What do you think?
Rate this book
کتاب مقدس اورشلیم #5
عهد جدید: بر اساس کتاب مقدس اورشلیم
این کتاب نخستین ترجمهی فارسی عهد جدید است که بههمراه مقدمهها، پانوشتهای تفسیری، ارجاعات حاشیهی صفحات و پیوستهای متعدد در ایران انتشار مییابد. مأخذ این ترجمه، کتاب مقدس اورشلیم است که یکی از معتبرترین روایتهای کتاب مقدس در دنیا است و به اکثر زبانهای اروپایی برگردانده شده است. پدیدآورندگان این اثر، گروهی متشکل از سیوسه عالم برجسته بودهاند که از زمرهی بزرگترین متخصصان کتاب مقدس بهشمار میآمدند. این کتاب دارای پانوشتهای تفسیری و ارجاعات حاشیهی صفحات است و در آن برای هر کتاب یا هر دسته کتاب، مقدمهای نگاشته شده که در آن مباحث مربوط به نسخهشناسی و تصحیح متن، محتوای ادبی، زمینههای تاریخی، مباحث مربوط به قانون کتاب مقدس و نیز الهیات با دقت تشریح شده است. آخرین متن تجدیدنظرشدهی کتاب مقدس اورشلیم که در ۱۹۹۸ انتشار یافته، مبنای این ترجمهی فارسی بوده است. مترجم در عین پیروی دقیق از متن کتاب مقدس اورشلیم، برای رفع مشکلات ترجمه، به نُه روایت دیگر کتاب مقدس نیز مراجعه کرده است. علاوه بر این، تمامی ترجمههای فارسی کتاب مقدس را نیز که در صدوپنجاه سال اخیر به چاپ رسیدهاند مورد مطالعه و بررسی قرار داده است.
- GenresReligion
1312 pages, Hardcover
Published January 1, 2015
16 people are currently reading
84 people want to read
About the author
Anonymous
791k books3,367 followersBooks can be attributed to "Anonymous" for several reasons:
* They are officially published under that name
* They are traditional stories not attributed to a specific author
* They are religious texts not generally attributed to a specific author
Books whose authorship is merely uncertain should be attributed to Unknown.
See also: Anonymous
* They are officially published under that name
* They are traditional stories not attributed to a specific author
* They are religious texts not generally attributed to a specific author
Books whose authorship is merely uncertain should be attributed to Unknown.
See also: Anonymous
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 4 of 4 reviews
April 25, 2020
دلنگرانی فردا از برای فردا خواهد بود هر روز را رنج همان روز بس.
عهد جدید انجیل متی ص ۱۵۱
عهد جدید انجیل متی ص ۱۵۱
September 11, 2021
خوشا به حال شما که تهیدست هستید، زیرا ملکوتِ خدا از آن شما خواهد بود.
خوشا به حال شما که گریان هستید، زیرا زمانی خواهد رسید که از خوشی خواهید خندید.
اما وای به حال ثروتمندان، زیرا دوران خوشی ایشان محدود به این جهان است.
اما وای به حال آنانی كه اكنون سیر هستند، زيرا دوران گرسنگیشان فرا خواهد رسید. وای به حال آنانی كه امروز خندان و بیغماند، زيرا غم و اندوه، انتظارشان را میكِشَد.
https://hooman.bio.link/
خوشا به حال شما که گریان هستید، زیرا زمانی خواهد رسید که از خوشی خواهید خندید.
اما وای به حال ثروتمندان، زیرا دوران خوشی ایشان محدود به این جهان است.
اما وای به حال آنانی كه اكنون سیر هستند، زيرا دوران گرسنگیشان فرا خواهد رسید. وای به حال آنانی كه امروز خندان و بیغماند، زيرا غم و اندوه، انتظارشان را میكِشَد.
https://hooman.bio.link/
Read
June 25, 2025کتاب مقدّس، در سنّت کلیسای کاتولیک، از هفتادوسه کتاب تشکیل شده است که چهلوشش کتاب از آن به یهودیان و بیستوهفت کتاب از آن به مسیحیان اختصاص دارد. کتب مقدّس یهودیان، عهد عتیق، و بخش بنیادین آن، تورات، نام دارد که حاوی پنج کتاب است: سِفر پیدایش، سِفر خروج، سِفر اعداد، سِفر تثنیه و سِفر لاویان (عهد عتیق، ۱۳۹۳: ۱/ ۱۷-۳۰). چنانکه کتب مقدّس مسیحیان، عهد جدید، و بخش اصلی آن، انجیل، نام دارد که متشکّل از چهار کتاب است: انجیل مَرقُس، انجیل مَتّی، انجیل لوقا و انجیل یوحنّا (عهد جدید، ۱۳۹۷: ۳/ ۲۵-۲۶).
