Sembrando en el desierto: Semillas para la regeneración del planeta

by Masanobu Fukuoka

“Chẳng hề có tốt hay xấu trong số những dạng sống trên trái đất này. Mỗi giống loài đều có vai trò của nó, đều cần thiết và có giá trị ngang nhau."

“Bước đầu tiên chúng ta phải thực hiện trong việc chống lại sa mạc hóa không phải là bẻ hướng dòng chảy của các con sông, mà là khiến cho mưa lại rơi xuống, việc này liên quan tới tái lập thảm thực vật."

“Nước mà các sinh vật không còn sinh sống trong đó được nữa thì không còn thực là nước. Đất mà không có cỏ, thì mặc dầu có được gọi là đất trồng nó cũng không phải thực là đất trồng. Đất mà không có cỏ sẽ đánh mất sự kết nối của nó với nước và trở nên khô rang.”

“Một cái cây chẳng thể mọc lên một mình. Chúng ta cần trồng những cây cao, cây cỡ vừa, những cây bụi và cây dưới tán sinh sống cùng với nhau. Một khi hệ thực vật đa loài được tái tạo thì mưa sẽ bắt đầu rơi trở lại."

Genres: Nonfiction, Gardening, Agriculture, Food, Philosophy, Environment, Nature

200 pages, Hardcover

First published May 14, 2012

About the author

Masanobu Fukuoka was born in 1914 in a small farming village on the island of Shikoku in Southern Japan. He was educated in microbiology and worked as a soil scientist specializing in plant pathology, but at the age of twenty-five he began to have doubts about the "wonders of modern agriculture science."

While recovering from a severe attack of pneumonia, Fukuoka experienced a moment of satori or personal enlightenment. He had a vision in which something one might call true nature was revealed to him. He saw that all the "accomplishments" of human civilization are meaningless before the totality of nature. He saw that humans had become separated from nature and that our attempts to control or even understand all the complexities of life were not only futile, they were self-destructive. From that moment on, he has spent his life trying to return to the state of being one with nature.

At the time of his revelation, Fukuoka was living in a Japan that was abandoning its traditional farming methods and adopting Western agriculture, economic and industrial models. He saw how this trend was driving the Japanese even further from a oneness with nature, and how destructive and polluting those practices were. As a result, he resigned his job as a research scientist and returned to his father's farm on Shikoku determined to demonstrate the practical value of his vision by restoring the land to a condition that would enable nature's original harmony to prevail.

Through 30 years of refinement he was able to develop a "do-nothing" method of farming. Without soil cultivation such as plowing or tilling, chemical fertilizers, pesticides, weeding, pruning, machinery or compost, Fukuoka was able to produce high-quality fruit, vegetables and grains with yields equal to or greater than those of any neighboring farm.

In his 60's, Fukuoka sat down to document what he had seen and done. In 1975 his first book "One Straw Revolution" was released and has had a profound impact on agriculture and human consciousness all over the world. "One Straw Revolution" was followed by "The Natural Way of Farming" and then by "The Road Back To Nature."

Since 1979, Fukuoka has been touring, giving lectures and sowing the seeds of natural farming all over the world. In 1988 he was given Deshikottan Award, and the Ramon Magsaysay Award. In 1997 he received the Earth Council Award.

from http://fukuokafarmingol.info/fintro.html

Reviews

[SachChuyenTay · Rating 4 out of 5]

Fukuoka đã rất nổi tiếng trong giới nông nghiệp hữu cơ Việt Nam với cuốn Cách mạng rơm được in trước đó. Là triết gia kiêm nông dân chân chính, ông đã thành công trong việc chuyển từ địa hạt khoa học sang hòa hợp với tự nhiên.

Gần như Fukuoka đã phản bội lại lời nguyện của chính mình từ sau khi viết Cách mạng rơm là sẽ ở nhà tận hưởng thiên nhiên cho tới cuối đời. Lão đã lang bạt khắp nơi để chỉ cho những đứa trẻ ở châu Phi cách trồng cây từ seed bomb, trồng cây ở những nơi đang bị sa mạc hóa như Ấn Độ.

Con người tạo ra công nghiệp và nền kinh tế bạch tuộc: điều khiển người dân bằng tiêu dùng, giáo dục, thức ăn, bệnh viện. Nó tự sống bằng cách ăn những cái xúc tu của mình. Cái hệ thống mà chúng ta đang dựa vào ấy nó đang từ từ sụp đổ nhưng Fukuoka ngạc nhiên thấy mọi người vẫn đang lao vào như ngây dại. Khổ thân cho con người (và cho cả mình nữa). Có lẽ đến bao giờ con người hết phân biệt và coi côn trùng và vi sinh/ vi khuẩn như kẻ thù thì khi đó chúng ta mới cứu được chính cái thân mình.

