De verborgen impact

by Babette Porcelijn

Dit boek geeft inzicht in onze impact op de planeet. Die impact vindt grotendeels plaats buiten ons zicht en hij is groter dan we denken. Pas als je weet waar de grootste problemen zitten, kun je echt effectief verduurzamen.

De verborgen impact biedt houvast voor mensen die hun negatieve impact op de planeet willen ombuigen in een positieve.

Genres: Nonfiction, Sustainability, Environment, Climate Change, Society, Lifestyle

216 pages, Paperback

First published January 1, 2016

About the author

Babette Porcelijn heeft Industrieel Ontwerpen gestudeerd aan de TU Delft. Daar heeft zij kennis van industriële processen en ketenanalyse opgedaan. Babette heeft een ontwerpstudio voor design en communicatie. Ze staat in de Trouw Duurzame 100-lijst 2017 en werd genomineerd voor de Dutch Design Awards 2017. Ze schrijft populaire blogs over duurzaamheid voor Bedrock en is inmiddels uitgegroeid tot een veelgevraagd spreker en denker over duurzaamheid, voor o.m. De Correspondent, ministerie van OCW, Eneco en het WNF.

Reviews

[Loesje · Rating 4 out of 5]

Verplichte kost voor iedereen, vooral voor hen die nog niet echt bewust zijn van de impact van hun leefstijl. Ook geschikt voor mensen die plaatjes preferen boven letters dankzij de heldere en overzichtelijke afbeeldingen...

[Eduardus Leeuwenhoofd · Rating 2 out of 5]

The books agenda is good and I like the fact that someone tries to portray the hidden impact of living. But the scope is too big to have enougt detail, making it less convincing by simple calculations. Also, the section on 'what can I do' is way too small and hardly innovative. I think this needs some more work to be effective.

[Wouter Zwemmer · Rating 5 out of 5]

Geïnspireerd boek over de verborgen impact van hoe mensen leven op de aarde. Laat de sociale impact links liggen, als keuze; dit boek focust op de impact op ecologie. Een aanrader!

Vijf vragen
Porcelijn beantwoordt vijf hoofdvragen:
1. Wat we willen in het leven: spullen, wonen, vervoer, eten
2. Wat we daarvoor doen: landbouw, industrie, transport, bouw
3. Gevolgen voor de planeet: schade aan milieu, klimaat, natuur
4. Gevolgen voor ons: schade aan economie, gezondheid, tekorten, onrust en conflicten
5. Wat kunnen we doen op dit op te lossen?

Porcelijn is heel duidelijk in haar standpunten over terminologie en berekeningen. Ze gebruikt duidelijke en gewone taal. Haar berekeningen zijn af en toe ‘achterkant-bierviltje’ en dat zegt ze erbij. Ze visualiseert veel en duidelijk.

Impact op ecosysteem
De mens heeft de volgende soorten impact:
1. Watergebruik
2. Landgebruik en ontbossing
3. Grondstoffen delven en verwerken
4. Uitputting wilde voedselbronnen (vis) en aantasting natuurlijke leefomgeving (moerassen, oceanen, biodiversiteit)
5. Uitstoot schadelijke stoffen en afval
6. Fossiele energie en uitstoot broeikasgassen

Verschil zichtbaar - onzichtbaar: zichtbaar is alleen in het gebruik door de mens, onzichtbaar is de gehele levenscyclus van grondstoffen - productie - transport - gebruik - afval.

Impact top-10
De top-10 grootste impact in ons dagelijkse leven:
1. Spullen. Vooral veel verborgen co2-uitstoot en andere vervuiling.
2. Vlees. Heeel veel landgebruik voor veevoedsel, co2 en zoetwatergebruik.
3. Wonen. Uitstoot broeikasgassen tijdens gebruik.
4. Auto. Uitstoot broeikasgassen tijdens gebruik.
5. Plantaardig eten, vis en drinken. Oa zoetwatergebruik.
6. Vliegen. Uitstoot broeikasgassen tijdens gebruik.
7. Kleding, textiel.
8. Zuivel en eieren.
9. Kraanwater.
10. Openbaar vervoer.

Zichtbare impact is vooral co2-uitstoot van auto’s en wonen. Onzichtbare impact in de gehele levenscyclus is tot 75% meer dan de zichtbare; dan staan spullen en vlees op 1 en 2. Impact van spullen voor 85% verborgen in productie en vervoer. Verborgen impact van eten zit voor 66% in vlees. Grondgebruik bij vlees: 3 x zoveel grasland voor vee dan akkerland. Tofu / soja minst belastende alternatief voor vlees. 86% van verborgen watergebruik in voedsel, 13% in spullen. Vooral in NL hoog wegens hoge import van buitenlands voedsel en spullen. Bij huis veel verborgen impact in bouwen en infrastructuur. Nieuwe energiezuinige auto begint pas na 13 jaar met energiebesparen. Bij electrische auto verdwijnt de impact buiten zicht: van benzine maken en gebruik naar productie en stroom maken.