زبان اصلی عهد عتیق، عبری و اندکی آرامی است که خاستگاه آن کنعان یا همان فلسطین در ده یا یازده قرن قبل از میلاد است (عهد عتیق، ۱۳۹۳: ۱/ ۲۴-۲۸). عهد جدید نیز به زبان یونانی و چهار قرن پس از میلاد مسیح به دست ما رسیده است (عهد جدید، ۱۳۹۷: ۳/ ۳۳-۶۴).
و اما از ترجمههای فارسی عهدین میتوان به ترجمۀ مشترک ویلیام گِلِن و هِنری مارتین با همکاری فاضلخان همدانی در سال ۱۸۴۶ و ترجمۀ جدید و ارزشمند پیروز سیار در دهۀ ۹۰ اشاره کرد که مأخذ آن، روایت فرانسوی کتاب مقدّس اورشلیم است. نقل و روایتی که از دیدگاه بسیاری از صاحبنظران معتبرترین ترجمۀ کتاب مقدّس، به زبان فرانسه، بهشمار میآید که به اکثر زبانهای اروپایی هم برگردانده شده است (همان: ۳/ ۳۵-۳۶).
در باب چهارم از رسالۀ اول یوحنّا خدا محبت خوانده شده است (همان: ۱۱۰۵/۳) و در آیههای نخستین انجیلِ یوحنّا آمده است:
در آغاز کلمه بود و کلمه نزد خدا بود و کلمه خدا بود (همان: ۳/ ۴۶۹).
در باب بیستم از سِفر پیدایش آمده است:
ابراهیم در باب زن خویش ساره گفت: این خواهر من است و اَبیمَلِک، پادشاه جَرار، ساره را گرفت. لیک خدا در طول شب اَبیمَلِک را دیدار کرد و او را گفت: به سبب زنی که گرفتهای خواهی مُرد، چراکه وی زنی شوهردار است. اَبیمَلِک، که به او نزدیک نشده بود، گفت: خداوند من، بیگناه را نیز خواهی میراند؟ مگر او مرا نگفت: این خواهر من است؟... پس آنگاه اَبیمَلِک ابراهیم را بخواند و او را گفت: با ما چه کردی؟... ابراهیم پاسخ گفت: به خویشتن گفتم: به یقین در این مکان هیچ ترسی از خدا نیست، و مرا به سبب زنم خواهند میراند. وانگهی، او به راستی خواهر من است، دختر پدرم و نه دختر مادرم، و زن من شده است (عهد عتیق، ۱۳۹۳: ۱/ ۱۹۵-۱۹۶).
در باب هیجدهم از سِفر لاویان و باب بیستوهفتم از سِفر تثنیه آمده است:
شرمگاه خواهر خویش را آشکار مساز، خواه دخترِ پدرت باشد یا دخترِ مادرت (همان: ۱/ ۴۷۳). و نفرین بر آن کس که با خـواهر خـویش، که دخـترِ پدر او یا دخـترِ مادرش است، همخوابه گردد (همان: ۱/ ۶۸۲).
در باب سیودوم از سِفر پیدایش آمده است:
و کسی تا بر دمیدن سپیده با او کُشتی گرفت. چون بدید بر او چیره نمیشود، مفصل رانش را بکوفت و ران یعقوب در همان حالکه با او کُشتی میگرفت، از جای برون گشت. گفت: رهایم کن، چه سپیده بر دمیده است، لیک یعقوب پاسخ گفت: تا مرا برکت ندهی، رهایت نخواهم کرد. از او پرسید: نام تو چیست؟ پاسخ گفت: یعقوب. ادامه داد: دیگر ترا نه یعقوب، بلکه اسرائیل خواهند نامید، چه برابر خدا و برابر آدمیان نیرومند بودی و بر او فائق آمدی (همان: ۱/ ۲۴۳-۲۴۴).
