آنچه در این کتاب میخوانید گزیدهای است از یادداشتهایی که طی چندین سال در برخی روزنامهها و رسانهها منتشر شده است. یادداشتهایی کوتاه که جنبهٔ آموزش عمومی دارند و در آنها کوشیدهام، بدون وارد شدن به مباحث تخصصی، برخی ظرائف زبان فارسی روزمرّه را به زبان ساده و با کمی چاشنی طنز بیان کنم. توجه دادنِ کاربر عامِ زبان فارسی به فکر کردن به واژهها و اصطلاحات و نیز نگارش پاکیزه و شیوا مهمترین هدف من در این یادداشتها بوده است.
این کتاب رو به طور تصادفی تو گودریدز دیدم و ریویوهای دوستان کنجکاوم کرد که بخونمش (بسیار هم از این بابت احساس خوش شانسی میکنم)
"مزخرفات فارسی" علاوه بر حجم کمی که داره، اِنقدر بیانش جذاب و شیرینه که اصلا نفهمیدم کِی به صفحه ی آخر رسیدم! و بعد تموم شدنِ کتاب هم حسِ خیلی خوبی داشتم : خوشحال از اینکه چقدر نکاتِ جدید یاد گرفتم!
احتمالا یکی از علل بیرغبتی ما به یادگیری درستنویسی، کمبود کتابهایی مثل همین کتابه. کتابی شیرین، رند و خلاصهگو. مهمترین ویژگی این کتاب که از همپالکیهاش متمایزش میکنه آزار ندادن مخاطبشه. به نظرم با توجه به وقت کمی که میگیره خوندنش حتما میارزه.
این کتاب واقعا قند بود. لحن صمیمی با شوخیهای تمیز و بهجا و شیرین انقدری که با وجود روون بودنش دلم نیومد زود تمومش کنم و جیرهبندیش کردم هر روز یه جستار ازش بخونم. نویسنده در قالب جستارهای مختصر و مفید به اشتباهات رایجی که در زبان و نوشتار فارسی مرتکب میشیم پرداخته. اشتباهاتی که به قول نویسنده" اگر برای عوام کراهت دارد، بر نویسندگان و روزنامهنگاران حرام است." بزرگترین درسی که من ازین کتاب گرفتم این بود که به املا، جملهبندی و کلماتی که انتخاب میکنم بیشتر دقت کنم و راجعبهشون پرسشگر و کنجکاوتر باشم.
موضوعاتی که نویسنده بهشون پرداخته بود شامل ایناست: هکسره، حشو، جایدرست کلماتی که گاهی به اشتباه ازشون استفاده میکنیم، اشباهات رایج در املا، دستور زبان؛ گاهی هم گریزی میزد به ضربالمثلها و شاننزولشون و صدالبته کلماتی که به واسطهی یه رخداد سیاسی یا اجتماعی یا هر اتفاق دیگری در معنایی تازه یا کاربردی متفاوت بازآفرینی شدن مثل ساندیس :)
معلم، ورزشکار، دارای چندین لیسانس و فوقلیسانس، قهرمان شطرنج، سرآشپز، ایدهپرداز، ویراستار .... به احتمال زیاد آخرین کتاب ۲۰۲۰ که اد شد. هدیه دوست جانم. و در آخر پیشنهاد جذابیه برای هدیه دادن به دوستان کتابخوان. به ویژه مناسب دانش آموزان در کلیه مقاطع تحصیلی.