Khởi nguồn của đau khổ là từ nhất nguyên sinh ra nhị nguyên, nên con người và tự nhiên cũng chỉ là nhị nguyên mà thôi. Tự nhiên là thiện và con người là ác. Nếu con người không căm thù và sợ hãi tự nhiên nữa thì thế giới thái bình (Có lúc lại nghĩ cả hai chết hết chắc cũng bình yên).

Cuốn này không hay bằng cuốn Cách mạng rơm nên mình chỉ cho 4 sao thôi. Dù sao mình cũng đã khóc khi lão khóc cho người bạn thổ dân Da Đỏ đã trồng những cái cây trên khắp nước Mỹ qua đời.
Sky

[Brandon · Rating 4 out of 5]

Though I was looking for more of a practical guide to permaculture, this was the only book my library had that was even close to the subject. This is more of a philosophical book, talking about his beliefs on nature, science, as well as giving sort of a history of how he came to his method of natural farming, as well as some of his travels and efforts in trying to spread the ideas.

I read it in a couple hours of highly engaged reading. I really like this man's take on farming and the best way forward. I don't agree with his notion of strewing seeds globally with no regard to what's native to the area... which actually seems to go against his own philosophy, given that he basically sees the last few thousand years of agriculture (and especially the recent century or so) as mistake upon mistake, full of unintended consequences caused by the mitigation efforts of the last round. Putting non-native plant seeds across a large area of the landscape could easily have major, negative effects on local ecology. So I can't get on board with this aspect of the book. But obviously the man's principles are sound in general, and can of course be utilized even with just native species.

He writes that it is not natural for the world to be so full of [rapidly advancing] deserts; many such places were not deserts in the past, even in living memory, and in some places, mere years before today. Knowing that the actions of humans are the cause, we must solve the issue, and his ideas for greening the desert are welcome to my mind. No more dams or irrigation wells, which are short term "solutions," but rather spreading seeds and using the plants' to shade and loosen the soil, bring water up from below, and pump more water into the air, bringing rains. No more heavy handed work; his way is the "lazy way" of letting nature do the work, with we humans only doing the truly necessary work. Stuff like plowing, though so entrenched in the mind, may not be necessary (he assures us it isn't), and we are encouraged to observe nature to learn, instead of just going by tradition. As the old ways are turning Earth into a desert, this seems wise to me.

I also appreciated that he stated the way advanced, technological methods of farming are in many ways just a way for those in power to control the people and the food (same thing, really). He doesn't dwell on this too much, but it's there, as it should be.

Here are a few quotes that I personally found striking:

"We have seen huge advances in modern medicine, but there is little value in the advancement of medicine if the number of sick people continues to increase."

"In ancient times, I would like to think that people must have made drawing close to nature the most important goal of their lives."

"Gradually I came to realize that the process of saving the desert of the human heart and revegetating the actual desert is actually the same thing."

"I still remember the words of an Ethiopian tribesman who at first rejected my ideas of natural farming, 'are you asking me to become a farmer?' he asked. 'To be attached to the soil and to accumulate things are the acts of a degraded person.' "

"If we list the things necessary for plants to grow, then sunlight, nutrients, water, and air are sufficient to create paradise."

[Andrea · Rating 4 out of 5]

Masanobu Fukuoka...I have now read his first book, One Straw Revolution, and his last, Sowing Seeds in the Desert. There is such a distance between eastern and western ways of knowing and thinking, I like how provocative it is to explore the spaces between them. I like how this book sets them in dialogue. Reading Fukuoka reminds me of seeing the Dalai Lama talk at the LSE -- they seem so idealistic, they speak using familiar words but in such different ways, seem so removed and unworldly and thus so easily taken advantage of by a capitalist system that thrives on co-opting everything and turning it into profit. Yet really, seems to me their points are needle sharp in deflating the engorged balloons of western, capitalist ways of knowing and valuing. If you listen.

It also, of course, resonates so much with indigenous systems, with permaculture, with struggles for biodiversity and tradition as against monoculture and many another relationship between generations and the land they are connected to.

From the editor Larry Korn, who also helped bring the first book into the world:

The most conspicuous of the cultural difficulties is that the Japanese way of telling a story or developing a complex argument is different from the approach that is generally taken in English. In Japanese, the author typically begins with the theme or the point he wishes to make, then he offers an anecdote or an argument that helps to take that story or bolster the point before returning to the theme, which is restated. Then the author goes on another loop, again returning to the theme. One might say that these side stories or arguments form the petals of a flower with the theme as its center. (xxx)

In Western writing, however, the linear is preferred. The character arc. The beginning ramping up to a climax and then a tidy conclusion. Even in our non-fiction.