در باب دوازدهم از سِفر تثنیه اذعان شده است:
اگر پیامبر یا خواببینی در میان تو برخیزد، اگر آیت یا معجزتی بر تو عرضه دارد و سپس آن آیت یا معجزتی که اعلام کرده به وقوع بپیوندد، اگر آنگاه ترا گوید در پی خدایان دگر رویم و آنها را پرستش کنیم، بر سخنان آن پیامبر یا خوابهای آن خواببین گوش مسپار. یَهُوَه خدایتان شما را میآزماید تا بداند به راستی یَهُوَه خدایتان را به تمامی دل و تمامی جان خویش دوست میدارید؟ از یَهُوَه خدایتان پیروی کنید و از او ترسان باشید... آن پیامبر یا آن خواببین باید میرانده شود، چراکه برابر یَهُوَه خدایت ترویج ارتداد کرده و ترا از راهی که یَهُوَه خدایت فرمان داده است، که در آن گام نهی، بسی منحرف سازد... اگر برادرت یا پسرت یا دخترت یا همسری که در آغوش تو میآرمد یا رفیقی که چون جان تو است، در نهان در پی فریفتن تو برآید و ترا گوید: برویم و خدایان دگر را پرستش کنیم، بدو گوش مسپار و از وی در مگذر. آری، باید او را بمیرانی. او را سنگسار کن تا مرگ وی دررسد (همان: ۱/ ۶۵۱).
و در باب چهاردهم از سِفر تثنیه میخوانیم:
از میان نشخوارگران وحیواناتی که سُم شکافته دارند، اینها را تناول نتوانید کرد: شتر و خرگوش و وَنَک [جانوری بیدُم شبیه گربه] که نشخوار کنند لیک سُم شکافته ندارند؛ آنها را ناپاک شمارید. و خوک که سُم شکافته دارد لیک نشخوار نکند؛ آن را ناپاک شمارید. گوشتشان را تناول و لاشهشان را لمس مکنید. از میان هر آنچه در آب میزید آنچه را باله و فلس ندارد، تناول نتوانید کرد: آنها را ناپاک شمارید (همان: ۱/ ۶۵۳).
طبق روایات عهد جدید، یوسُف، فرزند یعقوب، نامزد مریم بود اما پیش از آنکه آن دو به یکدیگر بپیوندند، مریم، عیسی را از روحالقدس آبستن شد (عهد جدید، ۱۳۹۷: ۳/ ۱۱۹-۱۲۰). عیسی نیز در ادامه به نبوّت رسید و پس از انجام معجزات متعدّدی ازجمله شفای جذامیان و نابینایان و مفلوجان و زنده کردن مردگان، سرانجام به صلیب کشیده شد و وفات یافت (همان: ۳/ ۲۵۴).
در باب دوازدهم از انجیل لوقا آمده است که عیسی ختنه شده است (همان: ۳/ ۳۳۵). هرچند در باب هفتم از رسالۀ اوّل به گُرَنتیان میخوانیم:
اگر کسی بههنگام دعوت خویش مختون بوده است، قَلَفه بر خود ننهد. اگر به هنگام دعوت، نامختون بوده است، خود را مختون نسازد. ختنه هیچ است و نامختون بودن هیچ؛ آنچه مهم است نگاه داشتن احکام خدا است (همان: ۳/ ۸۳۷).
و در باب پانزدهم از انجیل مَتّی شاهد مطلبی هستیم که در آن عیسی یهودیان را در حکم فرزندان خدا و مشرکان را به منزلۀ سگ تصوّر میکند:
زنی کنعانی بیرون آمد و گفت: بر من رحم کن ای خداوند و پسر داود: دخترم سخت گرفتار دیو است... عیسی او را پاسخ گفت: سزاوار نباشد که نان کودکان را برگیریم و برای تولهسگان افکنیم (همان: ۳/ ۱۹۱-۱۹۲).
در باب یازدهم از رسالۀ اوّل به کُرَنتیان از مردان خواسته شده که گیسوان خود را بلند نگذارند که گیسوان بلند بهر مرد شرمآور است. و به زنان گفته شده که که سر خود را بپوشانند وگرنه گیسوان خود را بتراشند (همان: ۳/ ۸۴۷-۸۴۸). و در باب نوزدهم از انجیل مَتّی و باب دهم از انجیل مَرقُس ضمن تأکید بر ناگسستنی بودن پیوند زناشویی، مشاهده میکنیم که هرکس زن خویش را – جز به سبب فحشا - طلاق دهد و زن دیگری را به همسری گیرد، مرتکب زنا شده است (همان: ۳/ ۲۰۷-۲۰۸-۲۹۲).
