleit Gustaaf Peek voor een van de nog altijd controversiële ideeën van Karl Marx: de rechtvaardige herverdeling van kennis, macht en inkomen. Het communisme heeft een nieuwe poging tegoed, een revolutie in de richting van een natuurlijker menselijk verbond en een betere wereld.
Een kind van de Koude Oorlog kent het communisme alleen als de repressieve ideologie van totalitaire staten met geheime diensten die bepaalden wat mensen moesten denken en moesten doen. Na de val van de Berlijnse Muur had "onze' manier van leven, het kapitalisme, gewonnen. Die triomf heeft een tijdperk ingeluid van groeiende ongelijkheid, van regeringen die markt boven rechtstaat stellen en van burgers die steeds zelfdestructiever stemmen. Het onvermijdelijk lijkende kapitalisme weet zijn roofzuchtige aard nauwelijks meer te camoufleren. Tijd voor verzet!
In dit pamflet pleit Gustaaf Peek voor een van de nog altijd controversiële ideeën van Karl Marx: de rechtvaardige herverdeling van kennis, macht en inkomen. Het communisme heeft een nieuwe poging tegoed, een revolutie in de richting van een natuurlijker menselijk verbond en een betere wereld.
- GenresNonfictionEssaysPolitics
67 pages, Paperback
Published January 1, 2017
1 person is currently reading
52 people want to read
About the author
Gustaaf Peek
13 books16 followersGustaaf Peek's second novel, Dover, was nominated for the BNG Prize 2008. He won the BNG Prize 2010 for his third novel Ik was Amerika.
His fourth novel Godin, held was published in 2014 to rave reviews. It was awarded 'Book of the month' at DWDD and it was nominated for the Libris Literatuur Prize 2015.
Photo (c) Maria Hermes
His fourth novel Godin, held was published in 2014 to rave reviews. It was awarded 'Book of the month' at DWDD and it was nominated for the Libris Literatuur Prize 2015.
Photo (c) Maria Hermes
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 14 of 14 reviews
October 28, 2018
Een pleidooi mag van mij wel iets verder gaan dan de hiërarchie en het knechtende karakter van kapitalisme terecht blootleggen en uitleggen dat gemeenschappelijkheid vrij kan maken. We weten uit de geschiedenis hoe het niet moet, en leren in dit pamflet dat niet vaststaat hoe dan precies wel. Maar ik had graag na Peek' s 'Wij zijn aan zet' een onderbouwde eerste zet gelezen. Peek had van mij wel af mogen kijken bij David van Reybrouck die in zijn pamflet 'Tegen verkiezingen' mij leert hoe het zover gekomen is, wat het ware gezicht van de huidige democratie is en hoe we betrekkelijk eenvoudig wèrkelijk een echte democratie kunnen vormgeven. Dat kapitalisme slechts een kleine elite dient weten we wel, en nou??
July 30, 2020
Voor het schrijven van een pamflet of een essay hoef je niet persé een materiedeskundige te zijn maar je moet dan wel met gedurfde vernieuwende stellingen en analyses komen, anders heeft het geen toegevoegde waarde. Gustaaf Peek slaagt er met 'Verzet; pleidooi voor communisme' helaas niet in om aan die eisen te voldoen. Tegen zijn beschrijving van de zwarte kanten van het kapitalisme valt weinig in te brengen, maar het zijn niet meer dan gemeenplaatsen en analyses die al bestonden in de 19e eeuw. Vervolgens pleit hij voor het communisme, de ideologie die samen met het nazisme en fascisme verantwoordelijk is voor de dood van miljoenen mensen in nog geen eeuw tijd. Peek is gelukkig wel zo eerlijk om in gaan op de misdaden die onder het rode vaandel zijn gepleegd maar doet deze vervolgens af als een soort van misbruik van een humane filosofie: een snelle conclusie. Het zal hem toch niet zijn ontgaan dat alle communistische experimenten die de wereld tot nu toe heeft ondergaan, ontaardden in een dictatuur met bijbehorende onderdrukking? En is het hem onbekend dat het gebrek aan respect voor de menselijk leefomgeving - het milieu - onder communistische regimes nog groter was dan onder welk kapitalistisch systeem dan ook?
Maar wat wil Peek nu eigenlijk? Als je goed leest bespeur je iets van een behoefte aan een goed functionerende sociaal-democratie en niet zozeer communisme. Kortom, het lijkt alsof hij de klok heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt. Waarom pleit Peek niet gewoon voor eerherstel van de sociale verzorgingsstaat? - tot nu toe het beste antwoord op excessen van het kapitalistische model. Het was die sociaal-economische orde die na de Tweede Wereldoorlog stap voor stap werd opgebouwd, niet alleen in Nederland, maar bovenal in de Scandinavische landen. Waar behoefte aan is, is het heroveren van de beginselen van de sociale verzorgingsstaat die in jaren tachtig en negentig voor een groot deel zijn opgeofferd aan de beginselen van de vrije markt. En als we dan toch bezig zijn: laten we gelijk stelling nemen tegen de Amerikaanse Chigaco-school die de economische wetenschap al jaren geselt met a-wetenschappelijke theorieën over de zegeningen van de vrije markt. Peek had veel meer van dit pamflet kunnen maken; in deze vorm kom ik in mijn waardering niet verder dan één ster.
