Ambulanse

by Johan Harstad

Det finnes mennesker som pakker seg inn i plast foran teven og førstehjelpsdukker man må redde om og om igjen. Det finnes fedre som likevel ikke skal dø, busspassasjerer som bryter ut i sang og en luftballong over byen om natten. Det finnes jenter som er så tynne at de nesten ikke er til, kollisjonsputer som ikke virker, Elviskonserter man aldri rakk, mobiltelefoner uten strøm og rundt dette finnes en ambulanse man helst vil unngå. Men det finnes også mennesker å elske der ute og venner som venter. Det gjelder å holde ut. Holde seg flytende. Novellene i denne boka handler om dette.

Genres: Short Stories, Fiction, Scandinavian Literature, Novels

192 pages, Hardcover

First published January 1, 2002

About the author

Johan Harstad is a Norwegian author, graphic designer, playwright, drummer, and international sensation. He is the winner of the 2008 Brage Award (Brageprisen), previously won by Per Petterson, and his books have been published in over 11 countries. In 2009, he was named the first ever in-house playwright at the National Theatre in Oslo. His first novel Buzz Aldrin, What Happened To You In All The Confusion, originally published in Norway by Gyldendal in 2005, was made into a TV series in 2009 starring The Wire’s Chad Coleman. Harstad lives in Oslo.

Reviews

[Annelies · Rating 5 out of 5]

What a beauties this stories are. Such a tenderness, beauty, sadness and originality in each story but above all they are about loneliness. They make you feel the loneliness. Never were personages more alone.

[Bart Van Overmeire · Rating 5 out of 5]

'Ambulance' van Johan Harstad, dat zijn elf prachtige verhalen over eenzaamheid. Om te lezen, zoals de schrijver zelf meegeeft in zijn nawoord, 'om mezelf op momenten dat ik het gevoel heb dat alles niet uiteindelijk goed zal komen eraan te herinneren dat het gewoon een kwestie is van volhouden, te wachten tot de ambulance me oppikt.'

Voor de optimistische eenzaten dus, of de eenzame optimisten. Of evengoed iedereen: volhouden.

'Als je alle eenzame mensen achter elkaar zou leggen, zou je een paar keer de aarde rond kunnen. Maar we gaan niet naar buiten. We komen elkaar niet tegen, we gaan niet bij elkaar liggen. We blijven achter de ramen zitten.'

[Karin · Rating 5 out of 5]

Johan Harstad schrijft zo mooi! Dat vond ik al na het lezen van Buzz Aldrin, waar ben je gebleven? en later Hässelby, en met deze verhalenbundel reken ik hem met nóg meer overtuiging tot mijn favoriete schrijvers. De stijl van deze verhalen is melancholiek, soms ook een beetje schrijnend of grimmig. Vrolijk is het niet (of nauwelijks), maar echt zwaar wordt het nergens, er schemert altijd wel ergens een toets van lichtheid door, een sprankje (droge) humor of relativerende ironie, of een zweempje hoop. De personages hebben vaak iets eenzaams, maar proberen op hun eigen manier toch iets van het leven te maken of hun persoonlijke barrières te doorbreken; dat maakt het ook ontroerend. Daarbij kan Harstad op een heel subtiele manier dingen en mensen heel scherp en helder beschrijven. Extra leuk aan de bundel is dat personages of gebeurtenissen uit het ene verhaal in een ander verhaal weer op een min of meer toevallige manier figureren (vergelijkbaar met een ensemblefilm als Magnolia). Het nawoord van Harstad maakt het helemaal af.