There has never been a generation like the present where people's hearts are so badly wounded. This is true of every are of society--politics, economics, education, and culture. It is reflected in the degradation of the environment, which comes about through the material path humanity has chosen. Now we have the ugly sight of industry, government, and the military joining forces in the struggle for ultimate power. (14)

I don't know that this linear thinking can be blamed for our current world, but it is part of the larger pattern I think. Curious that old certainties about cause and effect, our capacity to know everything, so many simplifications are being increasingly challenged by new thinking in biology -- and this sounds remarkably like the kind of thing Brian Greene writes about in terms of new directions in physics:

Time does not simply flow mechanically in a straight line in a fixed direction. We could think of time as flowing up and down, right and left, forward and backward. As time develops and expands, multifaceted and three-dimensional, the past is concealed within the instant of the present, and within this instant of time is concealed the eternity of the future. (26)

All made of the same things, connected at the base like a chain of islands whose tops are above the ocean

In the past, present, and future, the true disposition of nature is toward abundance for human beings and for all species. Therefore the question should not be "Why are there too many people?" but rather, "Who has created the scarcity into which they are born?" And then, finally, "How can we heal the earth so it can support future generations?" (42)

On the equality and interconnectedness of all things...

Plants, people, butterflies, and dragonflies appear to be separate, individual living things, yet each is an equal and important participant in nature. They share the same mind and life spirit. They form a single living organism. to speak of creatures as beneficial insects, harmful insects, pathogenic bacteria, or troublesome birds is like saying the right hand is good and the left hand is bad. Nature is an endless cycle, in which all things participate in the same dance of life and death, living together and dying together. (43)

It is in using massive interventions to destroy parts of the cycle, with very little understanding of it and driven by motives of profit, that we have arrived at the point of destruction. This lack of holistic understandings is endemic, seen in many a western method for solving things.

When the specialized Western medicinal approach is used, the question of what gives life and health to the whole body and mind is put off. In other words, modern Western medicines puts the human body ahead of the human spirit. This separation is a starting point for emotional anxiety among people today. (44)

Fukuoka keeps them together:

Gradually I came to realize that the process of saving the desert of the human heart and revegetating the actual desert is actually the same thing. (47)

This is all talking about land and spirit and some of us (not me, especially not any more) will be rolling their eyes. But this understanding of the capitalist economy, the 'Money-sucking Octopus Economy' (50) as he calls it, is interesting, it definitely breaks things up in a different way than I am used to. At the heart of the octopus? politicians and the military-industrial-government complex. The legs?

maintenance of the transportation network
control of agencies administering transportation
supervision of communications
establishment of an economic information network
education and administrative advising
control of financial institutions
control of information
control of citizens' personal computers and registration (53)

I like this list, it's funny that control of land and resources is not on it.

There is nothing I don't agree with about consumption and our economic model though:

I have often said that value does not lie in material goods themselves, but when people create the conditions that make them seem necessary, their value increases. The capitalist system is based on the notion of ever-increasing production and consumption of material goods, and therefore, in the modern economy, people's value or worth comes to be determined by their possessions. But if people create conditions and environments that do not make those things necessary, the things, no matter what they are, become valueless. Cars, for example, are not considered to be of value by people who are not in a hurry.

Economies that aim at production and consumption of unnecessary products are themselves meaningless. (51)

Yet that is our economic model of development. And it is all about control and the marketing of products -- whether luxury goods or Monsanto's technologies:

When I went to apply for a visa from the Somalian government, I was flabbergasted when they told me that any kind of instruction that agitates the farmers and encourages them to become self-sufficient would not be welcome. If such activity went too far, they said, it would be considered treason. (76)

Colonial agricultural policies...Big money into big damns, big irrigation, drawing water from aquifers leading to salinization of land, cash crops, ending nomadic cultures resulting in massive stress on one area of the land and damage to a culture and a people, national parks that its former indigenous residents must leave, and suddenly go all the way around in their movements. The are sudden insights, like the ways that the irrigation of water in high dikes controls the people who surround it, cuts them off from free movement and free access to water. And it puts blame where blame is due:

I started with the recognition that the causes of desertification in most areas are misguided human knowledge and action. If we eliminated them, I believed that nature would certainly heal itself. (87)

It examines the real costs of our current agricultural practices of GMOs, monocropping and etc -- Fukuoka writes 'Agricultural "Production" is Actually Deduction' (88):

If you really count all the inputs of cost to the environment, mining and fossil fuel extraction, construction of machinery, damage from cash crops etc, we have the most inefficient agricultural systems possible...

It is not just in Africa that these problems exist.

About half of the land in the United States is, or is becoming, desert. I felt that the expanding American desert was at least as great a problem as the deserts of Africa, but most Americans seemed totally unaware that their country is becoming more arid. (123)

We don't talk about those kinds of things, but it threatens the communities, like New Mexico's acequia farmers, most likely to offer hope and the capacities to sustainably grow food in increasingly arid condition.

I do like that he toured the US saying this kind of thing:

Everywhere I went I preached the abolition of lawn culture, saying that it was an imitation green created for human beings at the expense of nature and was nothing more than a remnant of the arrogant aristocratic culture of Europe. (129)

This philosophy is a very particular way, very Japanese way of embracing the world, of changing it.