Maar wat wil Peek nu eigenlijk? Als je goed leest bespeur je iets van een behoefte aan een goed functionerende sociaal-democratie en niet zozeer communisme. Kortom, het lijkt alsof hij de klok heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt. Waarom pleit Peek niet gewoon voor eerherstel van de sociale verzorgingsstaat? - tot nu toe het beste antwoord op excessen van het kapitalistische model. Het was die sociaal-economische orde die na de Tweede Wereldoorlog stap voor stap werd opgebouwd, niet alleen in Nederland, maar bovenal in de Scandinavische landen. Waar behoefte aan is, is het heroveren van de beginselen van de sociale verzorgingsstaat die in jaren tachtig en negentig voor een groot deel zijn opgeofferd aan de beginselen van de vrije markt. En als we dan toch bezig zijn: laten we gelijk stelling nemen tegen de Amerikaanse Chigaco-school die de economische wetenschap al jaren geselt met a-wetenschappelijke theorieën over de zegeningen van de vrije markt. Peek had veel meer van dit pamflet kunnen maken; in deze vorm kom ik in mijn waardering niet verder dan één ster.
August 9, 2022
Het boek geeft de standaard voordelen van het communisme en de standaard nadelen van het kapitalisme. De eerste helft vind ik erg theoretisch en de schrijver geeft veel dooddoeners die niet echt onderbouwd worden, zoals: ‘de meerderheid lijdt onder het kapitalisme’ en ‘de minderheid onderdrukt de meerderheid door het kapitalisme’. Ik kan me daar vaak niet helemaal in vinden. De tweede helft van het boek geeft een aantal concrete oplossingen en domeinen waarin de marktwerking niet goed werkt zoals de gezondheidszorg en de huizenmarkt. Al met al heb ik weinig nieuwe dingen geleerd en het boek is vrij ingewikkeld geschreven met onnodig moeilijk taalgebruik. Toch goed om af en toe je brein te trainen door buiten je bubbel te treden en andere ideeën tot je te nemen, daarom toch 3/5 sterren.
August 1, 2025
Denk dat dit geschreven is voor een zeer niche doelgroep: intellectuelen die nog niks weten over het communisme en daar wel in geïnteresseerd zijn. Ik vond het wel boeiend maar weinig vernieuwend en soms wel heel ingewikkeld geformuleerd.
Als ik zo mijn aantekeningen, hieronder, doorlees, dan zou ik dit boek toch wel willen aanraden.
“Elk boek, elke film, elke ingerichte stad, elke noot in onze oren, elke hap in onze mond, elke vetgedrukte kop in de krant, elke beweging en elk woord op elk beeldscherm voor onze ogen is een goed dat zich moet terugverdienen, dat de voorwaarden moet creëren voor aanhoudende binding en winst.”
“Onze privacy is handelswaar, in de digitale industrie zijn de gegevens van onze levens een gratis grondstof.”
“Elke verse klik is een nieuwe holle hap die onze afhankelijkheid versterkt. Met onze wezenlijke tijd en aandacht, en met veel en echt geld, investeren we in de instandhouding van onze eigen onderwerping.”
“Marktbehoeften hebben ons geprivatiseerd. We zijn bang het eigendom over onszelf te verliezen wanneer we niet productief genoeg zijn, het persoonlijke niet voldoende met productie weten te vermengen, de een niet van de ander weten te laten profiteren. Zelfverkoop als ultieme zelfvervulling. Een loos offer; we hebben eigenhandig onze blik ingeruild voor die van de bezittende klasse.”
“Alle dwang en indoctrinatie om verzet vóór te zijn onthullen een onzeker hart. Blijkbaar moet er iets verborgen blijven, blijkbaar dienen onze initiatieven, onze vrije en creatieve vermogens onze eigen levens vorm te geven gepaard te gaan met een georganiseerd wantrouwen, een bewuste beteugeling. Blijkbaar twijfelt kapitaal over de uitkomst van de machtsstrijd tussen zijn minderheid en onze meerderheid.Er zijn geen geheimen meer. Kapitaal vreest ons.”
“Tegenover het onvermijdelijke egoïsme van de winst stelt communisme de onvervreemdbare rechten op gemeengoed, op de basisbehoeften van het bestaan.”