[Els Lens · Rating 5 out of 5]

Een verhalenbundel met 11 verhalen.
Alle verhalen hebben iets te maken met een ambulance en met eenzaamheid en met de zoektocht naar menselijk contact. Dat klinkt zwaar, maar er zit wel de nodige humor in.
De verhalen staan los van elkaar, maar af en toe duikt er wel een personage op dat je al kent van in een eerder verhaal.
De schrijfstijl is ronduit schitterend.
Elk verhaal heeft niet persé een pointe, ook niet een open einde, maar het klopt gewoon allemaal.
Een fijne leeservaring.
*****

[Inge Vermeire · Rating 5 out of 5]

Op het moment dat ik het voorlaatste verhaal in ‘Ambulance’ lees, lig ik ziek in de zetel en hoor ik de sirenes van een voorbijrijdende ziekenwagen en het is zoals Harstad zelf schrijft in het nawoord van zijn verhalenbundel: ‘de toevalligheden die ons met elkaar verbinden zijn soms verbijsterend.’

‘Ambulance’ is het eerste werk dat ik van Johan Harstad lees. De rest ligt klaar en ik kijk er nu al naar uit om méér van hem te lezen.

Ik hou van verhalenbundels waarin de verhalen niet los van elkaar staan maar ‘elkaar steeds weer schampen’. In ‘Mijn documenten’ van Alejandro Zambra gebeurt iets gelijkaardigs. In ‘Ambulance’ verschijnt het hoofdpersonage in een ander verhaal opnieuw als figurant of als nevenpersonage en zo zijn al die verhalen en levens in al hun eenzaamheid toch met elkaar verbonden. De rode draad doorheen de verhalenbundel is een fundamentele eenzaamheid en personages die zelf niet echt beseffen dat ze kunnen of willen ontsnappen aan hun routineuze levens. Er is de achterliggende boodschap dat ze moeten ‘volhouden’, dat er redding komt, dat de ambulance komt.

‘Vietnam is het woord voor alles wat verkeerd gegaan is. (…) Vietnam zou een bijvoeglijk naamwoord moeten zijn. Het zou bodemloos treurig moeten betekenen. Het zou verdriet moeten betekenen, zo enorm groot dat er geen troost mogelijk is, nooit.’
Later in het verhaal: ‘Hoe gaat het met jou?’ vraagt ze. En het antwoord luidt: ‘Vietnam’

Dit is zo’n sterke bundel waarover je heel lang zou kunnen praten en filosoferen.

[Stine · Rating 5 out of 5]

Hold ut!

[Joachim Stoop · Rating 4 out of 5]

Ik heb mijn kortverhalen graag scherp, snel, puntig, bondig, knallend. Harstad moet het -net als in zijn romans- hebben van de combinatie van een enorm narratief talent, ellenlange zinnen en de pracht van eenvoud. Ik weet niet of de laatste kortverhalen in deze bundel van elf effectief beter waren dan de eerste, of dat ik even moest wennen aan Harstad die hier zijn kenmerkende lange, meanderende zinnen vol komma's ditmaal niet inzette voor een lang epos, maar voor verhalen van ongeveer tien bladzijden. Ik denk dat ik twee verhalen subliem vond (die met het zwembad en de luchtballon), een vijftal goed en een viertal mwah.

[Lili Bammens · Rating 4 out of 5]

Elf korte verhalen over eenzame en/of gekwetste mensen die op een of andere manier met elkaar verbonden zijn, en met een ambulance als gemeenschappelijk motief.
Knap geschreven en met een groot inlevingsvermogen en mensenkennis, zeker als je weet dat de auteur slechts 24 was toen hij dit schreef.

[Hans F. M. · Rating 5 out of 5]

Wow. For en utrolig trist og fin samling. De fleste novellene kunne godt ha vært et vers i The Beatles' "Eleanor Rigby".

[Simon · Rating 5 out of 5]

Rett og slett dødsbra

[Ruben · Rating 4 out of 5]

Wat moet dit een genot zijn om te vertalen. Als in een dronken roes geschreven moet je dit ook zo lezen. Elf verhalen over een eenzaamheid, een ambulance en een drang vol te houden. Hoe specifieker, hoe universeler.
In het nawoord lezen we dat Sigur Rós onderdeel was van de roes, van de stortvloed aan woorden, vertwijfelingen en witregels, alles onder één vleugel, een uitbraaksel van lichtzinnig verlangen naar de dood en het leven, en alles ertussenin. En dat dit is hoe donkerte vloeit.
En toch, volhouden moeten we. Allemaal.