هرچه از این کتاب ها دربیاید خوب است. دست کم آدم می داند که هر چرندی را نباید در نوشته و گفته اش استفاده کند. این نکبتی هم که دامنِ زبان را گرفته ریشه ای کهن دارد در پارسی. باری ملال آورترین و بی مایه ترین و بیراه ترین گونه هایش هم میانِ اداره چی هاست و دولتی ها(اصولی و اصلاحی اش همه شکلِ هم) و آنهایی که توهمِ دانش ازلی ابدی دارند. بگذریم کتاب تهِ حرفش این است که کمی زمان بگذاریم برای نوشتن و گفتن، چیزِ زیادی درونش نیست و یک لحنِ طنزِ بی مایه ی دستمالی شده ای هم دارد که من نپسندیدم(نظر شخصی). اگر چربی هایش را بگیریم کلن می شود یک مقاله ی چند برگی و تمام
کتابیه که هر فارسیزبانی باید بخونش. در مورد اسمش هم اولش به نظرم خیلی مزخرف اومد ولی بعد که متن رو خوندم دیدم چه رندانه نامگذاری شده. از طرفی از اون جایی که کتابی که من داشتم تازه از تنور دراومده بود و بوی خوش کاغذ میداد، لذت خوندنش دوچندان شد و نصف زمان کتاب خوندنم صرف بوییدن کاغذاش شد.
کتابی که میبینید یکی از شیرینترین کتابهاییست که در زمینهی ویرایش میتوانید بخوانید. شاید گفتن «یکیاز» هم اشتباه باشد چون فکر نمیکنم هیچ کتاب دیگری وجود داشته باشد که با داستانها طنز و بانمک و حتی بیان رویدادهای اجتماعی بتواند درس ویرایش هم بدهد. کتاب هم آموزندهست و هم طنز. بخش دیگرش که برای من خیلی مهم بود این بود که چرا ما با وارد شدن هر کلمهی جدیدی به دایرهی لغاتمان مشکل داریم؟ _البته که خودم با آنهایی که لغات انگلیسی را در گفتارشان استفاده میکنند مشکل دارم_ ولی صحبت مثلا سر این است که چرا ما باید به هلیکپتر بگوییم بالگرد در حالی که خودمان سازندهی آن وسیله نیستیم و مثالهایی اینچنینی. که خب با خواندن همین کتاب متوجه شدم تمام اینها گیر الکیست و همین زبانی که ما داریم از آن استفاده میکنیم طی سالها تغییرات زیادی کرده و خیلی کلمات را از زبانهای دیگر وام گرفته است. یک نمونه را میآورم: « برخی واژهها هستند در زبان فارسی که صورتی غریب دارند و تلفظی آهنگین و شیرین. مثلهمین کلنجار، که هم خودمان به کار میبریم هم پدرانمان. عقبتر اگر برویم، از آن واژههاست که پدران پدرانمان هم به کار میبردهاند. هرچند در گویش تهرانی امروز میگوییم کَلَنجار، به فتح کاف و لام، و آبا و اجدادمان میگفتند کِلِنجار به کسر کاف و لام یا حتی کالِنجار. و هرچند در برخی گویشها، از جمله در جنوب ایران، صورت دیگری از آن را استفاده میکنند و میگویند کِرِنجال. کمی اینورتر، یا شاید هم آنورتر، به آن کِلِنجک یا کُلَنجک هم میگویند. همهی این صورتها یک معنا بیشتر ندارد: خرچنگ.....
