Winst

by Jeroen Olyslaegers

Kunsthandelaar Donald vermoedt dat hij de vaardigheid bezit om gouden kloten om te zetten in gouden kansen. Het zijn bezeten tijden. De euro is gecrasht. De dagen zijn gekleurd door angst, gelatenheid en paranoia. En Donald is op weg om alles te verliezen wat hij liefheeft. Tot hij op verzoek van een diamantair een grote tentoonstelling in Berlijn kan organiseren. Donald voelt zijn kansen keren en omarmt het buitenlandse avontuur.

Maar het Berlijn dat hij kent van de dolle jaren na 1989 is intens veranderd. Wie zit er te wachten op nog maar eens een tentoonstelling? Samen met zijn ex-vrouw en zijn zoon stort Donald zich in de lange nacht van een door apocalyptische extravanganza en kale machteloosheid verdeeld Berlijn.

Genres: Fiction

352 pages, Paperback

First published January 1, 2012

About the author

Jeroen Olyslaegers is een Vlaamse schrijver.

Jeroen Olyslaegers in de Nederlandstalige Wikipedia

Jeroen Olyslaegers in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Jeroen Olyslaegers bij "Schrijversgewijs"


Jeroen Olyslaegers is a Flemish writer.

Reviews

[Laurent De Maertelaer · Rating 2 out of 5]

★★½ Satirische opvolger van 'Wij' uit 2009, die de ondergang van kunsthandelaar Donald, 'in bezeten tijden van angst, gelatenheid en paranoia', gebruikt om tot een grootse ode aan de verbeelding te komen. Olyslaegers bulkt net als Donald - die 'gouden kloten kan omzetten in gouden kansen' - van de ambitie en verklaart het failliet van het materialisme en het rationalisme, in de hoop dat de verbeelding terug aan de macht komt. Een waarlijk mooie boodschap die Olyslaegers te breedvoerig, te bombastisch en te ironisch verkondigt, waardoor hij moet inboeten aan geloofwaardigheid en de kunstmatigheid alleen maar opdrijft. De delen maken hier jammer genoeg niet het geheel, want sommige passages zijn ronduit beklijvend. Schrijven kan deze sinjoor, laat daar geen misverstand over bestaan. Ik vermoed al lang (sinds zijn debuut 'Navel' om precies te zijn) dat er een meesterwerk in Olyslaegers zit: zou het 'Wil' kunnen zijn, het derde en laatste deel van de 'machtstrilogie', dat in september verschijnt? Kijk er alleszins al naar uit (ik interview hem voor STAALKAART).

[André · Rating 4 out of 5]

Citaat : Het gaat niet meer over het vergaren van materie, het gaat nu over ieders reputatie.
Review : Winst het tweede deel van de trilogie heeft Donald, de zoon van Georges uit Wij als (anti)held en centraal personage. Donald is een niet zo succesvolle kunsthandelaar die tegen beter weten in zijn eigen kwaliteiten en zijn eigen mogelijkheid tot succes blijft geloven. Pluim, een stinkendrijke diamantair, engageert hem om een grootse tentoonstelling op te zetten in Berlijn. Maar de hele aanvankelijk verlijdelijke orderneming boort Donald helemaal de grond in. Hij speelt zijn geliefde kwijt, verliest zijn greep op zijn zoon en ziet de nachtmerrie van een bankroet naderen. De vertwijfeling is haast apocalyptisch. De auteur heeft zijn roman in een niet al te verre toekomstige tijd gesitueerd: de financiële en economische crisis heeft gewoed, Europa is enkel nog een vlag en er wordt betaald in euromark. Het systeem is in elkaar gestuikt, maar het is niet duidelijk wat er in de plaats moet komen. Ook de Occupy-achtige vergaderingen van de kunstenaars die Olyslaegers opvoert, brengen niet direct antwoord, maar wel zelfbegoocheling. Winst is zowel een ode aan, als een duivelse analyse van de kunst. De auteur mixt tragedie en protest in een stijl en woordkeuze die nog krachtiger dan in Wij de lezer overvalt. In Winst voegt de auteur ook gretig smartphones, apps, en statusupdates in en springt hij moeiteloos om met het jargon van deze moderne communicatiemiddelen. 'Het uur nul komt eraan. Voor jou en alleman. Wie weet klaart de dageraad aan de kim.' lezen wij in Winst en of deze wens (of verwensing) wordt opgeklaard vernemen we misschien in het einde van deze trilogie. Jeroen Olyslaegers heeft voor zichzelf de lat heel hoog gelegd, want na Wij en Winst verwacht de lezer uiteraard het boeket van een literair vuurwerk. Maar wie het theaterwerk of de polemische columns van de auteur, de kersverse laureaat van de Arkprijs van het Vrije woord, een beetje volgt, is er best gerust in dat de derde W het sluitstuk wordt van een overrompelende duistere literaire wandeling.