[Viera Némethová · Rating 4 out of 5]

...na všetkých zabudneme a všetkých si budeme pamätať...
Jedenásť výborných poviedok od nórskeho autora reflektujú najmä vnútorné pocity a vnútorné monológy ľudí v rôznych situáciách, z ktorých niektoré sú v živote hraničné.

Príbeh záchranára s nechtami obhryzenými do mäsa, príbeh chlapca, ktorý potrebuje absolvovať skúšku potápania v bazéne a prvú pomoc topiacemu sa. Starý muž v teplovzdušnom balóne vyhadzujúci rodinné fotografie a fotografie jeho celoživotnej lásky medzi ľudí a do sveta.

Tieto príbehy mi zostanú v mysli ešte dlhý čas, pretože sa do nej zapichli ako drobné črepy z rozbitého pohára. Tým pohárom je život sám.

[Zuzi Pavlínová · Rating 4 out of 5]

"To najsmutnejšie, čo poznám, sú všetci tí, čo boli sami, keď sa dialo niečo, na čom skutočne záležalo."

Jedenásť krátkych, no krásnych príbehov o osamelosti. Melancholické poviedky, v ktorých sa vždy objaví nejaká iskrička. (Ne)náhodne prepojené osudy, ktoré o sebe netušia, ale čitateľ vie. Kiežby vedeli aj oni, možno by bolo menej sami.

A na konci toho celého odkaz, že príde "záchranka." Stačí vydržať.

[Wout · Rating 4 out of 5]

Waar blijft die fucking ambulance? 4,5 ster!

[A prince from Serendip · Rating 4 out of 5]

Det flotte med novellene i Ambulanse er at de tar opp store, dystre, temaer på en troverdig og ektefølt måte. At det føles så genuint når en leser om de ulike karakterenes ensomhet, traumer og følelse av fremmedgjøring er mye grunnet forfatterens evne til å presentere komplekse personligheter med få ord, som igjen fører til at novellene setter igjen sterke inntrykk. Med det sagt så er det et par ting som gjør at jeg ikke klarer å gi denne topp score. Det første er at måten novellene glir inn i hverandre på ikke bringer noe mer til bordet enn å være en relasjon. Det er ingen puslespillbiter som faller på plass som følge av overlappen, og det virker litt som om forfatteren gjør det "bare fordi". Det andre er en mer smaksbasert evaluering av to av novellene som jeg ikke fikk så mye ut av; pleksi og nokia, connecting people. I begge gjør hovedpersonen en makaber handling uten at leseren får noe innsyn i følelsene og tankene som ligger bak. For meg så gjør dette at jeg mister litt interessen, da det jeg likte med de andre novellene var at man fikk dype innblikk i måten karakterene opplevde sin virkelighet på, og videre handlet som følge av dette. Her syntes jeg at "airbag", "oversikt" og "klor" var spesielt fine. Ambulanse avsluttes med en varm og trist novelle med tittelen "til" som skildrer de siste minuttene i et liv som kjenner på kjærligheten, sorgen og håpet. En verdig avslutning på en flott novellesamling.

[Sophia · Rating 5 out of 5]

4.5 Strong, conceptual short-story collection. Very seldom I find myself so taken aback by a short story collection. Harstad hasn´t the greatest prose or the strongest characters. What he does, he does fabulously - writing about characters whose stories intertwine. They all affect one another. He writes in a clear and precise manner and catches the ambiance with great sensitivity. This type of conceptual novel is perhaps inspired by the movies like Babel that came out in the early 00s but still doesn´t feel dated. He also has a background from the theatres and the dramatic arts. I did love it and look forward to reading more of him.