باز هم یه کتاب دیگه که احساسات متفاوتی نسبت بهش دارم :))
مزخرفات فارسی کتابیه درباره اشتباهات متداول در نوشتن - و بعضا صحبت کردن - در فارسی کمی هم خاطره و اتیمولوژی و اینا قاطیش داره هر فصل در واقع یک یادداشت دو سه صفحهای هست درباره یکی از این اشتباهات یا خاطرات و غیره البته متاسفانه تعداد زیادی از اشتباهات رو پوشش نمیده و از این لحاظ اصلا جامع نیست. شاید هم قرار نیست جامع باشه. چون اگر بخوای از همه اشتباهاتی که موقع نوشتن و اینها بین ما متداوله حرف بزنی احتمالا خواننده از یه جایی خسته میشه و ول میکنه به هر حال میتونم بگم هر کس بهتره برای یه بار این کتاب رو امتحان بکنه چون ممکنه خیلی زود جذبش بشه گرچه برای شخص خود من که از بچگی به درس ادبیات فارسی علاقه داشتم و املام هم همیشه خوب بود چندان نکته جدیدی نداشت اما نثر نویسنده کشش کافی رو برای اینکه تا پایان به خوندن ادامه بدم داشت هر چند سعی کرده بود خیلی بامزه بنویسه که به نظرم در این کار ناموفق بود (خیلی هم جای سرزنش نداره. این یادداشتها ظاهرا در روزنامهها و خبرگزاریهای رسمی چاپ میشدند و به نظر میاد یه قانون نانوشته در مطبوعات ایران وجود داره که کلا خیلی بامزه نباید نوشت) یه جاهایی هم نکاتی که میگفت به مرز غر زدن میرسید. هی تو دلم میگفتم شل کن بابا با همه اینها در مجموع فکر میکنم بیشتر افرادی که شروع به خوندن این کتاب بکنند ازش ناراضی برنگردند هر چند ممکنه بخشی از انتظاراتشون رو برآورده نکنه
پ.ن 1: بیشتر یادداشتها ظاهرا اوایل دهه 90 نوشته شده و اشارات نویسنده به وقایع اون دوران باعث میشد پرت شم به اون سالها. به سالهایی که شاید زمان خودش اصلا جالب نبود ولی وقتی الان در سال 1400 بهش فکر میکنم با خودم میگم در برابر امروز ما واقعا دوران خوشیمون بود.
پ.ن: واقعا چقدر منسجم نوشتم :))) هی از این شاخه به اون شاخه
3.5 ستاره چقدر طول کشید تا با دل راضی تمومش کنم و بذارمش کنار. :) کتاب پره از نکته های خوب و خواندنی برای کسایی که درست نویسی و درست خوانی براشون اهمیت داره، مثل خود من. کلی نکته از این کتاب میشه یاد گرفت. کتاب خوشخوانیه و قلم نویسنده هم خوب و بی تکلفه. قبل خوندن فکر می کردم طنزش خیلی بیشتر باشه که خب نبود، ولی همون مقدار کم هم خوب بود و بجا. عنوان کتاب عالیه واقعا و بسیار بجا. از اون عناوینی که حال کردم باهاش.
فقط یه مشکل داشت که به تعبیر یکی از دوستان گودریدزی زیادی مثل کشکوله. من راحت و سریع می خوندم و می رفتم جلو، ولی می دیدم قبلی ها رو فراموش کردم و عذاب وجدان می گرفتم. همین باعث شد خوندنش خیلی طول بکشه در آخر هم دوباره کل کتاب رو مرور کردم و نکات مهم و تازه اش رو یادداشت کردم تا از عذاب وجدان رها بشم. :)))
بسیار خوب و خوشخوان و دوستداشتنی نوشته شده این کتاب. من به عنوان یک ملانقطی بینوا خیلی کیف کردم. بخونین و به بقیه هم توصیه کنین و هدیه بدین اصلا.
من فکر میکنم همهی ما نیازه یکبار هم که شده این کتاب رو بخونیم. برای من که سرشار از نکات مفید و جدیدی بود که نمیدونستم. ریشهیابی کردن واژهها یا اصطلاحاتش رو خیلی دوست داشتم. نثر ساده و آمیخته با طنز و شوخیش باعث میشد اصلا آموزشی بودنش رو حس نکنی
کتاب نکتههای خوبی داشت اما توقع داشتم بیشتر درباره ایرادها و حشوهایی که جاافتاده بگه؛ درسته که اگه چنین کتابی طنز چاشنیش نباشه مقداری شبیه کتاب درسی میشه اما به نظرم طنزش هم کمی زیادی بود
کتاب با بیانی طنز به بیان برخی غلطهای رایج در زبان و ادبیات فارسی هم در گفتار و هم مخصوصا در نوشتار پرداخته است. از غلطهای املایی رایج و عادی شده تا استفاده غلط از ضرب المثل ها و اصطلاحات و... کتاب بی نظم بود! اصلا بخش بندی نداشت و انگار صرفا تعدادی یادداشت کنار هم قرار گرفته اند. ولی در کل کتاب قابل استفاده ای است
یعنی هـــــــــــــــرچی از دوست داشتنِ این کتاب و لذت بردن ازش(از همه چیزش حتی غر زدنهای زیادی و تیکه های سیاسیِ اصلاحطلبیش) بگـم بازم کـــم گفتم 😍 همین.