در باب دوّم از رسالۀ اوّل به تیموتِئوس هم آمده است: زن را اجازت نمیدهم که تعلیم دهد یا بر مرد امر و نهی کند. باید سکوت را حفظ کند. زیرا نخست آدم سرشته شد و سپس حَوّا. و آدم نبود که فریب خورد، بلکه زنِ فریبخورده بود که مرتکب معصیت گشت. با اینهمه زن با مادر شدن نجات خواهد یافت اگر با فروتنی در ایمان و محبّت و قداست پایدار مانَد (همان: ۳/ ۹۷۴).
و در باب یازدهم از کتاب اول پادشاهان میخوانیم که سلیمان افزون بر دختر فرعون، زنان بسیاری را دوست داشت و باآنکه یَهُوَه بنیاسرائیل را از همنشینی با آنان منع کرده بود، لیک سلیمان با محبّت به آنان دل بست. او را هفتصد زن با مرتبت شاهدخت و سیصد سُریّه بود. و چون سالخورده گشت، زنان او دلش را به سوی خدایانِ دگر گرداندند و دل او دیگر به تمامی از آنِ یَهُوَه خدایش نبود، آنچنان که دل پدرش داود بود. یَهُوَه بر سلیمان خشم گرفت، چون دل او از یَهُوَه گشته بود (عهد عتیق، ۱۳۹۷: ۲/ ۴۲۸-۴۲۹).
منابع:
_ عهد عتیق بر اساس کتاب مقدّس اورشلیم: کتابهای شریعت یا تورات، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹، ترجمه پیروز سیار، تهران، هرمس.
_ عهد جدید بر اساس کتاب مقدّس اورشلیم، ۱۳۹۷، ترجمه پیروز سیار، تهران، نی.
زبان اصلی عهد عتیق، عبری و اندکی آرامی است که خاستگاه آن کنعان یا همان فلسطین در ده یا یازده قرن قبل از میلاد است (عهد عتیق، ۱۳۹۳: ۱/ ۲۴-۲۸). عهد جدید نیز به زبان یونانی و چهار قرن پس از میلاد مسیح به دست ما رسیده است (عهد جدید، ۱۳۹۷: ۳/ ۳۳-۶۴).
و اما از ترجمههای فارسی عهدین میتوان به ترجمۀ مشترک ویلیام گِلِن و هِنری مارتین با همکاری فاضلخان همدانی در سال ۱۸۴۶ و ترجمۀ جدید و ارزشمند پیروز سیار در دهۀ ۹۰ اشاره کرد که مأخذ آن، روایت فرانسوی کتاب مقدّس اورشلیم است. نقل و روایتی که از دیدگاه بسیاری از صاحبنظران معتبرترین ترجمۀ کتاب مقدّس، به زبان فرانسه، بهشمار میآید که به اکثر زبانهای اروپایی هم برگردانده شده است (همان: ۳/ ۳۵-۳۶).
در باب چهارم از رسالۀ اول یوحنّا خدا محبت خوانده شده است (همان: ۱۱۰۵/۳) و در آیههای نخستین انجیلِ یوحنّا آمده است:
در آغاز کلمه بود و کلمه نزد خدا بود و کلمه خدا بود (همان: ۳/ ۴۶۹).
در باب بیستم از سِفر پیدایش آمده است:
ابراهیم در باب زن خویش ساره گفت: این خواهر من است و اَبیمَلِک، پادشاه جَرار، ساره را گرفت. لیک خدا در طول شب اَبیمَلِک را دیدار کرد و او را گفت: به سبب زنی که گرفتهای خواهی مُرد، چراکه وی زنی شوهردار است. اَبیمَلِک، که به او نزدیک نشده بود، گفت: خداوند من، بیگناه را نیز خواهی میراند؟ مگر او مرا نگفت: این خواهر من است؟... پس آنگاه اَبیمَلِک ابراهیم را بخواند و او را گفت: با ما چه کردی؟... ابراهیم پاسخ گفت: به خویشتن گفتم: به یقین در این مکان هیچ ترسی از خدا نیست، و مرا به سبب زنم خواهند میراند. وانگهی، او به راستی خواهر من است، دختر پدرم و نه دختر مادرم، و زن من شده است (عهد عتیق، ۱۳۹۳: ۱/ ۱۹۵-۱۹۶).