[Sabine · Rating 5 out of 5]

Ik ben één keer van verbazing bijna van mijn loungeset gevallen toen ik dit boek las.

Babette Porcelijn beschrijft het deel van de impact van ons consumptiegedrag dat buiten ons blikveld ligt. Doordat onze spullen in andere landen gemaakt worden zien we niet dat met de productie daarvan heel veel co2 uitgestoten wordt. En we denken wel na over de impact van het verwarmen van ons huis (gas! Groningen stort in!) maar niet over de co2-uitstoot die gepaard gaat met het (ver)bouwen van datzelfde huis.

Wil je je co2-uitstoot terugdringen (en welk weldenkend mens wil dat nou niet) dan geeft Babette Porcelijn bruikbare tips over de acties met de meeste impact. Waarmee je dus het grootste verschil maakt. En soms schrik je dus zó van de impact van het één of ander dat je (bijna) van je loungeset af kunt vallen.

[Anna Roos Wijngaarden · Rating 5 out of 5]

Als je op zoek bent naar een stukje waardevol basisbegrip over duurzaamheid, lijkt dit me een goed begin. Babette legt de relatie uit tussen de verschillende problemen rondom natuur, klimaat en milieu en leert je inzien dat 'zichtbare' impact waar wij ons dikwijls op focussen, niets voorstelt ten opzichten van de 'verborgen' impact. Fijn, dat je netjes je plastic scheidt, maar bandenslijtage op de weg en microplastics die loskomen bij een wasbeurt van je favoriete shirt, doen meer kwaad. Neutraal geschreven met een positieve noot rondom wat je kunt betekenen voor een eco-positieve wereld. Nuttig, to the point en speels weergegeven met symbolen en descriptieve plaatjes.

[Miriam · Rating 5 out of 5]

Geweldig!

[Hugo Seriese · Rating 5 out of 5]

Ja ik vond dit heel goed. Analytisch en optimistisch. Aanrader!

[Oscar · Rating 5 out of 5]

Zou verplichte (school)lectuur moeten zijn!

[Zoja · Rating 3 out of 5]

Mooi boek, soms niet duidelijk hoe de berekening tot stand kwam. Een serie tabellen was handig geweest om snel de gegevens te kunnen terugvinden.

[Gianna · Rating 5 out of 5]

Een overzichtelijk, duidelijk en praktisch boek! Het geeft veel inzicht in de (on)duurzaamheid van de gemiddelde Nederlander, en laat je op een andere manier naar je eigen gewoontes kijken. Het zet (in ieder geval bij mij) aan tot gedragsverandering, en dat is nou precies wat we nodig hebben!

[Tech Nossomy · Rating 3 out of 5]

Een boek waarvan er al talloze eerder zijn geschreven, en ook ditmaal is de tekst zo toegankelijk mogelijk gehouden. Er wordt bijvoorbeeld nederlands en engels door elkaar gebruikt, kennelijk verhoogt dit de attentiewaarde.
Het boek bevat ook veel plaatjes en tips die vooral de nederlander zullen aanspreken, maar veel minder bijvoorbeeld de amerikaan, canadees of australier, waarvan veel steden niet eens een recycling programma hebben en waar de aanleg van fietspaden actief wordt gesaboteerd.

Waardevol is ook het vele onderzoek dat er aan vooraf is gegaan, maar ook hier veel omissies:
1- Er wordt wel ingegaan op het feit dat opslag van CO2 plaatsvindt op veel plekken in de wereld, en dit wordt vaak gesubsidieerd. Wat niet vermeld wordt, is dat deze subsidie gebruikt wordt om schalie-gas te winnen.
2- Er wordt vermeld dat plastic zo veel mogelijk moet worden opgeruimd, maar niet hoe de verpakkingindustrie onder druk moet worden gezet om het gebruik van plastic te verminderen of te verduurzamen. In veel landen bestaat helemaal geen beleid rondom de productie en hergebruik van plastic, zodat de winst (lees: vermindering van de impact) daar veel groter is.
3- Er wordt ingegaan op ontbossing, maar helaas is het cijfermateriaal in het boek hierover gebrekkig. Er wordt niet ingegaan op de grote bos- en landbouwarealen die zijn aangelegd in India en China voor het voeden van de bevolking, vaak in woestijn-achtige gebieden, zodat woestijnvorming enigszins wordt teruggedrongen. Ik zeg 'enigszins', omdat ook hier een nuancering over met name biodiversiteit op zijn plaats is, maar ook daar gaat de schrijfster niet op in.
4- Verder over ontbossing, wordt er niet ingegaan op de invloed van het bancaire systeem die ontbossing heeft gefinancierd. Dit zijn banken waar de meeste lezers van het boek bij bankieren, maar zich daar nauwelijks van bewsut zijn.
5- De invloed van de grote voedselprogramma's gefinancierd door het IMF en de Wereldbank uit de jaren 50 en 60 en die tot op de dag van vandaag voortduren, hebben een ontwrichtende invloed gehad op de levens van vrijwel alle boeren ter wereld en de manier waarop voedsel verbouwd wordt. En een bijkomend effect is de aantasting van de biodiversiteit en zodoende woestijnvorming in de hand werkt.