[Christine · Rating 5 out of 5]

Her er det mye fint og mye vondt. Og noen ganger gjør det skikkelig vondt. Ensomheten, smerten og kjærligheten er til å ta og føle på.
Novellene flettes sammen på en måte som ikke tar fokus vekk fra de enkelte historiene, noe jeg likte godt. Hver historie får være sin egen greie.
Mine favoritter tror jeg blir de to siste, "jeg går hjem" og "til".

[Luc Sponger · Rating 3 out of 5]

Noorse weltschmerz verpakt in 11 korte verhalen . De verschillende hoofdpersonen duiken soms in een ander verhaal op … even maar , eenzaam of radeloos lijken ze haast allemaal en het zwaailicht en de sirene van de ambulance is er altijd …. en toch komt het goed.

[Carl Ingebretsen · Rating 5 out of 5]

Sårt, vakkert, tragisk og fint. Harstad er en mester.

[Clara · Rating 5 out of 5]

Glauque mais bien ! Un livre sur la banalité de la vie quotidienne, l'angoisse existentielle, l'angoisse, la mort, l'angoisse de la mort, le deuil, la solitude, l'amour. Bien traduit en plus !

[Iselin · Rating 4 out of 5]

For et interessant tema for en novellesamling. Og så fint satt sammen den er! Jeg elsker at alle historiene henger sammen på en så finurlig måte. Alle historiene var veldig deprimerende og gjorde meg trist. Noen var også litt kjedelige. Skrivestilen er fin og sår og det var ubehagelig og vondt. Faen… den siste historien. Så sjukt fin den var? Fikk tårer i øynene av den (og kun den.) Alle karakterene er så menneskelige og troverdige… damn. Dette var bra. Pøs på med sånt som dette, Norge!

[Eva Lavrikova · Rating 5 out of 5]

Mám k tejto knihe osobný vzťah. Aj k jej postavám.

[Maureen Wennemers · Rating 2 out of 5]

Sorry, ik kon hier niets mee.

[Tonny · Rating 4 out of 5]

Prima bundel met een paar prachtige korte verhalen. Voordat ik deze bundel las, las ik een ander boek van Harstad: Max, Mischa en het Tet-offensief, een dikke pil van bijna 1300 pagina's. Daarin lukte het Harstad om continu relevant te blijven. Vergelijkingen tussen dat boek en deze bundel, tussen een grootse roman en een verzameling korte verhalen, zijn lastig, maar duidelijk is dat in deze bundel de verhalen over het algemeen iets vlakker zijn, dat het Harstad in mindere mate lukt het om de personages binnen de korte verhalen altijd interessant te houden.

De grote kracht van de meeste verhalen zit hem in de rode draad, de ambulance die steeds weer voorbij komt en de sterke beelden die Harstad oproept, zoals bij een onzekere tiener die een pop van de verdrinkingsdood moet redden in het zwembad. Ik vond het eerste verhaal het sterkste verhaal, over de vrouw die zichzelf in plasticfolie heeft gewikkeld en de ambulancebroeder die haar moet ophalen.

Harstad geeft in het slotwoord aan dat hij, in ieder geval ten tijde van het schrijven, niet een groot liefhebber was van het korte verhaal, dat de verhalen zichzelf min of meer schreven. Wellicht was zou deze bundel nog een stuk sterker kunnen worden als hij iets meer met dit geweldige genre had gehad.

3,5*

[Kim · Rating 4 out of 5]

deze bundel is vooral als geheel heel sterk. een aantal verhalen konden me in eerste instantie niet overtuigen, maar kregen iets extra's nadat ze door andere verhalen werden aangeraakt. Harstad gebruikt bovendien mooie taal, zijn lange zinnen ergerden me niet, zorgden juist voor een prettige sfeer, alsof alles als even belangrijk (of juist niet) werd geacht.

[Neda Alaei · Rating 5 out of 5]

Utrolig spennende og flotte fortellinger som går over i hverandre! Jeg var hele tiden ventende på hvem sin fortelling som kom neste gang, og ble aldri skuffet over historiene. Fortjener hedersplass i alles bokhyller.