اینکه بخوای غلطهای رایج زبان (که ماشاالله کم هم نیستن) رو توی این حجم بنویسی اصلا کار راحتی نیست، چه برسه به اینکه لحن نوشتارت طنز هم باشه!
شنیده بودم این کتاب بیشتر برای ویراستارها و اهل قلمه، که اشتباه بود. محتوای کتاب قواعد تخصصی فارسی رو نمیگه که بخوایم فقط به ویراستار و نویسنده پیشنهادش کنیم. آقای شکراللهی اومده تا سادهترین اصول زبان مادریمون رو موشکافی کنه. داره بهمون میگه شکل درستش چیه، دلیل بودنش چیه، از کجا اومده و قراره کجا بره. شخصا خوندن «مزخرفات فارسی» (با همین اسم به ظاهر عجیبش) رو به هرکسی که زبان و ادب و ادبیات براش ذرهای اهمیت داره، پیشنهاد میکنم. و اگه مثل من خستهاین، سراغ نسخهی صوتیش برین که صدای آقای سلطانزادهی عزیز به دل هرکسی میشینه. :)
حقیقت اینه که از ایندست کتابا خیلی هست؛ ولی اینیکی تفاوتهایی داره: ۱-چاشنی طنز داره (گاهی وقتا واقعا شوخیاش بیمزهن و بعضا هم جالب، ولی قرار نیست قهقهه بزنین) ۲-شسته و رفتهست. مثلا غلط ننویسیمِ آقای نجفی خیلی کامله، اما این کتاب بهچیزایی که توی روزمرگیهامون خیلی بهش برمیخوریم میپردازه که بهشدت جالبش میکنه ۳-لحن صمیمی کتاب خیلی ملموسش میکنه، انگار که شما هم داری همراه نویسنده از زبان پارسی پاسداری میکنی.
رضا شکراللهی که خودش ویراستاره، یه کتاب جمع و جور و روان با چاشنی طنز نوشته و توش به مباحثی در مورد «درست نویسی» پرداخته. اگر شما هم به نوشتن و هکسره و سایر موارد هنوز اهمیت میدید(ان شاالله که حتما همینطورم باشید) و دوست دارید کتابی بی تکلف مطالعه کنید، به نظرم این کتاب میتونه مفید باشه. کلا 135 صفحه است و متوجه نمیشی کی تموم میشه. اون سختی کتابهای دستور فارسی رو هم نداره.
برخی کتابها مثل پفک هست که محض سرگرمی بین راه خوبست بخوانی و شاید فایدت غذایی چندانی هم نداشته باشد اما هست و همیشه حمایل میکنیم و وقتی و فرصتی کوتاه که دست میدهد می توانیم نیمنگاهی بدان بیاندازیم و باز ببندیم و کنار بگذاریمش. مزخرفات فارسی کوتاهنوشتهایی پیرامون ویرایش یا گوشزدهایی برای درست نویسی است. شاید اغلب کسانی که سوادی نسبی دارند ازخواندن این کتاب و لحن خودمانیاش چندان استفاده نکنند اما در عصری که سواد خواندن به خوبی رایج نیست به کار بسیاری از نوجوانان علاقهمند میآید.
