Posłuszni do bólu. O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama

by Dariusz Doliński, Tomasz Grzyb

Eksperyment, który wystawił na próbę naturę ludzką.

Jeśli zapytać psychologów, jakie badania w historii rozwoju tej dyscypliny wydają im się najważniejsze, 90% z nich wskaże na przeprowadzone na początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku badania Stanleya Milgrama nad posłuszeństwem wobec autorytetu. Milgram w ramach prowadzonego przez siebie eksperymentu wyznaczał osobie badanej rolę nauczyciela. Jej zadaniem było karanie innego uczestnika eksperymentu za popełniane przez niego błędy. Do wymierzania kar służył generator prądu elektrycznego, wyposażony w 30 klawiszy, oznaczonych symbolami od 15 do 450 volt. Każdy kolejny błąd miał być karany coraz mocniejszym uderzeniem prądem. W trakcie eksperymentu znacząca część badanych deklarowała dyskomfort, mniej lub bardziej wyraźnie protestowała, ale ciągle spełniała kolejne polecenia. W rzeczywistości naturalnie nikogo nie uderzano prądem, rolę drugiego badanego grał aktor, a krzyki odtwarzane były z taśmy. Wyniki osiągnięte przez Milgrama (ponad 60% badanych raziło prądem "do końca") były przełomem w myśleniu o roli sytuacyjnego posłuszeństwa w psychologii.

Pół wieku później polscy psychologowie ponownie podejmują wątek posłuszeństwa wobec autorytetów. Wykorzystując paradygmat Milgrama, realizują najbardziej rozbudowany od czasu jego eksperymentów program badawczy nastawiony na zrozumienie mechanizmów odpowiadających za wciąż nas szokujące zachowania ludzi.

Genres: Psychology, Nonfiction

248 pages, ebook

First published October 4, 2017

Reviews

[Władysław Saj · Rating 5 out of 5]

Zaczynając poważnie ... Raczej nie kręci mnie rażenie ludzi prądem , nawet w wyobrażni (mimo że z pewnością jest taka kategoria na Pornohubie) , raczej bardziej spodobało by mi się prowadzenie lobotmii szpikulecem do lodu przez nos , nie tym razem ?, ale sama lektura książki dała dużo przyjemnośći.

Kolejne świetne dzieło na podstawie dość starego już eksperymentu https://www.youtube.com/watch?v=O1VOZ...

Zalety, poczynając od formy, czyli przedstawienia wyników autorów ekpsperyment po ekspertmencie nie stroniąc tak od liczb jak i paru akapitowych pochwalnych opini wielu światowej sławy psychologów (także polsko znanych jak Cialdini ; i nawet Zimbardo okazuje się ma coś do powiedzenia poza tym co publicznie ostatnio czyli apologiami podtatusiałego oldboystwa) . Oczywiście (to pewna wada albo raczej przejaw typowego reklamiarstwa własnych wyników w nauce) jestem ciekaw czy wszystkie stwierdzenia na marginesach co do wyników innych są tak pewne jak chcieliby ich autorzy , z pewnością mają jednak mają jeszcze większe prawo też do własnej wypowiedzi po tym co z ich wynikami zrobiły polskie media popularne nie odróżniające nawet posłuszeństwa od agresji.

Sama dziedzina eksperymentów psychologicznych na granicy etyki badawczej, z dużym udziałem teatralnych metod jest też bardzo intersująca, choć odkrywająca niepiękne strony ludzkiej natury jak przecenianie samego siebie czy nieskuteczność treningów asertywności.

Nie koncentrują się jednak autorzy przy tym wyłącznie na swoich badaniach czy badaniach psychologicznych ale i umiejętnie przytaczają przykłady tak nieposłuszeństwa jak dyplomaci ratujący Żydów w trakcie II WŚ wbrew przełożonym jak i posłuszeństwa krok krok detalami owej fatalnej nocy w elektrowni w Czarnobylu.

Jako też laik w dziedzinie psychologi z radością przeczytałem coś co pokazuje psychologie nie jako suchy zbiór faktów lub i teorii do wierzenia ale coś co jest procesem intelektulanym interpretowania ludzkiego zachowania w któtym końcowy efekt istnieje nie wbrew ale właśnie dzięki zwerbalizowaniu wszystkich po kolei detalicznie czynników mogących mieć wpływ na obserwowane sytuacje.

Kończy się przypuszczeniem , że najpewniej więcej zła w historii wyrządzili ludzie skrajnie posłuszni niż nieposłuszni....

[Maciej Jonek · Rating 4 out of 5]

Wciągający opis eksperymentów. Analiza wyników oraz kontekst ich analizowania zdaje się być daleko od rzeczywistości. Dużą wartością książki są wypowiedzi różnych psychologów na temat badań Milgrama oraz późniejszych Dolińskiego i Grzyba. Ogromne wrażenie robią opisy poszczególnych uczestników badania, zwłaszcza Pana J.

[Tomasz · Rating 2 out of 5]

W tej formie, książka niepotrzebna. Równocześnie, to samo wydawnictwo, wydało tłumaczenie oryginalnej pracy Milgrama (Posłuszeństwo wobec autorytetu. Eksperyment, który wystawił na próbę naturę ludzką), którą tutaj streszczono (pierwsza połowa). Druga połowa to omówienie polskich badań nawiązujących i rozwijających eksperyment Milgrama, wraz z treściowymi wypełniaczami. To powinno być skrócone i dodane jako rozdział do książki pierwotnej.

[Marti_Dz · Rating 2 out of 5]

2,5

[Mateusz Bohnar · Rating 4 out of 5]

Cała książka oparta na tezie postawionej w eksperymencie w USA w latach 50

[Uno · Rating 2 out of 5]

Książka czytana na egzamin z psychologii społecznej. Czytało się względnie przyjemnie, ale dosyć zabawne jest czytanie o serii eksperymentów, z których w zasadzie nic nie wyszło. Czułam się jakbym czytała czyjąś pracę magisterską, a nie publikowaną książkę, w dodatku lekturę. Mało wniosło to do mojego życia. W dodatku książka zredagowana jest okropnie, z licznymi ramkami przerywającymi tekst. Także sposób opisu poszczególnych badanych przez autorów wzbudza wątpliwości - czy poważni badacze, w dodatku psychologowie, powinni opisywać ludzi w tak powierzchowny, płytki sposób? Co ma na celu opis konkretnego badanego jako stereotypowego, niezbyt inteligentnego dresiarza, jeśli badamy zachowania ogółu społeczeństwa? Chyba jest to tylko okazja dla autorów do poczucia wyższości i pośmiania się z własnych badanych…

[Julia · Rating 5 out of 5]

Czemu ludzie nie mówią więcej o tej książce i w ogóle o eksperymencie Milgrama?