“Elke huidige verworvenheid op het gebied van autonomie en solidariteit, van werkweekbegrenzing tot arbeidsbescherming, van onderwijs tot gezondheidszorg en bestuurlijke vertegenwoordiging, vindt haar fundament in communistische intenties en kernpunten.”
“Lenin heeft de blauwdruk ontwikkeld voor ieder totalitair regime dat werkelijk lijdende volkeren wil lokken met valse communistische beloften.”
“In geen van de totalitaire, zogenaamd communistische staten kwamen de productiemiddelen in bezit van de meerderheid, op geen enkele wijze en op geen enkel moment waren bevolkingen gemachtigd over hun eigen lot te beslissen. Stalin liet een nietsontziend staatskapitalisme zijn bewind belonen.”
Als ik zo mijn aantekeningen, hieronder, doorlees, dan zou ik dit boek toch wel willen aanraden.
“Elk boek, elke film, elke ingerichte stad, elke noot in onze oren, elke hap in onze mond, elke vetgedrukte kop in de krant, elke beweging en elk woord op elk beeldscherm voor onze ogen is een goed dat zich moet terugverdienen, dat de voorwaarden moet creëren voor aanhoudende binding en winst.”
“Onze privacy is handelswaar, in de digitale industrie zijn de gegevens van onze levens een gratis grondstof.”
“Elke verse klik is een nieuwe holle hap die onze afhankelijkheid versterkt. Met onze wezenlijke tijd en aandacht, en met veel en echt geld, investeren we in de instandhouding van onze eigen onderwerping.”
“Marktbehoeften hebben ons geprivatiseerd. We zijn bang het eigendom over onszelf te verliezen wanneer we niet productief genoeg zijn, het persoonlijke niet voldoende met productie weten te vermengen, de een niet van de ander weten te laten profiteren. Zelfverkoop als ultieme zelfvervulling. Een loos offer; we hebben eigenhandig onze blik ingeruild voor die van de bezittende klasse.”
“Alle dwang en indoctrinatie om verzet vóór te zijn onthullen een onzeker hart. Blijkbaar moet er iets verborgen blijven, blijkbaar dienen onze initiatieven, onze vrije en creatieve vermogens onze eigen levens vorm te geven gepaard te gaan met een georganiseerd wantrouwen, een bewuste beteugeling. Blijkbaar twijfelt kapitaal over de uitkomst van de machtsstrijd tussen zijn minderheid en onze meerderheid.Er zijn geen geheimen meer. Kapitaal vreest ons.”
“Tegenover het onvermijdelijke egoïsme van de winst stelt communisme de onvervreemdbare rechten op gemeengoed, op de basisbehoeften van het bestaan.”
“Elke huidige verworvenheid op het gebied van autonomie en solidariteit, van werkweekbegrenzing tot arbeidsbescherming, van onderwijs tot gezondheidszorg en bestuurlijke vertegenwoordiging, vindt haar fundament in communistische intenties en kernpunten.”
“Lenin heeft de blauwdruk ontwikkeld voor ieder totalitair regime dat werkelijk lijdende volkeren wil lokken met valse communistische beloften.”
“In geen van de totalitaire, zogenaamd communistische staten kwamen de productiemiddelen in bezit van de meerderheid, op geen enkele wijze en op geen enkel moment waren bevolkingen gemachtigd over hun eigen lot te beslissen. Stalin liet een nietsontziend staatskapitalisme zijn bewind belonen.”
May 27, 2024
Interessant om te lezen in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Mooie, samengebalde, woorden over de droom om met revolutie (p. 67) tot een egalitaire samenleving te komen. Hoe zwaar het verleden ook op ons drukt, we kunnen opnieuw beginnen! “Iedere mens is weer de eerste mens.” (p. 7) De eenzijdigheid van het betoog is inherent aan het medium ‘pamflet’. Tegelijkertijd voelt de geschiedenisloze verbeelding ongemakkelijk. Geen onvertogen woord over eerdere revolutiepogingen. Hoeveel ‘mensenmest’ zit er echter verstopt onder de zin “Op ieder onvermijdelijk falen volgt oneindige verbetering.” (66)?
Misschien is dat wel het tragische. De diagnose van het kapitalisme – zie voor een recente uitwerking de satirische film Triangle of Sadness (Ruben Östlund, 2022) – blijft natuurlijk wel staan. Peeks voorbeeld van het ‘gratis’ internet brengt dat geloofwaardig onder de aandacht. (36-37) We leven in een fout systeem en de droom om het anders te doen mag er zijn. De vraag is echter of revolutie de juiste wijze is om het te verwezenlijken.