When people are released from the idea that they are the ones who have created things and have abandoned human knowledge, nature will return to its true form. The rebirth of nature is not simply a return to the primitive, it is a return to the timeless. My method of natural farming aims at liberating the human heart... (140)

I loved this final quote, partially a reminder that even if we are not the ones who love land and roots as farmers, we still can live in sustainable ways. But mostly it is good to encounter -- to know -- that radically different ways of being are still possible in this world:

I still remember the words of an Ethiopian tribesman who at first rejected my ideas of natural farming. "Are you asking me to become a farmer?" he asked. "To be attached to the soil and to accumulate things are the acts of a degraded person." (52)

[Marijan Šiško · Rating 4 out of 5]

Fukupka-sama malo puno filozofira na nekim dijelovima, na drugima je malo previše optimističan, ali u svakom slučaju knjiga koju vrijedi pročitati ako su permakultura, prirodna poljoprivreda i slične teme ono što vas zanima.

[Tayne · Rating 4 out of 5]

Little powderkeg of a book from the Buddha of natural farming. Will really change the way you think about how we grow our food and completely fuck everything up in the process. Nature knows best.

[Mèo lười · Rating 3 out of 5]

Đọc quyển này, mình hiểu tại sao nhiều người ghét nó đến thế, vài người lại chửi nó là phản khoa học, là đạp đổ tất thảy mấy thế kỷ khoa học hiện đại. Tác giả chắc cũng từng phải nghe những lời như thế, nhưng cách ông phản ứng với chúng mới khiến mình khâm phục. Ông nhẩn nha, mặc kệ, cứ làm theo triết lý của mình. Ông hiện thực niềm tin của chính bản thân, cũng chẳng để khẳng định gì, chỉ đơn giản là cứu đất, cứu nước.

Nói chung, nếu đây là sách nông nghiệp thì chẳng ai chửi, nhưng nó lại không phải thế. Mình hiểu, để thay đổi những niềm tin được cắm rễ sâu từ tận lúc sinh ra chẳng phải chuyện một sớm một chiều. Nhưng mình có thể hiểu được nỗ lực của tác giả nhường nào, khi viết nên quyển này.

[Kay · Rating 5 out of 5]

Fukuoka did with farming what Ueshiba Morihei did with martial arts--he radically transformed it by doing (what appears to be) less. And like Osensei, the inspiration to do so came to him suddenly, in a satori-like moment. From such revelations have sprung Aikido and natural farming. Really, they are the same thing.

I know some readers are disappointed by Fukuoka's books because they don't really seem to say anything. At times it reads like hippie nonsense, "drop seeds not bombs," etc. Osensei was accused of the same thing sometimes; that the idea of a "peaceful" martial art transforming the world through non-violence was ridiculous. This is understandable given the prevalence of "do-more" thinking in the modern world. If you aren't busy all the time, or straining yourself to the maximum level, than you must not be accomplishing much.

This is why Fukuoka's work is so important: it is a needed counter to this thought pattern, not to eliminate it necessarily but to restore balance. We need a middle path; too much of one philosophy can lead to stagnation. In the case of agriculture, it has led to literal stagnation of the soils and waters. There were times while reading that I found myself disagreeing somewhat with Fukuoka, mostly because I think his understanding of science was a little too critical or one-sided. But overall we would be better off if more people followed his advice.

And what is that advice? This is where people can get frustrated; when you are used to complexity, simplicity starts to sound like a cheat or a swindle. Don't till the soil? Don't use pesticides? Just let plants grow wherever "nature" wants them to? To a conventional farmer all of this sounds like a recipe for disaster. And Fukuoka did meet with failure, at first--his initial attempt to grow an orchard by "doing nothing" resulted in a lot of dead trees. But he stresses that there is a difference between "doing nothing" and "abandonment." Natural farming is not about neglect. It is about working with nature rather than against it.

If you focus only on Fukuoka's words you will miss this crucial point. It is why at one point in his life he did not talk much about his ideas; words were simply inadequate. The words in this book are only one part of a larger vision, a vision that requires you to look at the world in a completely different way than you have always seen it. There is no separation between you and nature. The soil, water, plants, and animals do not exist just to serve you. Trying to make them do so is counter-productive because it just ends up hurting humanity in a round-about way.

In the introduction the translator spoke of how Fukuoka stressed the importance of philosophy over technique. In a similar way Osensei valued the spirit of Aikido more than the physical. If you concentrate only on the latter you may become strong, but you will not have really learned Aikido, you will not have achieved harmony, which is the whole point of doing Aikido in the first place. What is the point of growing more food, faster, if the food you make is less nutritious and healthy, and the methods you use make it more difficult to grow more food in the future? It is a self-defeating path.

"There is nothing for people to gain and nothing for them to lose. As
long as people lived according to natural law, they could die
peacefully at any time like withering grasses."