[Caroline · Rating 4 out of 5]

Johan Harstad, han kan å skrive! Ikke det beste jeg har lest av han, men elsker måten han beskriver menneskers tanker på.

[&Rea · Rating 4 out of 5]

Samota je zvláštny pocit...všetci ju občas zažívame, a napriek tomu sa necítime prepojení ani len týmto faktom. Možno sa len radi utápame v samoľútosti... ťažko povedať.

Všetky poviedky v tejto knihe spája domotaná niť – niektoré súvislosti zachytíte hneď, iné až neskôr. Miestami sa niť pretrhne, zamotá, rozstrapká, no vždy pokračuje ďalej – až do konca. Či len do konca knihy, alebo až do toho úplne posledného, to už nechám na vašom zvážení.

Kniha balansuje na hranici tragiky a grotesky – niekedy vás zasiahne hlbokým smútkom, inokedy sa prichytíte pri trpkom úsmeve nad absurditou osudov postáv. Autor s prekvapujúcou zrelosťou zachytáva životy ľudí, ktorí sa ocitli na prahu vyhorenia, šialenstva či samoty.

S ohľadom na to, v akom mladom veku autor túto zbierku napísal, musím povedať, že ma príbehy ohromili. Vo svojich dvadsiatich rokoch som určite nemala také hlboké myšlienkové pochody, o to viac obdivujem, že dokázal uveriteľne opísať život vyhoretého päťdesiatnika aj bláznivého dôchodcu.

Odporúčam všetkým, ktorí sa občas cítia sami, nepochopení, zaseknutí vo svojom obyčajnom živote, naháňajúc vlastný chvost. Tým, ktorí sa cítia neľúbení, na pokraji šialenstva, alebo ktorí chcú občas podľahnúť tým šialeným, dotieravým myšlienkam, čo nám sem-tam napadnú.

Moja poznámka: Posledné príbehy mi prišli slabšie ako začiatok knihy, preto 4/5*. Zatiaľ edícia Známka od vydavateľstva Brak nikdy nesklamala.

[Pali Jen · Rating 4 out of 5]

Melancholické minipríbehy Záchranky sú na prvé 3 pohľady ako nesúrodé a nesúvisiace poviedky. S každou prečítanou časťou sa však rafinovane poprehadzované fragmenty vyskladávajú do celistvejšieho obrazu. Náhodné prepojenia ľudských osamelostí sa postupne ľahko pretínajú, akoby do istej miery všetko so všetkým súviselo. Nenápadné osudy rôznych postáv nesú v sebe niečo znepokojivé, predurčené a izolované v akejsi potrebe narušiť denné mechanizmy. Do popredia prepájajúcej kulisy (záchranky) sa dostávajú ich osobné rozpoloženia, spochybnenia, zaváhania, povšimnutia, ale aj irónia života.
Spleť nálad dotvára autorov jednoduchý, priamy jazyk, ktorý na mňa miestami pôsobil až úsečne. Obrazy, atmosféra a odkazy myšlienok tak rezonovali o niečo viac. Vďaka súdržnému prekladu Evy Lavríkovej, som si trefnosť a hĺbku tohto nápaditého textu ozaj užil. Harstadova Záchranka sa mi páčila a jej bonusom je, že sa nad jej príbehmi dá premýšľať osve aj dokopy.
Vyskúšajte.

[Helena · Rating 4 out of 5]

Olipa mielenkiintoinen kirja! Rakenteellisesti tämä oli ikään kuin novellikokoelma, mutta tarinat kytkeytyivät vallan mainiosti toisiinsa muodostaen selvän kokonaisuuden. En tiedä, sopisiko minua herkemmälle lukijalle, koska olihan tämä aika tummasävyinen kirja, mutta minusta Harstad tarjosi kiehtovia näkökulmia yksinäisyyteen, kuolemaan ja vaikeuteen löytää kontaktia toiseen ihmiseen. Aika yhteiskuntakriittistä otettakin kirjasta löytyy.