Moeten we niet gewoon accepteren dat verandering loopt via evolutie (zoals gedacht door onder anderen Jonathan Sacks (1948–2020))? Dat sluit aan bij Peek: “Leven is alsmaar leren hoe te leven, een voortdurende aanpassing aan omstandigheden, aan andermans handelingen en onverwachte bewegingen” (59). Daarmee vertraag je. Tegelijkertijd ontstaat er dan meer oog voor de complexiteit en onvoorspelbaarheid van het politieke leven. De lange evolutieadem hoeft geen probleem te zijn. “Er is nog tijd. Er is alle tijd.” (67)
Misschien is dat wel het tragische. De diagnose van het kapitalisme – zie voor een recente uitwerking de satirische film Triangle of Sadness (Ruben Östlund, 2022) – blijft natuurlijk wel staan. Peeks voorbeeld van het ‘gratis’ internet brengt dat geloofwaardig onder de aandacht. (36-37) We leven in een fout systeem en de droom om het anders te doen mag er zijn. De vraag is echter of revolutie de juiste wijze is om het te verwezenlijken.
Moeten we niet gewoon accepteren dat verandering loopt via evolutie (zoals gedacht door onder anderen Jonathan Sacks (1948–2020))? Dat sluit aan bij Peek: “Leven is alsmaar leren hoe te leven, een voortdurende aanpassing aan omstandigheden, aan andermans handelingen en onverwachte bewegingen” (59). Daarmee vertraag je. Tegelijkertijd ontstaat er dan meer oog voor de complexiteit en onvoorspelbaarheid van het politieke leven. De lange evolutieadem hoeft geen probleem te zijn. “Er is nog tijd. Er is alle tijd.” (67)
June 21, 2022
Dit is een gemiddelde introductie over het Kapitalisme en het Communisme. Het is mooi geschreven met goed taalgebruik.
Helaas worden er in dit boek geen nieuwe visies beschreven naast een paar vragen aan het einde, die naar mijn mening wel interessant waren. Deze vragen hadden wat mij betreft meer belicht mogen worden.
Het is een kort pamflet met weinig diepgang. Wel is het een aanrader wanneer je begint met lezen over het Communisme. Let wel, er wordt vooral veel gesproken over de positieve kanten en de negatieve aspecten worden maar kort en oppervlakkig benoemd.
Al met al is het een ‘vlotte lees’ voor op een dinsdag avond.
Helaas worden er in dit boek geen nieuwe visies beschreven naast een paar vragen aan het einde, die naar mijn mening wel interessant waren. Deze vragen hadden wat mij betreft meer belicht mogen worden.
Het is een kort pamflet met weinig diepgang. Wel is het een aanrader wanneer je begint met lezen over het Communisme. Let wel, er wordt vooral veel gesproken over de positieve kanten en de negatieve aspecten worden maar kort en oppervlakkig benoemd.
Al met al is het een ‘vlotte lees’ voor op een dinsdag avond.
July 15, 2021
Wat deed dit pijn om lezen. Ik kreeg dit pamflet cadeau bij wijze van grap, maar had gehoopt toch iets op te kunnen steken dat het niveau van een wijzend vingertje overstijgt.
Ik weet nog toen ik de baard in de keel begon te voelen en er een wat vreemd ko(s)misch duo Frank & Filip opstond. Die zeiden dingen… en nu zegt Gustaaf ook dingen … die ik wat te gemakkelijk vind.
Maar goed, wil je eens puberaal afgeven op het kapitalisme? Lees dit 🙂
Ik weet nog toen ik de baard in de keel begon te voelen en er een wat vreemd ko(s)misch duo Frank & Filip opstond. Die zeiden dingen… en nu zegt Gustaaf ook dingen … die ik wat te gemakkelijk vind.
Maar goed, wil je eens puberaal afgeven op het kapitalisme? Lees dit 🙂
Read
May 29, 2022Full of soundbites on the frustrations and failures of capitalism. Very much a top level overview, but it does get your blood pulsing! Since I'm not an expert on this topic, I'll go elsewhere for a meatier argument with more in depth historical and ideological analysis. But this is a chapbook, so not enough space for that here!
January 13, 2024
this book is meant to activate people and i think it does just that, but the content is very simple and dumbed down to the point where it feels like i haven't learned anything. activating people to read more than just marx, engels and luxemburg would have made this pamphlet/book much better.
February 24, 2018
Pamflet. Niet echt een boek. 67 pagina's met grote letter. Dus uit binnen een uur.
Ben het in grote lijnen eens met de inhoud.
Ben het in grote lijnen eens met de inhoud.
June 8, 2020
Het is voor een groot deel een inleiding in maar daarom zeker geen minder interessant werk
August 5, 2023
Beautifully written, but it’s sadly mostly opinion with very few references.
June 29, 2024
goe ze
Displaying 1 - 14 of 14 reviews