[Henri Moreaux · Rating 3 out of 5]

Having read Masanobu's first book, The One-Straw Revolution, I was excited to dig into Sowing Seeds in the Desert to gain more knowledge on his techniques and the practical applications of such. Disappointingly the book mostly deals with his philosophy of natural farming & being at one with nature.

It's a good book, but the majority of it is to do with his philosophy which wasn't of that much interest to me. There's some interesting recounts of travels through India & the United States of America and then (finally) the book gets into some practical applications at the very end.

If looking for a book to buy, I'd recommend The One-Straw Revolution over this.

[Trish · Rating 2 out of 5]

I found a few interesting insights in this book. However, it wasn't what I expected. The author talks a lot about zen and being one with the earth. Overall it just didn't seem very practical or helpful.

[Trong Dat · Rating 5 out of 5]

Một cuốn sách cực kỳ hấp dẫn khác của bác Fukuoka. Sách xứng đáng là cuốn sách gối đầu giường của những ai có ý định hoặc đang trên đường làm nông theo cách tự nhiên.

[mee. · Rating 4 out of 5]

Yang mau full review contact me aja, I wrote an 1114-word essay review of the book for an assignment wokwowkwok

Intinya membuat saya lebih aware bahwa di alam ini ada banyak makhluk hidup, non living things, etc dr yg tidak kasat mata sampai yg kasat mata hadir bersamaan, di mana satu sama lainnya bekerja sama untuk membentuk suatu kehidupan yg utuh. Menyadari hal tersebut, membuat kita lebih menghargai alam aja dengan kompleksitasnya, jd kita bisa lebih merasa keberkahan dalam hidup ini.

[MyNguyen1709 · Rating 5 out of 5]

Mình biết khi người đạt đến đỉnh của một lĩnh vực nào đó thì tự khắc không còn mang hơi hướng của chỉ lĩnh vực đó. Mà mỗi thứ trở thành triết lý, thành sự sống... Và trỗi dậy trong lòng khao khát bọc hạt giống trong những hạt đất sét, phủ xanh lại sa mạc và những vùng cằn cõi. Hình ảnh về ngôi trường, về ngôi làng, ngôi nhà trên ngọn đồi lại sống động trong mình.

Mình thấy đau lòng khi thiên nhiên trở nên cạn kiệt. Những đồi núi ở Kon Tum, ở Tây Nguyên trơ ra màu nâu cằn cỗi. Những mương, rạch, nhánh sông ở miền Tây cạn kiệt nước, trơ lòng... còn đâu là những ca từ trong quyển giáo khoa vật lý suốt ngày ra rả Việt Nam rừng vàng biển bạc...

Mình đau lòng khi những con người tham lam, thô lỗ và thiển cận nắm quyền hành trên thế giới này, vắt kiệt Mẹ thiên nhiên... tôi sinh ra, mỗi ngày mở mắt chưa biết làm được gì ích lợi cho thế giới nhưng tôi biết tôi thải rác. Người ta cắm đầu vào sản xuất và tiêu thụ liên tục và chóng mặt mà quên dừng lại tự hỏi để chi vậy???

Nhưng tôi biết vẫn có những người lặng lẽ làm những điều mà đại đa số người còn lại không thể hiểu: làm vậy để làm gì??? Ích lợi gì?

Vì người ta vẫn suy nghĩ ích lợi phải là ích lợi của bản thân mình trước mà họ quên thiên nhiên không cần họ mà họ cần thiên nhiên nhiều hơn...

Người ta quên về sự bền vững

Tôi yêu những bức vẽ trong sách nữa

[Steven Lam · Rating 3 out of 5]

Fukuoka is a Japanese farmer and philosopher who largely coined the term natural farming. Natural farming is an approach to farming that eliminates the use of manufactured inputs and equipment, and instead, leverages the work of nature and ecosystems. Fukuoaka’s philosophy isn’t so much to “do-nothing”, but to work together with nature, not separate from nature. This book is about Fukuoka’s experiences in developing and promoting natural farming.

Fukuoka claims that natural farming provides yields to the same extent to that of conventional farming, with the enormous benefit of having no negative impacts on the environment. Unfortunately, however, his claims and supporting evidence are almost entirely anecdotal. Going further, Fukuoka rejects scientific research, and thinks human knowledge is useless. As a researcher, I find this perspective a bit hard to hear. However, I imagine his perspective may be partly emotionally influenced, perhaps stemming from his frustration with conventional farming systems and the environmental degradation it has caused.

While I would have preferred more credible evidence to support his claims, I have much respect for Fukuoka. He challenged the norm and made me think a bit differently about how we grow our food.

[Chinchilla · Rating 1 out of 5]

This book was a disappointment. I was looking for a practical guide to reforestation, or at least an autobiographical writing about Fukuoka’s experiences in reforestation engagement . Instead, this book is on Fukuoka’s philosophy, which seems to me not only too idealistic but also incredibly privileged. I almost didn’t finish the book.