در باب هیجدهم از سِفر لاویان و باب بیستوهفتم از سِفر تثنیه آمده است:
شرمگاه خواهر خویش را آشکار مساز، خواه دخترِ پدرت باشد یا دخترِ مادرت (همان: ۱/ ۴۷۳). و نفرین بر آن کس که با خـواهر خـویش، که دخـترِ پدر او یا دخـترِ مادرش است، همخوابه گردد (همان: ۱/ ۶۸۲).
در باب سیودوم از سِفر پیدایش آمده است:
و کسی تا بر دمیدن سپیده با او کُشتی گرفت. چون بدید بر او چیره نمیشود، مفصل رانش را بکوفت و ران یعقوب در همان حالکه با او کُشتی میگرفت، از جای برون گشت. گفت: رهایم کن، چه سپیده بر دمیده است، لیک یعقوب پاسخ گفت: تا مرا برکت ندهی، رهایت نخواهم کرد. از او پرسید: نام تو چیست؟ پاسخ گفت: یعقوب. ادامه داد: دیگر ترا نه یعقوب، بلکه اسرائیل خواهند نامید، چه برابر خدا و برابر آدمیان نیرومند بودی و بر او فائق آمدی (همان: ۱/ ۲۴۳-۲۴۴).
در باب دوازدهم از سِفر تثنیه اذعان شده است:
اگر پیامبر یا خواببینی در میان تو برخیزد، اگر آیت یا معجزتی بر تو عرضه دارد و سپس آن آیت یا معجزتی که اعلام کرده به وقوع بپیوندد، اگر آنگاه ترا گوید در پی خدایان دگر رویم و آنها را پرستش کنیم، بر سخنان آن پیامبر یا خوابهای آن خواببین گوش مسپار. یَهُوَه خدایتان شما را میآزماید تا بداند به راستی یَهُوَه خدایتان را به تمامی دل و تمامی جان خویش دوست میدارید؟ از یَهُوَه خدایتان پیروی کنید و از او ترسان باشید... آن پیامبر یا آن خواببین باید میرانده شود، چراکه برابر یَهُوَه خدایت ترویج ارتداد کرده و ترا از راهی که یَهُوَه خدایت فرمان داده است، که در آن گام نهی، بسی منحرف سازد... اگر برادرت یا پسرت یا دخترت یا همسری که در آغوش تو میآرمد یا رفیقی که چون جان تو است، در نهان در پی فریفتن تو برآید و ترا گوید: برویم و خدایان دگر را پرستش کنیم، بدو گوش مسپار و از وی در مگذر. آری، باید او را بمیرانی. او را سنگسار کن تا مرگ وی دررسد (همان: ۱/ ۶۵۱).
و در باب چهاردهم از سِفر تثنیه میخوانیم:
از میان نشخوارگران وحیواناتی که سُم شکافته دارند، اینها را تناول نتوانید کرد: شتر و خرگوش و وَنَک [جانوری بیدُم شبیه گربه] که نشخوار کنند لیک سُم شکافته ندارند؛ آنها را ناپاک شمارید. و خوک که سُم شکافته دارد لیک نشخوار نکند؛ آن را ناپاک شمارید. گوشتشان را تناول و لاشهشان را لمس مکنید. از میان هر آنچه در آب میزید آنچه را باله و فلس ندارد، تناول نتوانید کرد: آنها را ناپاک شمارید (همان: ۱/ ۶۵۳).
طبق روایات عهد جدید، یوسُف، فرزند یعقوب، نامزد مریم بود اما پیش از آنکه آن دو به یکدیگر بپیوندند، مریم، عیسی را از روحالقدس آبستن شد (عهد جدید، ۱۳۹۷: ۳/ ۱۱۹-۱۲۰). عیسی نیز در ادامه به نبوّت رسید و پس از انجام معجزات متعدّدی ازجمله شفای جذامیان و نابینایان و مفلوجان و زنده کردن مردگان، سرانجام به صلیب کشیده شد و وفات یافت (همان: ۳/ ۲۵۴).