Dit laatste punt is met name van belang, omdat de schrijfster eigenlijk alleen een bewust-wording verhaal heeft geschreven en niet een handvest hoe het probleem daadwerkelijk aan de kern moet worden aangepakt en ook blijvend moet worden opgelost.

[Alexandra · Rating 2 out of 5]

Ik weet nu dat rundvlees not done is, ik mijn oude laptop moet inleveren en dat ik met autorijden (en de daarbij komende bandenslijtage) de grootste impact op het milieu maak. Dat is goed om te weten. Toch vond ik het niet een heel prettig boek om te lezen. Ik zeg dit niet vaak, maar dit is een geschikter boek om door te bladeren dan van A tot Z te lezen. Van het lezen word je namelijk niet veel wijzer: de informatie wordt zeer summier en eenvoudig beschreven en vervolgens tig keer in dezelfde bewoordingen herhaald. Tel daar bij op dat de cijfers niet altijd kloppen (zoals de schrijver zelf zegt: achterkant bierviltje-stijl) en er zinnen in staan als “Dit is niet wetenschappelijk, maar wat ik vind” en mijn motivatie om door te lezen is definitief vertrokken. Om met een positieve noot af te sluiten: De impact top 10 en de bladzijdes met “ Wat kun jij doen?”zijn een goede leidraad om voor jezelf uit te maken wat je al goed doet en wat je nog kunt verbeteren.

[Marlies · Rating 4 out of 5]

Super interessant boek over wat voor effect wij hebben op klimaatverandering.
Wat ik leuk vind aan dit specifieke boek, is dat het heel erg geschreven is vanuit het perspectief van de lezer/consument. Dit is wat jij kunt doen om een kleinere klimaat impact te hebben (itt het aan overheid/bedrijfsleven overlaten).
Wat Babette daarbij heel goed doet is niet alleen direct te meten impact (zoals microbeads in shampoo bijvoorbeeld momenteel een hot-topic is), maar dat bandenslijtage van autorijden een veeeeeel grotere impact heeft.
Babette schrijft daarnaast super positief. Niet; je mag niks meer doen en alles gaat toch slecht, maar ze maakt van je impact veranderen een spel/uitdaging.

Een aanrader voor iedereen die impact wil hebben op zijn/haar klimaatimpact.

[Wieske · Rating 4 out of 5]

Na het lezen van een aantal boeken en onderzoeken was ik enigszins in de war waar ik als individu het beste op kan letten voor het klimaat. Sommige onderzoeken geven het beeld dat het veranderen van ons eetgedrag (naar bijvoorbeeld veganisme) de enige oplossing is, terwijl volgens andere cijfers een lange vlucht net zo slecht is als een jaar lang vlees eten. In dit boek worden al dit soort cijfers duidelijk naast elkaar gelegd, waardoor het makkelijker te zien is waar je de meeste impact kan hebben. Voor de verschillende sectoren wordt aan de hand van een aantal voorbeelden uitgelegd waar de meeste vervuiling en uitstoot vandaan komt en hoe je hier betere keuzes in kan maken.

[Paul Noordhuizen · Rating 5 out of 5]

Wat een goed boek dit, vol research en duidelijke taal over hoeveel we als westerse samenleving de aarde overvragen en hoe we wel duurzaam kunnen leven.

“We staan voor een ongekend grote opgave. Iets wat volgens mij nog nooit eerder vertoond is in de geschiedenis, niet qua belang voor de mens en niet qua omvang van de opgave. Namelijk om in zeer korte tijd (25 jaar) de maatschappij om te vormen van verspillend en vervuilend naar duurzaam en schoon.”

Laten we allemaal in actie komen! Lees dit boek en weet beter hoe.