[Đề Trống · Rating 4 out of 5]

Khi mình còn nhỏ, mình đã từng trồng thành công một cây bàng ở sân sau nhà mình. Bởi mình thích chơi ở cái sân đó mà chỗ đó lại hoàn toàn không có cây che mát, oi chết đi được.

Lúc đó mình chỉ mong cây sẽ lớn và sẽ cho sân nhà mình bóng mát, nên mình đã không nghĩ tới bón phân hay phun thuốc gì, mà chỉ đơn giản là tưới nước cho nó mỗi ngày. Nó lớn dần, lớn dần và đã đến lúc mình chẳng cần tưới nước mà nó vẫn cành lá sum suê và khỏe mạnh.

Trước khi mình đọc (chính xác hơn là nghe) quyển này, mình cứ đinh ninh quyển sách này chắc lại chỉ khuyên ta nên hạn chế thuốc trừ sâu hoặc phân bón như bao lời tuyên truyền làm nông hữu cơ khác, hơn nữa mình cũng đã tưởng rằng làm nông hữu cơ chính là làm nông tự nhiên. Ấy vậy mà làm nông tự nhiên nó lại thuộc một phạm trù khác, cao cấp hơn nhưng cũng thật sơ khai, chính là để tự nhiên nuôi sống những gì nó sinh ra, như câu chuyện cái cây bàng nhà mình đã tự nuôi sống nó khi đủ lông đủ cánh vậy.

Nói là cao cấp, bởi lẽ làm nông kiểu này đòi hỏi phải hiểu tự nhiên cực kì cặn kẽ, để có thể khiến tự nhiên vận hành trơn tru và nuôi dưỡng những sinh vật bên trong nó. Tức là phải hiểu cách trồng những loại cây xen kẽ như thế nào mà qua đó đến một lúc nào đó những loại cây ấy sẽ tự phát triển mà con người ‘không cần nhúng tay vào’. Mặt khác nói là sơ khai bởi lẽ tự nhiên đã, đang và sẽ luôn tự nuôi chính nó, kể cả con người có cải tiến nông nghiệp hay không.

“Triết lý là tất cả, còn làm nông chỉ là sự minh họa cho triết lý ấy”. Có lẽ vì ông nghĩ vậy, nên xuyên suốt quyển sách này phần lớn là tập hợp những triết lý của ông về những vấn đề trong cuộc sống để từ đó tìm ra hướng làm nông thích hợp. Nhưng cuốn sách này cũng không hẳn chỉ là một tập hợp của nhưng triết lý khô khan, cuốn sách này cũng đã ghi chép lại những hành trình mà ông đã đi đến Mỹ, Úc, Châu Phi, v.v… để minh chứng cho triết lý ấy.

“Khi nào đây, khu vườn địa đàng ấy, mới tưng bừng trở lại?”. Mình cũng như ông Fukuoka, cũng đang ngóng trông câu trả lời cho câu hỏi này!

[Asuto · Rating 5 out of 5]

4.75⭐

"Gieo mầm trên sa mạc" là 1 trong 2 tác phẩm của Masanobu Fukuoka được XanhShop chia sẻ bản điện tử có bản quyền rộng rãi tới các bạn đọc Việt Nam.

Trái với cuốn Cuộc cách mạng một cọng rơm, mình thích Gieo mầm trên sa mạc hơn rất nhiều. Dưới đây là một vài ưu điểm nổi trội của GMTSM khi so với CCMMCR:

1. Phương thức canh tác tự nhiên từ giai đoạn phát triển chuyển qua hoàn thiện, không còn bị bó buộc vào một vùng địa lý nhỏ bé mà đã được thử nghiệm và cải biên theo nhiều kiểu khí hậu, địa hình, nhu cầu ở các quốc gia khác nhau (từ thành phố, nông thôn cho đến miền núi, Á, Âu, Phi, Mỹ đủ cả). Không chỉ được dùng để đảm bảo nhu cầu của bản thân tác giả, nông nghiệp tự nhiên giờ còn được phát triển để đảm bảo vấn đề lương thực toàn cầu, cứu tế những vùng gặp khó khăn, chống sa mạc hoá và gieo mầm hy vọng trong những đứa trẻ.

2. Phân tích và phản biện các biện pháp nông nghiệp khác (cày xới, chôn mùn, trồng đơn canh, dùng kênh rạch...)
=> Tăng tính thuyết phục cho sự tối ưu của nông nghiệp tự nhiên.

3. Thêm nhiều dẫn chứng về những cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước khác đã ứng dụng nông nghiệp tự nhiên mà thành công, không chỉ giới hạn lại ở trải nghiệm của mình tác giả.

4. Chia sẻ của tác giả về góc nhìn của bản thân rất thú vị, hấp dẫn, dễ hiểu, không bị khô khan, giáo điều như ở cuốn trước. Mình đặc biệt thích phân đoạn tác giả phản biện lại quan điểm của Darwin, phân tích Đông-Tây y và sự thật về tập quán du canh du cư.