در باب دوازدهم از انجیل لوقا آمده است که عیسی ختنه شده است (همان: ۳/ ۳۳۵). هرچند در باب هفتم از رسالۀ اوّل به گُرَنتیان میخوانیم:
اگر کسی بههنگام دعوت خویش مختون بوده است، قَلَفه بر خود ننهد. اگر به هنگام دعوت، نامختون بوده است، خود را مختون نسازد. ختنه هیچ است و نامختون بودن هیچ؛ آنچه مهم است نگاه داشتن احکام خدا است (همان: ۳/ ۸۳۷).
و در باب پانزدهم از انجیل مَتّی شاهد مطلبی هستیم که در آن عیسی یهودیان را در حکم فرزندان خدا و مشرکان را به منزلۀ سگ تصوّر میکند:
زنی کنعانی بیرون آمد و گفت: بر من رحم کن ای خداوند و پسر داود: دخترم سخت گرفتار دیو است... عیسی او را پاسخ گفت: سزاوار نباشد که نان کودکان را برگیریم و برای تولهسگان افکنیم (همان: ۳/ ۱۹۱-۱۹۲).
در باب یازدهم از رسالۀ اوّل به کُرَنتیان از مردان خواسته شده که گیسوان خود را بلند نگذارند که گیسوان بلند بهر مرد شرمآور است. و به زنان گفته شده که که سر خود را بپوشانند وگرنه گیسوان خود را بتراشند (همان: ۳/ ۸۴۷-۸۴۸). و در باب نوزدهم از انجیل مَتّی و باب دهم از انجیل مَرقُس ضمن تأکید بر ناگسستنی بودن پیوند زناشویی، مشاهده میکنیم که هرکس زن خویش را – جز به سبب فحشا - طلاق دهد و زن دیگری را به همسری گیرد، مرتکب زنا شده است (همان: ۳/ ۲۰۷-۲۰۸-۲۹۲).
در باب دوّم از رسالۀ اوّل به تیموتِئوس هم آمده است: زن را اجازت نمیدهم که تعلیم دهد یا بر مرد امر و نهی کند. باید سکوت را حفظ کند. زیرا نخست آدم سرشته شد و سپس حَوّا. و آدم نبود که فریب خورد، بلکه زنِ فریبخورده بود که مرتکب معصیت گشت. با اینهمه زن با مادر شدن نجات خواهد یافت اگر با فروتنی در ایمان و محبّت و قداست پایدار مانَد (همان: ۳/ ۹۷۴).
و در باب یازدهم از کتاب اول پادشاهان میخوانیم که سلیمان افزون بر دختر فرعون، زنان بسیاری را دوست داشت و باآنکه یَهُوَه بنیاسرائیل را از همنشینی با آنان منع کرده بود، لیک سلیمان با محبّت به آنان دل بست. او را هفتصد زن با مرتبت شاهدخت و سیصد سُریّه بود. و چون سالخورده گشت، زنان او دلش را به سوی خدایانِ دگر گرداندند و دل او دیگر به تمامی از آنِ یَهُوَه خدایش نبود، آنچنان که دل پدرش داود بود. یَهُوَه بر سلیمان خشم گرفت، چون دل او از یَهُوَه گشته بود (عهد عتیق، ۱۳۹۷: ۲/ ۴۲۸-۴۲۹).
منابع:
_ عهد عتیق بر اساس کتاب مقدّس اورشلیم: کتابهای شریعت یا تورات، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹، ترجمه پیروز سیار، تهران، هرمس.
_ عهد جدید بر اساس کتاب مقدّس اورشلیم، ۱۳۹۷، ترجمه پیروز سیار، تهران، نی.
March 31, 2023
عهد جدید کتابی است که مسیحیان برای اشاره به بخشی از کتاب مقدس که به زندگی عیسی مسیح و پیروانش می پردازد میگوید. مسلمانان به این کتاب انجیل میگویند
«کتاب مقدس؛ عهد جدید» را از طاقچه دریافت کنید
https://taaghche.com/book/38355
«کتاب مقدس؛ عهد جدید» را از طاقچه دریافت کنید
https://taaghche.com/book/38355
Displaying 1 - 4 of 4 reviews