این اثر مجموعهای است از یادداشتهای رضا شکراللهی دربارۀ زبان فارسی و نکتههای مربوط به آن. یادداشتها عمدتاً پیش از انتشار در قالب کتاب، در وبگاه «خوابگرد» منتشر شده و نویسنده در آنها بحثهای متنوعی را پی گرفته است؛ بهویژه بحثهایی که به سهوها و خطاهای زبانی فارسیزبانان و درستنویسی و پاکیزهنویسی برمیگردد. در کنار اینها، مطلبهایی درزمینۀ واژهشناسی و ضربالمثل به میان آمده است. بهطور کلی، این مجموعه را باید در زمرۀ آثاری دانست که درباب درستنویسی نوشته شده است؛ منتها نویسنده با بیان طنازانه و گیرایش توانسته است تااندازهای از خشکی این بحثها بکاهد و مخاطبِ عام و نامتخصص را با این موضوعها آشتی دهد. ازاینحیث، کار شایانتوجه و ارزندهای صورت گرفته است. باوجوداین، مخاطبان علاقهمند و کسانی که مایلاند دقیقتر و علمیتر دراینزمینه نکتهآموزی کنند، ناگزیر باید به آثار جدیتر رو بیاورند.
مزخرفات فارسی کتاب بسیار مفید و مختصری است که غلطهای رایج در زبان فارسی را به زبان ساده بیان میکند. آقای شکراللهی برای توضیح بعضی از لغات و اصطلاحات، وقایع گوناگون سیاسی و اجتماعی را مطرح میکند که خواندنشان برای من بسیار جذاب و لذتبخش بود. از این گذشته با خواندن این کتاب و دیدن ارجاعات متعدد نویسنده به کتاب «فرهنگ درستنویسی سخن» و «غلط ننویسیم» مشتاق شدم این دو کتاب را هم در آینده مطالعه کنم.
يه كتاب جمع و جور و كوچيك اما لازم و ضروري. اگر دغدغه زبان فارسي دارين حتما بخونينش. اگه دغدغه ندارين به نظرم باز هم حتما بخونينش. طنز نوشتاري لطيف و جذابي داره كه حوصلهتون رو سر نميبره و در عين حال نكات جالبي رو مطرح ميكنه. بيشتر بنويس آقاي شكراللهي
بالاخره از دستِ قیافهی "مارو سر کار گذاشتی"انهی فروشندگانِ اغلب بیحوصلهی کتاب به وقت پرسیدن اینکه آیا کتاب مزخرفات فارسی را دارند یا نه خلاص شدم. چرا که در ابتدا خیال میکردند با آنها شوخی دارم و پس از اینکه قیافهی جدی من را میدیدند با اکراه آن را در سیستمشان جستجو میکردند. بماند که پس از خواندن کتاب، طنز شیرین پشت همین نامگذاری هم بر ما روشن میشود و انگشت حیرت میگزیم! نوشتن نظر برای کتابی که دربارهی زبان فارسیست کمی استرسزاست، چراکه ترس از غلط نگارشی داشتن را بیشتر حس میکنم پس از خواندن برخی اشتباههای روزنامهها و افراد شناخته شده که در این کتاب جمعآوری شده است! هرچند اغلب آنها را در مدت چندین سال در وبلاگ خوابگرد که متعلق به خود آقای شکراللهی است خوانده بودم، اما خواندن یکبارهی آنها در یک کتاب لطفی دیگر داشت. از نثر شیرین همراه با طنز نویسنده که به نظرم بهترین روش برای نقد و آموزش است که بگذریم، اشارات گاه و بیگاه نویسنده به اتفاقات روز آن ایام خالی از لطف نبود. کتابی خوب برای یافتن ریشهی برخی ضربالمثلها و کنایات و همچنین برخی نکات ویراستاری آموزنده که به گوش جان نیوش کردم و امیدوارم کماکان شاهد چنین نوشتههای نغز از آقای شکراللهی چه در وبلاگشان و چه به صورت کتاب باشم. کتابی عالی برای همهی ادبیات دوستان مخصوصا علاقهمندان زبانِ فارسی.