5. Ba phần phụ lục cuối sách A, B, C tổng hợp lại những "công thức" tổng quan nhất của nông nghiệp tự nhiên và cách ứng dụng nó theo nhiều nhu cầu khác nhau, rất tiện lợi để tra cứu lại khi cần.

Dù vậy, mình vẫn không thích việc tác giả, ở một vài phân đoạn, vẫn có phần độc đoán và cứng ngắc, cho rằng phương pháp và góc nhìn của bản thân đã là tối ưu nhất, và những người khác cần làm theo chu trình ấy.

[Amy · Rating 3 out of 5]

Đào sâu vào chủ đề nào cũng sẽ tìm thấy niềm vui thích trong ấy.

Em có ấn tượng rất mạnh về việc rằng hoá ra, ngầm dưới các sa mạc vẫn có các mạch nước ngầm, hoặc thậm chí là các dòng dông nhỏ, chảy qua. Và ngược lại, ở gần bờ sông hoàn toàn vẫn có thể có sa mạc nếu như thảm thực vật ở đó tiêu tán. Cát xem ra chỉ là một thứ làm mờ mắt những người không hiểu được những vấn đề sâu rộng và mang tính cấu trúc hơn. Sử dụng chính phức hợp các loài thực vật và vận dung sự đa dạng của các bộ rễ cây để luân chuyển và giữ nước là một ý tưởng thuỷ lợi rất ấn tượng.

Em thích cái cách bác đi đến nhiều nơi để vừa chia sẻ, vừa học hỏi, đặc biệt là trong mối tương tác với bọn trẻ con. Tới nơi đâu, dù bận rộn đến mấy, bác vẫn luôn có đủ thời gian và năng lượng để quan sát từng cái cây ngọn cỏ ở nơi ấy, đúng theo nghĩa đen, và nhìn ra được câu chuyện rông hơn về hệ sinh thái và phương thức nông nghiệp ẩn phía sau.

Tuy rằng một số ý kiến đưa ra hơi cực đoan đối với em, chẳng hạn như chuyện người ta cố tình chinh phục và "tuỳ tiện" vạch ra biên giới giữa các quốc gia khiến dân du mục trở nên không còn xê dịch và chăn thả lang thang nữa, hay như chuyện so sánh giữa Đông y và Tây y, nhưng triết lí về nông nghiệp tự nhiên, về sự sống và cái chết của bác vẫn mang lại thật nhiều điều để suy ngẫm.

Chẳng hạn như đây là một đoạn mà em rất thích:
"Tôi nghĩ, nỗi sợ chết thì không phải là sợ cái chết của cơ thể nhiều lắm. Người ta sợ phải mất đi giàu sang và danh vọng mà mình đã gắn bó, cả những ham muốn trần tục vốn là một phần của cuộc sống hằng ngày nữa. Mức độ sợ chết của một người thường tỉ lệ thuận với chiều sâu những gắn bó và đam mê thế gian của người đó."

Đúng quá đi ấy chứ.

[Steve George · Rating 5 out of 5]

We understand that rekindling our bond with the natural world lies at the heart of addressing the global environmental crisis. Our agricultural practices are deeply interwoven with the health of the biosphere, indicating that the methods we use to cultivate food are integral to combating ecological degradation. The author presents an insightful strategy for mending the planet's afflictions that have arisen from our estrangement with the natural environment. Through narratives that fuse his personal journey with actionable strategies for restoring the land, he paints a vivid image of a path that leads us back to a harmonious relationship with nature. Each seed he sows is a powerful symbol of this path—a quest that aims to halt and reverse the spread of deserts and ushers in a resurgence of fertile, thriving ecosystems. This path is deeply aligned with the idea of returning the land to its natural state. Fukuoka invites the reader to reflect on the toll of modern farming, the exploitation of our natural resources, and the folly of confronting nature's patterns with force rather than seeking to comprehend and work with them.

[Hana · Rating 5 out of 5]

Đây là quyển sách đầu tiên của ông Fukuoka mà mình đọc. Quyển sách kể về chuyến đi rong ruổi khắp nơi để cải tạo sa mạc thành đất trồng và phương pháp cải tạo. Trong đó ng đọc k chỉ đi qua từng vùng đất hoang vu mà còn hiểu được về thế giới con người ngày nay đã tác động như thế nào đến cây cỏ và môi trường sống của mình. Mình thấy được tuy là giải pháp có đó nhưng vì k đặt tâm cải tạo, k có cái nhìn vì tương lai mà chủ yếu đặt nặng lợi ích cá nhân, lợi ích của nhóm nhỏ lên trên hết nên rốt cuộc tình trạng môi trường, sinh thái của trái đất ngày tệ dần đi. Nhưng mình tin rằng dù ít nhưng mỗi một người ở mỗi nơi thực hành phương pháp tự nhiên vào việc trồng rừng hay là trồng rau thì việc làm tốt hữu ích sẽ hữu xạ tự nhiên hương.. cảm hoá được nhiều người và thêm nhiều người chung tay. Cái chính là cải tạo tư tưởng và cái tâm.. từ từ họ sẽ tự tìm hiểu thêm nhiêu biện pháp để biến nó thành hiện thực.