[Guido Bergmans · Rating 3 out of 5]

Ik vond Wil een hele goeie, maar deze valt wat tegen. Wil had een duidelijk verhaal en een soort eenheid van handeling rond één hoofdpersoon. In Winst heb je een heleboel personages. In het eerste deel is er een ik-persoon, Donald, de curator van een tentoonstelling in Berlijn, in deel twee wordt die slechts een van de velen die achtereenvolgens op de voorgrond treden en vanuit wier standpunt het verhaal verteld wordt. Hoewel verhaal, zoveel gebeurt er eigenlijk niet. Een groot deel van de tekst bestaat uit de gedachten van de personages, op een manier die je nog best als “ranten” kunt omschrijven. Dat raast in gedachten maar door over van alles en nog wat, terwijl dromen, angsten en werkelijkheid in mekaar overvloeien. De personages staan wel met mekaar in contact, maar zonder dat je echt een connectie of zelfs maar interesse voelt. Tsja Jeroen, you lost me there. Zal wel aan mij liggen. Sommige stukken tekst zijn wel juweeltjes, zoals de speech die Donald afsteekt tegen zijn mecenas Pluim over het project. Pure satire die lijkt aan te geven dat moderne kunst voornamelijk bestaat in de woordenkramerij van recensenten, curators en museumdirecteurs. Terwijl kunstenaars zelf vaak ongaarne spreken over hun werk en zijn betekenis. Althans, dat zei Julian Barnes in november 2019 tijdens de tweede Joost Zwagermanlezing in Alkmaar. Ik ga dat hier niet in extenso weergeven, maar het is de moeite om eens te lezen. Toch één klein uittreksel: Howard Hodgkin, een Britse non-figuratieve schilder en vriend van Julian Barnes, had een notoire afschuw van interviews. Tijdens een radioprogramma over kunst bij de BBC, opperde de presentator, die alle hoop op een samenhangende uitleg of zelfs maar enige toelichting van Howard had laten varen, uiteindelijk maar zijn eigen theorie over de bedoelingen van de schilder. Toen de interviewer klaar was met theoretiseren, viel er een lange, typisch Hodgkiniaanse stilte, waarna de kunstenaar hem terechtwees met de opmerking: ‘Maar dat impliceert dat ik weet wat ik doe.’

[Tamara · Rating 3 out of 5]

In “Winst” is het al snel duidelijk, voor wie dat nog niet wist, dat Olyslaegers kan schrijven. De taal voert ons mee naar een dystopisch verhaal dat zich afspeelt in een deprimerende toekomst. Het klimaat en de natuur zijn volledig ontregelt, de euro is volledig ingestort, en de artistieke wereld lijkt het moment van de fatale eclips die de wereld zal vernietigen af te wachten en te anticiperen.

Hoewel ik fan ben van de stijl van Olieslaegers, kon dit verhaal me minder boeien, zeker in vergelijking met zijn historische werken “Wil” en “Wildevrouw”.

[Heidi Willems · Rating 4 out of 5]

4 of 5... moeilijk kiezen. Ik las dit boek vòòr het boek Wij. Wellicht vind ik nu in Wij nog referenties die hier en daar een 'aha' zullen ontlokken over Winst. Maar Winst op zichzelf is een boek waarvan ik intens heb genoten. De intertekstualiteit, de cross-references, de ijzersterke situatieschetsen en dialogen, het ritme dat meedeint dan wel meeraast op het ritme van wat er op dat moment inhoudelijk aan de orde is... Mooi, mooi. Je moet het maar kunnen, zo schrijven!

[Kees Paalvast · Rating 3 out of 5]

Veelbelovende ideeën en verhaallijnen leiden niet tot een coherente structuur of overkoepelend verhaal. Bijvoorbeeld het verhaal hoe de grootmoeder terugkeert en hoe zij aan de diamanten is gekomen. Die worden nauwelijks uitgewerkt.
Het lijkt soms alsof het boek onder invloed is geschreven en onder invloed moet worden geconsumeerd. Helaas kon het mij maar matig bekoren.

[Fons · Rating 2 out of 5]

Wildevrouw en Wil staan tussen mijn favorieten, maar Winst wist me niet te boeien. Een mager verhaal over mensen die ik niet interessant vind, gevoed door diverse koortsdromen.

2 sterren, een misser wat mij betreft.

[Rubenc · Rating 3 out of 5]

Soms te hermetisch en te complex naar mijn zin.

[GJ · Rating 2 out of 5]

Neen, dit was het niet.
Het 3e boek dat ik las van Olyslaegers en veruit de minste. Een hoop langlendig, onduidelijk gepraat. Maar dat zal misschien aan mij liggen?
Raad het niemand aan.

[Bruno · Rating 4 out of 5]

Hm. Olyslaegers is duidelijk wel één van de betere Vlaamse schrijvers. Dit boek is genadeloos gelinkt aan de voorganger, Wij, om velerlei redenen (waaronder structuur en inhoudelijk opbouw), die er echter allemaal niet toe doen als u dit boek losstaand wil lezen. "Wie leidt uw leven eigenlijk?" kan een centrale vraag zijn die u zich stelt na het lezen van dit werk.

[Marinus · Rating 2 out of 5]

Kon het boek niet neerleggen tot +/− blz 200 en toen stortte het compleet in. Heb me toen lezend naar het einde geworsteld, was niet continue vervelend maar wel erg jammer. Laatste 20 blz, wat het slotstuk had moeten zijn was een ramp.
Jammer.

[Nathalie · Rating 2 out of 5]

Opgegeven na een 80-tal bladzijden. Vervelend. Ben nochtans een Olyslaeghersfan… maar niet van deze 'Winst'

[Merlijn Kauffman · Rating 2 out of 5]

not so much impressed