[Linda · Rating 3 out of 5]

Prima boek over hoe alles wat we kopen en gebruiken niet alleen een directe ecologisch impact, maar ook een verborgen impact heeft waar we maar zelden bij stilstaan. Porcelijn laat via een boel infographics zien hoeveel energie, CO2, vervuiling, water en plastic er nodig is voor alle dingen/diensten waar we gebruik van maken. En dat is meer dan je denkt.

Problematisch bij dit soort boeken is dat ze voornamelijk gelezen worden door mensen die al het beste in het thema zitten en/of het minste overtuiging nodig hebben. Evengoed biedt dit boek, vanwege de vele feiten, ook voor hen iets nieuws.

[Manon · Rating 3 out of 5]

2.5 sterren, rounded down. Handig voor beginners op het gebied van duurzaamheid, zeker wanneer je nog niet eerder hebt stilgestaan bij productieketens en de impact hiervan op leefomgeving, klimaat en sociale rechten en gelijkheid. Gaat niet heel diep in op historische ontwikkelingen (bijvoorbeeld neokolonialisme - vind ik jammer), maar daar is dit het boek ook niet voor (al blijf ik erbij dat dit goed voor mensen zou zijn om meer bij stil te staan). Wat handige tips uitgehaald, maar niet heel veel nieuws voor mij.

[Marc · Rating 4 out of 5]

Dit boek wil je niet lezen, want het boek legt duidelijk uit hoe en waarom de wereld naar de sodemieter gaat: doordat we hem uitputten. Het is niet zo heel briljant geschreven, maar alles staat er wel duidelijk in. Er moet erg snel heel veel veranderen, wil het voor ons nog een beetje leuk blijven op de wereld. En met "ons" bedoel ik ons in het Westen, voor het grootste deel van de wereld is het al niet zo leuk.

[Margot · Rating 5 out of 5]

Precies het boek wat ik zocht: niet alleen maar blindstaren op CO2-uitstoot en plastic tasjes, maar wat kunnen we globaal zeggen over de volledige impact achter een product of levensstijl?

(Verder ben ik natuurlijk wel voor het verminderen van onze CO2-uitstoot en geen plastic tasjes gebruiken, maar dat terzijde.)

[Lisa · Rating 4 out of 5]

Top! Maakt makkelijk inzichtelijk wat de impact van ons gedrag is - vooral alle uitstoot die in de niet-zichtbare onderdelen van de keten zitten. Simpel, leesbaar en toegankelijk; een goed instapboek. Ik mis alleen concrete cijfers en verdieping, maar daar heb je weer andere literatuur voor. Ik raad iedereen aan dit te lezen!

[Sigrid · Rating 4 out of 5]

Ik heb veel geleerd van dit boek en zou het iedereen aanraden, het heeft meer dan eens mijn ogen geopend, maar het is ook heel repetitief, daardoor soms wat saai, en het taalgebruik was wat enerverend.

[Dorien · Rating 5 out of 5]

Dit boek geeft echt een handjevol inzichten die ik dacht al wel een beetje te weten maar jeetje! Veel van geleerd en geeft inspiratie om zelf ook goed na te denken over eco positieve keuzes in alle hoeken van het leven.

[Ilona Acs · Rating 4 out of 5]

Niet helemaal gelezen want al die details ga ik toch niet onthouden. Wel verruimd het je blik over je ecologische voetafdruk, vooral als jij je er nog niet zo bewust van was. Interessant overzicht, dus globaal/grotendeels gelezen.

[Nicole Rommens · Rating 4 out of 5]

Leuk en luchtig boek! Veel voorbeelden en infographics waardoor het echt tot de verbeelding spreekt. In het begin vond ik het boek nog weinig nieuwe informatie geven, maar de totaal blik van impact is wel vernieuwend.

[Daphne · Rating 4 out of 5]

4,5 sterren.
Kijkt verder en dieper naar een duurzame levensstijl, en niet het geijkte "korter douchen en een ledlamp indraaien". Dit boek zou verplicht leesvoer moeten zijn voor iedereen.

[Catheriiine J · Rating 4 out of 5]

Perspective différente sur un sujet très d'actualité et disposant de sources déjà très nombreuses.

[Shemene · Rating 4 out of 5]

Een boek wat elke volwassene gelezen moet hebben. Makkelijk geschreven zodat iedereen het begrijpt maar toch is de informatie diepgaand.

[Marie Eve · Rating 4 out of 5]

3.5

[Anouk · Rating 3 out of 5]

Heel informatief, maar leest niet echt lekker weg. Vormgeving is dan wel weer super tof gedaan.

[Heleen · Rating 5 out of 5]

Eye opener, echt een aanrader voor iedereen om besef te krijgen wat onze impact op de aarde is.