[Simon Yoklic · Rating 4 out of 5]

This book is informally organized into two sections. The first is an overview of Fukuoka's philosophies regarding re-greening the man-made deserts of the earth. The second is part of the story of how he came to these philosophies, where he has seen them work, and how he himself applied them. When I started reading the first part seemed a bit preachy and out of character for Fukuoka. It was not until I finished reading the book that I understood why it was presented in that way. Maybe it could have been better organized but the text is sounds and the philosophies are reasonable, even if sometimes a bit ethereal. The book is profound and inspiring just as one would expect from Mr. Fukuoka. I would suggest a read, especially if you enjoyed The One Straw Revolution, just don't get lost in the first part and you will come to understand his message.

[Nguyen Thu Nga · Rating 5 out of 5]

Khi chúng ta đi tìm thuốc để hạn chế sâu này, bệnh kia thì cụ Fukuoka bảo để yên tự nhiên nó ổn. Giống như cái việc đang đi trên cái thảm rồi cụ đứng ở đầu kia giật ngược lại và tất cả cùng ngã vậy.
Cũng hiểu phần nào cái quyển này bị ghét thế, vì đang là kinh tế thị trường, nếu làm nông tự nhiên thì cây nó tự nuôi nó, có mua gì đâu mà thị trường phát triển.
Cái cây nó giống như con người vậy, khi còn bé, ta cần ba mẹ bón cơm, chăm từng li từng tí, sau lớn rồi thì tự làm. Cây cũng thế, khi bé thì cần ta chăm nom, nhưng khi đủ rồi, cây có thể tự nuôi nó, còn nếu ta để cây phụ thuộc vào các loại thuốc, khi hết thuốc, cây khó để sống. Giống như một đứa trẻ mà được chăm bẵm quá kỹ sau sẽ bị phụ thuộc vậy.
Người ta cứ mắng cụ, nhưng mình cực kỳ thích cách cụ làm, đó là cứ làm thôi, rồi quan sát, rồi điều chỉnh. "Triết lý là tất cả, làm nông chỉ là công cụ."
"Núi sông cỏ cây đều là Phật"

[Sophia Tran · Rating 4 out of 5]

Ông Fukuoka được xem như người khởi sướng phong trào nông nghiệp thuần tự nhiên, đối lập hoàn toàn với nông trào hiện đại. Cuốn sách không chỉ nói về cách thức nguyên lý phủ xanh và gieo mầm trên sa mạc, nơi mà con người nghĩ rằng cây cỏ không thể tồn tại. Sách còn thể hiện triết lý và quan niệm sống của ông về tính thống nhất của tự nhiên, cây cỏ, sông nước, sinh vật, con người nên được xem là 1 thể thống nhất không thể tách rời.

[Mr Shahabi · Rating 3 out of 5]

This is my first read on the subject Permaculture, and it did not disappoint. First of all the author isn't trying to put a plain formula that would save the future of man and the plants altogether in this aging world, but rather explain his point of view on the ecological advancement of today's life, I found that his total refusal to technology is a lol bit extreme honestly, I would have Givin this book more if I actually planted anything, but I don't, I drink tea.

[M · Rating 4 out of 5]

So simply written yet very insightful. Hard to believe that this book was written almost 20 years ago. Still contains concepts and ideas we are just starting to come around on. I particularly enjoyed the philosophical content. So simple, I love simply communicated messages that don't need to be verbose to be beautiful.

[Dominique · Rating 5 out of 5]

Such a great book for someone who wants a garden and who is also loving in the California desert. I found so much help within these words as he traveled the world trying to stop the spread of deserts. Plus I love the note in the back about green publishing why aren’t all publishers doing this why can’t we have books and nature too!

[Amy Doeun · Rating 5 out of 5]

I definitely feel like this book probably just scratched the surface of the topic. But such a great introduction for me. Mind blowing, eye opening. I will definitely make some seeds pellets for this growing season.

[Abhimanyu Pundeer · Rating 5 out of 5]

शानदार व जानदार। Great follow up to one straw revolution by Sensei Fukuoka . Loved it especially the part about India. Will share these ideas with my friends and family and hopefully implement them in future.

[Suzie Q · Rating 3 out of 5]

Quick read about using the natural land vs clear cutting and leveling to grow plants in orderly rows. Use the ground nearest to shade or water sources. As more and more land is eroded or turning into arid deserts or cities the more we need to reclaim space for plants and trees and vegetables

[Snooty · Rating 5 out of 5]

It made me think, "We might just be able to save this world."

[Pupak Haghighi · Rating 5 out of 5]

Highly recommend to anyone who cares to restore our soil and bloom the deserts again. A pleasure to read!